Wstępna Umowa o partnerstwie gospodarczym WE - Wybrzeże Kości SłoniowejP6_TA(2009)0176
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 25 marca 2009 r. w sprawie wstępnej Umowy o partnerstwie gospodarczym między Wybrzeżem Kości Słoniowej z jednej strony a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony
(2010/C 117 E/18)
(Dz.U.UE C z dnia 6 maja 2010 r.)
Parlament Europejski,
– uwzględniając art. XXIV Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu (GATT),
– uwzględniając umowę o partnerstwie zawartą między grupą państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) z jednej strony, a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony, podpisaną w Cotonou w dniu 23 czerwca 2000 r. (umowa z Cotonou),
– uwzględniając deklarację milenijną ONZ z dnia 8 września 2000 r., w której określono milenijne cele rozwoju (MCR) jako kryteria wspólnie ustalone przez społeczność międzynarodową w celu wyeliminowania ubóstwa,
– uwzględniając deklarację ministerialną z czwartej sesji konferencji ministerialnej WTO uchwaloną w dniu 14 listopada 2001 r. w Doha,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 września 2003 r. w sprawie piątej konferencji ministerialnej WTO w Cancún(1),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 maja 2005 r. w sprawie oceny rundy negocjacji z Doha w następstwie decyzji Rady Generalnej WTO z dnia 1 sierpnia 2004 r.(2),
– uwzględniając komunikat z Gleneagles, przyjęty przez grupę G8 w dniu 8 lipca 2005 r.,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 1 grudnia 2005 r. w sprawie przygotowań do szóstej konferencji ministerialnej WTO w Hongkongu(3),
– uwzględniając Deklarację ministerialną z szóstej sesji konferencji ministerialnej Światowej Organizacji Handlu, przyjętą w dniu 18 grudnia 2005 r. w Hongkongu,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 marca 2006 r. w sprawie wpływu umów o partnerstwie gospodarczym (EPA) na rozwój(4),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 kwietnia 2006 r. w sprawie oceny rundy negocjacji z Doha po konferencji ministerialnej WTO w Hongkongu(5),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 1 czerwca 2006 r. w sprawie handlu i ubóstwa: projektowanie polityki handlowej z myślą o maksymalizacji przyczyniania się handlu do walki z ubóstwem(6),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 września 2006 r. w sprawie zawieszenia negocjacji dotyczących programu rozwoju z Doha(7) (DDA),
– uwzględniając sprawozdanie i zalecenia grupy zadaniowej ds. pomocy na rzecz wymiany handlowej, uchwalone przez Radę Generalną WTO w dniu 10 października 2006 r.,
– uwzględniając swoją rezolucje z 23 maja 2007 r.(8) i z 12 grudnia 2007 r.(9) w sprawie umów o partnerstwie gospodarczym,
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 23 października 2007 r. w sprawie umów o partnerstwie gospodarczym (COM(2007)0635),
– uwzględniając wnioski Rady ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych (GAERC) z kwietnia 2006 r., października 2006 r., maja 2007 r., października 2007 r., listopada 2007 r. oraz maja i czerwca 2008 r.,
– uwzględniając swoje stanowisko z dnia 5 czerwca 2008 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady wprowadzającego ogólny system preferencji taryfowych na okres od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2011 r. oraz zmieniającego rozporządzenia (WE) nr 552/97, (WE) nr 1933/2006 oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 964/2007 i (WE) nr 1100/2006(10),
– uwzględniając przejściową umowę o partnerstwie gospodarczym między Wybrzeżem Kości Słoniowej z jednej strony, a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony,
– uwzględniając art. 108 ust. 5 w związku z art. 103 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że wcześniejsze stosunki handlowe Unii Europejskiej z krajami AKP przed 31 grudnia 2007 r. - które umożliwiały krajom AKP preferencyjny dostęp do rynków UE bez zasady wzajemności -nie były zgodne z zasadami WTO,
B. mając na uwadze, że EPA są zgodne z zasadami WTO i mają na celu wsparcie integracji regionalnej oraz propagowanie stopniowej integracji gospodarek krajów AKP z gospodarką światową, wspomagając tym samym ich zrównoważony rozwój społeczny i gospodarczy oraz przyczyniając się do globalnych wysiłków w kierunku zwalczania ubóstwa i budowania dobrobytu w krajach AKP,
C. mając na uwadze, że przejściowe umowy o partnerstwie gospodarczym (IEPA) są z natury rzeczy zgodne z zasadami WTO i wiążą się z poważnymi zobowiązaniami w zakresie handlu towarami, a ich celem jest zapobieżenie zakłóceniom w handlu krajów AKP z Unią Europejską oraz że należy je uważać za rozwiązanie tymczasowe, dopóki trwają negocjacje nad zawarciem pełnej EPA z regionem Afryki Zachodniej,
D. mając na uwadze, że regułom handlowym zawartym w IEPA powinno towarzyszyć wzmożone wsparcie w zakresie pomocy związanej z handlem, takiej jak wzmacnianie potencjału administracyjnego, oraz środki mające na celu wspieranie dobrych rządów,
E. mając na uwadze, że Wybrzeże Kości Słoniowej zajmuje 151. miejsce na 163 na podstawie międzynarodowego wskaźnika postrzegania korupcji za rok 2008,
F. mając na uwadze, że celem unijnej strategii pomocy na rzecz handlu jest wspieranie zdolności krajów rozwijających się do wykorzystywania nowych możliwości handlowych,
G. mając na uwadze, że w trakcie negocjacji w sprawie EPA niektóre kraje AKP, w celu zapewnienia, że wszyscy eksporterzy są traktowani na równi z najbardziej uprzywilejowanymi partnerami handlowymi, dążyły do zawarcia klauzuli największego uprzywilejowania (KNU), która ustanawia normalne, niedyskryminujące taryfy na przywóz towarów,
H. mając na uwadze, że konkurencja między gospodarkami Wspólnoty Europejskiej i AKP ma ograniczony charakter, ponieważ na zdecydowaną większość eksportu unijnego składają się towary, których kraje AKP nie produkują, lecz potrzebują do bezpośredniej konsumpcji albo jako bodźców dla przemysłu krajowego; mając na uwadze, że inaczej jest w przypadku handlu towarami rolnymi, gdzie subsydia eksportowe UE stanowią poważną przeszkodę dla producentów z krajów AKP w sektorze rolnictwa, hodowli i produktów mlecznych, zakłócając, a często także niszcząc zarówno rynki lokalne, jak i regionalne, i że UE powinna w związku z tym niezwłocznie odstąpić od wszelkiego rodzaju subsydiów eksportowych,
I. mając na uwadze, że Wspólnota Europejska wynegocjowała z krajami AKP nowe, poprawione i elastyczniejsze zasady pochodzenia, które potencjalnie przyniosą krajom AKP znaczne korzyści, jeżeli zostaną odpowiednio wdrożone, z należytym uwzględnieniem ograniczonych poziomów zdolności produkcyjnych tych krajów,
1. podkreśla, że EPA nie można uważać za satysfakcjonujące, jeżeli nie zmierzają do osiągnięcia trzech celów: udzielenia krajom AKP wsparcia finansowego na zrównoważony rozwój, promowania większego włączenia tych państw do handlu światowego i wzmocnienia procesu regionalizacji;
2. podkreśla, że głównym celem tej umowy jest przyczynienie się do realizacji milenijnych celów rozwoju poprzez handel i rozwój, ograniczenie ubóstwa oraz przestrzeganie podstawowych praw człowieka;
3. przypomina, że choć umowa przejściowa jest zgodna z systemem WTO i można ją uznać za pierwszy krok w tym procesie, to nie może ona automatycznie prowadzić do zawarcia pełnej EPA;
4. zaleca elastyczne i pragmatyczne podejście do trwających właśnie negocjacji w sprawie pełnej EPA; wzywa zatem Komisję do uwzględnienia w szczególności wniosku Wybrzeża Kości Słoniowej dotyczącego rozwojowych aspektów umowy; w związku z powyższym z zadowoleniem przyjmuje konkluzje GAERC z maja 2008 r.;
5. wzywa Komisję, aby rozważyła wszystkie wnioski Wybrzeża Kości Słoniowej o renegocjowanie wszelkich postanowień dotyczących kwestii spornych, które to postanowienia pragnie ono zmienić lub usunąć;
6. wzywa Komisję do uważnej obserwacji tendencji gospodarczych pojawiających się w związku z umową; wspiera w tym kontekście zamiar Komisji dokonania przeglądu wszystkich aspektów umowy w trakcie negocjacji w sprawie pełnej EPA; podkreśla, że pełna EPA powinna obejmować klauzulę rewizyjną i ocenę wpływu, która powinna zostać przeprowadzona w terminie od 3 do 5 lat od daty podpisania umowy w celu określenia społeczno-ekonomicznego wpływu umowy, w tym kosztów i konsekwencji jej wdrożenia; wzywa do włączenia Parlamentu w ramy wszelkich prac z zakresu przeglądu umowy;
7. przypomina, że umowy o partnerstwie gospodarczym muszą być zgodne z zasadami WTO, które nie wymagają ani nie zakazują zobowiązań związanych z liberalizacją lub obowiązków regulacyjnych w odniesieniu do usług, do ochrony praw własności intelektualnej i do tzw. "kwestii singapurskich";
8. apeluje o wprowadzenie ram regulacyjnych w okresie przechodzenia od tymczasowej do pełnej umowy o partnerstwie w zakresie usług; wzywa do podjęcia kroków mających na celu zapewnienie, w miarę możliwości, wprowadzenia przepisów dotyczących usługi powszechnej, w tym w odniesieniu do istotnych usług publicznych; w tym kontekście potwierdza opinie wyrażone w swojej rezolucji z dnia 4 września 2008 r. w sprawie handlu usługami(11);
9. uważa, że pełna EPA powinna obejmować rozdział dotyczący dialogu politycznego i ochrony praw człowieka;
10. wyraża nadzieję, że jak najszybciej powstanie odpowiedzialny i demokratycznie wybrany rząd Wybrzeża Kości Słoniowej; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje wszystkie ukończone przygotowania przeprowadzone przez Niezależną Komisję Wyborczą (CEI), wzywa jednak CEI, aby jak najszybciej podała do publicznej wiadomości nowy i realistyczny harmonogram wyborczy; uważa, że poparcie Parlamentu dla pełnej umowy o partnerstwie gospodarczym między UE a Wybrzeżem Kości Słoniowej powinno zostać udzielone z uwzględnieniem tego, czy odbyły się wybory i czy władzę sprawuje demokratycznie wybrany rząd; apeluje, aby jak najwcześniej skonsultowano się z Parlamentem;
11. wyraża uznanie dla sygnatariuszy umowy za ułatwienie postępów w dziedzinie reform celnych w regionie Afryki Zachodniej, zwłaszcza biorąc pod uwagę status Wybrzeża Kości Słoniowej, którego gospodarka jest jedną z najbardziej zaawansowanych i najlepiej prosperujących w tym regionie i które jest również liderem w dziedzinie handlu i rozwoju gospodarczego;
12. z zadowoleniem przyjmuje rozwój unii celnej w grupie krajów regionu Afryki Zachodniej, a szczególnie korzyści, jakie Wybrzeże Kości Słoniowej mogłoby czerpać z synchronizacji regionu Afryki Zachodniej, prowadzącej do szerszego rynku, intensywniejszego handlu oraz większych możliwości stworzenia ekonomii skali;
13. przypomina, że handel wewnątrzregionalny stanowi niewielką część handlu prowadzonego przez Wybrzeże Kości Słoniowej i podkreśla potrzebę wzmocnienia regionalnych więzi handlowych w celu zagwarantowania trwałego rozwoju regionu; wzywa zatem Komisję do uwzględnienia polityki grupy państw regionu należących do Wspólnoty Gospodarczej Państw Afryki Zachodniej (ECOWAS);
14. podkreśla, iż potencjalne EPA zawarte w przyszłości z Afryką Zachodnią nie mogą w żadnym wypadku zagrażać spójności ani osłabiać integracji regionalnej tych państw;
15. jest zdania, że pełna EPA powinna stanowić wsparcie dla wywozu produktów przetworzonych dzięki uproszczonym i ulepszonym regułom pochodzenia, szczególnie w tak kluczowych sektorach jak przemysł odzieżowy, rybołówstwo i rolnictwo;
16. wzywa Unię Europejską do zapewnienia Wybrzeżu Kości Słoniowej szerszej i właściwej pomocy technicznej i administracyjnej obejmującej sektor prywatny i społeczeństwo obywatelskie tego państwa w celu ułatwienia adaptacji jego gospodarki po podpisaniu IEPA;
17. przypomina przyjęcie w październiku 2007 roku strategii UE dotyczącej pomocy na rzecz wymiany handlowej, w ramach której podjęto zobowiązanie do zwiększenia zbiorowej pomocy UE dotyczącej handlu do 2 mld (2 000 000 000) EUR rocznie do roku 2010 (1 mld EUR od Wspólnoty, 1 mld EUR od państw członkowskich); nalega, aby region Wybrzeża Kości Słoniowej otrzymał odpowiednią i sprawiedliwą część tej pomocy; apeluje o szybkie określenie i dostarczenie przydziału środków pomocy na rzecz wymiany handlowej; podkreśla, że fundusze te powinny stanowić dodatkowe środki, a nie tylko inną formę finansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju, że powinny być zgodne z priorytetami Wybrzeża Kości Słoniowej, a ich udostępnianie powinno przebiegać terminowo, w sposób przewidywalny oraz w zgodzie z harmonogramami wykonawczymi krajowych i regionalnych planów rozwoju strategicznego; sprzeciwia się wszelkim formom uzależniania ratyfikacji umów o partnerstwie gospodarczym od przyznawania wsparcia na poziomie europejskim oraz zwraca się do Komisji o zagwarantowanie, że dostęp do funduszy z 10. edycji Europejskiego Funduszu Rozwoju będzie niezależny od wyników i tempa negocjacji;
18. podkreśla znaczenie przejrzystego gospodarowania zasobami naturalnymi, które mają kluczowe znaczenie dla rozwoju; wzywa negocjatorów ostatecznej umowy o partnerstwie gospodarczym do przyjęcia pełnej odpowiedzialności za taki mechanizm i do zaproponowania godnych naśladowania wzorców, tak aby Wybrzeże Kości Słoniowej mogło czerpać optymalne korzyści z takich zasobów; w tym kontekście potwierdza opinie przedstawione w swojej rezolucji z dnia 13 marca 2007 r. w sprawie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw(12) i wzywa Komisję do zagwarantowania, że międzynarodowe przedsiębiorstwa mające siedzibę w UE, a prowadzące produkcję w krajach AKP, przestrzegają głównych standardów Międzynarodowej Organizacji Pracy, konwencji społecznych i środowiskowych oraz umów międzynarodowych celem osiągnięcia światowej równowagi między wzrostem gospodarczym a wyższymi normami społecznymi i środowiskowymi;
19. wzywa władze Wybrzeża Kości Słoniowej, aby wspierały działalność MŚP i chroniły je w świetle podpisania IEPA; wyraża uznanie dla przejściowych umów o partnerstwie gospodarczym za zapewnienie MŚP 15 lat na przystosowanie się do zmian;
20. jest przekonany, że rozwój zasobów ludzkich regionu ma podstawowe znaczenie dla zapewnienia korzyści ze zmienionego systemu handlowego oraz zachęca do rozwoju inicjatyw mających na celu zapewnienie i utrzymanie w regionie Wybrzeża Kości Słoniowej wykwalifikowanych i wykształconych pracowników;
21. wyraża nieustanne poparcie dla pełnej EPA między Wspólnotą Europejską a Wybrzeżem Kości Słoniowej; uważa, że negocjacjom powinny podlegać następujące kwestie kluczowe:
i) przepisy w zakresie ochrony znaczących lokalnych nowo powstających gałęzi przemysłu dla celów rozwojowych;
ii) kluczowa dziedzina negocjacji w zakresie praw własności intelektualnej, obejmujących nie tylko zachodnie wynalazki technologiczne, lecz również bioróżnorodność i wiedzę tradycyjną; ponadto negocjacje w zakresie praw własności intelektualnej nie powinny wykraczać poza zasady WTO i wymagać wypełniania zobowiązań TRIPS+ od zachodnioafrykańskich członków WTO i od krajów nienależących do WTO;
iii) klauzula dotycząca praw człowieka;
iv) rozdział dotyczący ochrony bioróżnorodności oraz lasów wybrzeży Zatoki Gwinejskiej, który prowadziłby do wzmocnienia mechanizmu FLEGT;
v) w uzasadnionych przypadkach zezwolenie na podatki dla celów rozwojowych;
vi) przejrzystość zamówień rządowych i otwartość na wykonawców z UE na poziomie odpowiadającym potrzebom Wybrzeża Kości Słoniowej;
vii) wizy z pozwoleniem na pracę przyznawane obywatelom Wybrzeża Kości Słoniowej na okres co najmniej 24 miesięcy umożliwiające im pracę w charakterze opiekunów i w podobnych zawodach;
22. wyraża ubolewanie z powodu faktu, że wiele produktów, wraz z cementem, benzyną i samochodami, których przywóz po niższych kosztach może stać się niezbędny dla lokalnych przedsiębiorców, nowo powstających gałęzi przemysłu czy łańcucha wartości, zostało wykluczonych z liberalizacji;
23. domaga się, aby każda pełna EPA zawierała postanowienia dotyczące podstawowych norm w zakresie dobrych rządów, przejrzystości i poszanowania praw człowieka;
24. uważa, że pełna EPA zwiększy korzyści obywateli Wybrzeża Kości Słoniowej oraz zależy od istnienia w tym kraju odpowiedzialnego i demokratycznie wybranego rządu; wyraża nadzieję, że taki rząd zostanie tam z czasem utworzony;
25. uznaje za istotne, by w ramach wdrażania EPA ustanowić właściwy system monitorowania koordynowany przez odpowiednią komisję parlamentarną, złożoną z członków Komisji Handlu Międzynarodowego oraz Komisji Rozwoju, zapewniając stosowną równowagę między utrzymaniem wiodącej roli Komisji Handlu Międzynarodowego a ogólną spójnością polityki handlowej i rozwojowej; jest zdania, że ta komisja parlamentarna powinna działać w sposób elastyczny oraz aktywnie koordynować pracę ze Wspólnym Zgromadzeniem Parlamentarnym AKP-UE; uważa, że to monitorowanie należy rozpocząć po przyjęciu każdej IEPA;
26. wzywa Radę i Komisję, aby informowały Parlament w odpowiednim czasie w trakcie przejściowego procesu negocjacyjnego;
27. wzywa Komisję do przedstawienia wykonalnych alternatyw zapewniających dostęp do rynku tym krajom, które nie chcą wiązać się pełną umową o partnerstwie gospodarczym;
28. podkreśla w szczególności kluczową rolę parlamentów krajowych AKP i podmiotów niepaństwowych w monitorowaniu umów o partnerstwie gospodarczym i zarządzaniu nimi oraz zwraca się do Komisji o wspieranie ich zaangażowania w toczące się procedury negocjacyjne; zaznacza, że wymaga to jasnego harmonogramu ustalonego przez UE i kraje AKP w oparciu o podejście partycypacyjne;
29. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich i krajów AKP, Radzie Ministrów AKP-UE oraz Wspólnemu Zgromadzeniu Parlamentarnemu AKP-UE.
______
(1) Dz.U. C 77 E z 26.3.2004, s. 393.
(2) Dz.U. C 92 E z 20.4.2006, s. 397.
(3) Dz.U. C 285 E z 22.11.2006, s. 126.
(4) Dz.U. C 292 E z 1.12.2006, s. 121.
(5) Dz.U. C 293 E z 2.12.2006, s. 155.
(6) Dz.U. C 298 E z 8.12.2006, s. 261.
(7) Dz.U. C 305 E z 14.12.2006, s. 244.
(8) Dz.U. C 102 E z 24.4.2008, s. 301.
(9) Dz.U. C 323 E z 18.12.2008, s. 361.
(10) Teksty przyjęte, P6_TA(2008)0252.
(11) Teksty przyjęte, P6_TA(2008)0407.
(12) Dz.U. C 301 E z 13.12.2007, s. 45.