Opinia Komitetu Regionów w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie promowania ekologicznie czystych pojazdów w transporcie drogowym(2006/C 229/02)
(Dz.U.UE C z dnia 22 września 2006 r.)
KOMITET REGIONÓW,
uwzględniając wniosek Komisji dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie promowania ekologicznie czystych pojazdów w transporcie drogowym (COM(2005) 634 końcowy - 2005/0283 (COD));
uwzględniając decyzję Komisji Europejskiej z dnia 21 grudnia 2005 r. o zasięgnięciu opinii Komitetu w tej sprawie zgodnie z art. 175 i art. 265 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską;
uwzględniając decyzję swojego Przewodniczącego z dnia 24 stycznia 2006 r. o powierzeniu Komisji ds. Rozwoju Zrównoważonego przygotowania opinii w tej sprawie;
uwzględniając swoją opinię w sprawie komunikatu Komisji dla Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie "O strategię tematyczną na rzecz środowiska miejskiego" (COM (2004) 60 końcowy - CdR 93/2004 fin)(1);
uwzględniając swoją opinię w sprawie białej księgi "Europejska polityka transportu w perspektywie 2010: czas wyborów" (COM (2001) 370 wersja ostateczna - CdR 54/2001 fin)(2);
uwzględniając swoją opinię w sprawie komunikatu Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego "Przegląd strategii zrównoważonego rozwoju UE na rok 2005: Wstępne podsumowanie i przyszłe kierunki realizacji" (COM(2005) 37 końcowy - CdR 66/2005 fin);
uwzględniając projekt opinii (CdR 48/2006 rev.1) przyjęty dnia 3 kwietnia 2006 r. przez Komisję ds. Rozwoju Zrównoważonego (sprawozdawca: Ewa-May Karlsson, członek rady gminy Vindeln (SE/ ALDE));
a także mając na uwadze, co następuje:
1) Samorządy lokalne i regionalne są szczeblem decyzyjno-wykonawczym najbliższym obywatelom Unii Europejskiej. Środki niezbędne dla poprawy jakości powietrza w Europie wymagają doboru, umocowania, realizacji i kontroli w dialogu z obywatelami Unii Europejskiej.
2) Działania zmierzające do ograniczenia obciążenia dla środowiska naturalnego powodowanego ruchem drogowym w 25 państwach członkowskich w praktyce realizowane są na szczeblu lokalnym i regionalnym.
3) Propagowanie wykorzystania pojazdów ekologicznych odpowiada założonemu przez samorządy lokalne i regionalne celowi obniżenia zużycia energii, a w konsekwencji zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza.
4) Odpowiedzialność za promowanie ekologicznie czystych pojazdów nie powinna jednak spoczywać jedynie na władzach lokalnych i regionalnych. Pilnie potrzebne są działania na rzecz natychmiastowego zaangażowania sektora prywatnego i przedsiębiorstw wypełniających zadania sektora publicznego.
5) Obserwowane obecnie tendencje niezgodne z zasadami rozwoju zrównoważonego odwrócić można właśnie poprzez kumulację działań realizowanych na szczeblu lokalnym i regionalnym.
przyjął na 65. sesji plenarnej w dniach 14-15 czerwca 2006 r. (posiedzenie z dnia 15 czerwca) następującą opinię:
1. Stanowisko Komitetu Regionów
Komitet Regionów
Uwagi ogólne
1.1 Z zadowoleniem przyjmuje zamiar Komisji, by poprzez ekologiczne zamówienia publiczne przyczynić się do poprawy jakości powietrza.
1.2 Wzywa, by zawarte we wniosku dotyczącym dyrektywy środki dotyczące zamówień publicznych na pojazdy ekologiczne przedstawiono w formie zalecenia.
1.3 Podkreśla znaczenie ścisłej współpracy z gminami i regionami w UE przy opracowywaniu proponowanych rozwiązań, w przypadku przyjęcia dyrektywy. W ramach konsultacji w sprawie przedłożonego wniosku dotyczącego dyrektywy wysłuchano opinii przede wszystkim przedstawicieli przemysłu samochodowego i paliwowego, jak również władz szczebla krajowego w państwach członkowskich.
1.4 Nalega, by angażować gminy i regiony w dalsze kształtowanie, realizację, monitorowanie i ocenę działań przewidywanych w dyrektywie, o ile zostanie ona przyjęta. Komitet nie uważa jednak za niezbędne utworzenia komitetu, który doradzałby Komisji w dalszych pracach.
1.5 Podkreśla potrzebę informowania obywateli o realizowanych działaniach i objaśniania im europejskiego procesu legislacyjnego oraz jego oddziaływania na praktycznych przykładach. W tym kontekście samorządy lokalne i regionalne mają do odegrania znaczącą rolę, co potwierdza między innymi biała księga w sprawie europejskiej polityki komunikacyjnej.
1.6 Popiera zasadniczą podstawę i cele wniosku. Komitet pragnie jednakże zwrócić uwagę, że należy odrzucić jednostronne zobowiązanie sektora publicznego w ramach prawa o zamówieniach publicznych. Jak Komisja Europejska słusznie wskazuje we wniosku dotyczącym dyrektywy, udział w rynku sektora publicznego w wypadku pojazdów dostawczych i ciężarowych wynosi zaledwie ok. 6 %, podczas gdy w wypadku autobusów - ok. 30 %. Komitet opowiadałby się więc za rozwiązaniem angażującym w większym stopniu sektor prywatny. Komitet chciałby zasadniczo zwrócić uwagę na znaczenie łagodnych, nielegislacyjnych środków w dziedzinie ekologicznych zamówień. W szczególności duże miasta, po spełnieniu odpowiednich warunków ramowych, dobrowolnie realizują ambitne cele związane z ochroną środowiska.
1.7 Zwraca uwagę, że jednostronne zobowiązanie sektora publicznego może oznaczać, że zwłaszcza samorządy będące w gorszej sytuacji finansowej będą powstrzymywać się od inwestycji lub będą zmuszone zlecać świadczenie usług dla ludności przedsiębiorstwom zewnętrznym.
Dalsze działania mające na celu promowanie ekologicznie czystych pojazdów w transporcie drogowym
1.8 Wzywa do przyjęcia całościowego podejścia do potencjalnych działań, jakie podejmować można z myślą o promowaniu ekologicznie czystych pojazdów w transporcie drogowym. Komitet ma zastrzeżenia co do obowiązkowego wymogu zawartego w zaproponowanej dyrektywie, zgodnie z którym organy publiczne powinny nabywać 25 % pojazdów ciężarowych, opierając się na normach określających ekologicznie czyste pojazdy. Wskazane byłoby zastosowanie norm określających silniki, które dotyczą wszystkich pojazdów i wszystkich grup klientów. Aby obowiązujące dopuszczalne poziomy zanieczyszczenia powietrza nie zostały przekroczone, potrzeba dalszych działań.
1.9 Z zadowoleniem przyjmuje wzmożony nacisk kładziony na zastosowanie biopaliw. Zwiększenie produkcji bioetanolu i biodiesla w Europie celem zastąpienia paliw tradycyjnych (benzyny i oleju napędowego) niesie ze sobą szereg korzyści:
– zmniejszy emisję gazów cieplarnianych wytwarzanych w transporcie,
– przyczyni się do zabezpieczenia dostaw energii w miarę ubożenia zasobów ropy naftowej,
– zapewni unijnemu rolnictwu i leśnictwu większe możliwości w zakresie uprawy roślin i zalesiania na potrzeby produkcji biopaliw;
– umożliwi krajom rozwijającym się eksport biopaliw na terytorium UE oraz
– ograniczy wykorzystywanie zasobów naturalnych.
Proponowane rozwiązania
1.10 Odrzuca projekt dyrektywy w sprawie promowania ekologicznie czystych pojazdów w transporcie drogowym, powinny być raczej przyjęte następujące rozwiązania:
– Komisja powinna ustalić harmonogram wdrażania europejskiej strategii w dziedzinie transportu i ruchu drogowego i podjąć starania, aby odpowiednie normy zaczęły obowiązywać w następujących terminach:
– normy Euro-5 dla ruchu osobowego - w 2007 r.;
– normy Euro-6 dla samochodów osobowych i dostawczych z silnikiem diesla - w 2011 r.;
– normy Euro-6 dla samochodów ciężarowych - w 2012 r.;
– należy przewidzieć działania informacyjno-szkoleniowe na rzecz wspierania i forsowania zamówień w sektorze publicznym na ekologicznie czyste pojazdy. Podręcznik zamówień publicznych uwzględniających potrzeby ochrony środowiska jest wartościowym narzędziem, potrzeba jednakże dalszych wysiłków;
– należy podjąć inicjatywy zmierzające do opracowania narzędzi umożliwiających uwzględnianie wymogów ochrony środowiska w ramach zamówień publicznych;
– należy zapewnić wsparcie dla rozwoju "zielonych sieci" w systemie zamówień publicznych. Wspomniane "zielone sieci" dadzą możliwość dokonywania analiz porównawczych, wymiany najlepszych metod postępowania oraz określania wspólnych celów;
– należy nadać priorytetowe znaczenie unijnym działaniom na rzecz pobudzania wysiłków badawczo-rozwojowych w dziedzinie ekologicznie czystych pojazdów w transporcie drogowym, jak również w zakresie związanych z tym zagadnień;
– należy wspierać rozwój miejscowych energii odnawialnych w zgodzie z zasadą zwiększania liczby ekologicznie czystych pojazdów w transporcie drogowym. W tym kontekście trzeba stworzyć mechanizmy niezbędne dla wspomagania uprawy roślin na potrzeby produkcji biopaliw.
Wdrażanie proponowanej dyrektywy na szczeblu lokalnym i regionalnym
1.11 Zwraca uwagę, że warunki realizacji postanowień omawianej dyrektywy w sprawie promowania ekologicznie czystych pojazdów w transporcie drogowym różniłyby się w poszczególnych państwach członkowskich:
– W większości państw członkowskich działania przewidziane w proponowanej dyrektywie byłyby finansowane w całości bądź częściowo z podatków krajowych. W niektórych państwach członkowskich działania te jednakże finansowane są z podatków i opłat lokalnych i regionalnych.
– Rynek ekologicznie czystych pojazdów w Unii Europejskiej jest niejednolity. Rozmiary parku pojazdów ekologicznie czystych różnią się między innymi dlatego, że niektóre państwa członkowskie z własnej woli wprowadziły obowiązek określonego udziału pojazdów ekologicznie czystych w każdym zamówieniu, co dało wyraźny impuls do rozwoju rynku ekologicznie czystych pojazdów drogowych. Opracowanie i wprowadzenie systemu zarządzania ekologicznego oraz wspólnotowego systemu ekozarządzania i audytu (EMAS) w zakładach publicznych także przyczynia się do wzrostu odsetka pojazdów ekologicznie czystych.
– Kolejnym aspektem, pod względem którego państwa członkowskie odbiegają od siebie nawzajem w zakresie możliwości wprowadzania różnego rodzaju pojazdów przyjaznych dla środowiska, jest wielkość inwestycji i nakładów na rozwój infrastruktury. Warunkiem rozwoju rynku pojazdów przyjaznych dla środowiska jest dostępność sieci stacji paliwowych dysponujących różnymi rodzajami paliwa.
W obliczu tak niejednolitej sytuacji rynkowej, wsparcie dla szczebla lokalnego i regionalnego wymagałoby zróżnicowania w poszczególnych państwach członkowskich.
Przyszłe działania
1.12 Podkreśla, w przypadku przyjęcia dyrektywy, potrzebę dalszej obserwacji i oceny wdrażania jej postanowień w ścisłej współpracy z przedstawicielami szczebla lokalnego i regionalnego. Istotne znaczenie ma dokonanie podsumowania i przedstawienie efektów wprowadzenia dyrektywy, zwłaszcza pod względem liczby ekologicznie czystych pojazdów w ruchu drogowym oraz ich oddziaływania na jakość powietrza. Tego rodzaju "informacje zwrotne" dla gmin i regionów, a także dla obywateli Unii, mają ogromne znaczenie dla osiągnięcia i rozbudowywania celów przewidzianych dyrektywą. Ponadto są one istotnym warunkiem realizacji dalszych działań z myślą o promowaniu ekologicznie czystych pojazdów w transporcie drogowym.
2. Zalecenia Komitetu Regionów
Komitet Regionów
2.1 Wzywa prawodawców europejskich, aby w ramach promowania ekologicznie czystych pojazdów w transporcie drogowym przewidzieli także jednolite środki przeznaczone dla sektora publicznego i prywatnego.
2.2 Nalega, by podmiotom publicznym na szczeblu lokalnym i regionalnym zapewnić pomoc gospodarczą w zakresie ekologicznych zamówień publicznych.
2.3 Podkreśla znaczenie działań informacyjno-szkoleniowych na rzecz wspierania i rozwoju systemu zamówień publicznych na pojazdy ekologicznie czyste.
2.4 Uważa za konieczne przyjęcie całościowego podejścia do potencjalnych działań na rzecz promowania ekologicznie czystych pojazdów w transporcie drogowym.
2.5 Proponuje, o ile proponowana dyrektywa zostanie przyjęta, stworzenie systemu sprawozdawczości służącego monitorowaniu dyrektywy w sprawie promowania ekologicznie czystych pojazdów w transporcie drogowym, skoordynowanego z innymi systemami sprawozdawczości. Powinien on być zestrojony między innymi z systemem sprawozdawczości przewidzianym postanowieniami dyrektywy w sprawie jakości powietrza atmosferycznego i w sprawie czystszego powietrza dla Europy.
2.6 Opowiada się za tym, by w przyszłości angażować gminy i regiony w opracowywanie, realizację, monitorowanie i ocenę działań proponowanych w omawianej dyrektywie.
Bruksela, 15 czerwca 2006 r.
|
Przewodniczący |
|
Komitetu Regionów |
|
Michel DELEBARRE |
______
(1) Dz.U. C 43 z 18.2.2005 r., s. 35
(2) Dz.U. C 192 z 12.8.2002 r., s. 8
