Przepisy ogólne
Zadaniem konsula Rzeczypospolitej Polskiej jest ochrona interesów Rzeczypospolitej Polskiej i jej obywateli za granicą, umacnianie więzi między Rzecząpospolitą Polską a jej obywatelami i osobami pochodzenia polskiego zamieszkałymi w państwie przyjmującym, a także popieranie rozwoju współpracy gospodarczej, naukowej, technicznej i kulturalnej między Rzecząpospolitą Polską a państwem przyjmującym.
Ustawa określa tryb powoływania konsula Rzeczypospolitej Polskiej, zwanego dalej "konsulem", funkcje konsularne, tryb postępowania przed konsulem, zasady pobierania opłat konsularnych oraz tryb powoływania konsula honorowego Rzeczypospolitej Polskiej i jego funkcje.
Konsulowie i funkcje konsularne
Urzędnicy konsularni
Urzędnikiem konsularnym jest konsul lub inny członek personelu dyplomatyczno-konsularnego wykonujący funkcje konsularne w państwie przyjmującym.
Minister właściwy do spraw zagranicznych określi, w drodze rozporządzenia:
- uwzględniając potrzebę weryfikacji wiedzy i umiejętności kandydata na urzędnika konsularnego oraz potrzebę terminowego wyznaczania urzędników konsularnych, a także mając na uwadze konieczność prawidłowego i efektywnego przeprowadzenia egzaminu konsularnego oraz potrzebę zapewnienia właściwego przygotowania kandydata na urzędnika konsularnego do wykonywania funkcji konsularnych.
Konsulowie
Konsulem jest kierownik urzędu konsularnego, a w okręgu konsularnym, w którym nie utworzono urzędu konsularnego - powołany urzędnik konsularny w przedstawicielstwie dyplomatycznym.
Na konsula powołuje się urzędnika konsularnego dającego rękojmię należytego wykonywania funkcji konsularnych.
Minister właściwy do spraw zagranicznych, za zgodą państwa przyjmującego, może na piśmie upoważnić konsula do wykonywania funkcji konsularnych poza wyznaczonym okręgiem konsularnym.
Funkcje konsularne
Funkcjami konsularnymi jest ogół działań i czynności, do których konsul jest uprawniony zgodnie z przepisami prawa polskiego, prawa międzynarodowego, prawa Unii Europejskiej oraz zwyczajami międzynarodowymi.
Konsul w ramach wykonywania funkcji konsularnych:
W przypadku powzięcia wiadomości o tym, że obywatel polski jest traktowany przez władze państwa przyjmującego w sposób mniej korzystny niż wynika to z przepisów obowiązujących w tym państwie, noszący znamiona dyskryminacji lub niezgodny z międzynarodowymi standardami dotyczącymi praw człowieka, konsul podejmuje działania zgodne z prawem międzynarodowym i prawem państwa przyjmującego w celu ochrony praw tego obywatela polskiego.
Konsul wykonuje czynności dotyczące zabezpieczenia i realizacji praw majątkowych mogących przysługiwać lub przysługujących Skarbowi Państwa z tytułu spadków i darowizn.
Konsul przesyła znalezione i przekazane mu dokumenty wydane przez polski organ, w szczególności: dokumenty paszportowe, dowody osobiste, dokumenty stwierdzające uprawnienia do kierowania pojazdami i dowody rejestracyjne pojazdów, do organu, który je wydał, za zwrotnym potwierdzeniem odbioru, pocztą dyplomatyczną lub przy użyciu innych środków łączności będących w dyspozycji urzędów konsularnych lub przedstawicielstw dyplomatycznych Rzeczypospolitej Polskiej.
Na wniosek obywatela polskiego, organu administracji publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej, sądu lub prokuratora konsul:
Do czynności, o których mowa w art. 28, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie (Dz. U. z 2022 r. poz. 1799). Mają one taką samą moc prawną jak czynności wykonane przez notariusza w Rzeczypospolitej Polskiej.
Konsul nie sporządza aktu poświadczenia dziedziczenia, nie przyjmuje wykazu inwentarza, nie dokonuje czynności dotyczących europejskich poświadczeń spadkowych oraz nie sporządza elektronicznych wypisów i wyciągów z aktów notarialnych.
Konsul na podstawie odrębnych przepisów:
W przypadku wystąpienia zdarzeń mogących powodować zagrożenie dla życia lub bezpieczeństwa obywateli polskich przebywających w okręgu konsularnym konsul podejmuje działania w celu wsparcia bezpiecznego i sprawnego opuszczenia przez nich zagrożonego obszaru. Przepis art. 21 stosuje się odpowiednio.
- mając na uwadze konieczność zapewnienia sprawności prowadzonego postępowania, efektywnego udzielania pomocy konsularnej oraz transparentność działań konsula.
Minister właściwy do spraw zagranicznych określi, w drodze rozporządzenia:
- mając na uwadze konieczność zapewnienia efektywnego udzielania pomocy finansowej oraz kompletność wzorów wniosków, w szczególności uwzględniając warunki określone w art. 39 ust. 1 i 3, od spełnienia których jest uzależnione przyznanie pomocy.
Osobom, o których mowa w art. 36, jak również ofiarom innych nadzwyczajnych zdarzeń losowych, konsul może w ramach posiadanych środków na pomoc konsularną udzielić pomocy finansowej bez spełnienia warunków, o których mowa w art. 40 ust. 1.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach, ze względu na ważny interes zobowiązanego lub interes publiczny, minister właściwy do spraw zagranicznych w drodze decyzji może:
Minister właściwy do spraw zagranicznych określi, w drodze rozporządzenia:
- mając na uwadze konieczność zapewnienia efektywnego udzielania pomocy finansowej oraz kompletność wzorów wniosków uwzględniających wymagania określone w art. 40 ust. 1 pkt 1 i 2, od których jest uzależnione przyznanie pomocy.
Postępowanie przed konsulem
Przepisy ogólne
Stroną postępowania przez konsulem jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie.
Konsul załatwia sprawę poprzez wykonanie czynności lub wydanie decyzji.
Sprawy załatwia się na piśmie utrwalonym w postaci papierowej lub elektronicznej. Pisma utrwalone w postaci papierowej opatruje się podpisem własnoręcznym. Pisma utrwalone w postaci elektronicznej opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.
Do postępowania w sprawie zaginięcia lub zniszczenia akt stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1805, z późn. zm.).
Załatwianie spraw
Konsul udziela informacji w sprawach z zakresu funkcji konsularnych niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie czternastu dni od dnia otrzymania wniosku o udzielenie takiej informacji.
Jeżeli sprawa wniesiona za pośrednictwem konsula podlega rozpatrzeniu przez organ w Rzeczypospolitej Polskiej, konsul przekazuje sprawę do właściwego organu i informuje stronę o przewidywanym terminie jej załatwienia.
Terminy
Doręczenia
Dokumenty lub pisma mające wpływ na przebieg postępowania lub je kończące, w tym decyzje i postanowienia, doręcza się stronie, a jeśli strona ustanowiła pełnomocnika - pełnomocnikowi, chyba że nie ma on miejsca zamieszkania lub siedziby w okręgu konsularnym.
Jeżeli strona odmawia przyjęcia dokumentu lub pisma, konsul załącza je do akt sprawy z adnotacją o odmowie przyjęcia i dacie odmowy. W takim przypadku przyjmuje się, że dokument lub pismo zostały doręczone w dniu, w którym nastąpiła odmowa przyjęcia.
Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się odpowiednio do doręczeń dokonywanych innym osobom biorącym udział w postępowaniu.
Wszczęcie postępowania
Wniosek o wszczęcie postępowania składa się ustnie lub na piśmie, chyba że charakter czynności lub przepis szczególny wymagają złożenia wniosku na piśmie utrwalonym w postaci papierowej.
Jeżeli wniosek nie czyni zadość innym wymogom ustalonym w przepisach prawa właściwych dla danej czynności lub nie załączono do niego niezbędnych dokumentów, konsul wzywa na piśmie składającego wniosek do usunięcia braków w terminie czternastu dni od daty wezwania, z pouczeniem, że nieusunięcie braków spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania.
Dowody
Konsul nie może żądać od strony dowodów, jeżeli ustalenie faktów jest możliwe na podstawie ewidencji, rejestrów lub wykazów prowadzonych przez konsula.
Decyzje i postanowienia
Konsul z urzędu lub na żądanie strony złożone w terminie czternastu dni od dnia doręczenia decyzji może, w drodze postanowienia, uzupełnić decyzję co do rozstrzygnięcia lub prawa do wniesienia odwołania.
Konsul z urzędu lub na żądanie strony może sprostować, w drodze postanowienia, błędy pisarskie oraz inne oczywiste omyłki w wydanej decyzji.
Konsul wydaje postanowienia:
Do postanowień konsula stosuje się odpowiednio przepisy art. 81-85.
Odwołania, zażalenia i wnioski o ponowne rozpatrzenie sprawy
Przed upływem terminu do wniesienia odwołania decyzja konsula nie podlega wykonaniu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
W sprawach nieuregulowanych dotyczących zażaleń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odwołań.
Wznowienie postępowania
W sprawie zakończonej decyzją ostateczną albo wykonaniem czynności wznawia się postępowanie, jeżeli:
Uchylenie decyzji lub czynności konsula z przyczyn określonych w art. 95 pkt 1 i 2 nie może nastąpić, jeżeli od dnia wykonania czynności lub doręczenia decyzji upłynęło pięć lat, zaś z przyczyn określonych w art. 95 pkt 3-9 - jeżeli od dnia wykonania czynności lub doręczenia decyzji upłynęły trzy lata.
Wznowienie postępowania następuje z urzędu lub na wniosek strony. Wznowienie postępowania z przyczyn określonych w art. 95 pkt 3 i 7-9 następuje tylko na żądanie strony.
Konsul przeprowadza postępowanie co do przyczyn wznowienia postępowania oraz co do rozstrzygnięcia istoty sprawy.
Po przeprowadzeniu postępowania, o którym mowa w art. 100, konsul wydaje decyzję, w której:
Zaświadczenia
W przypadkach określonych w art. 102 ust. 2 pkt 2 konsul wydaje zaświadczenie, jeżeli dotyczy ono urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego, które wynikają z wykazów, ewidencji, rejestrów prowadzonych przez niego bądź z innych danych znajdujących się w jego posiadaniu.
Odmowa wydania zaświadczenia bądź zaświadczenia o treści żądanej przez osobę ubiegającą się o jego wydanie następuje w drodze postanowienia.
Opłaty konsularne i wydatki
Nie podlegają opłatom konsularnym czynności wykonywane:
Nie pobiera się opłaty konsularnej za przyjęcie i rozpatrzenie wniosku o wydanie wizy dyplomatycznej albo służbowej.
W sprawach pobierania opłat konsularnych za przyjęcie i rozpatrzenie wniosku o wydanie wizy jednolitej oraz w sprawach dotyczących kategorii osób zwolnionych od opłaty za przyjęcie i rozpatrzenie wniosku o wydanie wizy jednolitej stosuje się przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 810/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Wizowy (kodeks wizowy) (Dz. Urz. UE L 243 z 15.09.2009, str. 1, z późn. zm.) oraz postanowienia umów o ułatwieniach wizowych zawartych przez Unię Europejską z państwami trzecimi.
Do pobierania obniżonych opłat konsularnych za wydanie paszportu lub paszportu tymczasowego oraz zwolnień z opłaty stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 27 stycznia 2022 r. o dokumentach paszportowych (Dz. U. z 2023 r. poz. poz. 410 i 547).
Minister właściwy do spraw zagranicznych określi, w drodze rozporządzenia:
- z uwzględnieniem zróżnicowania wysokości opłat za wykonywane czynności oraz zwiększonych kosztów ich wykonywania za granicą oraz efektywnego pobierania opłat konsularnych oraz przedpłat na poczet wydatków.
Konsulowie honorowi
Konsulem honorowym Rzeczypospolitej Polskiej, zwanym dalej "konsulem honorowym", może być obywatel polski lub cudzoziemiec stale zamieszkały w państwie przyjmującym, posiadający wysoki autorytet oraz dający rękojmię wykonywania działań zgodnie z interesami Rzeczypospolitej Polskiej.
Ustanawia się następujące klasy konsulów honorowych:
Zakres funkcji konsularnych konsula honorowego może być zmieniany przez ministra właściwego do spraw zagranicznych za zgodą konsula honorowego.
Powołanie konsula honorowego wymaga zgody państwa przyjmującego.
Konsul honorowy przestaje wykonywać funkcje konsularne w przypadku:
Konsul honorowy wspiera konsula, któremu podlega, w zakresie:
Konsul honorowy ponosi wydatki związane z wykonywaniem funkcji konsularnych, w tym koszty najmu, wyposażenia i utrzymania siedziby, zatrudnienia pracowników, opłaty eksploatacyjne i administracyjne oraz wydatki związane z korzystaniem z usług telekomunikacyjnych, kosztami przesyłek pocztowych, podatkami i innymi daninami publicznymi, do których ponoszenia konsul honorowy jest zobowiązany przez państwo przyjmujące.
W uzasadnionych przypadkach minister właściwy do spraw zagranicznych może powierzyć konsulowi honorowemu, na jego wniosek, wykonywanie określonych czynności, o których mowa w art. 28 ust. 1. Przepisy art. 29 i art. 33 stosuje się odpowiednio.
Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe
Zmiany w przepisach obowiązujących
W ustawie z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. z 2011 r. Nr 118, poz. 687, z późn. zm.) w art. 20a ust. 2 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 583, z późn. zm.) art. 59 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji (Dz. U. z 2014 r. poz. 1392) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. o służbie zagranicznej (Dz. U. Nr 128, poz. 1403, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 268 i 1038 oraz z 2014 r. poz. 1863) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. z 2014 r. poz. 1525) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 7 września 2007 r. o Karcie Polaka (Dz. U. z 2014 r. poz. 1187) w art. 4 ust. 2 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska (Dz. U. Nr 220, poz. 1414 oraz z 2014 r. poz. 1741) uchyla się art. 14a.
W ustawie z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. z 2012 r. poz. 161 oraz z 2013 r. poz. 1650) w art. 10 ust. 2 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. poz. 1650 oraz z 2014 r. poz. 463 i 1004) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 28 listopada 2014 r. - Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. poz. 1741, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
Przepisy przejściowe i końcowe
Do dnia 30 kwietnia 2018 r. konsul może udzielić pomocy finansowej obywatelowi Unii Europejskiej, o którym mowa w art. 21 ust. 1, jeżeli państwo członkowskie Unii Europejskiej, którego obywatelem jest osoba wnioskująca o udzielenie pomocy, wyrazi zgodę na jej udzielenie. W szczególnie uzasadnionych przypadkach pomoc taka może być udzielona także bez uzyskania zgody.
Przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 21 ust. 2 ustawy zmienianej w art. 142 niniejszej ustawy oraz na podstawie art. 16 ust. 5 i art. 32 ust. 2 ustawy uchylanej w art. 152 zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 8, art. 47 i art. 118 niniejszej ustawy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
Traci moc ustawa z dnia 13 lutego 1984 r. o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2015 r. poz. 389, 539 i 1137).
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 listopada 2015 r., z wyjątkiem art. 21 ust. 2 i 3, art. 41, art. 42 i art. 45 ust. 3, które wchodzą w życie z dniem 1 maja 2018 r.
500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia
Robert Horbaczewski 20.01.20251 stycznia 2025 r. weszły w życie liczne zmiany podatkowe, m.in. nowe definicje budynku i budowli w podatku od nieruchomości, JPK CIT, globalny podatek wyrównawczy, PIT kasowy, zwolnienie z VAT dla małych firm w innych krajach UE. Dla przedsiębiorców oznacza to często nowe obowiązki sprawozdawcze i zmiany w systemach finansowo-księgowych. Firmy muszą też co do zasady przeprowadzić weryfikację nieruchomości pod kątem nowych przepisów.
Monika Pogroszewska 02.01.2025W 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie tylko raz. Obniżeniu ulegnie natomiast minimalna podstawa wymiaru składki zdrowotnej płaconej przez przedsiębiorców. Grozi nam za to podwyżka podatku od nieruchomości. Wzrosną wynagrodzenia nauczycieli, a prawnicy zaczną lepiej zarabiać na urzędówkach. Wchodzą w życie zmiany dotyczące segregacji odpadów i e-doręczeń. To jednak nie koniec zmian, jakie czekają nas w Nowym Roku.
Renata Krupa-Dąbrowska 31.12.20241 stycznia 2025 r. zacznie obowiązywać nowa Polska Klasyfikacja Działalności – PKD 2025. Jej ostateczny kształt poznaliśmy dopiero w tygodniu przedświątecznym, gdy opracowywany od miesięcy projekt został przekazany do podpisu premiera. Chociaż jeszcze przez dwa lata równolegle obowiązywać będzie stara PKD 2007, niektórzy już dziś powinni zainteresować się zmianami.
Tomasz Ciechoński 31.12.2024Dodatek dopełniający do renty socjalnej dla niektórych osób z niepełnosprawnościami, nowa grupa uprawniona do świadczenia wspierającego i koniec przedłużonych orzeczeń o niepełnosprawności w marcu - to tylko niektóre ważniejsze zmiany w prawie, które czekają osoby z niepełnosprawnościami w 2025 roku. Drugą część zmian opublikowaliśmy 31 grudnia.
Beata Dązbłaż 28.12.2024Prezydent Andrzej Duda powiedział w czwartek, że ubolewa, że w sprawie ustawy o Wigilii wolnej od pracy nie przeprowadzono wcześniej konsultacji z prawdziwego zdarzenia. Jak dodał, jego stosunek do ustawy "uległ niejakiemu zawieszeniu". Wyraził ubolewanie nad tym, że pomimo wprowadzenia wolnej Wigilii, trzy niedziele poprzedzające święto mają być dniami pracującymi. Ustawa czeka na podpis prezydenta.
kk/pap 12.12.2024Identyfikator: | Dz.U.2023.1329 t.j. |
Rodzaj: | Ustawa |
Tytuł: | Prawo konsularne. |
Data aktu: | 25/06/2015 |
Data ogłoszenia: | 13/07/2023 |
Data wejścia w życie: | 01/05/2018, 01/11/2015 |