Zasadą jest, że odpady są zbierane w sposób selektywny. Czynność „zbierania odpadów” polega w myśl art. 3 ust. 1 pkt 34 ustawy o odpadach na gromadzeniu odpadów przed ich transportem do miejsc przetwarzania, w tym na wstępnym sortowaniu oraz tymczasowym magazynowaniu odpadów. Główny ciężar związany z prowadzeniem selektywnego zbierania odpadów spoczywa na gminach i podlega przepisom ustawy o utrzymaniu czystości w gminach. Zbieranie odpadów w sposób selektywny to zespół takich czynności, który zapewnia że dany strumień odpadów, w celu ułatwienia specyficznego ich przetwarzania, obejmuje jedynie odpady charakteryzujące się takimi samymi właściwościami i takimi samymi cechami.

 

 

Specyfika bio odpadów

Ustawodawca wprowadził jednocześnie zakazy zbierania, a więc także tymczasowego magazynowania określonych rodzajów odpadów poza miejscem ich wytworzenia (art. 23 ust. 2 ustawy). Od tego zwolnione jest gromadzenie bioodpadów stanowiących odpady komunalne od właścicieli nieruchomości(np. suchych liści, rozdrobnionych gałęzi, odpadów kuchennych z gospodarstw domowych, restauracji i zakładów zbiorowego żywienia) w stacji przeładunkowej prowadzonej przez podmiot odbierający odpady komunalne, instalację komunalną lub instalację do przetwarzania bioodpadów oraz przez prowadzącego punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Wyłączenie to uzasadnione jest charakterem i specyfiką wyżej wymienionej działalności (tymczasowe magazynowanie następuje przed dalszym zagospodarowaniem odpadów).

Czytaj w LEX: Obliczanie poziomu przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych >>>

Zgodnie z art. 9e ustawy o utrzymaniu czystości w gminach, selektywnie zebrane od właścicieli nieruchomości odpady komunalne, powinny być przekazywane bezpośrednio lub za pośrednictwem innego zbierającego odpady do instalacji odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, zgodnie z hierarchią sposobów postępowania z odpadami, o której mowa w art. 17 ustawy o odpadach. Na gruncie tej hierarchii wszystkie procedury odzysku poprzedzają unieszkodliwianie odpadów. Jeżeli bowiem nie da się odzyskać odpadów przez przygotowanie do ponownego użycia lub poddać recyklingowi, z przyczyn technologicznych, ekologicznych lub ekonomicznych, należy poddać je innym procesom odzysku. W wypadku, gdy nie jest możliwe zastosowanie innych procesów odzysku z przyczyn wyżej podanych, odpady powinny zostać unieszkodliwione. Odpady zmieszane mają być natomiast przekazywane bezpośrednio do instalacji komunalnej.

Czytaj w LEX: Utrata ulgi w opłacie za odpady komunalne >>>

 


Dwa wyjątki od zasady

Ustawa dopuszcza jednak dwa wyjątki od tej zasady określone w art. 9e ust. 1c i 1d ustawy o utrzymaniu czystości. Dopuszczalne jest zatem przekazywanie niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych za pośrednictwem stacji przeładunkowej prowadzonej przez podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości lub prowadzącego instalację komunalną lub też prowadzącego instalację do przetwarzania bioodpadów. Dopuszczalne jest także przekazywanie niesegregowanych odpadów komunalnych do termicznego przekształcania, jeżeli gmina, z której są odbierane te odpady, prowadzi selektywne zbieranie odpadów zgodnie z przepisami aktualnie obowiązującego rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z 10 maja 2021 r. w sprawie sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów.

Od obowiązku przekazywania odpadów niesegregowanych bezpośrednio do instalacji komunalnej nie ma żadnych wyjątków. Niedopuszczalne byłoby zatem również uprzednie magazynowanie odpadów zmieszanych i następnie ich przekazanie, po upływie jakiegoś terminu. Obowiązku tego nie wyłączają jakiekolwiek indywidualne akty administracyjne zezwalające na magazynowanie zmieszanych odpadów komunalnych wydawane przez organy lokalne. Ustawodawca nie dopuszcza również, aby podmiot odbierający odpady samodzielnie decydował, czy kierować odpady do instalacji komunalnej, czy zastępczej na podstawie swojej subiektywnej oceny.

Powyższe oznacza w praktyce, że przedsiębiorca odbierający odpady komunalne na podstawie umowy z właścicielem nieruchomości nie może ich magazynować, chyba, że zgodnie z art. 23 ust. 11 ustawy o odpadach, prowadzi punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych.