Sąd rejonowy w marcu 2017 r., uznał Piotra T. za winnego przestępstwa molestowania seksualnego dziecka, co jest przestępstwem z art. 200 § 1 k.k. Wobec czego wymierzył mu karę roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 4 lat.
Czytaj: Przy okazji pandemii areszty z ograniczonym prawem do obrony>>
Nadto, w okresie próby oddał oskarżonego pod dozór kuratora, a także zobowiązał go do informowania sądu i kuratora o przebiegu okresu próby, rozstrzygając też o kosztach sądowych. Ten wyrok uprawomocnił się 17 marca 2017 r., nikt nie złożył apelacji.
Naruszone prawo do obrony
Jednak kasację od tego wyroku złożył Rzecznik Praw Obywatelskich na korzyść skazanego. Zarzucił wyrokowi, że błędnie uznał, że nastąpiło prawidłowe doręczenie oskarżonemu zawiadomienia o terminie rozprawy, a tym samym, że zaistniały warunki do prowadzenia rozprawy pod jego nieobecność. A to w konsekwencji doprowadziło do uniemożliwienia oskarżonemu realizacji przysługującego mu prawa do obrony w postępowaniu przed sądem I instancji.
W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.
Kasacja RPO była zasadna
Sąd Najwyższy uchylił wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Otóż, postępowanie przygotowawcze prowadzone było przeciwko Piotrowi T., synowi Piotra i Bożeny z domu G., urodzonego w lutym 1996 r.
Do sądu rejonowego wniesiono akt oskarżenia przeciwko niemu, natomiast po słowie „oskarżam” wpisano Pawła T., z podaniem jednocześnie powyżej przytoczonych danych dotyczących jego brata - Piotra T.
W akcie oskarżenia wnioskowano ponadto o przesłuchanie Piotra T. Wezwanie na rozprawę skierowane zostało do Pawła T. na adres podany przez podejrzanego brata w trakcie jego przesłuchania.
Na rozprawę główną oskarżony się nie stawił, a sąd uznał, iż został on prawidłowo powiadomiony, w konsekwencji czego doszło do odczytania wyjaśnień oskarżonego w trybie art. 389 § 1 k.p.k., a następnie wydano zaskarżony wyrok, w którym jako oskarżony figurował Paweł T.
Zobacz procedurę w LEX: Sporządzenie kasacji przez stronę - elementy kasacji >
Kurator zauważył błąd
Już po uprawomocnieniu się wyroku kurator sądowy wystąpił o rozstrzygnięcie wątpliwości co do jego wykonania, wskazując, że dane osobowe w postaci daty urodzenia i numeru PESEL nie dotyczą skazanego Pawła T., lecz są to dane jego brata - Piotra T. Odnosząc się do tego wystąpienia, sąd rejonowy wyjaśnił, że podejrzanym i oskarżonym, względem którego wydano zaskarżony kasacją wyrok jest Piotr T., a nie Paweł T. Następnie doszło do sprostowania oczywistej omyłki pisarskiej w zaskarżonym wyroku poprzez wskazanie, że dotyczy on Piotra T., a nie Pawła T.
Skoro tak, to niezbędne jest prawidłowe zawiadomienie sprawcy o terminie rozprawy, po to, aby mógł on skorzystać z przyznanych mu uprawnień procesowych (art. 117 § 1 k.p.k.).
Niepowiadomienie o czynności uprawnionego do wzięcia w niej udziału skutkuje koniecznością zaniechania jej przeprowadzenia. W realiach sprawy nie może budzić wątpliwości, że zawiadomienie o terminie rozprawy wysłano do Pawła T. Skierowane ono zatem zostało do innej niż oskarżony osoby. Tym samym w ogóle nie zrealizowano obowiązku powiadomienia oskarżonego o terminie rozprawy - orzekł sędzia sprawozdawca Dariusz Świecki.
Stwierdzenie, że doszło do prawidłowego doręczenia zawiadomienia o terminie rozprawy byłoby bowiem możliwe tylko w wypadku, gdyby zawiadomienie zawierało w pełni poprawne dane personalne (imię i nazwisko) oskarżonego. Wadliwe ich określenie powoduje sytuację, w której wezwanie czy zawiadomienie dotyczy w istocie innej osoby - podkreślił sędzia sprawozdawca.
Okoliczność, że adresatem korespondencji był brat oskarżonego nie ma tu bowiem z omawianego punktu widzenia żadnego znaczenia. Tej pomyłki nie dostrzegł sąd rejonowy, uznając, że doszło do prawidłowego doręczenia i przeprowadził rozprawę oraz wydał wyrok.
Skutkowało to naruszeniem prawa oskarżonego do obrony (art. 6 k.p.k.), jako że został on pozbawiony możliwości wzięcia udziału w rozprawie głównej, złożenia wyjaśnień i wykazywania swych racji. Powyższe naruszenie prawa mogło więc mieć istotny wpływ na treść wyroku.
Sygnatura akt V KK 304/20, postanowienia z 5 listopada 2020 r.
