W dniach 31 grudnia 2016 roku oraz 1 stycznia 2017 roku wszedł w życie komplet przepisów ustawy z dnia 4 listopada 2016 roku o zmianie niektórych ustaw określających warunki prowadzenia działalności innowacyjnej.
Zmieniono procedurę podejmowania decyzji w sprawie komercjalizacji wyników badań naukowych i prac rozwojowych oraz tzw. „uwłaszczania naukowców”. Dotąd uczelnia w ciągu 3 miesięcy od daty zgłoszenia przez naukowca wyników badań miała obowiązek podjąć decyzję w sprawie komercjalizacji. Jeśli decyzja była negatywna albo nie została podjęta w terminie, twórca miał prawo nabyć prawa własności intelektualnej do zgłoszonego rozwiązania na preferencyjnych warunkach.Obecnie twórca, który będzie zainteresowany komercjalizacją wyników swoich badań będzie musiał powiadomić o tym uczelnię w ciągu 14 dni od daty zgłoszenia uczelni wyników. Wyłącznie wtedy uruchamiana będzie procedura podejmowania decyzji w sprawie komercjalizacji – której negatywny wynik lub brak zakończenia w 3-miesięcznym terminie będzie skutkował możliwością nabycia praw do wyników przez twórcę. Jeżeli twórca nie zgłosi woli nabycia praw do wyników w terminie składając stosowne oświadczenie, procedura podejmowania decyzji w sprawie komercjalizacji nie zostanie uruchomiona, nie pojawi się też możliwość nabycia praw do wyników przez naukowca i pozostaną one własnością uczelni. Wprowadzone rozwiązanie ograniczy znaczną ilość formalności, jakie uczelnie musiały prowadzić w związku z podejmowaniem decyzji o komercjalizacji w każdym przypadku zgłoszenia wyników, która była nieproporcjonalna względem zainteresowania naukowców nabywaniem praw do wyników.
Zmodyfikowano również maksymalną wysokość wynagrodzenia jakie twórca uiszcza na rzecz uczelni w przypadku nabycia praw w drodze tzw. „uwłaszczenia naukowców”. Obecnie jest to nie więcej niż 5% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za pracę w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Zniesione zostało obowiązujące dotąd ograniczenie czasowe, zgodnie z którym udział twórcy lub uczelni w korzyściach z komercjalizacji wyników badań naukowych i prac rozwojowych trwał wyłącznie przez okres 5 lat od osiągnięcia pierwszych korzyści.
Uczelnie uzyskały możliwość tworzenia (lub udziału) w więcej niż jednej spółce celowej służącej prowadzeniu komercjalizacji pośredniej wyników badań naukowych i prac rozwojowych. Dotąd uczelnia mogła założyć albo uczestniczyć tylko w jednej takiej spółce.
Wyłączono stosowanie przepisów ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa (m.in. uzyskiwanie zgody Ministra Skarbu Państwa na dokonywanie określonych czynności prawnych) w odniesieniu do działań prowadzonych w zakresie komercjalizacji oraz wnoszenia wkładu do spółki celowej.
Warto wspomnieć też o wprowadzonym obowiązku przeznaczania przez uczelnie wyższe 2 % środków z dotacji na utrzymanie potencjału badawczego na działania związane z komercjalizacją wyników badań naukowych i prac rozwojowych, polegające na analizie potrzeb rynku, stanu techniki, możliwości ochrony patentowej efektów tej działalności oraz opracowaniu projektów komercjalizacji.
Liczne zmiany związane z prowadzeniem działalności innowacyjnej oraz komercjalizacji pojawiły się też w sferze prawa podatkowego
Jedną z nich jest zwiększenie wartości kwoty kosztów kwalifikowanych wydatków na badania i rozwój, które można odliczyć od podatku. Dla mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich firm odliczenia te wyniosą do 50 proc. Duże firmy będą mogły odliczyć do 50 proc. wydatków osobowych i do 30 proc. pozostałych kosztów związanych z działalnością badawczo-rozwojową. Oprócz tego wydłużono z trzech do sześciu lat okres, w jakim przedsiębiorca może odliczyć koszty poniesione na działalność badawczo-rozwojową, a nowo powstające przedsiębiorstwa (tzw. start-upy) prowadzące działalność badawczo-rozwojową mogą się teraz ubiegać o zwrot gotówkowy w wysokości 18 lub 19 proc. potencjalnego, ale niewykorzystanego odliczenia.
Obecnie trwają prace legislacyjne nad kolejnymi zmianami – tzw. „dużą ustawą o innowacyjności”, która zgodnie z zapowiedziami miałaby wejść w życie w 2018 roku.
Autor: Kamil Ciesiński, aplikant radcowski
Autor prowadzi blog: www.transfer-technologii.pl>>