W lipcu ukazał się raport Inkubatora Uniwersytetu Warszawskiego "JustStart2. Studiując w świecie niepewnego jutra: perspektywy, sprawczość i wizje przyszłości pokolenia Z. Jak wyjaśniła w rozmowie z PAP zastępczyni kierownika Inkubatora UW Barbara Holli, celem badania była m.in. chęć przyjrzenia się temu, jak zmieniło się spojrzenie studentów na pracę i studia w związku z pandemią COVID-19. Pokolenie Z to pokolenie ludzi urodzonych od końca lat 90. XX do początku lat 10. XXI. Jest to pokolenie "internetowe", czyli są to pierwsze osoby dorastające w pełni scyfryzowanym społeczeństwie. Poprzednie pokolenie określano milenialsami - pokoleniem Y (kolejne litery wynikają z kolejności alfabetu). 

Czytaj więcej: Pokolenie Z - mówi się o nich, że nie znają świata bez Internetu, nie umieją żyć bez iPod-a. „Pokolenie Z” przyszło na świat w czasach wydawałoby się idealnych, jednak jak każde ma swoje problemy >>>

Raz na fali, raz pod falą

- Podstawowy, największy wniosek był taki, że studenci, pokolenie Z, jest pokoleniem VUKA, czyli przyzwyczajonym do ciągłej zmienności świata dookoła i że oni sobie z tym dają radę, jak surferzy na fali. Są przyzwyczajeni do tego, że co chwila coś się dzieje - powiedziała Holli. 

Termin VUCA jest akronimem słów: volatility – zmienność, uncertainty – niepewność, complexity – złożoność, ambiguity – niejednoznaczność.

Holli podkreśliła, że z badania wynika, iż pokolenie Z było bardzo doświadczone już przed pandemią. Wskazała na przykład na strajk nauczycieli, który czasowo zablokował naukę czy na reformę edukacji.

Przyznała, że pandemia na pokolenie Z nie wpłynęła tak silnie, jak przewidywano. - To jest pokolenie, które nie myśli długofalowo  - podkreśliła.

Czytaj też: Pokolenie M - specjaliści od multitaskingu >>>

Pandemia wpłynęła na jeszcze większy brak poczucia pewności tych osób, ale nie tak mocno jak sądzili badacze. Co piąty stwierdził, że pandemia całkowicie zmieniła jego plany na przyszłość i częściej było tak w przypadku kobiet.

Praca ma rozwijać, a nie tylko być źródłem dochodu

Holli zwróciła też uwagę na to, że studenci pokolenia Z będą pracownikami w firmie tak długo, jak będą mogli się w niej rozwijać, a pieniądze nie są już najważniejszym czynnikiem pozostania w niej. - To jest pokolenie, które nawet co dwa lata może zmieniać pracę - zaznaczyła.

Zastępczyni kierownika Inkubatora UW podkreśliła, że zaskoczeniem dla osób tworzących raport było też to, że badani mieli bardzo duże poczucie sprawczości. Stawiają bardzo wysoki nacisk na to, żeby zdobywać nie tylko formalne wykształcenie czyli np., uniwersyteckie, ale również rozwijać się ciągle i uzyskiwać umiejętności miękkie.

Czytaj też: Różnorodność pokoleniowa - co warto wiedzieć o pokoleniach, aby zrozumieć BB, X, Y, Z? >>>

Nie chcą być liderami, ale są zaradni

Najciekawszy wniosek, który zaskoczył autorów badań to fakt, że studenci pokolenia Z nie chcą być liderami. - To nie jest pokolenie liderów. To jest pokolenie martwych autorytetów. To jest pokolenie, gdzie każdy autorytet można obalić - powiedziała Holli. Dodała, że pokolenie to nie ma też chęci liderowania.

Jednocześnie z raportu wyłania się obraz tego, że pokolenie Z jest zaradne, bo 55 proc. z badanych łączyło pracę ze studiami. 77 proc. badanych pytanych o sens pracy uznało, że powinna być ona jednocześnie pasją. 

Badani postrzegają firmę jako stabilne miejsca pracy oferujące przewidywalną przyszłość. Jak czytamy we wnioskach, wolą pracę u kogoś, ale na własnych warunkach. Tylko co piąta badana osoba uważa, że w zdobyciu upragnionej pracy pomoże jej stworzenie start-upu lub realizacja własnego projektu.

Jednocześnie z raportu wynika, że studenci mają dużą świadomość, że mają słabą odporność na stres i zwracają pilną uwagę na kwestie zdrowia psychicznego, nie akceptują mobbingu i dyskryminacji. W ocenie Holli nie oznacza to, że jest to pokolenie delikatniejsze psychicznie lub posiadające więcej dysfunkcji, tylko bardziej świadome. - To jest pokolenie, które już wie, jak ogromną cenę można zapłacić za niedbanie o swoje zdrowie psychiczne  - podkreśliła.

Jednocześnie - jak zwróciła uwagę Holli - badani chcą, aby ich szef był partnerem, a nie osobą posiadającą większe doświadczenie (taką odpowiedź zaznaczyło 77 proc. badanych). Zdecydowana mniejszość preferuje kierownika od którego może się czegoś nauczyć. - Oni uważają, że już umieją bardzo wiele - skomentowała Holli. Dodała, że pokolenie Z czuje się szczególnie silne w obsłudze narzędzi cyfrowych i pod tym względem dużo wnosi na rynek.

Badanie przeprowadzono wśród kilkuset studentów UW i WUM od września 2021 r. do stycznia 2022 r. Składało się m.in. z ankiet CAWI, wywiadów grupowych i dodatkowo - wywiadów eksperckich.

PAP