Wiosna to początek gorącego okresu składania prac licencjackich, magisterskich i doktorskich. Dla większości osób to czas wzmożonego wysiłku intelektualnego. Prace naukowe powinny być z założenia pracami pisanymi samodzielnie, ale można wspomagać się w nich cytatami ze znanych publikacji. Na jakich zasadach możemy legalnie przytaczać cytaty innych autorów wyjaśnia mecenas Pawel Kowalski z kancelarii Rachelski i Wspólnicy.

- O legalnym cytowaniu możemy mówić wtedy, kiedy twórca danego utworu w trakcie tworzenia swojego dzieła w celach określanych precyzyjnie przez przepisy Ustawy o Prawie autorskim i prawach pokrewnych jako naukowe, w celach wyjaśniania lub w celach analizy krytycznej, może przytoczyć fragment innego dzieła bądź też dzieło nawet w całości jeśli jest to drobne dzieło. W takim przypadku ustawa dozwala autorowi przytaczać utwór już rozpowszechniony.

Plagiat dotyczy nie tylko studentów, ale również znanych postaci świata polityki, czego przykładem jest oskarżony o plagiat pracy doktorskiej niemiecki Minister Obrony Karl Theodor zu Guttenberg. Jak się okazało, pan Minister wykorzystał w swojej pracy dosłowne fragmenty tekstów pochodzące z innych publikacji nie podając źródła ich pochodzenia.

Jakie przesłanki muszą zostać spełnione, aby można było mówić o plagiacie?

Przed wszystkim cytat musi być dokładnym odtworzeniem myśli innego autora, musi wskazywać imię i nazwisko autora cytowanego utworu oraz źródło tego utworu. Nie wskazując autora lub źródła mamy do czynienia z plagiatem. Innymi słowy, plagiatem jest przywłaszczenie autorstwa cudzego utworu. Jak podaje Dziennik Gazeta Prawna, 40% studentów łamie prawo autorskie. W Internecie coraz częściej można spotkać ogłoszenia o treści: "Napiszę i sprzedam pracę licencjacką lub magisterską." Tego typu usługi cieszą się sporym zainteresowaniem wśród studentów, których nie przerażają sankcje w postaci wykreślenia z listy studentów, kary grzywny, a nawet kary więzienia.

Jaka kara za plagiat?

Za popełnienie przestępstwa plagiatu grozi kara pozbawienia wolności nawet do lat trzech. Oprócz odpowiedzialności karnej, plagiator ponosi również odpowiedzialność prawnocywilną, przede wszystkim odszkodowawczą. W przypadku naruszenia autorskich praw osobistych, pokrzywdzony autor ma prawo do żądania zadośćuczynienia oraz usunięcia naruszeń i ich skutków. Naruszenie praw majątkowych powoduje powstanie u poszkodowanego autora roszczenia o żądanie odszkodowania w granicach ustalonych przez ustawę Prawo autorskie i prawa pokrewne.

Marta Osowska
Źródło: WKP TV]]>