Opłaty za egzaminy poprawkowe były nielegalne
Spór o pobieranie opłat za egzaminy poprawkowe rozgorzał w 2007 roku. Parlament Studentów RP, zaalarmowany głosami studentów o konieczności wnoszenia różnorakich opłat w trakcie studiowania wystosował prośbę do Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego o ocenę niepokojących praktyk. Ku zdziwieniu władz wielu uczelni, Ministerstwo wydało jasny komunikat: - Zgodnie z regulaminem studiów, student ma prawo do składania egzaminu poprawkowego, egzamin ten jest procedurą zaliczenia przedmiotu, a nie powtarzaniem zajęć dydaktycznych, za które można pobierać opłaty. Z żadnego obowiązującego przepisu nie wynika, że uczelnie mogą pobierać opłaty za egzamin poprawkowy – wyjaśniła Barbara Wierzbicka, ówczesna dyrektor Departamentu Spraw Studentów i Doktorantów w MNiSW.
Katalog opłat zakazanych
Od tamtej pory ustawa nie podlegała nowelizacjom, aż do tej z ubiegłego roku. Nowa ustawa wprowadziła, mogłoby się wydawać, czytelny art. 99a, zgodnie z którym uczelnia nie pobiera opłat za rejestrację na kolejny semestr lub rok studiów, egzaminy, w tym egzamin poprawkowy, egzamin komisyjny, egzamin dyplomowy, wydanie dziennika praktyk zawodowych, złożenie i ocenę pracy dyplomowej oraz wydanie suplementu do dyplomu.
Dlaczego uczelnie nadal chcą pobierać opłaty?
Źródłem niejasności jest art. 29 nowelizacji, w którym kluczowy jest fragment mówiący o tym, że studenci przyjęci na studia przed dniem wejścia w życie nowelizacji, czyli przed 1 stycznia 2012 r. oraz w roku akademickim 2011/2012 wnoszący opłaty za kształcenie wnoszą je nadal na dotychczasowych zasadach do końca okresu studiów przewidzianego w programie i planie swoich studiów.
Zgodnie z brzmieniem art. 29, student, który rozpoczął studia przed rokiem akademickim 2011/2012, i który w regulaminie studiów jest zobowiązany do wnoszenia opłat za egzamin poprawkowy, nie odczuje ulgi w związku ze zmianą ustawy. Nowe przepisy obejmą dopiero jego kolegów, którzy studia rozpoczną w październiku 2012.
Ministerstwo stoi na odmiennym stanowisku
Czym są opłaty za kształcenie?
Dla poprawnej interpretacji przepisów należy szukać odpowiedzi na dwa pytania: czy treść art. 99a mieści się w pojęciu „dotychczasowych zasad wnoszenia opłat” oraz czy opłaty wymienione w tym artykule są opłatami za kształcenie, o których mowa w art. 29. Biorąc pod uwagę interpretacje Ministerstwa sprzed kilku lat, ponowne podejście do zdawania egzaminu to nie kształcenie, a procedura zaliczenia przedmiotu. To sposób weryfikacji efektów kształcenia.
Sam ustawodawca, w uzasadnieniu do ustawy, nie posługuje się terminem opłaty za kształcenie. Używa jedynie ogólniejszego terminu opłat za usługi edukacyjne. W samej ustawie terminy te mają jednak wyraźnie różny zakres znaczeniowy – opłaty za kształcenie są jednym z rodzajów opłat za usługi edukacyjne. Dla przykładu, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego nie pobierał i nie pobiera opłat za egzaminy poprawkowe. Kosztują dopiero wpisy warunkowe, które umożliwiają ponowne uczęszczanie na zajęcia, czyli powtórzenie toku kształcenia.
Według Tomasza Lewińskiego z biura prawnego Parlamentu Studentów RP opłaty, o których mówi art. 99a, są opłatami administracyjnymi, a nie za kształcenie, co ustawodawca wyraźnie rozgranicza.
Marta Osowska
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 18 marca 2011 r.o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw
Art. 29
1. Studenci przyjęci na studia przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy oraz w roku akademickim 2011/2012 studiują według programów opracowanych na podstawie dotychczasowych przepisów do końca okresu studiów przewidzianego w programie i planie studiów.
2. Studenci przyjęci na studia przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy oraz w roku akademickim 2011/2012:
1) studiujący bez opłat za kształcenie na więcej niż jednym kierunku studiów nie wnoszą opłat, o których mowa w art. 99 ust. 1 pkt 1a ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, do końca okresu studiów przewidzianego w programie i planie studiów;
2) wnoszący opłaty za kształcenie wnoszą opłaty na dotychczasowych zasadach do końca okresu studiów przewidzianego w programie i planie studiów.
Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym
Art. 99a
Uczelnia nie pobiera opłat za rejestrację na kolejny semestr lub rok studiów, egzaminy, w tym egzamin poprawkowy, egzamin komisyjny, egzamin dyplomowy, wydanie dziennika praktyk zawodowych, złożenie i ocenę pracy dyplomowej oraz wydanie suplementu do dyplomu.
Źródło:
http://www.rp.pl/artykul/784635-Za-co-student-nie-zaplaci.html
]]>