SN: Zakaz zbliżania trzeba z oskarżonym uzgodnić, gdy nie ma rozprawy

Za znęcanie się nad rodziną i nękanie najbliższej rodziny sąd skazał oskarżonego bez rozprawy na rok więzienia. Jednak bez jego zgody dodał 6-letni okres obowiązywania środka karnego w postaci zakazu zbliżania się do pokrzywdzonej. A to stanowiło oczywiste naruszenie warunków porozumienia między prokuratorem a oskarżonym – stwierdził Sąd Najwyższy i uchylił wyrok sądu I instancji.

Prokurator Rejonowy Poznań-Grunwald aktem oskarżenia skierowanym do Sądu Rejonowego Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu zarzucił Jackowi K. znęcanie się nad najbliższymi członkami rodziny (207 par. 1 k.k. - czyn z pkt I.) oraz uporczywe nękanie (z art. 190a par. 1 k.k.)

Rok więzienia ugodowo

Wniosek dotyczył skazania bez rozprawy. Prokurator dołączył również żądanie orzeczenia  zakazu zbliżania się oskarżonego do pokrzywdzonej przez sześć lat.

Zobacz procedurę w LEX: Postępowanie w przedmiocie zawartego w akcie oskarżenia wniosku o skazanie bez rozprawy >

Sąd Rejonowy Poznań-Grunwald i Jeżyce 4 października 2021 r. uwzględnił zmodyfikowany wniosek prokuratora. Sąd I instancji uznał winę Jacka K. i wymierzył mu karę roku pozbawienia wolności za dwa przestępstwa. A także orzekł  wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności na dwa lata.

Zakaz kontaktowania przez 6 lat

Orzekł też wobec oskarżonego zakaz zbliżania się do pokrzywdzonej na odległość mniejszą niż 50  metrów oraz zakaz kontaktowania się z pokrzywdzoną przez sześć lat.

Zgodnie z prawem, sąd może wydać nakaz zakazu zbliżania się w celu zapobieżenia kolejnym aktom przemocy lub w przypadku gróźb. Ten rodzaj ochrony może obejmować szeroki zakres środków, od wyznaczania bezpiecznej odległości między ofiarą a osobą, która ich zastrasza, po całkowity zakaz kontaktu.

Zobacz procedurę w LEX: Postępowanie o zobowiązanie osoby stosującej przemoc domową do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia >

Czytaj też:  Za przemoc domową nie tylko na bruk, ale i z natychmiastowym zakazem kontaktu z pokrzywdzonymi

Ten wyrok, niezaskarżony przez żadną ze stron, uprawomocnił się 12 listopada 2021 r. Jednak Prokurator Generalny po ponad roku złożył kasację na niekorzyść skazanego.  Zarzucając rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów prawa karnego procesowego, a polegało ona na uwzględnieniu, bez zgody oskarżonego, 6-letniego okresu obowiązywania środka karnego w postaci zakazu zbliżania się do pokrzywdzonej. Stanowiło to oczywiste naruszenie warunków porozumienia między prokuratorem a oskarżonym. I doprowadziło do rażącego naruszenia  art. 85 par. 1 k.k. poprzez jego niezastosowanie i niewymierzenie oskarżonemu kary łącznej pozbawienia wolności.

Czytaj w LEX: Ustawowa dyrektywa wymiaru kary łącznej a dyrektywy ukształtowane w orzecznictwie sądów >

Nieuzgodniony zakaz zbliżania

Sąd Najwyższy uwzględnił kasację. Słusznie bowiem podniósł Prokurator Generalny, że sąd, do którego oskarżyciel publiczny kieruje wniosek w trybie polubownym, jest zobligowany do jego szczegółowej kontroli. W jej toku powinien sprawdzić, czy przedłożone przez prokuratora propozycje są zgodne z uprzednimi ustaleniami stron, a także czy respektują obowiązujące przepisy. Ale Sąd Rejonowy Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu nie zrealizował tej powinności w rzetelny sposób.

Sąd I instancji nałożył na Jacka K. nieuzgodniony z nim 6-letni okres zakazu kontaktowania i zbliżania się do pokrzywdzonej, natomiast nie orzekł obligatoryjnej kary łącznej w wymiarze roku pozbawienia wolności, której wykonanie powinien warunkowo zawiesić. Zasadność kasacji spowodowała uchylenie zaskarżonego wyroku. SN w Izbie Karnej  przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy powołał się w tej sprawie na argument niewykonalności orzeczonego wyroku. Nawiązał do sprawy karnej z grudnia 2017 r., gdy chodziło obłędne wyliczenie przez sąd I instancji stawek dziennych grzywny.

SN stwierdził wówczas, że Rozstrzygnięcie co do kary i środków karnych należy do niezbędnych elementów wyroku skazującego, wymienionych w art. 413 par. 2 pkt 2 k.p.k. Realizacja tego wymogu powinna się dokonywać poprzez sformułowanie rozstrzygnięcia o karze w sposób umożliwiający jej wykonanie. „Rozbieżność w cyfrowym i słownym zapisie wymiaru kary nie tylko narusza wynikający z art. 413 par. 2 pkt 2 k.p.k. obowiązek redagowania orzeczenia w sposób jednoznaczny i zrozumiały, ale przede wszystkim odzwierciedla wewnętrzną sprzeczność wyroku uniemożliwiającą jego wykonanie” (wyrok SN z dnia 23.05.2017 r., sygn. akt III KK 186/17). W konsekwencji dochodzi do ziszczenia bezwzględnej przesłanki odwoławczej w związku z powstaniem sprzeczności w treści orzeczenia, uniemożliwiającej jego wykonanie.

Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Tryb usunięcia rozbieżności w zapisie liczbowym i słownym sankcji karnej w sentencji wyroku >

Wyrok Izby Karnej Sądu Najwyższego z 1 sierpnia 2023 r. sygnatura akt KK 296/22

Sprawdź również książkę: Kodeks karny. Kodeks postępowania karnego. Kodeks karny wykonawczy. Kodeks karny skarbowy. Kodeks wykroczeń. Kodeks postępowania w sprawach o wykrocze >>