Ustawa o kosztach komorniczych weszła w życie 1 stycznia 2019 roku i zmieniła dotychczas obowiązującą ustawę o komornikach sądowych i egzekucji z 1997 roku.  Ta ustawa wprowadziła także nowe regulacje osłabiające pozycję wierzycieli. Na przykład w wypadku umorzenia postępowania - ustawa obciąża wierzyciela opłatą 5 proc.  wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania.

Opłata stosunkowa według nowej regulacji?

W najnowszym pytaniu prawnym skierowanym do SN sędzia Barbara Golec z Sądu Rejonowego w Rybniku ma wątpliwości, czy w przypadku stwierdzenia umorzenia z mocy prawa postępowania egzekucyjnego, wszczętego przed wejściem w życie ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych, z uwagi na bezczynność wierzyciela, gdy skutek w postaci umorzenia nastąpił po wejściu w życie wymienionej ustawy, dopuszczalne jest obciążenie wierzyciela opłatą stosunkową? Ponadto, czy zastosować trzeba art. 29 ust. 1 ustawy o kosztach komorniczych, czy też opłata powinna zostać określona na podstawie art. 29 ust. 4 nowej ustawy?

Czytaj też: Śmierć dłużnika jako przyczyna umorzenia postępowania egzekucyjnego a obciążenie wierzyciela opłatą egzekucyjną >>>

Spór o 200 złotych

W tej konkretnej sprawie w październiku 2021 roku komornik stwierdził, że postępowanie zostało umorzone z mocy prawa. Ustalił wysokość kosztów na kwotę 571 zł, zaś dłużnik pokrył tylko 362 zł. Pozostałymi kosztami w wysokości 209 zł obciążył wierzyciela. Wobec tego wezwał wierzyciela do zapłaty reszty należności. W uzasadnieniu komornik wyjaśnił, że umorzenie nastąpiło z powodu bezczynności wierzyciela, który miał zapłacić opłatę stosunkową, zgodnie z art. 29 w ustawy z 2018 r.

Postanowienie to zaskarżył wierzyciel domagając się podstawy prawnej umorzenia oraz jego uchylenia. Zarzucił te komornikowi błędne zastosowanie art. 29 ustawy o komornikach poprzez uznanie, że wierzyciel powinien być obciążony kosztami i należy zastosować art. 29 ust. 4 ustawy.

Czytaj też: Ustawa o kosztach komorniczych w pytaniach prawnych do Sądu Najwyższego >>>

Według tego przepisu „W razie umorzenia postępowania egzekucyjnego z innych przyczyn niż wskazane w ust. 1 komornik pobiera od wierzyciela opłatę w wysokości 150 złotych, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 30. Opłata podlega zmniejszeniu o sumę opłat  egzekucyjnych ściągniętych i obciążających dłużnika.”

Natomiast art. 29 ust. 1 ustawy o kosztach komorniczych wyłącza pobranie opłaty 150 zł w przypadku:

  • umorzenia postępowania na wniosek wierzyciela,
  • jeżeli wierzyciel w ciągu sześciu ostatnich miesięcy nie dokonał czynności potrzebnej do dalszego prowadzenia postępowania lub nie zażądał podjęcia zawieszonego postępowania.

Sąd Rejonowy oddalił skargę na postanowienie komornika dotycząca obciążenia wierzyciela opłata stosunkową.

 

 

Przepisy przejściowe nie są jasne

Dlatego, że art. 823 kpc został uchylony, a art. 29 ust. 1 ustawy powinien być zastosowany w drodze analogii. A skutki bezczynności wierzyciela zostały przeniesione do art. 824 par. 1 pkt 4 kpc. Przepis ten mówi, że postępowanie umarza się z urzędu, "jeżeli wierzyciel w ciągu sześciu miesięcy nie dokonał czynności potrzebnej do dalszego prowadzenia postępowania lub nie zażądał podjęcia zawieszonego postępowania".

Sąd Rejonowy zadając pytanie prawne wziął pod uwagę, że celem nowej ustawy było m.in. przeciwdziałanie szykanowaniu dłużnika przez wierzyciela. Jak zauważył sąd, art. 29 ust. 1 nowej ustawy jest stosowany w praktyce w stosunku do postępowań wszczętych przed wejściem w życie ustawy, jak i po 1 stycznia 2019 r. Ze względu na międzyczasowy przepis art. 52 ustawy o komornikach sądowych.

Według tego przepisu do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Ale art. 29 o opłacie w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego stosuje się od dnia wejścia w życie nowej ustawy.

Takie sformułowania nie rozwiewają wątpliwości sądu.

Sygnatura akt III CZP 118/22

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.