Podobnie jak inne korporacje prawnicze, Krajowa Rada Komornicza chce, by Trybunał zbadał konstytucyjność przepisów pozwalających na powołanie niektórych osób na stanowisko komornika bez odbywania przez nie aplikacji. Trybunał rozstrzygnąć ma także, czy zgodne z ustawą zasadniczą są regulacje ograniczające uprawnienia samorządu w kwestiach postępowań dyscyplinarnych.
Chodzi tu przede wszystkim o możliwość powołania danej osoby na komornika bez konieczności odbywania przez nią aplikacji. Dotyczy to m.in. o absolwentów wyższych studiów prawniczych, którzy przez okres co najmniej pięciu lat w okresie nie dłuższym niż osiem lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu komorniczego wykonywały na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej, czynności wymagające wiedzy prawniczej bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej przez adwokata lub radcę prawnego lub czynności bezpośrednio związane z czynnościami wykonywanymi przez notariusza. Zdaniem samorządu komorników taki przepis nie gwarantuje precyzyjnego wyodrębnienia kategorii osób dopuszczonych na stanowisko komornika sadowego bez odbycia aplikacji komorniczej, ponieważ nie ma w nim mowy o zagwarantowaniu nabycia poziomu wiedzy porównywalnego z tym zdobywanym w trakcie odbywania aplikacji.
Marszałek Sejmu podziela także ten pogląd.
Bez gwarancji należytego wykonywania zawodu
Prokurator generalny Andrzej Seremet również uważa, że komornicy w tej kwestii mają rację. Według niego warunki dostępu do zawodu komornika sądowego osób, które zostały dopuszczone do egzaminu komorniczego bez odbycia aplikacji komorniczej, muszą być tego rodzaju, aby zapewniały należyte wykonywanie zawodu. W szczególności nie stwarzały niebezpieczeństwa wykonywania tego zawodu przez osoby bez jakiegokolwiek praktycznego doświadczenia prawniczego. - Należy w końcu pamiętać, że dopuszczenie do zawodu komornika osób o niesprawdzonych obiektywnie umiejętnościach zawodowych ogranicza możliwość sprawowania w stosunku do tych osób przez samorząd zawodowy pieczy nad należytym wykonywaniem przez nie zawodu – pisze w uzasadnieniu do opinii prokurator. Ponadto komornikom pozostawiono ocenę, czy kandydat spełnia warunki ustawowe. A przecież komornicy nie wykonują zawodu polegającego na świadczeniu pomocy prawnej, tak jak adwokaci czy radcowie prawni.
Postępowanie dyscyplinarne
Trybunał zajmie się także ograniczeniami kompetencji samorządu związanymi z oceną przydatności do zawodu komornika, w tym przede wszystkim wyłączeniem możliwości dokonywania przez samorząd oceny zachowania komorników, przeciwko którym wniesiono prywatny akt oskarżenia oraz postępowania dyscyplinarnego wobec asesorów komorniczych.
W tej kwestii marszałek Sejmu uważa, że nadzór ministra sprawiedliwości nad postępowaniami dyscyplinarnymi gwarantuje prawidłowe wykonywanie zaskarżonych przepisów.
Opracowanie: Monika Sewastianowicz
Źródło: www.trybunal.gov.pl, stan z dnia 19 lipca 2012 r.