Strasburg: Trybunał bada "znaczący uszczerbek" także w sprawach karnych

Skarga do Trybunału jest niedopuszczalna, jeżeli skarżący nie doznał znaczącego uszczerbku. To nowe kryterium dopuszczalności skargi indywidualnej, wprowadzone na mocy protokołu nr 14 do Konwencji, znajduje także zastosowanie w sprawach karnych, jak stwierdził Europejski Trybunał Praw Człowieka w swym wyroku z 6 marca br.

Sprawa ta została wniesiona przez obywatela Włoch. Dotyczyła przewlekłości krajowego postępowania karnego (zakończonego po 10 latach i siedmiu miesiącach) oraz przewlekłości krajowego postępowania w sprawie skargi na przewlekłość postępowania karnego (zakończonego po ponad 5 latach nieprzyznaniem skarżącemu zadośćuczynienia).
Trybunał wskazał, iż w wyniku przewlekłości postępowania karnego przeciwko skarżącemu część postawionych mu zarzutów uległa przedawnieniu, co doprowadziło do poważnego zmniejszenia wymierzonej mu kary. Tym samym nie można mówić, by skarżący doznał "znaczącego uszczerbku" (art. 35 ust. 3 lit. b). To kryterium dopuszczalności skargi, które weszło w życie 10 kwietnia 2010 r., zostało wprowadzone w celu szybszego rozpatrywania skarg bezzasadnych merytorycznie. Trybunał w swym wyroku z 3 kwietnia zastosował je po raz pierwszy w przypadku postępowania karnego.
Trybunał orzekł jednak przewlekłość drugiego postępowania, a tym samym stwierdził naruszenie art. 6 ust. 1 Konwencji. Krajowe postępowanie w sprawie skargi na przewlekłość postępowania nie powinno trwać dłużej niż dwa i pół roku, z pominięciem okresów bezczynności zawinionych przez skarżącego. Państwo, jeżeli nie chce zostać uznane za winne naruszenia Konwencji, musi przedstawić dobre argumenty uzasadniające dłuższy czas rozpatrywania takiej skargi.
Trybunał przyznał skarżącemu w związku z naruszeniem art. 6 ust. 1 Konwencji 500 euro tytułem doznanej krzywdy moralnej.
Długość postępowań sądowych jak widać jest nie tylko bolączką polskiego wymiaru sprawiedliwości. Braki organizacyjne, braki środków finansowych, braki przysłowiowych "rąk do pracy" oraz wadliwość i przewlekłość stosowanych procedur dotykają wielu państw europejskich. Żaden z tych argumentów jednak nie przekonuje Trybunału, który bezwzględnie piętnuje tego typu praktyki i konsekwentnie stwierdza, że to na państwie spoczywa obowiązek zorganizowania sprawnego i skutecznego wymiaru sprawiedliwości. Warto, by pamiętało o tym i polskie Ministerstwo Sprawiedliwości.
Tak wynika z wyroku Trybunału z 6 marca 2012 r. w sprawie nr 23563/07, Gagliano Giorgi przeciwko Włochom.

Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line