Spółka Lotos Paliwa domagała się od swoich kontrahentów Doroty i Mateusza S. zapłaty 15 mln zł z tytułu sprzedanej benzyny i olejów napędowych. Między dostawcą a odbiorcami, prowadzącymi hurtową sprzedaż paliw była zawarta umowa z września 2003 r. Kupujący miał dostarczyć zabezpieczenie w postaci hipoteki i weksla in blanco.
Spółka Lotos nabyła część przedsiębiorstwa z wierzytelnościami pozwanych. I nadal prowadzono współpracę. W 2008 roku powstały zaległości płatnicze po stronie małżeństwa Doroty i Mateusza S., wobec czego prowadzono negocjacje dotyczące spłat tego długu. Powódka 11 sierpnia 2008 r. wypełniła weksel in blanco na sumę 15 mln 304 tys. zł, które objęły ceny paliwa, które zostały już nabyte.
Sąd Okręgowy uznał, że pozwana podpisała weksel in blanco, jednak bez podpisu "poręczam", co nie można uznać za poręczenie. Ale z umowy wynikało, że takie poręczenie przewidziano. Weksel opiewał na kwotę zaległości płatniczych. Sąd przyjął odpowiedzialność solidarną, zgodną z art. 366 par. 1 kc. Zakłada ona, że kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych.
Obie strony złożyły apelację od tego wyroku. Sąd Apelacyjny w Gdańsku je obie oddalił. Stwierdził, że z zeznań świadków wynika, iż dług narastał od 31 grudnia 2007 r. A w sumie zadłużenie pozwanych wobec spółki Lotos wynosiło 12 mln 670 tys. zł, zaś w 2007 r. powódka zaprzestała dostaw paliwa. Nie naruszono przy tym art. 10 i art. 47 ustawy Prawo wekslowe.
Pozwani wnieśli skargę kasacyjną. Twierdzili w niej, że nie mamy do czynienia ze sprawa wekslową, lecz ze zwykłą sprawą cywilną, gdyż sąd uchylił nakaz zapłaty. Ponadto umowa nie była zabezpieczona wekslem, lecz jedynie hipoteką. Natomiast sporny weksel nie był związany ze sprawą i w tym wypadku doszło do nadużycia.
Sąd Najwyższy uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Powodem takiego rozstrzygnięcia była błędna wykładnia art. 878 par. 1 kc., który mówi, ze można poręczyć za dług przyszły do wysokości z góry oznaczonej. Sąd Najwyższy nie miał przekonania co do faktycznej podstawy dochodzenia roszczeń. Zasądzona kwota na rzecz Lotosu dotyczy pierwszego półrocza 2008 r. , ale rozumowanie Sądu Okręgowego i Apelacyjnego odnosi się do okresów wcześniejszych - tj. do 2007 r. Nie wiadomo zatem, czy poręczenie wekslowe dotyczyło tylko 2008 r. , czy 2007 r. - doda SN.
Sygnatura akt IV CSK 93/16, wyrok z 17 listopada 2016 r.
SN: weksel in blanco powodem sporu o 15 mln zł
Jeśli wystawiono weksel in blanco bez słowa poręczam i jeżeli w umowie o sprzedaży nie przewidziano takiego zabezpieczenia, to wątpliwe się staje żądanie spłaty należności. Choć Sąd Najwyższy zaznaczył, że można poręczyć za dług przyszły do wysokości z góry oznaczonej.
