Sąd Najwyższy, rozpoznając kasację prokuratora okręgowego w sprawie o przestępstwo znęcania się nad osobą najbliższą (art. 207 § 1 k.k.), przypomniał, że zgodnie z treścią art. 182 § 1 k.p.k. prawo odmowy składnia zeznań przysługuje osobie najbliższej dla oskarżonego. Natomiast kodeks karny w art. 115 § 11 wskazuje, że za osobę najbliższą uznaje się małżonka, wstępnego, zstępnego, rodzeństwo, powinowatego w tej samej linii i stopniu, osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz jej małżonka, a także osobę pozostającą we wspólnym pożyciu.
Pasierb i macocha są bliscy
Sąd Najwyższy stwierdził zatem, że za osobę najbliższą uznany powinien być pasierb w stosunku do macochy, bowiem łączy ich stosunek powinowactwa. Sąd Najwyższy zauważył, że takie samo zapatrywanie przedstawione zostało również w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 1976 r. w sprawie o sygn. akt I KR 184/76 (publ. OSNKW 1977, Nr 3, poz. 27), a pogląd ten również zaaprobowano w literaturze i doktrynie prawniczej.
Konieczne pouczenie
Wobec przedstawionego stanowiska, Sąd Najwyższy uznał za trafny zarzut sformułowany w apelacji przez obrońcę oskarżonej, że sąd pierwszej instancji dopuścił się obrazy przepisów postępowania, mającej istotny wpływ na treść orzeczenia, poprzez niepouczenie przez sąd przesłuchiwanego pasierba o przysługującym mu prawie do odmowy składania zeznań, w sytuacji, gdy jest on osobą najbliższą dla oskarżonej i takie prawo mu przysługiwało.
Tak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 marca 2015 r. w sprawie III KK 432/14, LEX nr 1663408.
LEX nr 1663408.
SN: pasierb ma prawo do milczenia w sprawie oskarżonej macochy
Sąd Najwyższy uznał, że skoro osobą najbliższą jest powinowaty, a więc również pasierb w stosunku do macochy, to przysługuje mu prawo do odmowy składania zeznań. Powyższe wpływa na konieczność pouczenia przez sąd zeznającego pasierba oskarżonej o jego uprawnieniach.
