Tadeusz K. zaciągnął pożyczkę w wysokości 40 tys. zł w SKOK T. Stefczyka. Zgodnie z umową miał ją zwrócić w miesięcznych ratach. W przypadku opóźnienia w zapłacie Kasie należały się umowne odsetki karne. Ich wysokość według zmiennej stopy ustalana jest uchwałą zarządu SKOK, zgodnie z Regulaminem SKOK. Odsetki te ustalane są w oparciu o oprocentowanie kredytu lombardowego ogłaszanego przez NBP. W dniu wniesienia pozwu odsetki wynosiły czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym. Pozwany nie regulował należności w ustalonym umową terminie, tym samym powód uzyskał podstawę do wypowiedzenia umowy.
Pożyczka 40 tys., odsetki 2,8 tys. zł
Wysokość dochodzonego zadłużenia stanowi suma kwot: kapitału pożyczki 29 tys. 251 zł i odsetek karnych i zwykłych w łącznej wysokości 2879,85 zł.
Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 20 stycznia 2012 roku Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę dochodzoną pozwem wraz z tak opisanym
i umownymi odsetkami oraz kosztami postępowania.
Pozwany wniósł sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty i zaskarżając nakaz zapłaty w całości, wniósł o oddalenie powództwa w całości. Argumentował, że żądanie odsetek w kwocie 2879,85 zł
jest sprzeczne z zasadą zakazu lichwy, gdyż SKOK dochodzi zapłaty podwójnych odsetek. A ponadto w chwili wypowiedzenia umowy pozwany był w zwłoce jedynie co do raty za miesiąc lipiec 2011 roku,
a wypowiedzenie jest możliwe dopiero przy dwumiesięcznej zaległości. Wreszcie pomiędzy wezwaniem ostatecznym, a wypowiedzeniem nie upłynął siedmiodniowy termin, czym powódka naruszyła warunki umowy.
Naliczenie odsetek karnych było słuszne
Wyrokiem z 28 września 2012 roku Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego Tadeusza K.
na rzecz Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. Stefczyka 31 tys. 869 zł wraz z umownymi odsetkami w wysokości 24 proc. od 8 grudnia 2011 roku do dnia 9 maja 2012 roku oraz w
wysokości 25 proc. od 10 maja 2012 roku do 28 września 2012 roku.
Sąd pierwszej instancji stwierdził, że powódka miała podstawy do naliczenia odsetek karnych od
niespłaconego kapitału do dnia wniesienia pozwu zgodnie z zapisami umowy oraz uchwałami swego zarządu.
Sąd oddalił częściowo powództwo, co do żądanych w pozwie odsetek umownych, gdzie powołując się na art. 481 kc, iż Kasa Stefczyka dochodziła zasądzenia umownych odsetek w zmiennej wysokości, tj. czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.
Apelacja obu stron
Od wyroku sądu I instancji apelacje złożyły dwie strony sporu. Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, iż w tej sprawie występuje zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości, co uzasadnia przedstawienie go do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu.
Sąd zasugerował jednocześnie, że opowiada się za formułą „odsetek w wysokości czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego" zarówno w odniesieniu do odsetek należnych do dnia wyrokowania ,jak i po tym dniu. Argumentem za przyjęciem takiego stanowisko byłoby to, iż zapoznanie się obecnie z aktualną stopą lombardową nie stanowi większego problemu, zważywszy na fakt jej każdorazowego ogłaszania przez Radę Polityki Pieniężnej. Fakt ten z kolei implikuje możliwość łatwego wyliczenia odsetek, których wielkość została określona w odesłaniu do formuły czterokrotności wysokości stopy lombardowej. Dokonanie nieskomplikowanej operacji matematycznej w pełni pozwala na zweryfikowanie wysokości zadłużenia, w tym w toku i na potrzeby postępowania egzekucyjnego.
SN dopuszcza liczenie odsetek po wyroku
Pytanie sądu brzmiało: czy jest możliwym uwzględnienie powództwa, którym powód domaga się zasądzenia na jego rzecz odsetek w wysokości czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego NBP, w tym za okres po dniu wydania wyroku?
Sąd Najwyższy 11 września podjął uchwałę: dopuszczalne jest orzeczenie o karnych odsetkach za zwłokę po wydaniu wyroku, także wtedy, gdy suma została naliczona według stopy kredytu lombardowego.
Sygnatura akt III CZP 53/14, uchwała z 11 września 2014 r.