SA: niestawiennictwo oskarżonego nie uzasadnia tymczasowego aresztowania

W świetle obowiązujących od 1 lipca 2015 r. przepisów Kodeksu postępowania karnego, jeśli sąd nie uznał obecności oskarżonego na rozprawie za obowiązkową, to okoliczność, że oskarżony nie pojawia się na wyznaczonych terminach rozpraw, nie może stanowić jedynej przesłanki szczególnej uzasadniającej przedłużenie tymczasowego aresztowania - uznał Sąd Apelacyjny w Krakowie.

Taką opinię sad wyraził rozpatrując zażalenie na postanowienie o przedłużeniu tymczasowego aresztowania.

W przedmiotowej sprawie podstawą do zastosowania tymczasowego aresztowania wobec oskarżonego w kwietniu 2015 r. był fakt, że oskarżony utrudniał postępowanie, notorycznie nie pojawiając się na kolejnych terminach rozpraw. 1 lipca br. Sąd Okręgowy w Krakowie przedłużył tymczasowe aresztowanie nie podając w postanowieniu żadnej przesłanki szczególnej uzasadniającej to przedłużenie - wskazał jedynie, że jego zdaniem nadal zachodzi w stosunku do oskarżonego uzasadniona i realna obawa, iż przebywając na wolności będzie utrudniał postępowanie karne. Postanowienie to zostało zaskarżone przez obrońcę oskarżonego.

Rozpoznając zaskarżone postanowienie Sąd Apelacyjny na wstępie wskazał, że zgodnie z przepisami intertemporalnymi nowelizacji z 27 września 2013 r., w odniesieniu do uregulowań z zakresu stosowania tymczasowego aresztowania, do spraw wszczętych przed dniem wejścia w życie nowelizacji stosuje się przepisy k.p.k. w ich nowym brzmieniu. To oznacza, że w momencie wydawania postanowienia w przedmiocie przedłużenia tymczasowego aresztowania, Sąd Okręgowy w Krakowie powinien stosować już przepisy k.p.k. w brzmieniu uwzględniającym zmiany wchodzące w życie z dniem 1 lipca 2015 r.

  LEX Navigator Postępowanie Karne>>>

Ponieważ przedłużający tymczasowe aresztowanie sąd nie wskazał w zaskarżonym postanowieniu żadnej nowej przesłanki szczególnej uzasadniającej to przedłużenie, a jedynie podkreślił aktualność okoliczności uzasadniających zastosowanie tego środka, Sąd Apelacyjny uznał, że w opinii sądu I instancji dalsze stosowanie tego środka zapobiegawczego nadal uzasadnione było obawą utrudniania postępowania poprzez niestawiennictwo oskarżonego na rozprawach. Biorąc to pod uwagę, Sąd Apelacyjny wskazał, że od 1 lipca 2015 r. zgodnie z art. 374 § 1 k.p.k. obecność oskarżonego na rozprawie jest co do zasady jego prawem, a nie obowiązkiem, a w obowiązek przekształca się jedynie wtedy, gdy przewodniczący składu orzekającego lub sąd uzna obecność oskarżonego za obowiązkową - to jednak nie miało miejsca w przedmiotowej sprawie. A ponieważ wzgląd na zapewnienie obecności oskarżonego na rozprawie, wobec stwierdzonego uprzednio kilkakrotnie niestawiennictwa, sąd I Instancji uczynił wyłączną podstawą szczególną przedłużenia tymczasowego aresztowania, Sąd Apelacyjny uznał, że w przedmiotowej sprawie brak jest przesłanek uzasadniających przedłużenie stosowania tego środka.

Postanowienie SA w Krakowie z  23 lipca 2015 r., sygn. akt II AKz 283/15