Oskarżonemu zarzucono, że działając w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia, usiłował zabić pokrzywdzonego w ten sposób, że posługując się nożem zadał mu tym narzędziem dwa uderzenia skutkujące powstaniem dwóch ran kłutych klatki piersiowej z krwawieniem lewej jamy opłucnej, które to obrażenia spowodowały wystąpienie choroby realnie zagrażającej życiu. Oskarżonemu zarzucono popełnienie przestępstwa spowodowania ciężkiego uszczerbku na życiu człowieka, a także usiłowanie popełnienia zbrodni zabójstwa.

Wyrok i zdania odrębne

SO wydał wyrok, w którym ustalił, że oskarżony zadał pokrzywdzonemu dwa ciosy nożem kuchennym, powodując dwie rany kłute klatki piersiowej z krwiakiem lewej jamy opłucnowej, które to obrażenia stanowiły ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu pokrzywdzonego i skazał go na karę 1 roku pozbawienia wolności. Innymi słowy, SO uznał oskarżonego za winnego jedynie spowodowania u pokrzywdzonego ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. SO nie uznał natomiast oskarżonego za winnego usiłowania zabójstwa.

Dwóch sędziów zawodowych zasiadających w składzie orzekającym (dwóch sędziów i trzech ławników) złożyło zdania odrębne, wskazując, iż oskarżonemu należało przypisać także usiłowanie zabójstwa pokrzywdzonego. Ich zdaniem, oskarżony w tym zakresie działał w zamiarze ewentualnym, a więc godził się na popełnienie przestępstwa. Sędziowie ci wskazywali także, że ich zdaniem oskarżonemu powinna być wymierzona kara 8 lat pozbawienia wolności.

Dwie apelacje

Z wyrokiem SO nie zgodzili się prokurator oraz obrońca. Prokurator wskazywał, iż należało oskarżonemu przypisać usiłowanie zabójstwa jego ofiary. Obrońca domagał się natomiast uniewinnienia oskarżonego, podnosząc, iż działał on w obronie koniecznej. W żadnej z apelacji jej autorzy nie odnieśli się do sporządzonych zdań odrębnych od wyroku.

Rozstrzygnięcie SA

SA uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę SO do ponownego rozpoznania, uznając apelację prokuratora za zasadną.

Wadliwy wyrok

SA uznał za nieprzekonujące stanowisko SO co do tego, że oskarżony miał „tylko” dopuścić się spowodowania u pokrzywdzonego ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. SA zaznaczył, że w pełni uprawnione było uznanie oskarżonego za winnego tego, że usiłował on zabić pokrzywdzonego, jednocześnie działając z zamiarem ewentualnym. Na powyższe zasadnie wskazywali dwaj sędziowie w zdaniach odrębnych. Jak zaznaczył SA, aby oddać całą zawartość bezprawia oskarżonego, należało mu przypisać popełnienie dwóch przestępstw (przy czym zabójstwa w fazie usiłowania). Wywody SO, który wykluczył, że oskarżony usiłował zabić pokrzywdzonego, zostały ocenione przez SA jako nieprzekonujące.

Cios w newralgiczne miejsce

SA podkreślił, że sędziowie, którzy sporządzili zdania odrębne, wskazywali, iż oskarżony wyprowadził dwa ciosy nożem, jeden w okolicy łopatki, a drugi w okolicy lewego sutka, tj. w pobliżu miejsca, gdzie znajduje się serce. Zamiar oskarżonego wykraczał więc poza deklarowane przez niego ukłucie i przestraszenie pokrzywdzonego. Należało przyjąć, że oskarżony przewidywał możliwość zabicia pokrzywdzonego, który przeżył, dlatego że udzielono mu pomocy medycznej. Każdy człowiek powinien rozumieć, że uderzając nożem w pobliże serca może spowodować skutek śmiertelny.

Rola zdań odrębnych

SA uznał, iż argumentacja zawarta w zdaniach odrębnych może być wykorzystywana w toku rozpoznawania apelacji. Zdanie odrębne jest dostępne dla stron, a jego złożenie dowodzi, że pewne kwestie były sporne pomiędzy członkami składu orzekającego. Dlatego też sąd odwoławczy powinien przeanalizować argumenty zawarte w zdaniach odrębnych sędziów w niniejszej sprawie. Powyższego nie zmienia to, że apelujący nie odnieśli się do argumentacji zawartej w zdaniach odrębnych.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 11.04.2017 r., II AKa 51/17, LEX nr 2383739