Sąd Apelacyjny w Krakowie w sprawie o zapłatę pomiędzy byłymi partnerami stwierdził, że do partnerów pozostających w konkubinacie nie mogą być stosowane przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego odnoszące się do osób pozostających w związku małżeńskim. Nie jest zatem dopuszczalnym analogicznie stosowanie w sprawach o "rozliczenie konkubinatu" przepisów o wspólności majątku małżeńskiego.

Dopuszczalne przyjęcie równego udziału w wydatkach byłych partnerów

Sąd Apelacyjny wskazał, że jeśli jednak w sprawie o rozliczenia między byłymi partnerami sąd ustali, że prowadzili oni wspólnie gospodarstwo domowe, to dopuszczalne jest przyjęcie, iż posiadali oni tzw. "wspólny portfel". Stwierdzenie w motywach rozstrzygnięcia o prowadzeniu tzw. "wspólnego portfela" przez byłych konkubentów nie ma jednak na celu przeniesienia rozliczeń na grunt regulacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, lecz wskazuje jedynie, że strony gospodarowały majątkiem wspólnie, np. prowadziły też w taki sposób działalność gospodarczą i nie rozdzielały dochodów i zakresu finansowania. Sąd Apelacyjny wskazał, iż w orzecznictwie wskazuje się, że brak rozdzielenia dochodów i ponoszonych wydatków przez byłych partnerów pozwala uznać, że te wydatki były jednakowe. Oznacza to, że wartość nakładów powinna być wówczas rozdzielona po połowie pomiędzy nimi. Powyższe nie jest jednak tożsame z domniemaniem prawnym wynikającym z kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dla stosunków małżeńskich, tj. równością udziałów małżonków w majątku dorobkowym. Stwierdzenie, że partnerzy w okresie trwania ich związku ponosili wydatki w tożsamych proporcjach jest jedynie domniemaniem faktycznym co do równego zakresu współfinansowania przez nich wydatków.

Rozliczenia z bezpodstawnego wzbogacenia

Sąd Apelacyjny wskazał przy tym, że Sąd Najwyższy niemal jednolicie stoi na stanowisku, że do rozliczenia konkubinatu, w tym nakładów dokonanych przez konkubentów na majątek jednego z nich, znajdują zastosowanie przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu (art. 405 i nast. k.c.), chyba że szczególne okoliczności faktyczne sprawy wskazują na istnienie innej podstawy prawnej tych rozliczeń. Jeśli w sprawie nie zostanie wskazana inna podstawa rozliczeń między byłymi partnerami, to należy uznać, iż ich rozliczenia oparte są o przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu.

Tak orzekł Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 30 kwietnia 2015 r. w sprawie I ACa 233/15, LEX nr 1712670.

LEX nr 1712670

Stanisław Grobel,Jakub M. Łukasiewicz,Rafał Łukasiewicz,Jerzy Wiktor
Instytucje prawa rodzinnego>>>