Incoterms (International Commercial Terms) to międzynarodowe reguły handlowe opracowywane przez Międzynarodową Izbę Handlową (International Chamber of Trade, w skrócie „ICC”) w Paryżu. Tradycyjnie obejmują one zasady zawierania i realizacji kontraktów handlowych, w tym w szczególności prawa i obowiązki stron umowy sprzedaży (dostawy) w zakresie podziału kosztów, ryzyka i odpowiedzialności za organizację transportu i ubezpieczenia. Pierwszy taki zbiór reguł opracowano w 1936 roku w celu zapewnienia uczestnikom międzynarodowej wymiany handlowej jednolitych i powszechnie uznawanych zasad wymiany handlowej. Ze względu na rozwój technologiczny i postęp globalizacji, Incoterms podlegają aktualizacji co 10 lat. Z związku z tym, od 1 stycznia 2011 roku weszły w życie Incoterms 2010, które uwzględniają wiele zmian w handlu międzynarodowym, w tym rozwój w dziedzinie zabezpieczenia ładunków (development in cargo security) a także presję uczestników wymiany handlowej na możliwość stosowania dokumentów elektronicznych.

11 Reguł Handlowych
Zgodnie z wcześniej obowiązującymi Incoterms 2000, uczestnicy handlu międzynarodowego mieli do wyboru 13 reguł handlowych. Incoterms 2010 zawiera w sumie 11 reguł, co m.in. oznacza, iż zlikwidowano następujące formuły:

* DAF – dostarczone na granicę (Delivered at Frontier);
* DDU – dostarczone, cło nieopłacone (Delivered Duty Unpaid);
* DEQ – dostarczone na nabrzeże (Delivered Ex Quay);
* DES – dostarczone na statku (Delivered Ex Ship);

i wprowadzono dwie nowe formuły handlowe, tj.:

* DAP – dostarczone do miejsca (Delivered at Place) – sprzedający odpowiada za dostarczenie towaru do określonego miejsca, a kupujący odpowiada za rozładunek; w miejscu dostarczenia koszty (łącznie z kosztem rozładunku) przechodzą na kupującego; DAP zastąpiła stosowane dotychczas reguły DAF, DDU i DES;
* DAT - dostarczone do terminalu (Delivered at Terminal) – sprzedający jest zobowiązany dostarczyć ładunek do określonego terminalu w danym porcie i odpowiada za jego rozładunek; w porcie koszty i ryzyko przechodzi na kupującego; DAT zastępuje dotychczasową zasadę DEQ.

Reguły DAP i DAT dotyczą wszelkich rodzajów transportu oraz określają tzw. gestię eksportową (obowiązek zorganizowania transportu) i ubezpieczeniową. Wskazują na stronę, która ponosi ryzyko przypadkowego uszkodzenia lub utraty towarów, jest zobowiązana zorganizować eksportową i importową odprawę celną a także wskazuje, kto powinien zadbać o skompletowanie dokumentów niezbędnych do prawidłowej realizacji transakcji.

2 KATEGORIE
W przeciwieństwie do Incoterms 2000 gdzie istniały 4 grupy reguł handlowych (E, F, C, D), reguły handlowe Incoterms 2010 zostały podzielone na 2 grupy: pierwsza mająca zastosowanie do wszystkich rodzajów transportu ładunków (drogowy, morski, lotniczy, kombinowany) i druga odnosząca się jedynie do transportu morskiego i śródlądowego. Do pierwszej grupy zaliczamy:

* CIP - przewoźne i ubezpieczenie opłacone do (Carriage and Insurance Paid to);
* CPT – przewoźne opłacone do (Carriage Paid to);
* DAP – dostarczone do miejsca (Delivered at Place);
* DAT – dostarczone do terminal (Delivered at Terminal);
* DDP – dostarczone, zło zapłacone (Delivered Duty Paid);
* EXW – od zakładu (Ex Works);
* FCA – Franco przewoźnik, (Free Carrier), tzn. sprzedający ponosi koszty transportu, załadunku oraz ubezpieczenia do czasu przekazania towarów przewoźnikowi wskazanemu przez Sprzedającego.

Wszystkie reguły handlowe zaliczane do pierwszej grupy obowiązkowo muszą wskazywać port (lub inne miejsca) przeznaczenia.

Druga grupa reguł handlowych mająca zastosowanie do transportu wodnego, tj. morskiego i śródlądowego składa się z następujących zasad:

* CFR – koszt i fracht (Cost and Freight to);
* CIF – koszt, ubezpieczenie i fracht (Cost, Insurance and Freight to);
* FAS – Franco wzdłuż burty statku (Free Alongside Ship), tzn. sprzedający ponosi ryzyko i koszt transportu do dostarczenia towarów do burty statku w oznaczonym porcie nadania, jednak nie odpowiada już za załadunek towarów na statek; od tego momentu wszelkie koszty oraz ryzyko związane z towarem zostaje przeniesione na kupującego;
* FOB – Franco statek (Free on Board), tzn. przejście ze sprzedającego na kupującego kosztów i ryzyka za towar następuje w momencie przekroczenia burty statku przez towar (sprzedający ponosi też koszty załadunku).


Od 1 stycznia 2011 r. można posługiwać się dowolną wersją formuł, w tym Incoterms 2000. Należy w umowie zaznaczyć, z której wersji Incoterms strony transakcji zamierzają skorzystać (o ile mają taki zamiar, gdyż nie ma obowiązku ich stosowania) a także można reguły te dowolnie zmieniać lub uzupełniać, gdyż nie stanowią one sztywnych i nienaruszalnych zasad prawnych czy handlowych. Ponadto w umowach, oprócz skrótu wybranej reguły, oznacza się miejsce docelowe przesyłki towaru, np. DDP Warsaw Incoterms 2010 lub FCA Gdańsk A Company Warehouse 1 Incoterms 2000. Chociaż Incoterms nie są obowiązkowe a ich stosowania nie można domniemywać, to są one powszechnie stosowane na całym świecie, w tym w Unii Europejskiej.

Remco van der Kroft, partner
Monika Iłenda, associate