Z zainteresowaniem przeczytałem artykuł Pana Mecenasa Macieja Wałejki dotyczący nowelizacji art. 165 par. 2 KPC, który ukazał się na portalu prawo.pl w grudniu 2021 r. Jako że coraz częściej pojawiają się wątpliwości, czy po rzeczonej nowelizacji nadanie pisma do sądu w placówce Poczty Polskiej jako paczki (celowo nie posługuję się tutaj pojęciem „paczki pocztowej”, o której mowa w Prawie pocztowym) równoznaczne jest z wniesieniem tego pisma do sądu, uznałem, że warto przyjrzeć się tej kwestii bliżej. Zwłaszcza, że z dość kategorycznymi konkluzjami Autora ww. artykułu się nie zgadzam.
Czytaj:
List do sądu za ciężki, więc nie może być polecony>>
Paczka to nie list polecony - przesyłka do sądu bez gwarancji dotrzymania terminu>>
Co to jest przesyłka polecona?
Prawo pocztowe zawiera szereg definicji legalnych, w tym definicję „przesyłki poleconej”. Zgodnie z art. 3 pkt 22) Prawa pocztowego przesyłka polecona oznacza przesyłkę listową będącą przesyłką rejestrowaną, przemieszczaną i doręczaną w sposób zabezpieczający ją przed utratą, ubytkiem zawartości lub uszkodzeniem. Przez przesyłkę rejestrowaną rozumie się przesyłkę pocztową przyjętą za pokwitowaniem przyjęcia i doręczaną za pokwitowaniem odbioru, natomiast przez przesyłkę listową rozumie się przesyłkę pocztową z korespondencją lub druk, z wyłączeniem przesyłek reklamowych.
Czytaj w LEX: Sieradzka Małgorzata, Nowe zasady wysyłania pism w postępowaniu cywilnym >
Innymi słowy, aby w świetle Prawa pocztowego dana przesyłka stanowiła przesyłkę poleconą, to musi:
- (a) być przesyłką listową,
- (b) być przesyłką rejestrowaną i
- (c) być przemieszczana i doręczana w sposób zabezpieczający ją przed utratą, ubytkiem zawartości lub uszkodzeniem.
Tyle i aż tyle. Jeżeli to, co oddamy w placówce pocztowej spełni powyższe kryteria, to stanowić będzie przesyłkę poleconą. Jako że warunki (b) i (c) nie budzą kontrowersji, to poniżej odniosę się jedynie do warunku (a).
Cena promocyjna: 44.25 zł
|Cena regularna: 59 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 53.1 zł
Zawartość decyduje o statusie przesyłki
O statusie przesyłki listowej decyduje, zgodnie z jej definicją legalną, jej zawartość. Jeżeli dana przesyłka jest przesyłką z korespondencją (czyli zgodnie z Prawem pocztowym, jest przesyłką pocztową niebędącą drukiem, zawierającą informację utrwaloną na dowolnym nośniku, w tym utrwaloną pismem wypukłym) lub drukiem (czyli zgodnie z Prawem pocztowym jest przesyłką pocztową zawierającą informację pisemną lub graficzną, zwielokrotnioną za pomocą technik drukarskich lub podobnych, utrwaloną na papierze albo innym materiale używanym w drukarstwie, w tym książkę, katalog, dziennik lub czasopismo), to jest ona przesyłką listową w rozumieniu Prawa pocztowego.
List uznany za paczkę nie traci statusu
To, że z uwagi na politykę wewnętrzną Poczty Polskiej niektóre przesyłki listowe są organizacyjnie traktowane jak paczki pocztowe (opłata, znakowanie itp.) oraz przemieszczane i doręczane wraz z nimi, nie oznacza, że tracą swój status prawny i stają się „paczkami pocztowymi” w rozumieniu Prawa pocztowego. Jest to niemożliwe, zwłaszcza, że paczka pocztowa nie może być, zgodnie z jej definicją legalną, jednocześnie przesyłką listową. Zatem jeżeli w kopercie albo pudełku nadanym na poczcie znajduje się korespondencja, to jest to przesyłka listowa. Ani operator pocztowy, ani nadawca nie są przy tym władni zmienić statusu danej przesyłki, bo ta wynika z definicji zawartych w Prawie pocztowym, które mają charakter bezwzględnie wiążący.
Nawet bardzo duża przesyłka do sądu jest listem
Podsumowując, w aktualnym stanie prawnym sąd badając dochowanie terminu przez stronę, która zdecydowała się nadać pismo za pośrednictwem operatora pocztowego, powinien przeprowadzić następujący test i sprawdzić: jaka była zawartość przesyłki (tj. czy zawierała korespondencję lub czy była ona drukiem w rozumieniu Prawa pocztowego), czy była to przesyłka rejestrowana i czy była ona przemieszczana i doręczana w sposób zabezpieczający ją przed utratą, ubytkiem zawartości lub uszkodzeniem. Nie ulega wątpliwości, iż np. obszerna odpowiedź na pozew, która została nadana przesyłką traktowaną organizacyjnie przez Pocztę Polską jak paczka pocztowa, spełnia powyższe kryteria. Oznacza to zatem, że została nadana w formie przesyłki poleconej w rozumieniu art. 165 par. 2 KPC i tym samym data jej nadania jest datą wniesienia odpowiedzi do sądu.
Dlaczego teraz?
Koncepcja jakoby przesyłki traktowane organizacyjnie przez Pocztę Polską jak paczki pocztowe nie stanowiły przesyłek poleconych, jest nie tylko sprzeczna z definicjami legalnymi zawartymi w Prawie pocztowym, ale i z utartą praktyką sądową.
Należy bowiem zwrócić uwagę, że pojęcie „przesyłki poleconej” było obecne w Kodeksie postępowania cywilnego jeszcze przed komentowaną nowelizacją art. 165 par. 2 KPC. Zgodnie z art. 132 par. 1 KPC profesjonalni pełnomocnicy są obowiązani doręczać sobie bezpośrednio odpisy pism procesowych, a w ich treści zawierać oświadczenie o doręczeniu odpisu pisma drugiej stronie albo o jego nadaniu przesyłką poleconą właśnie. Co więcej – do września 2016 roku zamiast oświadczenia należało dołączyć do pisma procesowego dowód jego doręczenia pełnomocnikowi drugiej strony albo dowód jego wysłania przesyłką poleconą.
Przyjęcie, że przesyłka polecona traci swój status w sytuacji, w której Poczta Polska traktuje ją organizacyjnie jak paczkę pocztową, oznaczałoby, że cały szereg pism składanych dotychczas w postępowaniach cywilnych przez profesjonalnych pełnomocników tak naprawdę powinien zostać zwrócony z uwagi na brak ich nadania do pełnomocnika drugiej strony przesyłką poleconą lub (w poprzednim stanie prawnym) brak dołączenia dowodu ich nadania tą przesyłką.
LINIA ORZECZNICZA: Prawidłowość wniesienia pisma procesowego (środka odwoławczego) za pośrednictwem urzędu pocztowego >
Jednak zarówno sądy, jak i pełnomocnicy, nie mieli na gruncie art. 132 par. 1 KPC wątpliwości, iż w sytuacji, w której przesyłka traktowana jest przez Pocztę Polską jak paczka pocztowa (najczęściej z uwagi na wagę przesyłki), to nadal stanowi ona przesyłkę listową (a w konsekwencji można ją uznać za przesyłkę poleconą). Na gruncie Prawa pocztowego decydująca jest bowiem zawartość przesyłki. Stąd też sądy nie dokonywały zwrotów pism procesowych, mimo że dołączano do nich potwierdzenia nadania paczki do drugiej strony.
PROCEDURA: Wnoszenie pisma przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego >
Nie ma zatem jakichkolwiek podstaw, aby zmieniać podejście do paczek i przesyłek poleconych akurat teraz, jedynie z uwagi na nowelizację art. 165 par. 2 KPC. Definicja przesyłki poleconej oraz przesyłki listowej nie zmieniała się bowiem od 2012 roku (kiedy to zostało uchwalone aktualnie obowiązujące Prawo pocztowe) i do tej pory nie wzbudzała kontrowersji na gruncie innych przepisów KPC.
Autor: Wojciech Łysek, adwokat, senior associate w Zespole Postępowań Sądowych i Arbitrażu w warszawskim biurze kancelarii Dentons
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.