Ograniczenie wyjątku od zasady reformationis in peius w postępowaniu karnym

Zakres wyjątku od zakazu orzekania na niekorzyść oskarżonego zawarty w art. 434 § 3 k.p.k. został ograniczony tylko do sytuacji, gdy we wniesionym na jego korzyść środku odwoławczym zaskarżone zostanie rozstrzygnięcie co do winy lub co do kary lub środka karnego, co do których oskarżony porozumiał się uprzednio z drugą stroną postępowania karnego.

Wchodząca w życie 1 lipca ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 106, poz. 669) ma na celu dostosowanie systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który orzekł o niezgodności z Konstytucją RP przepisów art. 434 § 3 i art. 443 zdanie pierwsze in fine k.p.k., w zakresie w jakim dopuszczają możliwość orzeczenia na niekorzyść oskarżonego w sytuacji zaskarżenia wyroku, wydanego z zastosowaniem art. 387 k.p.k., wyłącznie na korzyść oskarżonego w oparciu o zarzuty nieobjęte porozumieniem karnoprocesowym zawartym w trybie art. 387 k.p.k.
W dotychczasowym stanie prawnym, jeżeli skazany zaskarżył wyrok konsensualny, zrywając tym samym porozumienie procesowe będące jego podstawą, zakaz reformationis in peius nie obowiązywał, co było uzasadnione w sytuacji gdy przyczyna uchylenia wyroku leżała po stronie oskarżonego. Natomiast gdy przyczyna leżała po stronie sądu, który uchybił przepisom prawa materialnego lub proceduralnego, wyłączenie zakazu orzekania na niekorzyść stanowiło zdaniem Trybunału Konstytucyjnego ograniczenie przysługującego oskarżonemu prawa do obrony.

Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line