Od dziś obowiązuje ustawa o języku migowym

Zobowiązanie administracji publicznej do zapewnienia niesłyszącym pomocy tłumacza języka migowego oraz powołanie Rady Języka Migowego przewidują przepisy wchodzące w niedzielę w życie. Środowiska niesłyszących chcą, żeby był to pierwszy etap zmian.

"Dziś w wielu miejscach nie ma wiedzy, że ustawa wchodzi w życie. Dlatego będziemy chcieli tę zmianę prawa wspomóc poprzez akcje informacyjne; to będzie pewien proces, bo nie stanie się po prostu tak, że ustawa wchodzi w życie i wszyscy od razu ją stosują" - powiedział PAP wiceminister pracy i polityki społecznej Jarosław Duda, który jest pełnomocnikiem rządu ds. osób niepełnosprawnych.
Ustawa o języku migowym i innych środkach komunikowania się została uchwalona w sierpniu ubiegłego roku. Miesiąc później podpisał ją prezydent Bronisław Komorowski. "Wszyscy jako społeczeństwo zainteresowani jesteśmy tym, aby zapewnić wszystkim obywatelom, także niesłyszącym i niedosłyszącym, jak najszerszą partycypację w życiu społecznym, także w życiu politycznym. Dlatego konsekwentnie, od wielu lat, staramy się likwidować wszystkie bariery utrudniające uczestnictwo w szeroko pojętym życiu społecznym" - mówił wtedy prezydent.
Nowe prawo przewiduje, że organy administracji publicznej będą musiały zapewnić osobom niesłyszącym tłumacza języka migowego. Osoby potrzebujące powinny zgłosić chęć skorzystania z takiej pomocy co najmniej trzy dni robocze wcześniej. Wyjątkiem są sytuacje nagłe. Regulacja przewiduje również, że osoba głucha w kontaktach z organami administracji publicznej, policją, strażą pożarną i strażami gminnymi będzie mogła korzystać z pomocy wyznaczonej przez siebie osoby (nie chodzi o tłumacza). Utworzony ma zostać także rejestr tłumaczy języka migowego prowadzony przez wojewodów w formie elektronicznej.
Przepisy mówią też o udostępnianiu przez administrację środków wspierających komunikację. Oznacza to np. dostosowanie stron internetowych dla niesłyszących i wykorzystywanie w kontaktach poczty elektronicznej oraz sms-ów.
Ustawa zakłada też powołanie 17-osobowej Polskiej Rady Języka Migowego. W jej skład wejdą - poza pełnomocnikiem rządu ds. osób niepełnosprawnych i reprezentantami organizacji osób niesłyszących - m.in. przedstawiciele resortów sprawiedliwości, oświaty, nauki, kultury, spraw wewnętrznych oraz KRRiT. Wśród zadań Rady, która będzie organem doradczym, wymieniono m.in. opiniowanie projektów dotyczących osób niesłyszących oraz "upowszechnianie i promowanie wiedzy o języku migowym".
"Ważne jest, że powstał dokument wysokiej rangi, który będzie stanowił punkt odniesienia do starań o wprowadzenie postulatów środowiska osób niesłyszących i głuchoniewidomych" - oceniła Aldona Witkowska z biura zarządu Polskiego Związku Głuchych. Dodała, że ustawa nie obejmuje jednak zagadnień oświaty i szkolnictwa wyższego, służby zdrowia, kultury, wymiaru sprawiedliwości i innych kwestii ważnych dla osób głuchych i głuchoniewidomych, o których mówią, lub powinny mówić, inne ustawy.
Z kolei wiceprezeska Towarzystwa Pomocy Głuchoniewidomym Marta Lempart powiedziała PAP, że mimo siedmiu miesięcy, które upłynęły od uchwalenia ustawy nie ma jeszcze gotowych rozporządzeń m.in. w sprawie prowadzenia rejestru tłumaczy, co - jej zdaniem - mocno utrudni wprowadzanie przepisów w życie.
"Mam jednak nadzieję, że ta ustawa stanie się początkiem wielu ważnych zmian. Na razie jej zakres jest dość wąski i dotyczy kontaktów z administracją" - zaznaczyła. Dodała, że organizacje pomagające niesłyszącym i głuchoniewidomym dostają dużo zapytań w sprawie zmian; także wiele lokalnych samorządów chce dobrze przygotować się do stosowania nowego prawa.
MPiPS zapewnia, że prace nad rozporządzeniami są na ukończeniu. "Ich brak nie wstrzymuje funkcjonowania ustawy, mam zresztą nadzieję, że pod koniec kwietnia rozporządzenia wejdą w życie" - zaznaczył Duda. Resort poinformował, że projekt rozporządzenia dotyczącego rejestru tłumaczy został już skierowany do uzgodnień, podpisane jest już też m.in. zarządzenie w sprawie Rady Języka Migowego - bezpośrednio po jego publikacji ma rozpocząć się nabór do Rady.
Według organizacji pomagających niesłyszącym uzupełnieniem wchodzącej w życie ustawy będzie Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. Za jej ratyfikacją przez Polskę we wtorek opowiedział się rząd. Konwencja - podpisana przez nasz kraj w marcu 2007 r. - ma zapewnić osobom niepełnosprawnym takie same prawa i obowiązki, z jakich korzystają inni członkowie społeczeństwa.

Marcin Jabłoński (PAP)