Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia przysługiwać będzie tylko od prawomocnych wyroków sądu drugiej instancji kończących postępowanie w sprawie oraz postanowień co do istoty sprawy kończących postępowanie, wydanych przez sąd drugiej instancji w postępowaniu nieprocesowym, w postępowaniu o uznanie i stwierdzenie wykonalności orzeczeń sądów państw obcych oraz w postępowaniu o uznanie i stwierdzenie wykonalności wyroku sądu polubownego wydanego za granicą lub ugody zawartej przed sądem polubownym za granicą.
Od innych prawomocnych orzeczeń, w tym wydanych w postępowaniu egzekucyjnym oraz upadłościowym i naprawczym, skarga ma nie przysługiwać. Jeśli przez wydanie tych orzeczeń zostanie wyrządzona szkoda, strona będzie mogła dochodzić jej wynagrodzenia bez uprzedniego stwierdzenia niezgodności orzeczenia z prawem w postępowaniu ze skargi, czyli przed sądem powszechnym, bezpośrednio od Skarbu Państwa, w sprawie o odszkodowanie.
Ustawa z dnia 22 lipca 2010 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 155, poz. 1037) stanowi odpowiedź na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 kwietnia 2008 r., sygn. akt SK 77/06 (Dz. U. Nr 59, poz. 367), w którym Trybunał stwierdził niekonstytucyjność przepisu art. 4241 § 1 i 2 k.p.c. w części obejmującej wyrażenie "kończącego postępowanie w sprawie".
Zdaniem autorów ustawy, wyrok Trybunału Konstytucyjnego spowodował, że strona poszkodowana - niezależnie od wysokości szkody i rangi orzeczenia, którego wydaniem ją wyrządzono - jest zmuszona przed wytoczeniem powództwa o odszkodowanie uzyskać orzeczenie, o którym mowa w art. 4241 i n. k.p.c. W rezultacie, zdaniem projektodawców ustawy, zaistniała sytuacja w sposób nadmierny obciąża Sąd Najwyższy.
Istotne z punktu widzenia skutków wejścia w życie analizowanej nowelizacji jest to, że znowelizowany przepis art. 4171 § 2 k.c. ma zastosowanie do orzeczeń, które uprawomocniły się od dnia 17 października 1997 r. Termin przedawnienia roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej wydaniem prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem, które uprawomocniło się po dniu 17 października 1997 r. a przed dniem 1 września 2004 r., nie rozpoczyna biegu przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej. Od orzeczeń, które uprawomocniły się w okresie od dnia 17 października 1997 r. do dnia 1 września 2004 r., skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia może być wniesiona w terminie 2 lat od dnia wejścia w życie nowelizacji.
Ustawa wejdzie w życie z dniem 25 września 2010 r.
Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line