Wprowadzone ustawą z 10 lipca 2015 r. zmiany w art. 781 k.p.c. polegające na nadaniu nowego brzmienia § 1 i § 1(1) dotyczącym kognicji organów procesowych w postępowaniu klauzulowym wyeliminowały wątpliwości odnośnie do właściwości funkcjonalnej sądu pierwszej instancji w zakresie nadania klauzuli wykonalności orzeczeniu wydanemu w prawomocnie zakończonym postępowaniu oraz wyłączyły z zakresu właściwości funkcjonalnej sądu drugiej instancji sprawy o nadanie i 789 k.p.c.
Przepis art. 781 § 1(1) k.p.c. w sposób jednoznaczny określa zakres kompetencji referendarza sądowego w postępowaniu klauzulowym, wskazując, że może on wykonywać wszystkie czynności w sprawach o nadanie klauzuli wykonalności tytułom egzekucyjnym wymienionym w art. 777 § 1 k.p.c., nie wyłączając nadawania klauzuli wykonalności na rzecz lub przeciwko innej osobie niż osoba uprawniona lub obowiązana według treści tytułu egzekucyjnego (tzw. klauzule konstytutywne).
Zgodnie z art. 795 § 3 w brzmieniu ustalonym przez ustawę z 10 lipca 2015 r. sąd drugiej instancji, uwzględniając zażalenie wierzyciela na postanowienie o odmowie nadania klauzuli wykonalności w przypadkach, o których mowa w art. 778(1), 786, 787, 787(1), 788 i 789, lub tytułowi egzekucyjnemu niebędącemu orzeczeniem sądu lub referendarza sądowego, nie może wydać orzeczenia reformatoryjnego. W wymienionych przypadkach sąd drugiej instancji uchyla zaskarżone postanowienie i przekazuje wniosek do ponownego rozpoznania, jeżeli stwierdzi, że zachodzą podstawy do nadania klauzuli wykonalności.
Powyższe opracowano na podstawie fragmentów nowego komentarza autorstwa najwybitniejszych autorytetów polskiego prawa procesowego cywilnego, który jest już dostępny w przedsprzedaży w księgarni Profinfo.pl. Znajdą W komentarzu zostały uwzględnione zmiany wynikające z kilkunastu ustaw uchwalonych w latach 2013-2016, w tym również te wchodzące w życie 8 września 2016 r. Autorstwo najwybitniejszych autorytetów polskiego prawa procesowego cywilnego oraz długoletnia obecność dzieła na rynku wydawniczym gwarantują najwyższy poziom merytoryczny i edytorski publikacji. Komentarz można zamówić tutaj >>
Art. 781 k.p.c. w brzmieniu od 8 września 2016 r.:
§ 1. Tytułowi egzekucyjnemu pochodzącemu od sądu klauzulę wykonalności nadaje sąd pierwszej instancji, w którym sprawa się toczyła lub toczy. Sąd drugiej instancji nadaje klauzulę wykonalności, dopóki akta sprawy znajdują się w tym sądzie, nie dotyczy to jednak Sądu Najwyższego oraz przypadków, o których mowa w art. 778(1), art. 786, art. 787, art. 787(1), art. 788 i art. 789.
§ 1(1). Czynności w sprawach o nadanie klauzuli wykonalności tytułom egzekucyjnym, o których mowa w art. 777 § 1, może wykonywać referendarz sądowy.
§ 1(2). Tytułowi egzekucyjnemu, o którym mowa w art. 783 § 4, klauzulę wykonalności, w przypadkach określonych w art. 778(1), 787, 787(1), 788 oraz 789, nadaje sąd rejonowy właściwości ogólnej dłużnika.
§ 1(3). Do wniosku o nadanie klauzuli wykonalności, o którym mowa w § 1(2), należy dołączyć dokument uzyskany z systemu teleinformatycznego umożliwiający sądowi weryfikację istnienia i treści tytułu wykonawczego. Przed rozpoznaniem wniosku istnienie i treść tytułu wykonawczego podlegają zweryfikowaniu przez sędziego lub referendarza sądowego w systemie teleinformatycznym.
§ 2. Tytułom egzekucyjnym pochodzącym od sądu administracyjnego oraz innym tytułom klauzulę wykonalności nadaje sąd rejonowy właściwości ogólnej dłużnika. Jeżeli tej właściwości nie można ustalić, klauzulę nadaje sąd rejonowy, w którego okręgu ma być wszczęta egzekucja, a gdy wierzyciel zamierza wszcząć egzekucję zagranicą – sąd rejonowy, w którego okręgu tytuł został sporządzony.
§ 3–4. (uchylone).