Celem projektu jest wprowadzenie do Kodeksu karnego nowych typów czynów zabronionych, nawiązujących do przepisów Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK) z 17 lipca 1998 r., mających charakter zbrodni przeciwko ludzkości oraz zbrodni wojennych. Zdefiniowano także niewolnictwo i handel ludźmi, uwzględniając definicje występujące w aktach prawa międzynarodowego, a wynikające m.in. z ratyfikowanego przez Polskę 18 sierpnia 2003 r. Protokołu o zapobieganiu, zwalczaniu oraz karaniu za handel ludźmi, w szczególności kobietami i dziećmi (zwanego protokołem z Palermo) oraz Konwencji Rady Europy w sprawie działań przeciwko handlowi ludźmi, sporządzonej w Warszawie 16 maja 2005 r.
Zgodnie ze Statutem MTK, który przyjął zasadę komplementarności. Oznacza to, że pierwszeństwo w wykonaniu jurysdykcji w odniesieniu do przestępstw ujętych w Statucie będą miały krajowe sądy karne. W przypadku, gdy państwo nie wyraża zgody lub jego wymiar sprawiedliwości nie jest w stanie przeprowadzić postępowania karnego, sprawę może przejąć MTK. Z tego względu proponowane zmiany w Kodeksie karnym możliwie szeroko odzwierciedlają wszystkie rodzaje zbrodni występujących w Statucie, by do minimum ograniczyć możliwość jurysdykcji Trybunału wobec obywateli polskich.
Uwzględniono więc, zgodnie ze Statutem MTK, nowe rodzaje przestępstw nawiązujące do kategorii zbrodni przeciwko ludzkości oraz zbrodni wojennych. Do Kodeksu karnego wprowadzono nowy art. 118 a, w którym przewidziano odpowiedzialność karną osób biorących udział w masowym zamachu skierowanym przeciwko ludności cywilnej, podjętym w celu wykonania lub wsparcia polityki państwa lub organizacji. W artykule tym wyszczególniono rodzaje czynów wobec ludności cywilnej, jakie będą podlegały karze, np. zabójstwo, tortury, niewolnictwo, doprowadzenie do obcowania płciowego, stworzenie ludziom warunków zagrażających ich biologicznej egzystencji, prześladowanie z pobudek politycznych, rasowych, etnicznych itp.
Projektowane przepisy określają także odpowiedzialność karną osób sprawujących kontrolę nad siłami zbrojnymi, np. dowódców lub innych przełożonych. Do Kodeksu wprowadzono również przepisy nakazujące ściganie przestępstw popełnionych przeciwko pracownikom międzynarodowych trybunałów karnych. Zgodnie z proponowanymi zmianami, karze pozbawienia wolności od 5 do 25 lat, będzie podlegać atakowanie w czasie działań zbrojnych strefy zdemilitaryzowanej. Zaproponowano ponadto zaostrzenie kar za publiczne pochwalanie zbrodni: ludobójstwa, przeciwko ludzkości i wojennych oraz nawoływanie do ich popełnienia.
Celem projektu jest także wprowadzenie do Kodeksu karnego definicji pojęć „handel ludźmi” oraz „niewolnictwo”.
Zgodnie z projektem, „handlem ludźmi” jest m.in.: werbowanie, transport, przekazywanie, przechowywanie lub przyjmowanie osoby z zastosowaniem przemocy lub groźby bezprawnej, uprowadzenia, podstępu, wprowadzenia w błąd w celu jej wyzyskania, nawet za jej zgodą w szczególności w prostytucji, pornografii lub innych formach seksualnego wykorzystania, w pracy lub usługach o charakterze przymusowym, w żebractwie, w niewolnictwie lub innych formach wykorzystania poniżających godność człowieka lub w celu pozyskania komórek, tkanek lub narządów wbrew przepisom ustawy. Jeżeli zachowanie sprawcy dotyczy osoby małoletniej, stanowić będzie handel ludźmi, nawet gdy nie zostały użyte wymienione wyżej metody lub środki. „Niewolnictwem” – zgodnie z definicją zawartą w projekcie nowelizacji ustawy – będzie natomiast stan zależności, w którym człowiek jest traktowany jak przedmiot własności. Przyjęcie tych definicji ułatwi stosowanie przepisów kryminalizujących handel ludźmi oraz niewolnictwo. Projekt przewiduje ponadto wprowadzenie karalności za przygotowywanie do przestępstwa handlu ludźmi (kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat), które w obecnym stanie prawnym nie jest karalne.
Kodeks kary w kontekście zbrodni wojennych
Minister sprawiedliwości przedlożył Radzie Ministrów projekt zmian w Kodeksie karnym. Celem projektu jest wprowadzenie do Kodeksu karnego nowych typów czynów zabronionych, mających charakter zbrodni przeciwko ludzkości oraz zbrodni wojennych.