Zgodnie z propozycją zawartą w projekcie art. 783 § 3 i 4 mają otrzymać następujące brzmienie: „jeżeli tytułem egzekucyjnym jest orzeczenie sądu lub referendarza sądowego albo ugoda zawarta przed sądem, postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności jest wydawane bez spisywania odrębnej sentencji przez umieszczenie na tytule egzekucyjnym klauzuli wykonalności i opatrzenie jej podpisem przez skład sądu albo referendarza sądowego, który wydaje postanowienie. Na oryginale orzeczenia umieszcza się wzmiankę o nadaniu klauzuli wykonalności. W razie nadania klauzuli innym tytułom klauzulę umieszcza się na tytule egzekucyjnym przedstawionym przez strony (§ 3). Przepisu § 3 nie stosuje się do nadania klauzuli wykonalności orzeczeniu wydanemu w elektronicznym postępowaniu upominawczym. W takim wypadku klauzulę wykonalności pozostawia się wyłącznie w systemie teleinformatycznym, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 778(1), 787, 787(1), 788 oraz 789” (t. j. gdy klauzula ma być nadana na rzecz osoby lub przeciwko osobom, które nie są wymienione w tytule egzekucyjnym jako uprawnione lub zobowiązane) (§ 4).
Jak wynika z uzasadnieniu projektu zmiana podyktowana jest koniecznością ujednolicenia praktyki sądowej po wyroku Trybunał Konstytucyjnego z dnia 22 listopada 2010 r. (P 2/08, Dz. U. z 2010 r. Nr 229, poz. 1503, OTK-A 2010/9/105), w którym Trybunał uznał za niezgodny z Konstytucją § 182 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 lutego 2007 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. z 2007 r., Nr 38, poz. 249 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2009 r. Zakwestionowany przepis dopuszczał możliwość nadania klauzuli wykonalności orzeczeniu sądowemu i ugodzie sądowej bez wydawania oddzielnego postanowienia w tym przedmiocie, chyba że klauzula miała być nadana na rzecz osoby lub przeciwko osobom, które nie były wymienione w tytule egzekucyjnym jako uprawnione lub zobowiązane albo tytuł egzekucyjny został wydany w elektronicznym postępowaniu upominawczym.
Wspomniany wyrok Trybunału Konstytucyjnego spowodował rozbieżności w praktyce sądów dotyczące potrzeby wydawania oddzielnego postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności. W uzasadnieniu nowelizacji autorzy projektu wskazują zaś, że nadanie tzw. deklaratywnej klauzuli wykonalności tytułowi pochodzącemu od sądu nie jest czynnością tak doniosłą, aby wymagane było wydanie odrębnego orzeczenia w tym przedmiocie. W postępowaniu klauzulowym, jako postępowaniu sumarycznym, należy dążyć do uproszczenia czynności orzeczniczych, tym bardziej, że uproszczona forma nadawania klauzuli wykonalności funkcjonowała od wielu lat i była powszechnie akceptowana. Projektodawcy zauważają również, iż Trybunał Konstytucyjny zakwestionował regulację zawartą w § 182 Regulaminu urzędowania sądów powszechnych jedynie ze względu na umiejscowienie jej w rozporządzeniu, a nie w ustawie, nie podważył zaś dopuszczalności uproszczonego trybu nadawania klauzuli.
Efektem wprowadzenia zmiany będzie nadawanie klauzuli wykonalności orzeczeniom sądu lub referendarza sądowego oraz ugodom zawartym przed sądem bez spisywania odrębnej sentencji przez umieszczenie na tytule egzekucyjnym klauzuli wykonalności. Natomiast nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, który nie pochodzi od sądu, będzie dokonywane – jak dotychczas – w drodze odrębnego postanowienia, zaś klauzula będzie umieszczana na tytule egzekucyjnym przedstawionym przez strony. Tzw. „uproszczona klauzula” nie znajdzie też zastosowania do tytułów egzekucyjnych w postaci orzeczeń wydawanych w elektronicznym postępowaniu upominawczym. W tym zakresie zostanie utrzymany dotychczasowy tryb postępowania.
Zgodnie z projektem zmiana powinna wejść w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia.