Gdzie i nad czym mogą pracować asystenci prokuratorów?
Możliwość zatrudniania w prokuraturach: rejonowych, okręgowych i apelacyjnych i Prokuraturze Krajowej asystentów prokuratorów wprowadziła nowelizacja ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw, w tym ustawy o prokuraturze (Dz. U. Nr 136, poz. 959). Asystenci prokuratora mogą działać w zastępstwie i na podstawie pisemnego upoważnienia prokuratora. Są oni uprawieni do: wykonywania nadzoru nad dochodzeniami, wykonywania niektórych czynności procesowych (np. przesłuchiwania świadka, zatrzymania rzeczy i przeszukania, oględzin, eksperymentu). Ponadto asystenci prokuratora są uprawnieni do samodzielnego wykonywania czynności administracyjnych w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym przez prokuraturę oraz mogą przygotowywać decyzje to postępowanie kończące.
Kto może zostać asystentem prokuratora?
Asystentem prokuratora może być osoba mająca obywatelstwo polskie, która ukończyła wyższe studia w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub studia zagraniczne uznane w Polsce. Ponadto, aby zostać asystentem prokuratora trzeba odbyć staż urzędniczy w sądzie lub w prokuraturze albo spełniać warunki do zwolnienia od odbywania tego stażu, określone w przepisach o pracownikach sądów i prokuratury, bądź być zatrudnionym w prokuraturze jako urzędnik na stanowisku specjalisty przez okres co najmniej dwudziestu czterech miesięcy.
Przed zatrudnieniem na tym stanowisku o kandydacie szef danej prokuratury zbiera informacje o kandydacie, dotyczące m.in. jego niekaralności, jak też zbiera dane mogące świadczyć o ewentualnych kontaktach tej osoby ze środowiskiem przestępczym, zachowaniach świadczących o naruszaniu porządku prawnego oraz faktach wskazujących na uzależnienie tej osoby od alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych.
Wspomniana wyżej nowelizacja ustawy – Prawo o prokuraturze przewiduje też ścieżkę rozwoju zawodowego dla osób, zatrudnionych na stanowisku asystenta prokuratora. Asystent prokuratora, który ukończył wyższe studia prawnicze i uzyskał tytuł magistra, po przepracowaniu sześciu lat na tym stanowisku będzie mógł zgłosić prokuratorowi apelacyjnemu zamiar przystąpienia do egzaminu prokuratorskiego. W takim przypadku asystent prokuratora dopuszczany jest do egzaminu prokuratorskiego w najbliższym terminie przewidzianym dla aplikantów prokuratorskich.
Asystenci prokuratorów mają być poddawani okresowym ocenom, w trakcie których ich szefowie zbadają jakość i terminowość wykonywania zadań, przestrzeganie dyscypliny pracy, efektywność wykorzystania czasu pracy oraz realizację doskonalenia zawodowego.
Konkurs na stanowisko asystenta prokuratora
W uzgodnieniach międzyresortowych znajduje się projekt rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. Projekt określa sposób i tryb przeprowadzania konkursów na stanowisko asystenta prokuratora, w tym skład komisji konkursowej, sposób jej działania, etapy i przebieg konkursu, a także zakres informacji udostępnianych kandydatom oraz sposób udostępniania tych informacji. Konkurs ma na celu sprawdzenie wiedzy, umiejętności, predyspozycji oraz zdolności ogólnych kandydatów, niezbędnych do wykonywania obowiązków asystenta prokuratora. Konkurs przeprowadzać będzie komisja powołana przez szefa danej prokuratury. Warunkiem ubiegania się o zatrudnienie w prokuraturze będzie złożenie przez osobę ubiegającą się o zatrudnienie na stanowisku asystenta prokuratora oświadczenia, że nie jest prowadzone przeciwko niej postępowanie o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe.
Ile zarobią asystenci prokuratorów?
W związku z tym, że wynagrodzenie prokuratorów jest równe wynagrodzeniu zasadniczemu sędziów w takich samych jednostkach organizacyjnych sądów powszechnych (np. prokuratora rejonowego sędziemu rejonowemu itd.) Ministerstwo Sprawiedliwości postanowiło ustalić wysokość wynagrodzenia asystentów prokuratorów w prokuraturach apelacyjnych, okręgowych i rejonowych na takim samym poziomie jak wynagrodzenie asystentów sędziów – przyjętym w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 czerwca 2006 r. w sprawie wynagrodzenia asystentów sędziów (Dz. U. Nr 125, poz. 872). Zasady wynagradzania asystentów prokuratorów określa projekt rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości, nad którym trwają obecnie prace w resorcie sprawiedliwości. Przepisy projektu tego rozporządzenia mają zastosowanie do wynagrodzeń asystentów prokuratorów od dnia 31 sierpnia 2007 r.
Wynagrodzenie zasadnicze asystentów prokuratorów ma wynosić:
1 Prokuratura Krajowa i prokuratura apelacyjna 3.015 - 3.450 PLN
2. prokuratura okręgowa 2.690 – 3.010 PLN
3 prokuratura rejonowa 2.370 – 2.685 PLN
Wynagrodzenie asystenta w Prokuraturze Krajowej ustalone zostało na poziomie wynagrodzenia asystenta w prokuraturze apelacyjnej.
Ile to nas będzie kosztować?
Stworzenie armii dobrze wyszkolonych urzędników, czyli asystentów prokuratorów będzie kosztowało. W ustawie budżetowej na rok 2007 zabezpieczone zostały środki na wynagrodzenia 316 asystentów prokuratorów. Zgodnie z decyzją Prokuratora Generalnego przyznano: 10 etatów asystentów prokuratorów w Prokuraturze Krajowej, 92 – w prokuraturach apelacyjnych i 214 – w prokuraturach okręgowych. Ogółem skutki finansowe wejścia w życie projektu wprowadzenia asystentów do prokuratur (w okresie od 1 września do 31 grudnia 2007 r. ) będą kosztować budżet państwa 3 984 160 zł. (przy przyjęciu maksymalnej wysokości wynagrodzenia zasadniczego asystentów prokuratorów, określonego w projekcie rozporządzenia). Trzeba jednak podkreślić, że wprowadzony w sądach już kilka lat temu projekt zatrudnienia w sądach asystentów sędziów zdał egzamin na piątkę. Asystenci sędziów stali się nieodłącznym „elementem” wymiaru sprawiedliwości, odciążając sędziów od nawału biurokratycznych czynności. Asystenci sędziów, wykonując szereg czasochłonnych czynności, np. dekretowanie, przygotowywanie orzecznictwa niezbędnego sędziemu przy wydaniu wyroku, czy też sporządzając projekty postanowień czy też wyroków, znakomicie odciążają samych sędziów, którzy mogą się skupić wyłącznie na przygotowaniu się do rozprawy i wydaniu wyroku. Wielu sędziów nie wyobraża sobie już obecnie pracy bez pomocy swojego asystenta. Pozostaje więc mieć nadzieję, że także w przypadku stanowiska asystenta prokuratora podobny „eksperyment” się powiedzie i że odbędzie się z korzyścią dla szybkości postępowań przygotowawczych prowadzonych przez prokuraturę.
Asystenci odciążą przepracowanych prokuratorów
Po tym, jak w praktyce sprawdziło się wprowadzenie kilka lat temu do wymiaru sprawiedliwości stanowiska asystenta sędziego, który odciąża sędziego od wielu biurokratycznych czynności, Ministerstwo Sprawiedliwości postanowiło w podobny sposób pomóc prokuratorom. I wprowadziło do ustawy o prokuraturze możliwość zatrudniania przy boku prokuratorów asystentów do pomocy, którzy mają usprawnić pracę prokuratury. W resorcie sprawiedliwości trwają teraz prace nad przepisami wykonawczymi do ustawy o prokuraturze, która wprowadziła stanowisko asystenta do prokuratur. Już wstępnie wiadomo, ile zarobią asystenci prokuratorów i jak będzie wyglądał konkurs na to stanowisko.