Czy ma słuszność?
We wskazanym okresie praktyczna nauka zawodu mogła być prowadzona przez nauczycieli praktycznej nauki zawodu (będących pracownikami danej szkoły) lub przez instruktorów praktycznej nauki zawodu (pracowników zakładu pracy, w którym uczeń odbywa praktyczną naukę zawodu), a także - przez właścicieli zakładów, prowadzących praktyczną naukę zawodu.
Należy jednak podkreślić, że uprawnienia do prowadzenia praktycznej nauki zawodu i prowadzenie takich zajęć nie są jednoznaczne z wykonywaniem pracy nauczyciela.
Jak wynika z art. 88 Karty Nauczyciela - warunkiem przejścia nauczyciela na wcześniejszą emeryturę bez względu na wiek, jest posiadanie wymaganego okresu zatrudnienia: 30 - letniego okresu zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze. Chodzi tu o co najmniej 20- letni okres wykonywania pracy w charakterze nauczyciela (praca nauczyciela jest pracą wykonywaną w szczególnym charakterze). Przy czym pracą w charakterze nauczyciela w rozumieniu przywołanego przepisu, jest praca określona w art. 1 Karty Nauczyciela, określającego, do których nauczycieli stosuje się przepisy tej ustawy (Karty Nauczyciela); w tym również przepis art. 88, dotyczący możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę bez względu na wiek.
Stosownie do art. 1 ust. 2 pkt 4 Karty Nauczyciela pracownicy pełniący funkcję instruktorów praktycznej nauki zawodu oraz kierowników praktycznej nauki zawodu, posiadający kwalifikacje określone dla nauczycieli praktycznej nauki zawodu oraz wykonujący pracę dydaktyczną i wychowawczą w wymiarze przewidzianym dla tych nauczycieli, podlegają przepisom Karty Nauczyciela, z tym że w ograniczonym zakresie. Zakres ten wyznaczają przepisy art. 91b KN, który wyszczególnia przepisy Karty Nauczyciela znajdujące zastosowanie do instruktorów praktycznej nauki zawodu. Otóż, jak wynika z przywołanych przepisów Karty Nauczyciela, pracownicy pełniący funkcję instruktorów praktycznej nauki zawodu uprawnieni są do przejścia na wcześniejszą emeryturę bez względu na wiek.
Regulacja ta obowiązuje od dnia 6 kwietnia 2000 r.
Oznacza to, że od dnia 6 kwietnia 2000 r. praca pracownika pełniącego funkcję instruktora praktycznej nauki zawodu zrównana była w zakresie uprawnień emerytalnych z pracą nauczyciela.
Natomiast przed dniem 6 kwietnia 2000 r. instruktorzy praktycznej nauki zawodu podlegali niektórym przepisom Karty Nauczyciela, w tym również przepisom emerytalnym, na podstawie aktów wykonawczych do Karty Nauczyciela. Uprawnienia te wynikały:
• w okresie od 1 września 1988 r. do 16 października 1998 r. - z rozporządzenia Ministra Edukacji narodowej z dnia 10 sierpnia 1988 r. w sprawie rozciągnięcia niektórych przepisów Karty Nauczyciela na instruktorów praktycznej nauki zawodu oraz na niektórych innych pracowników uspołecznionych zakładów pracy, prowadzących prace pedagogiczne i wychowawcze (Dz. U. Nr 34, poz. 261 z późn. zm.);
• w okresie od 16 października 1998 r. do 6 kwietnia 2000 r. - rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 września 1998 r. w sprawie rozciągnięcia niektórych przepisów Karty Nauczyciela na instruktorów i kierowników praktycznej nauki zawodu oraz na niektórych innych pracowników prowadzących prace dydaktyczne i wychowawcze (Dz. U. Nr 126, poz. 833).
Począwszy od dnia 1 września 1988 r., w zakresie uprawnień emerytalnych z pracą nauczyciela zrównana została m.in. praca:
• pracowników pełniących funkcje instruktorów praktycznej nauki zawodu;
• pracowników pedagogicznych zatrudnionych na stanowiskach nauczycieli w państwowych, spółdzielczych i prowadzonych przez organizacje społeczne ośrodkach szkolenia, dokształcania i doskonalenia kadr, w ośrodkach szkolenia zawodowego oraz w prowadzonych przez organizacje spółdzielcze i społeczne placówkach szkolących w formach kursowych, którzy zatrudnieni byli w uspołecznionych zakładach pracy oraz w państwowych, spółdzielczych i prowadzonych przez organizacje społeczne warsztatach szkoleniowych, w ośrodkach szkolenia i doskonalenia kadr, ośrodkach szkolenia zawodowego.
Dodać należy, że we wcześniejszym okresie (tj. przed dniem 1 września 1988 r. instruktorzy praktycznej nauki zawodu nie podlegali przepisom Karty Nauczyciela i wobec tego ich praca nie stanowiła pracy w charakterze nauczyciela w rozumieniu art. 88 KN, określającego uprawnienia nauczycieli do wcześniejszej emerytury bez względu na wiek.
W świetle powyższych regulacji uważam, że decyzja ZUS, dotycząca stażu pracy w charakterze nauczyciela, była słuszna.
Dodać trzeba, że od decyzji ZUS przysługuje odwołanie do właściwego sądu okręgowego.