Na mocy umowy ubezpieczenia OC zakład ubezpieczeń przejmuje na siebie ekonomiczne skutki wyrządzonych osobom trzecim szkód, pod warunkiem, że ubezpieczony jest obowiązany do ich naprawienia na podstawie odpowiedzialności deliktowej (za czyny niedozwolone - 415 Kc) lub kontraktowej (za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy - art. 471 Kc) lub za szkody wyrządzone przez osoby, za które ponosi odpowiedzialność przewidzianą przepisami prawa cywilnego. Ograniczenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń stanowi tzw. suma gwarancyjna. W określonych prawem przypadkach, zakład ubezpieczeń może dochodzić od ubezpieczającego zwrotu wypłaconego osobie trzeciej odszkodowania (tzw. regres ubezpieczeniowy).
1. Wyłączenia zdarzeń z odpowiedzialności ubezpieczyciela
Towarzystwa ubezpieczeniowe w różny sposób ograniczają odpowiedzialność OC za powstałe szkody, nie mniej można ustalić rodzaje zdarzeń mieszczących się pod pojęciem "wyłączenia". Praktycznie żaden ubezpieczyciel nie płaci za szkody wyrządzone umyślnie, związane z naruszeniem dóbr osobistych innych niż objęte zakresem ubezpieczenia, wyrządzone przez osoby nieposiadające uprawnień do wykonywania zawodu (np. nauczyciela) lub prowadzenia działalności albo którą obowiązywał zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności lub zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, edukacją małoletnich lub z opieką nad nimi lub pozbawioną prawa do wykonywania zawodu. Ubezpieczyciele wyłączają także szkody ze zdarzeń powstałych w wyniku działań wojennych, stanu wojennego, stanu wyjątkowego, aktów terroryzmu, rozruchów i zamieszek, wskutek oddziaływania energii jądrowej, promieni laserowych, promieniowania jonizującego, pola magnetycznego lub elektromagnetycznego lub skażenia radioaktywnego. Towarzystwo nie zapłaci za skutki wynikłe z przeniesienia choroby zakaźnej, o istnieniu której ubezpieczony wiedział lub przy zachowaniu należytej staranności mógł wiedzieć (np. dyrektor szkoły wiedział, że kucharka była zarażona salmonellą i z tego powodu przebywała na zwolnieniu lekarskim; jednakże dyrektor po jej powrocie do pracy nie zażądał zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego zdolność do wykonywania pracy na tym stanowisku a kucharka nadal była chora i doszło do zakażenia dzieci korzystających ze stołówki), oddziaływania azbestu, hałasu, dioksyn, czynników chemicznych, biologicznych, gazów, wilgoci czy oparów. Dzieła sztuki, o ile takie znajdują się w szkole muszą być dodatkowo ubezpieczone, gdyż w ramach zwykłej opcji odszkodowanie nie będzie przysługiwało za ich uszkodzenie, zniszczenie lub kradzież (podobnie jak uszkodzenie, zniszczenie czy kradzież biżuterii lub gotówki przynoszonej do szkoły przez nauczycieli i uczniów). W ramach polisy nie są chronione dobra intelektualne naruszone przez osobę trzecią (np. plagiaty prac nauczycieli), szkody związane z nieprawidłowym funkcjonowaniem komputerów (np. wirusów, których skutkiem jest nieprawidłowy odczyt informacji przekazanych drogą mailową, mających istotne znaczenie dla funkcjonowania placówki).
Żadne towarzystwo nie płaci za szkody powstałe w wyniku użycia narkotyków lub innych środków odurzających, leków psychotropowych, spowodowane w stanie nietrzeźwości a także będące następstwem choroby zawodowej, czy szkody objęte systemem ubezpieczeń obowiązkowych. Niektóre towarzystwa wyłączają zapłatę odszkodowania, o ile jest ona niższa niż ustalona przez nie kwota (np. 300 zł). Ochrona ubezpieczeniowa nie obejmuje kar pieniężnych, w tym w szczególności kar umownych, grzywien, sądowych i administracyjnych, zadatków, odszkodowań
z tytułu odstąpienia od umowy, podatków, należności publicznoprawnych, do zapłacenia których ubezpieczony jest zobowiązany.
2. Zawarcie umowy ubezpieczenia
Umowa ubezpieczenia musi być zawarta na piśmie, na podstawie wniosku ubezpieczającego. We wniosku muszą być zamieszczone następujące informacje niezbędne do sporządzenia dokumentu ubezpieczenia i określenia należnej składki:
* imię, nazwisko lub firma ubezpieczającego, ubezpieczonego, numer REGON, numer PESEL;
* adres i siedziba ubezpieczającego, ubezpieczonego;
* określenie zakresu, który ma być objęty ubezpieczeniem;
* liczba uczniów w placówce dydaktyczno-wychowawczej lub opiekuńczej;
* okres ubezpieczenia;
* suma gwarancyjna;
* ilość i rozmiar szkód ze zdarzeń zaistniałych w okresie ostatnich lat (od 3-5 lat). Zawarcie umowy ubezpieczenia musi być potwierdzone stosownym dokumentem - umową, w którym będzie ustalony okres ubezpieczenia, składka roczna, ratalność (częstotliwość wpłaty składek) oraz opcje ubezpieczenia (opcja ubezpieczenia odnosi się zwykle do ubezpieczeń dodatkowych). Ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek (na rachunek ubezpieczonego). Obowiązek zapłaty składki ubezpieczeniowej ciąży na ubezpieczającym. Dokument ubezpieczenia otrzymuje ubezpieczający. Ubezpieczony może żądać, aby ubezpieczyciel udzielił mu informacji o postanowieniach zawartej umowy ubezpieczenia oraz ogólnych warunkach ubezpieczenia (OWU) w zakresie, w jakim dotyczą praw i obowiązków ubezpieczonego.
Ubezpieczający powinien podać do wiadomości ubezpieczyciela wszystkie znane sobie okoliczności, o które ten wnosił w formularzu oferty (wniosku) albo przed zawarciem umowy w innych pismach. Jeżeli ubezpieczający zawiera umowę przez przedstawiciela, obowiązek ten ciąży również na przedstawicielu i obejmuje ponadto okoliczności jemu znane. Ubezpieczyciel może zawrzeć umowę, nawet jeśli nie otrzyma żądanych informacji, ale wtedy potraktuje je jako nieistotne.
W czasie trwania umowy ubezpieczenia ubezpieczający ma obowiązek zawiadomienia o zmianie okoliczności mających znaczenie dla umowy. Regułą jest, że zawiadomienie powinno nastąpić w terminie 14 dni od zaistnienia tych okoliczności. Ubezpieczyciel nie ponosi bowiem odpowiedzialności za skutki okoliczności, które nie zostały podane do jego wiadomości.
Ubezpieczenia placówek dydaktyczno-oświatowych - zawarcie i wygaśnięcie umowy OC
Ubezpieczenie OC obejmuje odpowiedzialność cywilną nauczyciela z tytułu wykonywanego zawodu w ramach zatrudnienia na podstawie stosunku pracy lub innych umw cywilnoprawnych w placwkach oświatowych, w granicach określonych przepisami prawa. Ochroną ubezpieczeniową jest objęta działalność związana z nauczaniem przewidzianym w rozkładzie zajęć oraz zajęciami pozalekcyjnymi. Umowa OC może być zawarta jako samodzielna umowa, ale odpowiedzialność cywilną szkoły może przejęć na siebie towarzystwo ubezpieczeniowe w ramach rozszerzenia umowy od następstw nieszczęśliwego wypadku (za niewielką dopłatą). Taką ofertę można otrzymać od wielu ubezpieczycieli, jeśli szkoła zawarła umowę NNW obejmującą co najmniej 50-80% uczniw.