1. Obowiązki dyrektora szkoły
Remonty, okresowe konserwacje, prace porządkowe i doposażenie placówek oświatowych powinny zakończyć się do końca sierpnia. Oznacza to, że z „pierwszym dzwonkiem” wszelkie instalacje powinny być sprawdzone i w razie potrzeby naprawione, pomieszczenia szkolne odnowione, budynek docieplony, przeciekający dach „załatany” a meble naprawione lub wymienione. Jest to o tyle istotne, że w końcu sierpnia powinna być przeprowadzona obowiązkowa kontrola stanu technicznego obiektu. Wszystkie wskazane wyżej działania nadzoruje dyrektor jako pracodawca i administrator obiektu. Do zadań dyrektora należy również zabezpieczenie przeciwpożarowe szkoły, a to oznacza, że szkoła powinna być wyposażona w sprzęt przeciwpożarowy, drogi ewakuacyjne oznakowane, przeprowadzona kontrola sprzętu, przygotowana instrukcja bezpieczeństwa pożarowego i program szkoleń. Obowiązki te wynikają z Kodeksu pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94) oraz z rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69) - dalej r.b.h.s. Kodeks pracy stanowi, że pracodawca jest obowiązany utrzymywać obiekty budowlane i znajdujące się w nich pomieszczenia pracy, a także tereny i urządzenia z nim związane w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne warunki pracy (art. 214 § 2). Z kolei § 3 r.b.h.s. ustala, że dyrektor, co najmniej raz w roku, dokonuje kontroli zapewniania bezpiecznych i higienicznych warunków korzystania z obiektów należących do szkoły lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, oraz określa kierunki ich poprawy.

2. Kontrole techniczne i sanitarne szkoły
Elementy obiektu, które należy poddać kontroli to między innymi: wejścia na teren szkoły, teren szkoły, ogrodzenie terenu, stan zewnętrzny budynków, stan pomieszczeń i ich wyposażenie, ciągi komunikacyjne (korytarze, klatki schodowe, schody), sale lekcyjne, warsztaty, laboratoria i pracownie, sale gimnastyczne, boiska sportowe, pomieszczenia higieniczno-sanitarne, strychy, poddasza, piwnice, kotłownie, kuchnie, maszyny i urządzenia techniczne, instalacje elektryczne, instalację piorunochronną, instalację gazową, grzewczą i wentylacyjną, instalację wodno-kanalizacyjną oraz zabezpieczenie przeciwpożarowe.
Także przepisy prawa budowlanego odnoszą się do kontroli obiektów budowlanych, zalecając aby w czasie ich użytkowania były poddawane przez właściciela lub zarządcę:
• okresowej kontroli, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznej sprawności, w tym:
- elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu,
- instalacji urządzeń służących ochronie środowiska,
- instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych),
• okresowej kontroli, co najmniej raz na 5 lat, polegającej na sprawdzeniu stanu sprawności technicznej i wartości użytkowej całego obiektu budowlanego, estetyki obiektu i jego otoczenia; kontrolą powinno być objęte również badanie instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu sprawności połączeń, sprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów.

Kontrole stanu budynków powinny być dokonywane przez osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności. Kontrolę stanu technicznego instalacji elektrycznych piorunochronnych oraz gazowych powinny przeprowadzać osoby legitymujące się kwalifikacjami wymaganymi przy wykonywaniu dozoru lub usług w zakresie naprawy lub konserwacji odpowiednich urządzeń energetycznych lub gazowych. Kontrolę stanu technicznego przewodów powinny być przeprowadzone przez kominiarzy posiadających tytuł mistrzowski – w odniesieniu do kominów spalinowych i wentylacyjnych oraz osoby posiadające kwalifikacje budowlane – w odniesieniu do przewodów kominowych przemysłowych, wolnostojących, a także kominów lub przewodów kominowych, w których ciąg kominowy jest wymuszony pracą urządzeń mechanicznych.
Przeglądu dróg ewakuacyjnych, oznaczeń i stanu bezpieczeństwa budynku pod względem przygotowania do ewakuacji dokonuje się nie rzadziej niż raz w roku. Do przeprowadzania kontroli przeciwpożarowych uprawnieni są strażacy pełniący służbę w Państwowej Straży Pożarnej oraz osoby upoważnione przez komendanta wojewódzkiego PSP.

3. Przegląd obiektów szkolnych
Jak wynika z powyższego, na dyrektorze spoczywają niezwykle trudne zadania, tym trudniejsze, jeśli nie jest on specjalistą w zakresie budownictwa. Stąd też przy przeglądzie budynku powinien korzystać z pomocy specjalistów.
Przygotowując się do przeglądu dyrektor powinien zapoznać się z ostatnim protokołem ze społecznego przeglądu warunków pracy i nauki oraz z protokołami innych kontroli (np. protokołami organów kontroli urzędowej, np. PIP), a także z zapisami w książce obiektu budowlanego. Dobrze byłoby również, gdyby dyrektor zapoznał się z obowiązującymi przepisami prawa dotyczącymi obiektów szkolnych, instalacji, bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisami przeciwpożarowymi, ochrony środowiska, etc.
Podczas przeglądu wymienionych elementów obiektów budowlanych należy szczególnie zwrócić uwagę na zabezpieczenie terenu wokół szkoły i wejście do niej, stan budynku zewnętrznego, schodów, stan pomieszczeń, korytarzy, sal lekcyjnych, warsztatów, laboratoriów i pracowni, sposób przechowywania substancji i preparatów chemicznych, obiektów sportowych, sali gimnastycznej, pomieszczeń higieniczno sanitarnych, stan strychów, piwnic, instalacji i urządzeń, kuchni i zabezpieczeń przeciwpożarowych.

Zabezpieczenie terenu wokół szkoły
Teren wokół szkoły powinien być ogrodzony za pomocą materiałów dostosowanych do tych celów. Nawierzchnie dróg, przejść oraz boisk powinny być równe. Wymaga się, aby kanały ściekowe do odprowadzania wody deszczowej były zawsze drożne. Studzienki powinny posiadać trwałe lub czasowe zabezpieczenia (np. pokrywy), podobnie otwory kanalizacyjne, kanały z przewodami. Jeśli istnieją jeszcze wykopy i zagłębienia spowodowane pracami remontowymi także powinny być zabezpieczone. Przed wejściem (wyjściem) do szkoły powinny być ustawione odpowiednie znaki drogowe ograniczające prędkość pojazdów typu „Uwaga Szkoła”. Jeśli jest to możliwe, należy wnioskować o progi ograniczające prędkość lub o zwężenie drogi albo umieszczenie dodatkowych znaków poziomych na jezdni. W miarę możliwości szlaki komunikacyjne powinny być kierowane na ulicę o najmniejszym natężeniu ruchu. Wyjście ze szkoły powinno być zabezpieczone w taki sposób, aby uczniowie opuszczając ją nie wychodzili bezpośrednio na jezdnię.
Należy sprawdzić stan techniczny ogrodzenia, bram i furtek w ogrodzeniu, w szczególności czy są uszkodzenia mechaniczne, korozje, wystające niebezpieczne elementy. Bramy i furtki na posesję nie mogą otwierać się na zewnątrz działki. Urządzenia placów, gier i zabaw powinny być w dobrym stanie technicznym (odpowiednio zakonserwowane). Teren szkolny powinien być właściwie oświetlony. Powinna na nim być wyznaczona część rekreacyjna dla uczniów, część gospodarcza, obiekty sportowe oraz drogi dojazdowe. Należy w szczególności zwrócić uwagę na stan techniczny takich elementów jak ławki parkowe, fontanny, kosze uliczne, latarnie, cokoły, donice i inne. Na otwartych obiektach sportowych należy zwrócić uwagę na stan nawierzchni asfaltowej (zalecana jest nawierzchnia sportowa typu sztuczna trawa), stan techniczny bramek, koszy i innych niezbędnych do przeprowadzenia zajęć z wychowania fizycznego elementów sportowych usytuowanych na szkolnych boiskach. Przy wejściu można umieścić tablicę informacyjną o możliwości wejścia na teren szkoły i korzystania z urządzeń sportowo – rekreacyjnych.

Jeśli na terenie szkoły rosną drzewa i krzewy to należy sprawdzić, w jakim są stanie i ewentualnie przeprowadzić odpowiednie zabiegi. Należy jednak pamiętać, że nie wolno usuwać ich bez zezwolenia wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Samowolne ich wycięcie skutkuje karami rzędu od kilku do kilkudziesięciu złotych za jedno drzewo w zależności od gatunku. Niedopuszczalnym zabiegiem pielęgnacyjnym jest również ogławianie drzew.
Do obiektów szkoły powinny być zapewnione drogi pożarowe umożliwiające dojazd do obiektu o każdej porze roku jednostkom straży pożarnej. Drogi pożarowe to drogi o utwardzonej nawierzchni, odpowiednio oznakowane pożarniczymi tablicami informacyjnymi. Wyjścia ewakuacyjne pomieszczeń obiektu powinny być połączone z drogą pożarową utwardzonym dojściem o szerokości nie mniejszej niż 1,5 m.
Drogi ewakuacyjne, a także wyposażenie przeciwpożarowe, powinny być trwale i prawidłowo oznakowane powszechnie stosowanymi znakami bezpieczeństwa, tak aby doprowadzić osoby uczestniczące w ewakuacji do łatwo dostępnych wyjść na obszar bezpieczny. Nie mogą być one trwale zamknięte w sposób uniemożliwiający ich niezwłoczne otwarcie w razie potrzeby, zastawiane wewnątrz budynku przedmiotami (np. tablicami, meblami, okratowaniem itp.) czy zagradzane zaparkowanymi pojazdami lub trwałymi przeszkodami (np. słupkami betonowymi lub metalowymi). Klucze do wyjść ewakuacyjnych powinny znajdować się stale w pobliżu drzwi ewakuacyjnych.

Stan zewnętrzny budynku
Sprawdza się stan elewacji budynku, ubytki i pęknięcia, stolarkę drzwiową i okienną, stan pokrycia dachowego, kominów. W szczególności należy zwrócić uwagę na stan gzymsów, balkonów, rynien i innych elementów budynku stwarzających zagrożenie oderwania się od budynku. Kontrola obejmować powinna stan schodów prowadzących do wejścia do budynku, pochylni i podjazdów do budynku (powinny być one wykonane z materiału antypoślizgowego o fakturowej powierzchni i zaopatrzone w poręcze).

Stan pomieszczeń i wyposażenia budynku
Wejście do budynku szkoły powinno być łatwe do zlokalizowania (np. należy umieścić tabliczkę informującą o rodzaju szkoły, jej nazwę, patrona). W przypadku kilku wejść do obiektu, wejście główne należy odpowiednio oznakować. Wejście do budynku powinno zapewniać kontrolę osób wchodzących do szkoły. Istotnym zatem jest odpowiednie usytuowanie portierni, dyżurki szkolnej, zalecany jest też elektroniczny system monitoringu, telewizja przemysłowa. W niektórych szkołach uczniowie i pracownicy (oraz goście) wchodzą odrębnym wejściem; jeśli tak na drzwiach powinna być tabliczka o tym informująca. Jeżeli w szkole występują miejsca niebezpieczne powinny być oznakowane i zabezpieczone. Pomieszczenia, do których nie mają wstępu osoby postronne i uczniowie powinny także być oznakowane i zabezpieczone. Obiekty szkoły powinny być przyjazne dla osób niepełnosprawnych (tzn. powinny być wybudowane pochylnie, podjazdy, odpowiednie szerokości wejść do obiektu, sytuowanie obiektów małej architektury, funkcjonalne przestronne korytarze, windy, itp.) Należy sprawdzić czy plan ewakuacyjny szkoły został umieszczony w odpowiednim miejscu.
Jeżeli pomieszczenie lub inne miejsce, w którym mają być prowadzone zajęcia, lub stan znajdującego się nim wyposażenia stwarza zagrożenia dla bezpieczeństwa, niedopuszczalne jest rozpoczęcie zajęć.