Zagadnienia wstępne
Zasady przeprowadzania konkursu na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki zostały zmienione na podstawie art. 1 pkt 30 ustawy z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 56, poz. 458) - dalej u.z.s.o., z dniem 22 kwietnia 2009 r. Na podstawie art. 23 u.z.s.o., do konkursów na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki ogłoszonych i niezakończonych przed dniem 22 kwietnia 2009 r. stosuje się przepisy dotychczasowe.
Wydane na podstawie art. 36a ust. 12 z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) – dalej u.s.o., rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 października 2003 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki i trybu pracy komisji konkursowej (Dz. U. Nr 189, poz. 1855) na podstawie art. 25 ust. 1 u.z.s.o., utraciło moc najpóźniej z dniem 23 kwietnia 2010 r.
Zgodnie z przepisami u.s.o. kandydata na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki wyłania się w drodze konkursu. W celu przeprowadzenia konkursu organ prowadzący szkołę powołuje komisję konkursową. Regulamin konkursu na stanowisko dyrektora szkoły oraz tryb pracy komisji konkursowej, w szczególności sposób ogłaszania konkursu oraz sposób nadzorowania przez organ prowadzący szkołę prawidłowości postępowania konkursowego określa obecnie wydane na podstawie art. 36a ust. 12 u.s.o. rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 kwietnia 2010 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora publicznej szkoły lub publicznej placówki oraz trybu pracy komisji konkursowej (Dz. U. Nr 60, poz. 373) - dalej r.r.k.d.s.
I. Ogłoszenie o konkursie – wymogi formalne
W świetle przepisów r.r.k.d.s. pierwszym etapem postępowania prowadzącego do wyłonienia kandydata na stanowisko dyrektora szkoły jest ogłoszenie o konkursie, jakie organ prowadzący szkołę zamieszcza w co najmniej dwóch dziennikach: jednym o zasięgu wojewódzkim i jednym o zasięgu lokalnym. Treść ogłoszenia o konkursie należy opracować według treści wskazanej w § 1 ust. 2 r.r.k.d.s., wskazując:
1) oznaczenie organu prowadzącego publiczne przedszkole, publiczną szkołę lub publiczną placówkę;
2) nazwę i adres publicznego przedszkola, publicznej szkoły lub publicznej placówki, której dotyczy konkurs;
3) wskazanie wymagań wobec kandydatów na stanowisko dyrektora publicznego przedszkola, publicznej szkoły lub publicznej placówki, określonych w przepisach w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko dyrektora oraz inne stanowisko kierownicze w poszczególnych typach publicznych szkół i rodzajach publicznych placówek;
4) wskazanie wymaganych dokumentów:
a) uzasadnienia przystąpienia do konkursu oraz koncepcji funkcjonowania i rozwoju publicznego przedszkola, publicznej szkoły lub publicznej placówki,
b) poświadczonej przez kandydata za zgodność z oryginałem kopii dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz poświadczającego obywatelstwo kandydata,
c) życiorysu z opisem przebiegu pracy zawodowej, zawierającego w szczególności informację o:
– stażu pracy pedagogicznej - w przypadku nauczyciela albo
– stażu pracy dydaktycznej - w przypadku nauczyciela akademickiego, albo
– stażu pracy, w tym stażu pracy na stanowisku kierowniczym - w przypadku osoby niebędącej nauczycielem,
d) oryginałów lub poświadczonych przez kandydata za zgodność z oryginałem kopii dokumentów potwierdzających posiadanie wymaganego stażu pracy, o którym mowa w lit. c,
e) oryginałów lub poświadczonych przez kandydata za zgodność z oryginałem kopii dokumentów potwierdzających posiadanie wymaganego wykształcenia, w tym dyplomu ukończenia studiów wyższych lub świadectwa ukończenia studiów podyplomowych z zakresu zarządzania albo świadectwa ukończenia kursu kwalifikacyjnego z zakresu zarządzania oświatą,
f) zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowniczym,
g) oświadczenia, że przeciwko kandydatowi nie toczy się postępowanie karne, postępowanie dyscyplinarne lub postępowanie o ubezwłasnowolnienie,
h) oświadczenia, że kandydat nie był skazany prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe,
i) oświadczenia, że kandydat nie był karany zakazem pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi, o którym mowa w art. 31 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114, z późn. zm.) - dalej u.o.d.f.p. lub w art. 147 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 15, poz. 148, z późn. zm.),
j) oświadczenia o dopełnieniu obowiązku, o którym mowa w art. 7 ust. 1 i ust. 3a ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 425, z późn. zm.) - w przypadku kandydata na dyrektora publicznej szkoły,
k) oryginału lub poświadczonej przez kandydata za zgodność z oryginałem kopii aktu nadania stopnia nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego - w przypadku nauczyciela,
l) oryginału lub poświadczonej przez kandydata za zgodność z oryginałem kopii karty oceny pracy lub oceny dorobku zawodowego - w przypadku nauczyciela i nauczyciela akademickiego,
m) oświadczenia, że kandydat nie był karany karą dyscyplinarną, o której mowa w art. 76 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.) lub w art. 140 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.) - w przypadku nauczyciela i nauczyciela akademickiego,
n) oświadczenia, że kandydat ma pełną zdolność do czynności prawnych i korzysta z pełni praw publicznych - w przypadku osoby niebędącej nauczycielem,
o) oświadczenia, że kandydat wyraża zgodę na przetwarzanie danych osobowych zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926, z późn. zm.) w celach przeprowadzenia konkursu na stanowisko dyrektora;
5) informacji o sposobie i terminie składania ofert;
6) informacji o sposobie powiadomienia kandydatów o terminie i miejscu przeprowadzenia postępowania konkursowego.
Komisja konkursowa rozpoczyna postępowanie konkursowe od sprawdzenia, czy oferty zostały złożone w terminie i zawierają wszystkie wskazane w ogłoszeniu o konkursie dokumenty oraz czy z dokumentów tych wynika, że kandydat spełnia wymagania wskazane w ogłoszeniu o konkursie.
Odrzuceniu podlegają oferty złożone po terminie, oferty niezawierające wszystkich wskazanych w ogłoszeniu o konkursie dokumentów oraz oferty, z których wynika, że kandydat nie spełnia wymagań wskazanych w ogłoszeniu o konkursie. Przewodniczący komisji konkursowej informuje na piśmie kandydatów niedopuszczonych do dalszego postępowania konkursowego o przyczynach odrzucenia oferty.
Merytorycznej ocenie komisja konkursowa poddaje te kandydatury na stanowisko dyrektora szkoły, w odniesieniu do których zostały spełnione wszystkie wymogi formalne wskazane w ogłoszeniu o konkursie.
II. Oświadczenie, że kandydat nie był karany zakazem pełnienia funkcji kierowniczych związanych z dysponowaniem środkami publicznymi
1. Dotychczasowy stan prawny
W § 1 ust. 2 lit. i r.r.k.d.s., zawierającym wzór ogłoszenia o konkursie na stanowisko dyrektora szkoły, w części dotyczącej wymogu złożenia przez kandydata oświadczenia, że nie był on karany zakazem pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi – zawarte jest odesłanie do art. 147 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 15, poz. 148, z późn. zm.) - dalej u.f.p.
Należy wyjaśnić, że odesłanie to przestało obowiązywać w związku z uchyleniem w ustawie z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych - z dniem 1 lipca 2005 r., mocą art. 198 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych - całego działu V (obejmującego art. 137 - 179 u.f.p.). Nadto należy zauważyć, że sama u.f.p. została uchylona z dniem 1 stycznia 2006 r. przez dziś już nieobowiązującą ustawę z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.). Tak więc w chwili obecnej odesłanie do art. 147 ust. 1 pkt 4 u.f.p. jest legislacyjnie wadliwe.
Warto przypomnieć, że uchylony art. 147 ust. 1 u.f.p. przewidywał, że karami za naruszenie dyscypliny finansów publicznych były: upomnienie, nagana, kara pieniężna – oraz kara zakazu pełnienia funkcji kierowniczych związanych z dysponowaniem środkami publicznymi, wymierzana na okres od roku do 5 lat od dnia uprawomocnienia orzeczenia (art. 147 ust. 1 pkt 4 u.f.p.), z takim zastrzeżeniem, że mogła być wymierzana wyłącznie w przypadkach kwalifikowanych jako „rażące” naruszenie dyscypliny finansów publicznych1. Zgodnie z ust. 5 nieobowiązującego art. 147 u.f.p. - ukaranie karą zakazu pełnienia funkcji kierowniczych związanych z dysponowaniem środkami publicznymi wykluczało, przez czas określony w orzeczeniu o ukaraniu, możliwość pełnienia funkcji kierownika, zastępcy kierownika lub dyrektora generalnego, członka zarządu, skarbnika, głównego księgowego lub zastępcy głównego księgowego, kierownika lub zastępcy kierownika komórki bezpośrednio odpowiedzialnej za wykonywanie budżetu lub planu finansowego jednostki sektora finansów publicznych2.
2. Obowiązujący stan prawny
Z dniem 1 lipca 2005 r. weszła w życie u.o.d.f.p., która zawiera ujęte w odrębnym rozdziale – rozdziale III u.o.d.f.p., zawartym w dziale II ustawy regulującym zasady odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych3 - kompleksowe regulacje dotyczące kar za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Celem powołania instytucji odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest egzekwowanie od dysponujących środkami publicznymi prawidłowego wykonywania planów finansowych jednostek działających w oparciu o środki publiczne. W świetle nowej ustawy dnia 17 grudnia 2004 r. odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych podlegają:
– osoby wchodzące w skład organu wykonującego budżet lub plan finansowy jednostki sektora finansów publicznych;
– kierownicy jednostek sektora finansów publicznych (art. 4 pkt 2 u.o.d.f.p. – na tej podstawie dyrektor szkoły jest objęty odpowiedzialnością za naruszenie dyscypliny finansów publicznych);
– pracownicy jednostek sektora finansów publicznych, którym powierzono określone obowiązki w zakresie gospodarki finansowej lub czynności przewidziane w przepisach o zamówieniach publicznych;
– osoby gospodarujące środkami publicznymi przekazanymi jednostkom niezaliczanym do sektora finansów publicznych.
Kara zakazu pełnienia funkcji kierowniczych związanych z dysponowaniem środkami publicznymi jest najwyższą karą wynikającą z katalogu kar określonych w art. 31 u.o.d.f.p. (obok kary upomnienia, kary nagany i kary pieniężnej). Karę zakazu pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi wymierza się na okres od roku do 5 lat w przypadku rażącego naruszenia dyscypliny finansów publicznych - a w szczególności działania lub zaniechania, którego skutkiem jest znaczące uszczuplenie środków publicznych, zaciągnięcie bez upoważnienia zobowiązań albo zapłata znacznej kwoty odsetek, kar lub opłat; świadczącego o nagannym niedopełnieniu obowiązku należytej staranności zawodowej; świadczącego o uporczywym lekceważeniu zasad gospodarowania środkami publicznymi (art. 34 ust. 1 u.o.d.f.p.).
Ukaranie karą zakazu pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi wyklucza, przez czas określony w orzeczeniu o ukaraniu, możliwość pełnienia funkcji kierownika, zastępcy kierownika lub dyrektora generalnego; członka zarządu; skarbnika, głównego księgowego lub zastępcy głównego księgowego; kierownika lub zastępcy kierownika komórki bezpośrednio odpowiedzialnej za wykonywanie budżetu lub planu finansowego jednostki sektora finansów publicznych (art. 32 ust. 2 pkt 1 u.o.d.f.p.).
Zasady przeprowadzania konkursu na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki zostały zmienione na podstawie art. 1 pkt 30 ustawy z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 56, poz. 458) - dalej u.z.s.o., z dniem 22 kwietnia 2009 r. Na podstawie art. 23 u.z.s.o., do konkursów na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki ogłoszonych i niezakończonych przed dniem 22 kwietnia 2009 r. stosuje się przepisy dotychczasowe.
Wydane na podstawie art. 36a ust. 12 z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) – dalej u.s.o., rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 października 2003 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki i trybu pracy komisji konkursowej (Dz. U. Nr 189, poz. 1855) na podstawie art. 25 ust. 1 u.z.s.o., utraciło moc najpóźniej z dniem 23 kwietnia 2010 r.
Zgodnie z przepisami u.s.o. kandydata na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki wyłania się w drodze konkursu. W celu przeprowadzenia konkursu organ prowadzący szkołę powołuje komisję konkursową. Regulamin konkursu na stanowisko dyrektora szkoły oraz tryb pracy komisji konkursowej, w szczególności sposób ogłaszania konkursu oraz sposób nadzorowania przez organ prowadzący szkołę prawidłowości postępowania konkursowego określa obecnie wydane na podstawie art. 36a ust. 12 u.s.o. rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 kwietnia 2010 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora publicznej szkoły lub publicznej placówki oraz trybu pracy komisji konkursowej (Dz. U. Nr 60, poz. 373) - dalej r.r.k.d.s.
I. Ogłoszenie o konkursie – wymogi formalne
W świetle przepisów r.r.k.d.s. pierwszym etapem postępowania prowadzącego do wyłonienia kandydata na stanowisko dyrektora szkoły jest ogłoszenie o konkursie, jakie organ prowadzący szkołę zamieszcza w co najmniej dwóch dziennikach: jednym o zasięgu wojewódzkim i jednym o zasięgu lokalnym. Treść ogłoszenia o konkursie należy opracować według treści wskazanej w § 1 ust. 2 r.r.k.d.s., wskazując:
1) oznaczenie organu prowadzącego publiczne przedszkole, publiczną szkołę lub publiczną placówkę;
2) nazwę i adres publicznego przedszkola, publicznej szkoły lub publicznej placówki, której dotyczy konkurs;
3) wskazanie wymagań wobec kandydatów na stanowisko dyrektora publicznego przedszkola, publicznej szkoły lub publicznej placówki, określonych w przepisach w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko dyrektora oraz inne stanowisko kierownicze w poszczególnych typach publicznych szkół i rodzajach publicznych placówek;
4) wskazanie wymaganych dokumentów:
a) uzasadnienia przystąpienia do konkursu oraz koncepcji funkcjonowania i rozwoju publicznego przedszkola, publicznej szkoły lub publicznej placówki,
b) poświadczonej przez kandydata za zgodność z oryginałem kopii dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz poświadczającego obywatelstwo kandydata,
c) życiorysu z opisem przebiegu pracy zawodowej, zawierającego w szczególności informację o:
– stażu pracy pedagogicznej - w przypadku nauczyciela albo
– stażu pracy dydaktycznej - w przypadku nauczyciela akademickiego, albo
– stażu pracy, w tym stażu pracy na stanowisku kierowniczym - w przypadku osoby niebędącej nauczycielem,
d) oryginałów lub poświadczonych przez kandydata za zgodność z oryginałem kopii dokumentów potwierdzających posiadanie wymaganego stażu pracy, o którym mowa w lit. c,
e) oryginałów lub poświadczonych przez kandydata za zgodność z oryginałem kopii dokumentów potwierdzających posiadanie wymaganego wykształcenia, w tym dyplomu ukończenia studiów wyższych lub świadectwa ukończenia studiów podyplomowych z zakresu zarządzania albo świadectwa ukończenia kursu kwalifikacyjnego z zakresu zarządzania oświatą,
f) zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowniczym,
g) oświadczenia, że przeciwko kandydatowi nie toczy się postępowanie karne, postępowanie dyscyplinarne lub postępowanie o ubezwłasnowolnienie,
h) oświadczenia, że kandydat nie był skazany prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe,
i) oświadczenia, że kandydat nie był karany zakazem pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi, o którym mowa w art. 31 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114, z późn. zm.) - dalej u.o.d.f.p. lub w art. 147 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 15, poz. 148, z późn. zm.),
j) oświadczenia o dopełnieniu obowiązku, o którym mowa w art. 7 ust. 1 i ust. 3a ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 425, z późn. zm.) - w przypadku kandydata na dyrektora publicznej szkoły,
k) oryginału lub poświadczonej przez kandydata za zgodność z oryginałem kopii aktu nadania stopnia nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego - w przypadku nauczyciela,
l) oryginału lub poświadczonej przez kandydata za zgodność z oryginałem kopii karty oceny pracy lub oceny dorobku zawodowego - w przypadku nauczyciela i nauczyciela akademickiego,
m) oświadczenia, że kandydat nie był karany karą dyscyplinarną, o której mowa w art. 76 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.) lub w art. 140 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.) - w przypadku nauczyciela i nauczyciela akademickiego,
n) oświadczenia, że kandydat ma pełną zdolność do czynności prawnych i korzysta z pełni praw publicznych - w przypadku osoby niebędącej nauczycielem,
o) oświadczenia, że kandydat wyraża zgodę na przetwarzanie danych osobowych zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926, z późn. zm.) w celach przeprowadzenia konkursu na stanowisko dyrektora;
5) informacji o sposobie i terminie składania ofert;
6) informacji o sposobie powiadomienia kandydatów o terminie i miejscu przeprowadzenia postępowania konkursowego.
Komisja konkursowa rozpoczyna postępowanie konkursowe od sprawdzenia, czy oferty zostały złożone w terminie i zawierają wszystkie wskazane w ogłoszeniu o konkursie dokumenty oraz czy z dokumentów tych wynika, że kandydat spełnia wymagania wskazane w ogłoszeniu o konkursie.
Odrzuceniu podlegają oferty złożone po terminie, oferty niezawierające wszystkich wskazanych w ogłoszeniu o konkursie dokumentów oraz oferty, z których wynika, że kandydat nie spełnia wymagań wskazanych w ogłoszeniu o konkursie. Przewodniczący komisji konkursowej informuje na piśmie kandydatów niedopuszczonych do dalszego postępowania konkursowego o przyczynach odrzucenia oferty.
Merytorycznej ocenie komisja konkursowa poddaje te kandydatury na stanowisko dyrektora szkoły, w odniesieniu do których zostały spełnione wszystkie wymogi formalne wskazane w ogłoszeniu o konkursie.
II. Oświadczenie, że kandydat nie był karany zakazem pełnienia funkcji kierowniczych związanych z dysponowaniem środkami publicznymi
1. Dotychczasowy stan prawny
W § 1 ust. 2 lit. i r.r.k.d.s., zawierającym wzór ogłoszenia o konkursie na stanowisko dyrektora szkoły, w części dotyczącej wymogu złożenia przez kandydata oświadczenia, że nie był on karany zakazem pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi – zawarte jest odesłanie do art. 147 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 15, poz. 148, z późn. zm.) - dalej u.f.p.
Należy wyjaśnić, że odesłanie to przestało obowiązywać w związku z uchyleniem w ustawie z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych - z dniem 1 lipca 2005 r., mocą art. 198 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych - całego działu V (obejmującego art. 137 - 179 u.f.p.). Nadto należy zauważyć, że sama u.f.p. została uchylona z dniem 1 stycznia 2006 r. przez dziś już nieobowiązującą ustawę z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.). Tak więc w chwili obecnej odesłanie do art. 147 ust. 1 pkt 4 u.f.p. jest legislacyjnie wadliwe.
Warto przypomnieć, że uchylony art. 147 ust. 1 u.f.p. przewidywał, że karami za naruszenie dyscypliny finansów publicznych były: upomnienie, nagana, kara pieniężna – oraz kara zakazu pełnienia funkcji kierowniczych związanych z dysponowaniem środkami publicznymi, wymierzana na okres od roku do 5 lat od dnia uprawomocnienia orzeczenia (art. 147 ust. 1 pkt 4 u.f.p.), z takim zastrzeżeniem, że mogła być wymierzana wyłącznie w przypadkach kwalifikowanych jako „rażące” naruszenie dyscypliny finansów publicznych1. Zgodnie z ust. 5 nieobowiązującego art. 147 u.f.p. - ukaranie karą zakazu pełnienia funkcji kierowniczych związanych z dysponowaniem środkami publicznymi wykluczało, przez czas określony w orzeczeniu o ukaraniu, możliwość pełnienia funkcji kierownika, zastępcy kierownika lub dyrektora generalnego, członka zarządu, skarbnika, głównego księgowego lub zastępcy głównego księgowego, kierownika lub zastępcy kierownika komórki bezpośrednio odpowiedzialnej za wykonywanie budżetu lub planu finansowego jednostki sektora finansów publicznych2.
2. Obowiązujący stan prawny
Z dniem 1 lipca 2005 r. weszła w życie u.o.d.f.p., która zawiera ujęte w odrębnym rozdziale – rozdziale III u.o.d.f.p., zawartym w dziale II ustawy regulującym zasady odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych3 - kompleksowe regulacje dotyczące kar za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Celem powołania instytucji odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest egzekwowanie od dysponujących środkami publicznymi prawidłowego wykonywania planów finansowych jednostek działających w oparciu o środki publiczne. W świetle nowej ustawy dnia 17 grudnia 2004 r. odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych podlegają:
– osoby wchodzące w skład organu wykonującego budżet lub plan finansowy jednostki sektora finansów publicznych;
– kierownicy jednostek sektora finansów publicznych (art. 4 pkt 2 u.o.d.f.p. – na tej podstawie dyrektor szkoły jest objęty odpowiedzialnością za naruszenie dyscypliny finansów publicznych);
– pracownicy jednostek sektora finansów publicznych, którym powierzono określone obowiązki w zakresie gospodarki finansowej lub czynności przewidziane w przepisach o zamówieniach publicznych;
– osoby gospodarujące środkami publicznymi przekazanymi jednostkom niezaliczanym do sektora finansów publicznych.
Kara zakazu pełnienia funkcji kierowniczych związanych z dysponowaniem środkami publicznymi jest najwyższą karą wynikającą z katalogu kar określonych w art. 31 u.o.d.f.p. (obok kary upomnienia, kary nagany i kary pieniężnej). Karę zakazu pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi wymierza się na okres od roku do 5 lat w przypadku rażącego naruszenia dyscypliny finansów publicznych - a w szczególności działania lub zaniechania, którego skutkiem jest znaczące uszczuplenie środków publicznych, zaciągnięcie bez upoważnienia zobowiązań albo zapłata znacznej kwoty odsetek, kar lub opłat; świadczącego o nagannym niedopełnieniu obowiązku należytej staranności zawodowej; świadczącego o uporczywym lekceważeniu zasad gospodarowania środkami publicznymi (art. 34 ust. 1 u.o.d.f.p.).
Ukaranie karą zakazu pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi wyklucza, przez czas określony w orzeczeniu o ukaraniu, możliwość pełnienia funkcji kierownika, zastępcy kierownika lub dyrektora generalnego; członka zarządu; skarbnika, głównego księgowego lub zastępcy głównego księgowego; kierownika lub zastępcy kierownika komórki bezpośrednio odpowiedzialnej za wykonywanie budżetu lub planu finansowego jednostki sektora finansów publicznych (art. 32 ust. 2 pkt 1 u.o.d.f.p.).