Pracownik przedłożył zaświadczenie z 2000 r. wystawione przez urząd gminy stwierdzające, że rodzice pracownika byli właścicielami gospodarstwa rolnego oraz zeznanie dwóch świadków (druk ZUS Rp-8) potwierdzające pracę w gospodarstwie rolnym rodziców (własnoręczność podpisów świadków potwierdzone przez upoważnionego przez wójta pracownika).


Czy są to wystarczające dokumenty do zaliczenia pracy w gospodarstwie rolnym do dodatku za wysługę lat i nagrody jubileuszowej?
Czy pracownik powinien dostarczyć aktualne zaświadczenie wystawione przez urząd gminy?

Z informacji zawartych w pytaniu można wnioskować, iż pracownik nigdy nie prowadził własnego gospodarstwa rolnego, nie pracował w gospodarstwie prowadzonym przez współmałżonka, ani też nie przejął gospodarstwa rolnego rodziców czy też teściów. Tym samym wliczenie mu do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownika wynikające ze stosunku pracy - okresów pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, uzależnione jest od uznania czy po dniu 31 grudnia 1982 r. pracował on w gospodarstwie rolnym rodziców w charakterze domownika.
Jeżeli właściwy urząd gminy nie dysponuje dokumentami pozwalającymi na wydanie zaświadczenia potwierdzającego okresy pracy w gospodarstwie rolnym - okresy te mogą być udowodnione zeznaniami co najmniej dwóch świadków zamieszkujących w danym czasie na terenie, na którym jest położone to gospodarstwo.
Ze stanu faktycznego opisanego w pytaniu wynika, iż najprawdopodobniej urząd gminy nie dysponuje stosownymi dokumentami, dlatego też pracownik urzędu gminy odebrał od świadków zeznania.

 

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. Nr 54, poz. 310) – dalej u.o.w.o.p., do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownika wynikające ze stosunku pracy, wlicza się:
  1. okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie, prowadzonym przez współmałżonka,
  2. przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem,
  3. przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin.
W okresie od dnia 1 stycznia 1983 r. do dnia 31 grudnia 1990 r. pojęcie domownika definiował art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (tekst jedn.: Dz. U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 z późn. zm.). W myśl przedmiotowego art. za domownika uznaje się osobę, która łącznie spełniała pięć warunków:
  • była członkiem rodziny rolnika lub inną osobą pracującą w gospodarstwie rolnym,
  • pozostawała we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem,
  • ukończyła 16 rok życia,
  • nie podlegała obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisów,
  • praca w gospodarstwie rolnym stanowiła jej główne źródło utrzymania.
Dookreślenie ww. warunków zawarto w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 marca 1983 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.). W myśl § 2 przedmiotowego rozporządzenia przy ustalaniu obowiązku ubezpieczenia domowników uznaje się, że:
  • 1) domownik pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym, jeżeli zamieszkuje na terenie gospodarstwa rolnego prowadzonego przez rolnika lub w bezpośrednim jego sąsiedztwie,
  • 2) praca domownika w gospodarstwie rolnym stanowi jego główne źródło utrzymania, jeżeli nie osiąga on dochodów z innych źródeł w wysokości przekraczającej miesięcznie połowę najniższego wynagrodzenia obowiązującego w gospodarce uspołecznionej,
  • 3) praca domownika w gospodarstwie rolnym nie stanowi głównego źródła utrzymania, jeżeli:
    • domownik kształci się w szkole ponadpodstawowej lub wyższej albo - rolnik udowodni, że domownik jest inwalidą I lub II grupy albo III grupy, jeżeli jest całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym,
  • 4) nie uznaje się za domownika osoby nie będącej członkiem rodziny rolnika, jeżeli z charakteru wykonywanej przez nią pracy wynika, że powinna być ona zatrudniona na podstawie umowy o pracę.

Od dnia 1 stycznia 1991 r. pojęcie domownika definiuje ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 z późn. zm.). W myśl art. 6 pkt 2 przedmiotowego aktu przez domownika rozumieć należy osobę bliską rolnikowi, która:

  • a) ukończyła 16 lat,
  • b) pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie,
  • c) stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy.
W zależności od tego czy okresy pracy w gospodarstwie rolnym w charakterze domownika przypadają przed dniem 1 stycznia 1991 r., czy też po tym dniu, przy zaliczaniu tych okresów do stażu pracy stosujemy odpowiednio definicję domownika zawartą w ustawie z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin lub ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Zgodnie z art. 3 u.o.w.o.p. zaświadczenie potwierdzające okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym można uzyskać w urzędzie gminy na terenie której leży gospodarstwo. Jeżeli urząd gminy nie dysponuje dokumentami umożliwiającymi wydanie takiego zaświadczenia okresy pracy w gospodarstwie rolnym mogą być udowodnione zeznaniami co najmniej dwóch świadków zamieszkujących w tym czasie na terenie, na którym jest położone gospodarstwo rolne. Zeznania te mogą być odebrane przez pracownika urzędu gminy. Pracownik może przedstawiać również inne dowody na okoliczność pracy w gospodarstwie w charakterze domownika. Ocena przedstawionych przez pracownika dowodów każdorazowo należy do pracodawcy. W przypadku odmowy wliczenia okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do stażu pracy pracownikowi przysługuje prawo wystąpienia do sądu pracy z powództwem o uznanie jego roszczeń do uprawnień pracowniczych, których nabycie warunkowane jest odpowiednio długim stażem pracy.
 
Odpowiedź na pytanie pochodzi z serwisu Prawo Oświatowe/ABC>>
Szczegółowy komentarz dotyczący nagród jubileuszowych opublikowano tutaj>>

Kwestia nagród jubileuszowych w kontekście nauczycieli przedszkoli będzie jednym z głównych tematów wrześniowego numeru kwartalnika "Przed Szkołą". Informacje o prenumeracie dostępne tutaj>>