Czy pracownikowi należy się odprawa pieniężna w wyniku likwidacji jego dotychczasowego stanowiska pracy?

W naszej placówce od dnia 1 stycznia 2012 r. zlikwidowaliśmy stołówkę szkolną (od tej pory wyżywienie dzieci przejmuje firma cateringowa). Mam pytania dotyczące postępowania z pracownicami dawnej kuchni, których stanowiska pracy zostały zlikwidowane. Pytania dotyczą prawidłowości naszego postępowania. Pracownica jest zatrudniona na stanowisku magazynier-intendent (od dnia 29 listopada 1987 r.). Dostała ona wypowiedzenie umowy o pracę z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia. Wypowiedzenie dotyczy warunków pracy i płacy. Proponujemy jej zmianę stanowiska pracy na sprzątaczkę i zatrudnienie w wymiarze 1/2 etatu od dnia 1 kwietnia 2012 r. W przypadku odmowy przyjęcia nowych warunków pracy i płacy umowa ulegnie rozwiązaniu.

Pytania dotyczące ww. pracownika brzmią następująco:

1. Czy ww. pracownikowi należy się odprawa pieniężna wynikająca z likwidacji jego dotychczasowego stanowiska pracy, w jakiej wysokości i na jakich zasadach?

2. Czy należy wypłacić pracownikowi świadczenia pieniężne w ramach odprawy, jeśli wyraża on zgodę na przyjęcie nowych warunków pracy?

3. Czy z ww. pracownikiem należy zawrzeć nową umowę o pracę na nowych warunkach, czy napisać aneks do umowy o pracę?

Odpowiedź

odpowiedzi udzielono: 26 stycznia 2012 r.

1. Zatrudnienie pracownika w szkole na stanowisku niepedagogicznym zmusza pracodawcę w zakresie stosunku pracy do stosowania ogólnych przepisów prawa pracy. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) nie określa prawa pracownika do odprawy w związku z rozwiązaniem stosunku pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy.

Kwestie te reguluje ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 z późn. zm.) – dalej u.r.s.p. W szczególności art. 10 ust. 1 u.r.s.p. stwierdza, że przepisy art. 8 u.r.s.p. stosuje się odpowiednio w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy, a zwolnienia w okresie nieprzekraczającym 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników niż określona w art. 1 u.r.s.p.

Przepis ten umożliwia wypłatę odprawy nawet w sytuacjach zwolnień indywidualnych, jeżeli przyczyny niedotyczące pracowników stanowią wyłączną podstawę rozwiązania stosunku pracy. W omawianej sytuacji zmiany organizacyjne skutkujące wypowiedzeniem stosunku pracy są bez wątpienia przyczyną niedotyczącą pracowników, leżącą natomiast wyłącznie po stronie pracodawcy. Tak więc w omawianej sytuacji pracownik otrzyma odprawę z tytułu rozwiązania stosunku pracy na podstawie art. 10 ust. 1 u.r.s.p. w wysokości określonej w art. 8 ust. 1 u.r.s.p. Jednakże warunkiem nieodzownym podstawy do takiej wypłaty jest to, czy gimnazjum zatrudnia co najmniej 20 pracowników (na stanowiskach pedagogicznych i niepedagogicznych) – co jest podstawową przesłanką zastosowania u.r.s.p.

Wysokość odprawy uzależniona jest od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. Na podstawie art. 8 ust. 1 u.r.s.p. pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata, dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat oraz trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.

2. Zawarcie między stronami porozumienia dotyczącego zmiany stanowiska pracy, powoduje wywołanie stanu kontynuacji stosunku pracy. W takiej sytuacji prawo do odprawy, o której mowa w art. 8 u.r.s.p. nie występuje, ponieważ ustawa wiąże je wyłącznie z faktem rozwiązania stosunku pracy.

3. Przepisy prawa pracy nie określają wzorów porozumień zmieniających, stąd nie ma konieczności ścisłego formułowania tego typu pism według jednolitej matrycy. Porozumienie takie musi więc zawierać wskazanie, że w związku z wystąpieniem zmian organizacyjnych w szkole, polegających na likwidacji stołówki, nie jest możliwe dalsze zatrudnienie pracownika na dotychczasowym stanowisku i wymiarze zatrudnienia, a więc na zasadach określonych w umowie o pracę (wskazać datę umowy). W związku z tym pracodawca proponuje pracę na stanowisku sprzątaczki w niepełnym wymiarze czasu pracy (należy określić zaproponowany wymiar zatrudnienia i określić wynagrodzenie pracownika). Pismo powinno być oznaczone datą i podpisami stron, z tym, że podpis pracownika powinien być poprzedzony klauzulą, iż wyraża zgodę na nowe warunki pracy i płacy.

Krzysztof Lisowski