Romuald Traugutt urodził się 16 stycznia 1826 roku we wsi Szostakowo w powiecie brzeskim w niezamożnej rodzinie szlacheckiej. Po ukończeniu gimnazjum w Świsłoczy w 1843 roku udał się do Petersburga z zamiarem podjęcia studiów. Nieprzyjęty ze względu na wiek, poświęcił się karierze wojskowej. W ciągu 17 lat służby w wojsku jako żołnierz armii rosyjskiej walczył podczas kampanii węgierskiej w 1849 roku; wziął też udział w wojnie krymskiej. W 1861 roku, ze względów zdrowotnych i rodzinnych, podał się do dymisji i skończył służbę w stopniu podpułkownika.
Po wybuchu Powstania Styczniowego Romuald Traugutt, w kwietniu 1863 roku, objął dowództwo nad oddziałem złożonym ze 160 osób pochodzących z powiatu kobryńskiego. Od maja do lipca stoczył siedem potyczek, odnosząc kilkakrotnie zwycięstwa nad Moskalami, w tym w śmiałej zasadzce pod Horkami. Po rozbiciu przez Rosjan oddziału pod Kołodnem przedostał się do Warszawy i oddał się do dyspozycji Rządu Narodowego. 15 sierpnia otrzymał awans na stopień generała i funkcję komisarza wojennego na Galicję wraz z poleceniem odbycia misji dyplomatycznej do Francji. W Paryżu spotkał się z ministrem spraw zagranicznych Francji oraz przedstawicielami polskiej emigracji. Nabrał przekonania, że możliwa jest interwencja państw zachodnich w sprawie Polski, gdyby powstanie dotrwało do wiosny 1864 roku. Po powrocie do Warszawy 17 października objął funkcję dyktatora powstania. Podporządkowała mu się większość dotychczasowego Rządu Narodowego.
W swojej działalności Romuald Traugutt kładł szczególny nacisk na finanse, wojsko oraz sprawę chłopską. Oprócz obowiązujących danin wprowadził podatek dochodowy od osób przebywających za granicą, przeprowadził także pożyczkę narodową. Pragnął powszechnego udziału włościan w powstaniu, dlatego wydał dekret tworzący wydział do kontrolowania realizacji uwłaszczenia. W oparciu o oddziały gen. Józefa Hauke-Bosaka dokonał reorganizacji armii narodowej, powołując wojsko zawodowe składające się z czterech korpusów, każdy złożony z dwóch lub trzech dywizji. W polityce zagranicznej, nie mogąc liczyć na poparcie rządów Anglii i Francji, nawiązał kontakty z Giuseppe Garibaldim i włoską Partią Czynu oraz z rewolucjonistą węgierskim Györgyem Klapką. Próby ratowania powstania przez Traugutta zostały zahamowane na wiosnę 1864 roku przez zaostrzenie polityki Austrii i Prus wobec sprawy polskiej, rozbicie sił Hauke-Bosaka pod Opatowem oraz wprowadzenie uwłaszczenia chłopów przez cara.
Romuald Traugutt został aresztowany w nocy z 10 na 11 kwietnia 1864 roku. Podczas przesłuchań i procesu nie skompromitował nikogo ze swoich współpracowników. Zachowując się bardzo godnie stwierdził: "Celem zaś jedynym i rzeczywistym powstania naszego jest odzyskanie niepodległości i ustalenie w kraju naszym porządku opartego na miłości chrześcijańskiej, na poszanowaniu prawa i wszelkiej sprawiedliwości".
Wyrokiem sądu rosyjskiego został skazany na śmierć. 5 sierpnia 1864 roku na stokach Cytadeli Warszawskiej Romuald Traugutt został powieszony wraz z członkami i pracownikami Rządu Narodowego: Janem Jeziorańskim, Rafałem Krajewskim, Józefem Toczyskim i Romanem Żulińskim. Zgromadzony na egzekucji wielotysięczny lud Warszawy padł wówczas na kolana i śpiewał pieśń "Święty Boże".
W uznaniu zasług niezłomnego dyktatora Powstania Styczniowego dla Polski Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanawia rok 2024 Rokiem Romualda Traugutta.
W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.
19.12.2025
Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.
19.12.2025
Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.
18.12.2025
Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.
16.12.2025
Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.
15.12.2025
Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.
10.12.2025| Identyfikator: | M.P.2023.856 |
| Rodzaj: | Uchwała |
| Tytuł: | Ustanowienie roku 2024 Rokiem Romualda Traugutta. |
| Data aktu: | 28/07/2023 |
| Data ogłoszenia: | 17/08/2023 |