Upamiętnienie Wincentego Pola w 150. rocznicę jego śmierci.

UCHWAŁA
SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 15 grudnia 2022 r.
w sprawie upamiętnienia Wincentego Pola w 150. rocznicę jego śmierci

2 grudnia 1872 roku zmarł Wincenty Pol - zasłużony dla naszej Ojczyzny Polak z wyboru, geograf, poeta, kawaler orderu Virtuti Militari. Wincenty Pol urodził się 20 kwietnia 1807 roku w Lublinie jako Wincenty Ferreriusz Jakub Pohl. Jego ojciec był Niemcem z Warmii, zaś matka pochodziła ze spolonizowanej rodziny francuskiej. Język polski dobrze poznał dopiero jako nastolatek, oddając się lekturze twórczości romantyków. Podczas studiów na Uniwersytecie Lwowskim odkrył swoją polską tożsamość, związał się też z organizacjami konspiracyjnymi.

Po studiach pracował na Uniwersytecie Wileńskim. Stamtąd wyruszył do Powstania Listopadowego. Ranny w czasie walk z rosyjskim zaborcą, w uznaniu zasług odznaczony orderem Virtuti Militari. Po upadku powstania został internowany wraz z blisko 20-tysięczną armią. Organizował pomoc dla powstańców udających się na emigrację, angażował się w ruch patriotyczny.

Wiele podróżował, co zaowocowało pracą naukową o charakterze geograficznym. Nawet jego najbardziej znany utwór poetycki noszący tytuł "Pieśń o ziemi naszej" nazywany jest wierszowaną geografią Polski. W trakcie rabacji galicyjskiej został ranny i utracił dotychczasowy dorobek piśmienniczy, w tym liczące kilkanaście tomów opracowanie "Geografia i etnografia Polski", które przedstawiało przyrodę i człowieka ziem Rzeczypospolitej. W 1849 roku mianowano go profesorem geografii powszechnej, fizycznej i porównawczej na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie utworzył drugą na świecie katedrę geografii. Wincenty Pol opublikował wiele ważnych prac, w tym - stanowiący podstawę geografii fizycznej i geomorfologii - "Rzut oka na północne stoki Karpat". W "Historycznym obszarze Polski" spróbował, jako pierwszy z polskich geografów, wyznaczyć zasięg ziem Polski historycznej. Zainicjował także nową formę działalności dydaktycznej, jaką były wycieczki terenowe. W 1853 roku, m.in. na skutek donosów składanych do zaborcy austriackiego przez jednego z profesorów, został usunięty z uniwersytetu i wydalony z miasta, a samą katedrę zlikwidowano. W tym krótkim czasie zdołał jednak stworzyć podstawy nowoczesnego nauczania geografii.

Wincenty Pol powrócił do Krakowa w 1867 roku. Mimo choroby, wskutek której oślepł, uczestniczył w życiu naukowym. Podczas prelekcji dowodził, że Polska jest zwartym regionem i może stanowić samodzielny byt polityczny. Na krótko przed śmiercią został członkiem Akademii Umiejętności. Sarkofag Wincentego Pola znajduje się w Krypcie Zasłużonych na Skałce.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża uznanie dla postawy oraz dorobku naukowego i poetyckiego wybitnego Polaka Wincentego Pola w 150. rocznicę jego śmierci.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.2022.1252

Rodzaj: Uchwała
Tytuł: Upamiętnienie Wincentego Pola w 150. rocznicę jego śmierci.
Data aktu: 15/12/2022
Data ogłoszenia: 22/12/2022