System edukacji narodowej.

UCHWAŁA
SEJMU POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
z dnia 13 października 1973 r.
w sprawie systemu edukacji narodowej.

W dwusetną rocznicę powstania Komisji Edukacji Narodowej Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej - nawiązując do światłych i postępowych tradycji narodu oraz dążąc do zapewnienia wszechstronnego rozwoju dorastającego pokolenia, do przygotowania wysoko kwalifikowanych kadr specjalistów dynamicznie rozwijającej się gospodarce narodowej, a także do podwyższenia poziomu wykształcenia ogólnego i zawodowego społeczeństwa - podejmuje uchwałę w sprawie dalszego rozwoju systemu oświatowego w naszym kraju.

I.

Powstanie Komisji Edukacji Narodowej było wydarzeniem wiekopomnym. Działając w jednym z najtrudniejszych okresów w dziejach Polski, Komisja stała się ogniskiem dążeń reformatorskich, traktując wykształcenie i wychowanie jako czynnik politycznego odrodzenia i postępu społecznego - jako mobilizację sił dla przyszłości.

Wychowanie obywatela było główną troską Komisji. Jego treść rozumiana głęboko, humanitarnie i demokratycznie, w duchu postępu - miała sprawić, aby Obywatel był "oświecony i cnotliwy w całym życiu, a zatem sprawiedliwy i czuły względem bliźnich".

Powołana do życia wysiłkiem patriotycznie myślących sił społeczeństwa Komisja Edukacji Narodowej stała się pierwszym w Europie i świecie organem państwowym kierującym całym systemem szkolnictwa - od elementarnych szkół wiejskich do uniwersytetów. Urząd ten troszczył się o wszystko, co konieczne było dla sprawnego działania systemu edukacji.

Program, który działaniom tym przyświecał, był programem demokratycznym, zmierzał do zmniejszania i przezwyciężania różnic między stanami. Wyraził to Hugo Kołłątaj w słowach, które brzmią do dziś jak posłanie w ludową i socjalistyczną przyszłość narodu: "...prawdziwym nieszczęściem wolnego narodu zawsze będzie nierówność edukacji bogatego i ubogiego".

Rozumiano, że nie ma skuteczniejszego lekarstwa na toczące Rzeczpospolitą słabości i dolegliwości niż "powszechna i ustawiczna instrukcja" umożliwiająca reformy ustrojowe. Pojmowano przez nią powszechne i nowoczesne kształcenie, zespolone z postępowym wychowaniem obywatelskim. Komisja Edukacji Narodowej jako pierwsza w Europie przystąpiła do tworzenia szkoły elementarnej, ogarniającej całą młodzież, przekazującej uczniom podstawową wiedzę ogólną, matematyczną i przyrodniczą oraz w zakresie higieny, jak również rozwijającej sprawności fizyczne i zawodowe konieczne do pracy w rolnictwie, rzemiośle, handlu i przemyśle.

Był to, wyrastający z patriotycznych, postępowych i racjonalnych pobudek i przesłanek, program szkoły stanowiącej ognisko oświaty, kultury i twórczej myśli społecznej, przeciwstawiającej swój autorytet i działania krzywdzie i wyzyskowi, ciemnocie i zabobonom, egoizmowi i prywacie.

Sprzyjał tym wielkim reformom model działania Komisji jako świeckiej władzy szkolnej i instytucji społecznej, zarazem organizowanej przez państwo i ściśle z nim współpracującej. Przyświecało temu pionierskiemu dziełu optymistyczne przekonanie o decydującej roli edukacji w kształtowaniu serc, umysłów i postaw społecznych:

"...człowiek się ani złym ani cnotliwym rodzi. Życie nasze, złe lub cnotliwe, zależy od wyobrażeń złych i dobrych, które nam edukacja nadała".

Szeroko i nowocześnie, prekursorsko pojmowanym zadaniom szkoły podporządkowała Komisja Edukacji Narodowej treść programów i podręczników, metody nauczania i wychowania. Zajmując się owocnie rozwojem w Polsce nowoczesnej myśli naukowej najważniejsze dla niej oparcie widziała w ogólnonarodowej edukacji.

W przekonaniu, że o powodzeniu reformy zadecyduje nauczyciel, wysoko podniesiono rangę i autorytet stanu nauczycielskiego, zapewniając gruntowne wykształcenie pierwszej w polskich dziejach kadrze świeckich nauczycieli zawodowych. Wielu z nich, wychowanych zgodnie z zasadami Oświecenia w duchu patriotyzmu, rozumu i wolności, odegrało ważną rolę w życiu politycznym kraju - w trudnych chwilach i próbach dziejowych następnych dziesięcioleci.

Komisja, hołdując idei demokratyzmu, wielokrotnie odwoływała się w swych zamierzeniach i poczynaniach do społeczeństwa oraz zasięgała jego opinii w myśl tezy, że "szkoła narzędziem jest i emanacją społeczeństwa, którego poparcie o sile jej stanowi". Pozwalało to Komisji wychodzić poza krąg zagadnień ściśle szkolnych, oddziaływać nie tylko na młode pokolenie, lecz wpajać postępowe i patriotyczne idee szerokim kręgom narodu. Był to patriotyzm rozumiany w sposób głęboki i światły, nacechowany gotowością do międzynarodowej współpracy i rozumieniem jej potrzeby.

W dążeniach wybitnych Polaków, których połączyły różnorodne działania Komisji Edukacji Narodowej, znalazły wyraz patriotyczne cele głębokiej reformy, zdolnej odrodzić naród i ocalić Ojczyznę. Spotkali się tam z politykami i mężami stanu działacze społeczni i intelektualiści, prawodawcy i dalekowzroczni przedstawiciele władz kościelnych. Potrafili mimo różnic zdań kierować się wspólnymi zasadami tam, gdzie szło "o edukację publiczną, o całość jej funduszu i o doskonałość rządu". Tym się też w wielkiej mierze tłumaczy, że gdy we wszystkich innych dziedzinach życia publicznego działalność reformatorska napotykała przemożne przeszkody, stwarzane przez siły wsteczne, w dziedzinie oświaty przebiegała ona planowo i konsekwentnie po ostatnie dni I Rzeczypospolitej.

Zachowały następne pokolenia dumę z tego dorobku, dzięki któremu mógł stwierdzić działacz Komisji: "Jeden w Europie jesteśmy naród, w którym rządowa władza dozorem wychowania młodzieży zaprzątać się uradziła".

Komisja odegrała historyczną rolę w kształtowaniu najpiękniejszych wzorców i treści patriotyzmu, tworzeniu postępu, formowaniu ducha obywatelskiego i budzeniu niezłomnej wiary w odrodzenie państwa, przyszłość narodu.

II.

Idee i założenia Komisji Edukacji Narodowej były kontynuowane i wzbogacane przez pokolenia bojowników o wyzwolenie narodowe i społeczne w dobie niewoli, przez postępowe siły okresu międzywojennego i tysiące działaczy tajnego nauczania w latach okupacji hitlerowskiej.

W oparciu o te tradycje i twórcze siły narodu dopiero władza ludu pracującego dokonała powszechnej rewolucji oświatowej, umożliwiając najszerszym masom awans społeczny i intelektualny. Historyczny dorobek Polski Ludowej na polu oświaty i wychowania potwierdza, że socjalizm zapewnia rozwój nowoczesnej wiedzy, powszechnej oświaty i postępowego wychowania, te zaś czynniki tworzą trwałe źródła siły i dynamiki rozwojowej nowego ustroju.

Manifest Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego proklamował jako jedno z naczelnych zadań odbudowę szkolnictwa, bezpłatność nauczania na wszystkich szczeblach oświaty, pełną realizację obowiązku szkolnego oraz wprowadził do szkolnictwa założenia programowe odpowiadające potrzebom postępu i wszechstronnego rozwoju narodu.

Hasło demokratyzacji szkoły, postulat takiego rozwoju systemu kształcenia, który zapewni młodzieży robotniczej i chłopskiej szeroki dostęp do wszystkich jego szczebli, a szkołę czyni kuźnią gospodarczego i kulturalnego postępu - stało się jednym z najważniejszych punktów programu I zjazdu Polskiej Partii Robotniczej i znalazło mocne poparcie wszystkich sił Bloku Demokratycznego.

W zestawieniu z ogromnymi stratami, jakie poniosło w latach okupacji nauczycielstwo, w konfrontacji ze zniszczeniami majątku szkolnego sięgającymi dwóch trzecich jego substancji, dokonane w krótkim czasie dzieło odbudowy szkolnictwa i objęcia nim ziem przywróconych Macierzy stało się jeszcze jednym wspaniałym, niezniszczalnym symbolem odrodzenia narodowego.

Ofiarny trud nauczycielstwa, wsparty działaniem państwa i troską narodu, położył mocny fundament pod dalszy rozwój oświaty polskiej, stworzył przesłanki głębokiej przebudowy społeczeństwa i człowieka, gospodarki i kultury, umożliwił kształcenie nie tylko dzieci i młodzieży, lecz również setek tysięcy dokształcających się ludzi dorosłych.

Do księgi najważniejszych dokonań tego pionierskiego okresu wpisana została likwidacja analfabetyzmu oraz serdeczna opieka nad przeszło półtoramilionową rzeszą dzieci osamotnionych w wyniku wojny.

Nie było w naszych dziejach okresu, w którym szkoła pełniłaby tak odpowiedzialną służbę społeczną. Nie było okresu, w którym tak wielki byłby wysiłek narodu i państwa służący rozwojowi oświaty. Z perspektywy trzydziestu już blisko lat Polski Ludowej dorobek ten jawi się nam jako historyczne dokonanie, stanowiące jedną z decydujących dźwigni socjalistycznego rozwoju kraju, awansu mas ludowych i pomyślności całego narodu.

Najważniejszą sprawą była przebudowa i modernizacja programów nauczania i założeń wychowawczych, wynikających z nadrzędnych celów socjalistycznej edukacji - przepojonych treściami naukowymi, ideami patriotyzmu i internacjonalizmu. Wydatnie pomogło temu wykorzystanie doświadczeń myśli krajów socjalistycznych i postępowego dorobku szkolnictwa całego świata.

Nowy system szkolny i nowe treści nauczania, zapewnienie powszechności kształcenia na poziomie podstawowym i znaczny rozwój jego wyższych szczebli - wszystko to stało się możliwe przede wszystkim dzięki przygotowaniu wielotysięcznej, wykwalifikowanej i ideowej kadry nauczycieli. Miliony Polek i Polaków dorobek swój w pracy i działalności społecznej, osiągniętą w życiu pozycję i możliwości dalszego awansu zawdzięczają bezpośrednio szkole i nauczycielom. Szkoła polska - w tym stworzone niemal od podstaw szkolnictwo zawodowe - dała społeczeństwu i gospodarce miliony fachowców, łączących wiedzę i kwalifikacje zawodowe z aktywną postawą społeczną, świadomością obywatelskich obowiązków oraz patriotycznym i internacjonalistycznym poczuciem odpowiedzialności.

O przekształcaniu się Polski w kraj ludzi oświeconych świadczą dane, wysuwające ją na jedno z czołowych miejsc w Europie. W latach 1946-1971 ponad 11 mln wychowanków opuściło szkoły podstawowe, ponad 1,5 mln - licea ogólnokształcące, ponad 3 mln - szkoły zawodowe szczebla zasadniczego, ponad 2 mln - technika i licea zawodowe, ponad 600 tys. - szkoły wyższe, które szczycą się sześciokrotnym w porównaniu do okresu przedwojennego wzrostem liczby studentów.

W latach 1947-1972 zbudowaliśmy ponad 14 tys. budynków szkolnych, internatów i placówek oświatowo-wychowawczych oraz 90 tys. izb mieszkalnych dla nauczycieli. Rosnące nakłady państwa wydatnie pomnożył sięgający 22 mld złotych wkład ofiarności społecznej w pamiętnej akcji budowy szkół tysiąclecia, a następnie - budowy szkół i internatów.

Ściśle związany z rozwojem systemu szkolnego dorobek Polski Ludowej stanowią stale rozbudowywane i doskonalone placówki oświatowo-wychowawcze, przedszkola i świetlice, domy dziecka i domy kultury, kolonie i obozy, zakłady dla dzieci wymagających specjalnej troski, a także różnorodne urządzenia kultury fizycznej i sportu.

W ostatnich latach dokonał się kolejny przełom w kształceniu i wychowaniu. Dziś już ponad 90% absolwentów szkół podstawowych kształci się dalej w różnych typach szkół.

Równocześnie rozwija się szybko szkolnictwo dla pracujących, obejmujące wszystkie szczeble kształcenia. Stanowi to dobry punkt wyjścia do stopniowej realizacji nowoczesnej zasady kształcenia ustawicznego, a dzięki podnoszeniu kwalifikacji staje się nieodzownym czynnikiem awansu zawodowego i społecznego ludzi pracy.

Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w pełnym zrozumieniu doniosłości dokonań na polu oświaty wyraża wszystkim, którzy przyczynili się do odbudowy i rozwoju naszego systemu oświatowego - nauczycielom i weteranom tego pięknego zawodu, wychowawcom i opiekunom, współdziałającym ze szkołą pracownikom nauki, działaczom państwowym i społecznym, członkom komitetów rodzicielskich i opiekuńczych, aktywistom ruchu młodzieżowego - słowa głębokiego uznania i podziękowania.

Ich to postawa, wiedza i doświadczenie, energia i inicjatywa - stanowią najlepszą gwarancję wypełnienia nowych zadań, podjęcia nowych obowiązków, które wynikają dla całego systemu oświaty z oczywistych potrzeb rozwoju socjalistycznej Polski.

III. 1

(uchylony).

IV.

Przeobrażenia systemu oświaty są sprawą całego narodu, całego wychowującego społeczeństwa i wszystkich jego instytucji. Muszą być traktowane w nierozerwalnym i wzajemnym związku z całością życia i rozwoju społecznego. Wszystkie elementy, szczeble i formy instytucjonalne systemu oświaty są wzajemnie powiązane, współzależne i wspierają system szkolny. "Trzeba stworzyć możliwie szeroki system kształcenia i wychowania - jak postuluje Raport Komitetu Ekspertów - łączący wszystkie instytucje kształcące i wychowujące, od rodziny rozpoczynając, przez przedszkola, szkoły wszystkich stopni, instytucje oświaty pozaszkolnej, zakłady pracy itp. i kierowany jednolitymi zasadami polityki oświatowej państwa".

Reforma musi zatem objąć wszystkie ogniwa systemu oświaty, a szczególnie szkolnictwa, które stanowi podstawę tego systemu.

Realizacja celów i zadań stawianych systemowi oświaty wymaga opartych na racjonalnych przesłankach form i organizacji kształcenia i wychowania oraz stosowania intensywnych metod nauczania i uczenia się. Wykorzystując dotychczasowy dorobek najbardziej twórczych nauczycieli, wprowadzić należy do wszystkich szkół takie metody, formy i środki nauczania oraz wychowania, które będą gwarantowały pełny rozwój intelektualny uczniów, kształtowały umiejętność logicznego myślenia i wyrabiały postawę społecznego zaangażowania. Nowa szkoła powinna mieć zapewnione nowoczesne środki dydaktyczne, ułatwiające uczenie się i samokształcenie, środki wizualne i audiowizualne, testy ułatwiające kontrolę i samokontrolę. Konieczna jest również rozbudowa bazy materialnej szkół w postaci laboratoriów, czytelni, pracowni, pomieszczeń do nauczania, sal gimnastycznych, boisk sportowych itp.

Nowoczesna szkoła staje się terenem różnorodnej, wszechstronnej aktywności uczniów. Sprzyjać temu powinna taka organizacja procesu dydaktycznego, która pozwoli na wyeksponowanie treści o walorach wychowawczych i wychowywanie przez pracę. Szkoła zapewni uczniom warunki do uprawiania działalności poznawczej, twórczej, organizacyjnej, artystycznej, rozrywkowej, technicznej, gospodarczo-produkcyjnej, sportowo-turystycznej, towarzyskiej - a więc do działalności daleko wykraczającej poza czynności związane z procesem dydaktycznym. Wszystko to wymaga stworzenia dogodnych warunków dla rozwoju samodzielności, samorządności, a także indywidualnych zamiłowań i uzdolnień dzieci i młodzieży.

Aspiracje zawodowe i zainteresowania młodzieży powinny być kształtowane pod kątem potrzeb gospodarki i kultury narodowej. W związku z tym konieczna jest rozbudowa systemu orientacji szkolnej i poradnictwa wychowawczo-zawodowego, umożliwiającego stałą obserwację zainteresowań i postępów w nauce szkolnej ucznia, ujawnianie jego uzdolnień oraz wskazywanie kierunków dalszego kształcenia i pracy zawodowej.

Zadania podstawowych ogniw systemu szkolnego w zakresie kształcenia i wychowania mogą być skutecznie realizowane tylko w ścisłym powiązaniu z rodziną i innymi instytucjami, które przekazują informacje naukowe, umiejętności praktyczne, wartości moralne, estetyczne, kulturowe, wzory zachowań i ocen.

W ogólnym systemie oświaty coraz większe zadania stają przed rodziną, zakładami pracy i związkami zawodowymi, organizacjami młodzieżowymi i społecznymi, instytucjami ochrony zdrowia, instytucjami opieki nad dziećmi i młodzieżą, wojskiem, instytucjami kulturalno-oświatowymi, naukowymi i artystycznymi, instytucjami upowszechniającymi wiedzę, wartości moralne i zasady współżycia społecznego, środkami masowej informacji, instytucjami sportu i turystyki i innymi.

Koordynacja wpływów i działań tych instytucji pozwoli na stworzenie pełnego środowiska wychowawczego, umożliwi optymalizację procesu kształcenia i wychowania dzieci i młodzieży, zwłaszcza w przyswajaniu podstawowych norm moralnych.

Obywatelska gotowość służenia sprawie Polski, jej rozwojowi i dobremu imieniu, wiara w swój naród i swoją socjalistyczną Ojczyznę jest naczelnym obowiązkiem patriotycznym całej młodzieży; jest zarazem - bez względu na światopogląd - nakazem moralnym dla wszystkich, którzy z obowiązku rodzinnego, zawodowego lub społecznego zajmują się wychowaniem dzieci i młodzieży. Każdy, komu bliska jest Polska, ma warunki, by wnieść swój wkład w patriotyczne wychowanie młodzieży.

W systemie oświatowym poważną rolę pełni rodzina jako pierwsza instytucja kształcenia i wychowania człowieka. Rodzice powinni być przygotowani do wykonywania swych zadań opiekuńczych i wychowawczych na drodze upowszechnienia wiedzy i kultury pedagogicznej przez szkoły, związki zawodowe oraz instytucje i organizacje społeczne. W wykonywaniu swych zadań oświatowo-wychowawczych rodzina powinna być otoczona kompleksową opieką państwa i instytucji społecznych.

Obok rodziny i szkoły jedną z ważnych instytucji oświatowych i wychowawczych jest zakład pracy, który powinien kontynuować działalność wychowawczą i kształceniową szkoły. Powinien on łączyć wychowawczy wpływ pracy zawodowej z organizowaniem uczestnictwa w kulturze i działalności społecznej, harmonizować wymagania techniki i postępu organizacyjnego ze stałym podnoszeniem kwalifikacji zawodowych ludzi pracy. W przyszłości coraz bardziej będą wzrastały zadania i odpowiedzialność zakładów pracy w zakresie kształtowania wzorów postępowania i poglądów człowieka pracującego.

Istotną funkcję w procesie kształcenia i wychowania pełnią organizacje młodzieżowe i społeczne. Uzupełniają one, kontynuują i intensyfikują wpływ szkoły, współdziałają z rodziną, kierują naturalnymi dążeniami młodzieży, a ponadto mogą wykorzystywać wpływ grup rówieśników dla utrwalania oddziaływań wychowawczych systemu oświaty. Będąc czynnikiem wychowania obywatelskiego i politycznego przygotowują do działalności publicznej, życia społecznego i pełnego uczestnictwa w kulturze. Ponadto prowadzą one działalność w zakresie przygotowania zawodowego. Organizacje młodzieżowe i społeczne są szkołą życia i instytucją wychowania przez życie.

Istotną rolę w kształceniu i wychowaniu znacznej części młodzieży spełniają Siły Zbrojne Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Wpływ wychowawczy wojska opiera się na dyscyplinie, działaniu w sposób wysoce zorganizowany, stosowaniu nowoczesnej techniki, eksponowaniu wartości polityczno-moralnych jako podstawowego warunku efektywności współdziałania w kolektywie. Ludowe Wojsko Polskie przygotowuje specjalistów dla gospodarki narodowej, wyrównuje braki w wykształceniu młodzieży, ułatwia jej start życiowy. Wojsko jest szkołą życia, obywatelskiego wychowania i społecznego zaangażowania. Z tego względu doniosła jest jego rola dla edukacji młodego pokolenia.

Powszechne wychowanie fizyczne połączone ze sportem i turystyką w systemie oświaty będzie coraz poważniejszym czynnikiem oddziaływania na postawy dzieci, młodzieży i dorosłych. Obok wychowania fizycznego młodzieży sport i turystyka powinny kształtować najbardziej wartościowe cechy charakteru, a także umożliwiać poznanie własnego kraju i świata. Dalszy rozwój różnych form wychowania fizycznego, sportu i turystyki jest nieodzowny dla intensyfikacji procesów wychowania przede wszystkim w perspektywie zwiększania się czasu wolnego społeczeństwa.

W skoordynowanym systemie oświaty instytucje kulturalno-oświatowe, artystyczne i upowszechniania wiedzy wnoszą wkład w wychowanie estetyczne i kształcenie przez sztukę, kształcenie ustawiczne i upowszechnianie wiedzy naukowej. Resort kultury i sztuki oraz różne organizacje społeczne, instytucje naukowe i upowszechniania wiedzy, biblioteki, muzea, teatry, kina i środki masowego przekazu powinny ściślej koordynować swoje programy oświatowe i wychowawcze z działaniami szkoły, rodziny i organizacji młodzieżowych.

Prasa, radio i telewizja powinny być poważnym sojusznikiem systemu szkolnego i instytucji kształcenia ustawicznego.

* * *

Utworzenie jednolitego, powszechnego i obowiązkowego systemu kształcenia na poziomie średnim wymaga wielokierunkowych prac przygotowawczych ze strony Rządu.

Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z zadowoleniem stwierdza, że prace te zostały już przez Rząd podjęte w formie działań, których celem jest wyrównanie poziomu szkół pracujących w różnych warunkach oraz podniesienie efektywności pracy szkolnictwa.

Upowszechnienie szkolnictwa średniego oraz podnoszenie poziomu dydaktyczno-wychowawczego w szkołach wymagają stałego dopływu do szkolnictwa wysoko kwalifikowanej, nowocześnie przygotowanej kadry nauczycielskiej oraz wydatnego podniesienia wiedzy czynnych nauczycieli i wychowawców.

Kształcenie przyszłych nauczycieli i wychowawców odbywać się będzie w systemie studiów magisterskich. Czynni nauczyciele nie posiadający ukończonych studiów wyższych mają możliwość w ciągu 10-12 lat uzupełnienia swego wykształcenia w systemie zorganizowanego szkolnictwa wyższego dla pracujących.

Dalsze organizowanie zbiorczych szkół gminnych, nowoczesnych, dobrze wyposażonych, z liczną i specjalistycznie przygotowaną kadrą nauczycielską sprzyjać będzie podnoszeniu efektywności kształcenia.

Dalsze prace nad reformą będą przebiegały w dwóch etapach:

1)
etapie przygotowawczym, prac programowych i organizacyjnych oraz eksperymentów i wstępnych wdrożeń,
2)
etapie całościowych wdrożeń, który powinien się rozpocząć najpóźniej w 1978 roku.

Program stopniowego wprowadzania powszechnego kształcenia średniego powinien przewidywać warunki organizacyjne, kadrowe, lokalowe i wyposażenie szkolnictwa, które umożliwią pomyślne wprowadzenie w życie nowego systemu kształcenia i wychowania. Realizacja tego programu wymagać będzie znacznych nakładów finansowych na modernizację szkolnictwa i dalszą poprawę warunków pracy i życia nauczycieli.

Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej zwraca się do Rządu o:

- przedłożenie w 1975 r. projektu ustawy o systemie edukacji narodowej rozwijającej i konkretyzującej założenia określone w niniejszej uchwale,

- zapewnienie środków finansowych i inwestycyjnych niezbędnych dla realizacji programu przebudowy systemu edukacji narodowej i upowszechnienia szkoły średniej,

- opracowanie nowoczesnego systemu zarządzania całością oświaty, odpowiadającego potrzebom społeczno-gospodarczego rozwoju kraju,

- przeprowadzenie studiów koniecznych dla określenia przewidywanych społecznych i gospodarczych skutków upowszechnienia wykształcenia średniego.

* * *

Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wyraża przekonanie, iż uchwała ta, podjęta w 200-lecie powitania Komisji Edukacji Narodowej, rozpoczyna wielkie dzieło budowy nowoczesnego systemu oświaty, odpowiadającego żywotnym interesom narodu i zapewniającego społeczeństwu po raz pierwszy w historii naszego kraju powszechne wykształcenie średnie.

1 Pkt III uchylony przez uchwałę z dnia 26 stycznia 1982 r (M.P.82.5.21).

Zmiany w prawie

ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Od Nowego Roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.

Grażyna J. Leśniak 20.11.2024
Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Będzie też dodatkowa składka w wysokości 4,9 proc. od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a liniowcy stracą możliwość rozliczenia zapłaconych składek w podatku dochodowym.

Grażyna J. Leśniak 18.11.2024
Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) przewiduje ustawa z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jak poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podpisał ją w środę, 13 listopada. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.11.2024
Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024
Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Nowy urlop dla rodziców wcześniaków coraz bliżej - rząd przyjął projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Grażyna J. Leśniak 29.10.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1973.44.260

Rodzaj: Uchwała
Tytuł: System edukacji narodowej.
Data aktu: 13/10/1973
Data ogłoszenia: 17/10/1973