Udzielanie przez banki specjalne zaliczek ze środków inwestycyjnych.

ZARZĄDZENIE
MINISTRA FINANSÓW
z dnia 6 listopada 1952 r.
w sprawie udzielania przez banki specjalne zaliczek ze środków inwestycyjnych.

Na podstawie § 1 ust. 1 pkt 8 i 11 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1950 r. w sprawie zakresu działania Ministra Finansów i zmiany zakresu działania Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (Dz. U. z 1950 r. Nr 22, poz. 188 i z 1951 r. Nr 25, poz. 185) zarządza się, co następuje:
§  1.
Banki specjalne mogą udzielać inwestorom zaliczek ze środków inwestycyjnych na:
1)
zakupy dóbr inwestycyjnych, dokonywane na wolnym rynku lub okazyjnie pod, warunkiem, że rodzaj zakupionego przedmiotu uzasadnia ten system zakupu (np. zakup inwentarza żywego i martwego, muzealiów, pomocy naukowych, narzędzi i sprzętów lekarskich, technicznych, materiału siewnego jak i sadzonek drzew, krzewów, wikliny itp. oraz zakup środków transportowych, jak wozy, uprząż);
2)
roboty specjalne wykonywane systemem gospodarczym (np. roboty rolne i leśne, obejmujące melioracje gruntów, urządzenia stawowe, likwidacje odłogów, kultury specjalne itp.) oraz na roboty związane z akcją zapobiegawczą lub likwidacją szkód w przypadku klęsk żywiołowych;

koszty transportu kolejowego, drogowego, wodnego i powietrznego, załadunek i wyładunek towarów, listy przewozowe i inne opłaty związane z transportem towarów podlegających pokryciu bezpośrednio ze środków inwestycyjnych;

4)
dokonywanie przedpłat na poczet dostawy, roboty lub usługi inwestycyjnej, jeżeli zgodnie z obowiązującymi przepisami inwestor jest obowiązany lub uprawniony do jej dokonania.
§  2.
1.
Zaliczki, o których mowa w § 1 pkt 1, mogą być udzielane inwestorom będącym jednostkami na rozrachunku gospodarczym, jednostkom, zakładom i przedsiębiorstwom budżetowym, organizacjom politycznym, społecznym i zawodowym, centralom spółdzielczym, związkom spółdzielczym i spółdzielniom, spółdzielniom produkcyjnym i ich członkom oraz innym osobom fizycznym i prawnym prawa prywatnego na podstawie wniosku inwestora, pod warunkiem posiadania przez niego generalnego lub indywidualnego zezwolenia inwestora centralnego na dokonywanie zakupów na wolnym rynku lub okazyjnie. Zezwolenia inwestorów centralnych na dokonywanie tego rodzaju zakupów mogą być udzielane w granicach i na podstawie ogólnych przepisów o dostawach, robotach i usługach.
2.
Zaliczki te, udzielane jednostkom, działającym na rozrachunku gospodarczym, mogą być realizowane w formie akredytyw, wystawionych przez bank specjalny na bank finansujący eksploatację zaliczkobiorcy. Zaliczki udzielane jednostkom, zakładom i przedsiębiorstwom budżetowym, organizacjom politycznym, społecznym i zawodowym oraz osobom prawnym prawa prywatnego mogą być realizowane w formie akredytywy na bank finansujący ich działalność. Zaliczki udzielane spółdzielniom produkcyjnym i ich członkom oraz indywidualnym rolnikom lub innym osobom fizycznym mogą być wypłacane gotówką przez banki specjalne. Akredytywy mogą być realizowane częściowo. Zaliczki na zakupy na wolnym rynku, dokonywane w punktach detalicznych handlu uspołecznionego, mogą być realizowane również w formie czeków rozrachunkowych, wystawionych na bank finansujący inwestora.
§  3.
Zaliczki, o których mowa w § 1 pkt 2, mogą być udzielane tylko drobnym rolnikom na ich wniosek, zgłoszony do banku specjalnego, zawierający uzasadnienie potrzeby udzielenia zaliczki i jej wysokości. Bank specjalny udziela zaliczki po przeanalizowaniu wniosku inwestora co do potrzeby gospodarczej udzielenia zaliczki i jej wysokości. Zaliczki są wypłacane inwestorowi gotówką przez bank specjalny.
§  4.
1.
Zaliczki, o których mowa w § 1 pkt 3, mogą być udzielane inwestorom wymienionym w § 2 ust. 1 z wyjątkiem przedsiębiorstw na rozrachunku gospodarczym, które korzystają z kredytu na wstępne finansowanie inwestycji. Zaliczka udzielana jest na wniosek zgłoszony do banku specjalnego, zawierający uzasadnienie potrzeby udzielenia zaliczki i jej wysokość. Bank specjalny udziela zaliczki po przeanalizowaniu wniosku.
2.
Zaliczki są udzielane:
1)
w przypadku gdy zaliczka będzie służyć na pokrycie należności jednostek transportu uspołecznionego - w formie limitowych książeczek czekowych;
2)
w przypadku gdy zaliczka będzie służyć na pokrycie należności jednostek lub osób prawa prywatnego - w formie gotówki przy zachowaniu przepisów o obrocie bezgotówkowym.
§  5.
1.
Zaliczki, o których mowa w § 1 pkt 4, mogą być udzielane na wniosek inwestora zgłoszony do banku specjalnego. We wniosku należy wskazać:
1)
podstawę prawną, z której wynika obowiązek lub uprawnienie inwestora do dokonywania przedpłat na poczet dostaw, robót i usług inwestycyjnych.
2)
wysokość wnioskowanej zaliczki.
2.
Zaliczki powyższe są przekazywane przez banki specjalne bezpośrednio na rachunki rozliczeniowe dostawców lub wykonawców.
3.
Rozliczenie zaliczek powinno następować według zasad ustalonych w powołanych przez inwestora przepisach.
§  6.
W zakresie jednostek nadzoru inwestycyjnego, których koszty utrzymania są bezpośrednio finansowane ze środków inwestycyjnych, niezależnie od możliwości dokonywania przez te jednostki wydatków, o których mowa w § 1 pkt 1 i 3, z udzielonego im ze środków inwestycyjnych pogotowia kasowego, banki specjalne upoważnione są do udzielania im zaliczek w trybie niniejszego zarządzenia w przypadku niemożności dokonania wymienionych wydatków z pogotowia kasowego.
§  7.
1.
Inwestorzy obowiązani są rozliczać się z pobranych zaliczek wymienionych w § 1 pkt 1, 2 i 3 w okresach miesięcznych, a najpóźniej do końca następnego miesiąca kalendarzowego za miesiąc poprzedni. Zaliczki udzielane w miesiącu grudniu muszą być rozliczone do końca tego miesiąca.
2.
Przepis ust. 1 nie zwalnia inwestora od obowiązku niezwłocznego rozliczenia zaliczki, jeżeli cel, na który zaliczka była udzielona, został zrealizowany.
3.
Rozliczenie zaliczek następuje w drodze przedłożenia przez inwestorów bankom specjalnym zestawień wydatków wraz z dowodami.
§  8.
Przepisy niniejszego zarządzenia nie dotyczą zasad i trybu udzielania bądź umarzania zaliczek na zaopatrzenie materiałowe na rzecz przedsiębiorstw wykonawstwa inwestycyjnego oraz zaliczek na pokrycia normatywu środków obrotowych komórek wykonawstwa inwestycyjnego systemem gospodarczym. Zasady udzielania i umarzania tych zaliczek określają odrębne przepisy.
§  9.
Zarządzenie wchodzi w życie z mocą od dnia 1 stycznia 1952 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1952.A-97.1495

Rodzaj: Zarządzenie
Tytuł: Udzielanie przez banki specjalne zaliczek ze środków inwestycyjnych.
Data aktu: 06/11/1952
Data ogłoszenia: 24/11/1952
Data wejścia w życie: 01/01/1952