Postępowanie w razie wypadków lotniczych.

INSTRUKCJA

MINISTRA KOMUNIKACJI

z dnia 25 marca 1949 r.

wydana w porozumieniu z Ministrami Obrony Narodowej, Administracji Publicznej i Bezpieczeństwa Publicznego o postępowaniu w razie wypadków lotniczych.

Na podstawie art. 8 ust. (2) lit. a) rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 14 marca 1923 r. o prawie lotniczym (Dz. U. R. P. z 1935 r. Nr 69, poz. 437) zarządza się, co następuje:

§  1.

1. Instrukcja niniejsza dotyczy postępowania w razie wypadków spowodowanych użyciem cywilnych statków powietrznych.

2. Za wypadek lotniczy w myśl niniejszej Instrukcji uważa się wypadek zaszły w związku z używaniem cywilnego statku powietrznego na terenie Rzeczypospolitej lub wypadek statku powietrznego polskiego zaszły na morzu pełnym, połączony:

1) ze śmiercią lub uszkodzeniem ciała pilota, pasażerów, obsługi lub osób trzecich;

2) z uszkodzeniem statku powietrznego, uniemożliwiającym dalszy bezpieczny lot.

§ 2. Na skutek wypadku lotniczego powstają następujące obowiązki:

1) zorganizowanie ratownictwa i pomocy sanitarnej, jeżeli w związku z wypadkiem są ranni;

2) zabezpieczenie zarówno miejsca wypadku statku powietrznego jak i samego statku powietrznego przez uniemożliwienie dostępu do nich osobom niepowołanym, zabezpieczenie dokumentów statku i załogi oraz wszelkich innych przedmiotów mogących mieć wartość dla dochodzeń;

3) złożenie natychmiast odpowiedniego doniesienia na formularzu wg załącznika Nr 1 do okręgu Kontroli Cywilnych Statków Powietrznych, zwanej w skrócie "K. C. S. P.", oraz zawiadomienie o wypadku najbliższego urzędu bezpieczeństwa publicznego;

4) przeprowadzenie dochodzeń i badań.

§ 3. Jeżeli wypadek lotniczy zdarzył się na terenie lotniska cywilnego, obowiązki wymienione w § 2 pkt. 1), 2) i 3) ciążą na zawiadowcy danego portu lotniczego.

§ 4. Jeżeli wypadek lotniczy zdarzył się w czasie szkolenia lub w obrębie ośrodka wyszkolenia - obowiązki wymienione w § 2 pkt. 1), 2) i 3) ciążą na pilocie, instruktorze i kierowniku ośrodka wyszkolenia.

§ 5. Jeżeli wypadek lotniczy zdarzył się poza terenem lotniska lub ośrodka szkoleniowego, obowiązki wymienione w § 2 pkt. 1), 2) i 3) ciążą na dowódcy statku powietrznego, a w razie niemożności wykonania przez niego tych obowiązków, na tym członku nałogi, na którego przechodzi z kolei pełnienie funkcji dowódcy statku.

§ 6. Zakres ratownictwa i pomocy sanitarnej określają specjalne przepisy.

§ 7. Statku powietrznego, który uległ wypadkowi lotniczemu, nie wolno bez zezwolenia przedstawiciela K.C.S.P. ruszyć z miejsca, dotykać lub przesuwać, jak również nie wolno poruszać lub przestawiać żadnej z jego części składowych, chyba, że zachodzi konieczna potrzeba tego w celu ocalenia osób lub uchronienia od zniszczenia rzeczy znajdujących się pod uszkodzonym statkiem lub jego szczątkami.

Czynności takie można również przedsięwziąć w celu zapobieżenia niebezpieczeństwu zagrażającemu ze strony uszkodzonego statku powietrznego lub w celu usunięcia przeszkody tamującej ruch.

§  8.

1. Dochodzenia w sprawie wypadków lotniczych i ich badanie prowadzi K.C.S.P. oraz Komisja Badania Wypadków Lotniczych przy Departamencie Lotnictwa Cywilnego w Ministerstwie Komunikacji w granicach przepisów ustalających zakres ich działania.

2. 1 Jeżeli wypadek lotniczy powstał na skutek zderzenia się w powietrzu lub na ziemi samolotu cywilnego z samolotem wojskowym, dochodzenie i badanie prowadzi komisja, złożona z przedstawicieli władz wojskowych i lotnictwa cywilnego pod przewodnictwem przedstawiciela władzy wojskowej. Przedstawiciela władzy wojskowej i przewodniczącego wyznacza Dowódca Wojsk Lotniczych, zaś przedstawiciela lotnictwa cywilnego Minister Komunikacji. Przy przeprowadzaniu dochodzeń i badań obowiązują przepisy wojskowe, jednakże przedstawiciele lotnictwa cywilnego kierują się, w granicach dopuszczalnych przez przepisy wojskowe, również postanowieniami niniejszej instrukcji co do sposobu prowadzenia dochodzeń i gromadzenia materiału sprawozdawczego.

3. Jeżeli wypadek lotniczy zdarzył się na terenie wojskowym lub wspólnym, albo jeżeli skutkiem wypadku poniosła śmierć lub uszkodzenie ciała osoba wojskowa, wreszcie jeżeli zniszczone lub uszkodzone zostało mienie wojskowe, dochodzenie i badanie prowadzić należy z udziałem przedstawiciela władzy wojskowej, którego wyznacza Dowódca Wojsk Lotniczych.

4. Jeżeli wypadkowi uległ zagraniczny samolot wojskowy, dochodzenie prowadzą wyłącznie władze wojskowe.

§  9.

1. Placówka okręgowa K.C.S.P., na której terenie zdarzył się wypadek, ma obowiązek opracowania całości sprawozdania z wypadku i w tym celu:

1) zabezpiecza na miejscu wypadku zarówno statek powietrzny jak i dowody rzeczowe, dokumenty statku i załogi oraz wykonuje zdjęcia fotograficzne i szkice sytuacyjne;

2) zawiadamia natychmiast centralę K.C.S.P., Komisję Badania Wypadków Lotniczych i Główną Inspekcję Komunikacji, a także właściciela lub użytkownika, jeżeli statek powietrzny oddany był w ich użytkowanie i jeżeli mają oni siedzibę na terenie Rzeczypospolitej Polskiej;

3) rzeczoznawca placówki okręgowej K.C.S.P. przystępuje niezwłocznie do badania załogi, świadków, ewentualnie instruktora w/g przepisów ustalonych w specjalnej instrukcji K.C.S.P. oraz zapoznaje się z wszelkimi okolicznościami, które mogłyby mieć wpływ na przebieg wypadku;

4) dla każdego wypadku lotniczego rzeczoznawca placówki okręgowej K.C.S.P. sporządza szczegółowy protokół na przepisanych formularzach (w/g zał. Nr 2 i 3) oraz wystawia świadectwo oględzin statku powietrznego (zał. 4 i 5), z podaniem stopnia uszkodzenia oraz wniosku co do naprawy lub kasacji;

5) pełny protokół badania wypadku wraz z załączonym świadectwem oględzin rzeczoznawca placówki okręgowej K.C.S.P. przesyła natychmiast do Centrali K.C.S.P. i Komisji Badania Wypadków Lotniczych przy Departamencie Lotnictwa Cywilnego Ministerstwa Komunikacji, a w przypadku, o którym mowa w § 8 ust. 3, także władzom wojskowym (Dowódca Wojsk Lotniczych), zatrzymując odpis u siebie; ponadto świadectwo oględzin przesyła również do Departamentu Lotnictwa Cywilnego Ministerstwa Komunikacji dla rejestru statków powietrznych, przy czym w tym świadectwie należy określić wypadek, wskazując datę i miejsce wypadku oraz nazwisko pilota;

6) do czasu wyjaśnienia sprawy w wypadkach, które według przeświadczenia rzeczoznawcy placówki okręgowej KC.S.P. zaszły z winy pilota lub instruktora, rzeczoznawca K.C.S.P. odbiera pilotowi względnie instruktorowi licencję, przesyłając ją do Ministerstwa Komunikacji (Departament Lotnictwa Cywilnego);

7) rzeczoznawca placówki okręgowej K.C.S.P. wydaje dyspozycję co do zmiany miejsca położenia uszkodzonego statku powietrznego;

8) dla celów statystycznych rzeczoznawcy placówek okręgów K.C.S.P. prowadzą bieżąco ewidencję wypadków lotniczych, niezależnie od tego ogólną ewidencję prowadzi centrala KC.S.P.

2. Osoba, która według przypuszczenia rzeczoznawcy placówki okręgowej K.C.S.P. ponosi odpowiedzialność za wypadek, winna być w miarę możności obecna przy przeprowadzaniu dochodzenia.

§ 10. Do Komisji Badania Wypadków Lotniczych w Departamencie Lotnictwa Cywilnego w Ministerstwie Komunikacji należy:

1) badanie akt i dochodzeń pod względem formalno-prawnym i merytorycznym;

2) opiniowanie sposobów i wyników przeprowadzonych dochodzeń przez okręg K.C.S.P.;

3) opiniowanie na podstawie posiadanego materiału o rodzaju i stopniu winy osoby, która spowodowała wypadek, oraz o rodzaju i stopniu kary w zakresie przyznanym przez prawo władzom lotniczym;

4) ustalanie dla użytku władz lotniczych przyczyn wypadku oraz skutków wypadku w zakresie strat w ludziach i sprzęcie;

5) opracowywanie wniosków oraz projektów zarządzeń mających na celu zapobieganie wypadkom lotniczym;

6) prowadzenie ewidencji i statystyki wypadków lotniczych.

§  11.

1. W celu osiągnięcia zadań określonych w § 10 Komisja Badania Wypadków Lotniczych;

1) może przeprowadzać badania wypadków drogą oględzin, przesłuchiwania świadków, zbierania dokumentów i innych materiałów mogących przyczynić się do wyświetlenia przyczyn wypadku, może powoływać rzeczoznawców, przedstawiać wnioski o przeprowadzenie badania lekarskiego członków załogi, badania techniczne materiałów i tp., jeżeli uzna to za konieczne;

2) może udać się na miejsce wypadku w komplecie lub delegować jednego albo kilku swych członków dla przeprowadzenia badań i utrwalenia ich w protokóle; może jednak poprzestać na badaniu tego wypadku przez rzeczoznawcę okręgu K.C.S.P., jeżeli przewodniczący Komisji uzna to za wystarczające, biorąc pod uwagę okoliczności wypadku;

3) zawiadamia o wypadku właściciela lub użytkownika statku powietrznego, jeżeli posiadają oni siedzibę poza terytorium Państwa; jeżeli Państwo przynależności statku powietrznego wyrazi prośbę o dopuszczenie do udziału w prowadzonym dochodzeniu. Komisja po uzgodnieniu z Ministerstwem Spraw Zagranicznych dopuści przedstawicieli tego Państwa do roli obserwatora.

2. Całość dochodzeń i badań winna zmierzać do zebrania możliwie najobfitszego i najbardziej rzeczowego materiału, któryby mógł stanowić dostatecznie silną podstawę do wysnucia potrzebnych wniosków.

3. Szczegółowy sposób prowadzenia dochodzeń przez Komisję Badania Wypadków Lotniczych oraz warunki podejmowania przez nią decyzji ustala regulamin zatwierdzony przez Ministra Komunikacji.

4. Jeżeli Komisja Badania Wypadków Lotniczych wydaje opinię o winie, obowiązana jest uprzednio wysłuchać wyjaśnień osoby, której opinia ma dotyczyć. Obowiązuje przy tym zbadanie szczególnie staranne, czy wina była wynikiem złej woli, niedbalstwa, lekkomyślności, pijaństwa, nieprzestrzegania względnie nieznajomości obowiązujących przepisów lub instrukcji, ze stwierdzeniem przy tym, czy nieznajomość pochodzi z niechęci obwinionego do przyswojenia ich sobie, czy też niepodania tych przepisów do wiadomości przez przełożonych. Należy również stwierdzić, czy na zachowanie się winnego nie miało wpływu przemęczenie, lub inne podobne okoliczności.

5. Komisja Badania Wypadków Lotniczych sporządza protokół końcowy z badania wypadku w ciągu miesiąca od dnia wypadku z tym zastrzeżeniem, że jeżeli w wyniku wniosków Komisji ma się wykonać dodatkowe próby i badania techniczne, ostateczny wynik badania wypadku lotniczego może być uzupełniony niezwłocznie po zakończeniu tych prób dodatkowych.

6. Komisja Badania Wypadków Lotniczych prowadzi statystykę wypadków lotniczych. Zestawienia statystyczne wykonane za ubiegły rok kalendarzowy przedstawia się Ministrowi Komunikacji do 1 marca każdego roku.

§ 12. Akta dochodzeń przechowuje w Departamencie Lotnictwa Cywilnego Ministerstwa Komunikacji sekretarz Komisji Badania Wypadków Lotniczych, który prowadzi ich ewidencję i jest odpowiedzialny za ich kompletność oraz zabezpieczenie przed ewentualnym wglądem osób niepowołanych. Wszelkie sprawy związane z dochodzeniami należy traktować jako poufne. Mogą one być dostępne jedynie osobom uprawnionym z urzędu do posługiwania się aktami wypadków lotniczych, oprócz tego prawo wglądu do tych akt posiadają: Biuro Kontroli przy Radzie Państwa, Główna Inspekcja Komunikacji, władze sądowe i prokuratorskie, władze bezpieczeństwa publicznego i wojskowe władze lotnicze.

§ 13. W badaniu wypadków polskich statków powietrznych, które zaszły na terytorium innego Państwa, współdziała Komisja Badania Wypadków Lotniczych, w ramach zakreślonych umowami międzynarodowymi, lub ustalonymi w tym zakresie zwyczajami międzynarodowymi, zachowując w miarę możności zasady wyrażone w niniejszej Instrukcji.

§  14.

1. Uszkodzenia statków powietrznych, nie objęte określeniem wypadku lotniczego zawartym w § 1, należy natychmiast po przybyciu na lotnisko zgłosić zawiadowcy portu lotniczego, a statek poddać oględzinom rzeczoznawcy okręgu K.C.S.P.

2. Uszkodzenia szybowców spowodowane wypadkiem, nie objętym określeniem wypadku lotniczego zawartym w § 1, bada K.C.S.P. przy normalnych oględzinach szybowców, jednak pilot oraz instruktor są odpowiedzialni za dokonanie natychmiastowego meldunku o zaszłym wypadku na formularzu według załącznika Nr 1 do okręgu K.C.S.P.

§ 15. Instrukcja niniejsza wchodzi w życie po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia w Monitorze Polskim. Z tym dniem tracą moc obowiązującą wszystkie okólniki wydane w zakresie objętym niniejszą Instrukcją.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  Nr 1

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.

..................................................

ZAŁĄCZNIK  Nr 2

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.

..................................................

ZAŁĄCZNIK  Nr 3

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.

..................................................

ZAŁĄCZNIK  Nr 4

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.

..................................................

ZAŁĄCZNIK  Nr 5

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Niniejsza treść dostępna jest wyłącznie w wersji pierwotnej treści w formacie PDF.

..................................................

1 § 8 ust. 2 zmieniony przez § 1 zarządzenia z dnia 7 sierpnia 1950 r. (M.P.50.A-92.1143) zmieniającego nin. instrukcję z dniem 23 sierpnia 1950 r.

• Identyfikator: M.P.1949.A-25.402
• Rodzaj: Instrukcja
• Tytuł: Postępowanie w razie wypadków lotniczych.
• Data aktu: 25/03/1949
• Data ogłoszenia: 28/04/1949
• Data wejścia w życie: 29/05/1949