(Jedynie tekst w języku polskim jest autentyczny)(Dz.U.UE L z dnia 7 marca 2024 r.)
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 292,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 z dnia 30 czerwca 2021 r. w sprawie ustanowienia ram na potrzeby osiągnięcia neutralności klimatycznej i zmiany rozporządzeń (WE) nr 401/2009 i (UE) 2018/1999 1 , w szczególności jego art. 7 ust. 2,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/1119 (europejskie prawo o klimacie) Komisja jest zobowiązana do oceny spójności krajowych środków z celem neutralności klimatycznej i z zapewnianiem postępów w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu. Komisja dokonała oceny spójności polskich krajowych środków z tymi celami 2 . Poniższe zalecenia oparte są na tej ocenie. Polska powinna w należyty sposób uwzględnić obecne zalecenia i podjąć w związku z nimi odpowiednie działania następcze zgodnie z europejskim prawem o klimacie.
(2) Pomimo że unijne emisje netto gazów cieplarnianych (włączając emisje z użytkowania gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwa - LULUCF - lecz wyłączając emisje z transportu międzynarodowego) ogólnie wykazują stałe tendencje spadkowe, zasadniczo zgodnie ze ścieżką liniową prowadzącą do osiągnięcia unijnego celu klimatycznego na 2030 r., jakim jest redukcja emisji o 55 %, i celu neutralności klimatycznej do 2050 r., to jednak należy przyspieszyć tempo redukcji, a działania każdego z państw członkowskich mają w tym zakresie podstawowe znaczenie. Postępy w poszczególnych państwach członkowskich różnią się znacznie i należy bezzwłocznie sprostać kilku wyzwaniom sektorowym i wyeliminować słabe punkty. Oparta na dostępnych informacjach ocena wykazuje, że postępy w realizacji unijnego celu neutralności klimatycznej są w przypadku Polski zdecydowanie niewystarczające. Ponadto Polska do tej pory nie przedstawiła swojej strategii długoterminowej zgodnie z art. 15 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 3 (4 . Rzetelne strategie długoterminowe są niezbędne, aby dokonać transformacji gospodarczej koniecznej do realizacji unijnego celu neutralności klimatycznej.
(3) Zaktualizowane krajowe plany w dziedzinie energii i klimatu zgodnie z art. 14 rozporządzenia (UE) 2018/1999 mają podstawowe znaczenie dla podjęcia przez poszczególne państwa członkowskie działań umożliwiających wspólne osiągnięcie celu neutralności klimatycznej i zapewnienie stałych postępów w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu zgodnie z europejskim prawem o klimacie. Jednak Polska nie przedstawiła dotąd zaktualizowanego projektu ostatnio zgłoszonego zintegrowanego krajowego planu w dziedzinie energii i klimatu.
(4) Pierwszym etapem zwiększania poziomu ambicji w zakresie przystosowania powinno być przyjęcie ram prawnych krajowej polityki klimatycznej, która ustanowi wiążące i regularnie aktualizowane cele związane z przystosowaniem się do zmiany klimatu, służące pomiarowi ogólnych postępów w budowaniu odporności na skutki zmiany klimatu. Polityka przystosowania się do zmiany klimatu powinna przede wszystkim objąć obszary i sektory szczególnie narażone na skutki zmiany klimatu lub których działalność ma podstawowe znaczenie dla budowania odporności innych sektorów, lub które mają podstawowe znaczenie dla gospodarki krajowej lub zdrowia publicznego. W pierwszej kolejności należy podjąć działania mające eliminować skutki lub zagrożenia dla infrastruktury krytycznej lub systemów o długim okresie eksploatacji, lub które mogą nieodwracalnie wpłynąć na systemy, z jednoczesnym uwzględnieniem oddziaływania na rozwój społeczno-gospodarczy lub innych czynników niezwiązanych z klimatem. Monitorowanie i ocena bieżących działań w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu są niezbędne do utrzymania odpowiedzialności i poprawy ogólnej polityki przystosowywania się do zmiany klimatu,
NINIEJSZYM ZALECA, ABY POLSKA PODJĘŁA NASTĘPUJĄCE DZIAŁANIA:
Spójność krajowych środków z celem neutralności klimatycznej
1. Należy zintensyfikować działania na rzecz łagodzenia zmiany klimatu poprzez poczynienie wymiernych postępów w realizacji istniejących i planowanych strategii, a także rozważyć dodatkowe pilne środki, które umożliwią dostosowanie założonych i planowanych redukcji emisji gazów cieplarnianych do celu neutralności klimatycznej. Należy przedstawić zaktualizowany projekt ostatnio zgłoszonego zintegrowanego krajowego planu w dziedzinie energii i klimatu zgodnie z art. 14 rozporządzenia (UE) 2018/1999 w celu dokonania oceny jego spójności z celem neutralności klimatycznej.
2. W szczególności należy skoncentrować wysiłki na ograniczeniu emisji z transportu i zwiększeniu pochłaniania w sektorze LULUCF.
3. Należy przedstawić krajową długoterminową strategię Polski zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) 2018/1999 w celu dokonania oceny jej spójności z celem neutralności klimatycznej.
Spójność z zapewnianiem postępów w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu
4. Należy ustanowić odpowiednie ramy prawne polityki przystosowania się do zmiany klimatu i związanych z nią działań. Należy zapewnić, aby opracowane w oparciu o najlepsze dostępne dane naukowe, usługi przewidywania klimatu i narzędzia wczesnego ostrzegania przystosowawcze priorytety, strategie, plany i działania były adekwatne do przewidywanych przyszłych zagrożeń i ryzyka. Należy zapewnić, aby polityka przystosowania się do zmiany klimatu była monitorowana i oceniana systematycznie i w regularnych odstępach czasu, a rezultaty tego monitorowania były uwzględniane przy opracowywaniu zaktualizowanych strategii i w trakcie ich realizacji.
Sporządzono w Brukseli dnia 18 grudnia 2023 r.
