(notyfikowana jako dokument nr C(2024) 344)(Jedynie tekst w języku angielskim jest autentyczny)
(Dz.U.UE L z dnia 5 lutego 2024 r.)
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/788 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie europejskiej inicjatywy obywatelskiej 1 , w szczególności jego art. 6 ust. 2 i 3,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) W dniu 27 listopada 2023 r. do Komisji wpłynął wniosek o rejestrację europejskiej inicjatywy obywatelskiej "Zakaz praktyk konwersyjnych w Unii Europejskiej".
(2) Przedstawionym przez organizatorów celem inicjatywy jest wezwanie Komisji do "złożenia wniosku w sprawie prawnie wiążącego zakazu praktyk konwersyjnych ukierunkowanych na obywateli LGBTQ+ w Unii Europejskiej". Wspomniane praktyki zdefiniowano w inicjatywie jako "oddziaływanie mające na celu zmianę, wyparcie lub stłumienie orientacji seksualnej, tożsamości płciowej lub ekspresji płciowej osób LGTBQ+". Organizatorzy uważają, że Komisja powinna: "złożyć wniosek w sprawie dyrektywy dodającej praktyki konwersyjne do wykazu europrzestęp- stw lub zmieniającej obowiązującą obecnie dyrektywę w sprawie równości (z 2008 r.) w celu wprowadzenia zakazu takich praktyk"; "przyjąć niewiążącą rezolucję wzywającą do wprowadzenia powszechnego zakazu praktyk konwer- syjnych" w Unii oraz dokonać zmiany dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/29/UE 2 w celu ustanowienia takich norm minimalnych w odniesieniu do "ofiar praktyk konwersyjnych". Organizatorzy stwierdzają również, że wszystkie państwa członkowskie "powinny wprowadzić zakaz stosowania praktyk konwersyjnych lub dokonać przeglądu obowiązujących obecnie zakazów".
(3) W załączniku do inicjatywy przedstawiono dalsze szczegóły dotyczące jej przedmiotu, celów i kontekstu. Wyjaśniono w nim, że praktyki konwersyjne "obejmują zróżnicowane przypadki manipulacji psychicznych i cielesnych, indoktrynacji psychohipnotycznych (zwykle przedstawianych społeczeństwu jako »terapie«), zabiegów medycznych i homoeopatycznych, egzorcyzmów i innych zabiegów stosowanych w celu zmiany orientacji seksualnej oraz tożsamości lub ekspresji płciowej". W załączniku przedstawiono dane pochodzące z szeregu sprawozdań, na podstawie których organizatorzy "szacują w przybliżeniu, że do poddania się praktykom konwersyjnym nakłaniano 5 % obywateli UE LGBTQ+". Organizatorzy wymieniają ponadto zalecenia dotyczące zakazu praktyk konwersyjnych zawarte w sprawozdaniu z 2023 r. pt. "Praktyki konwersyjne stosowane wobec osób LGBT+" 3 , sporządzonym na wniosek Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych Parlamentu Europejskiego.
(4) Jeżeli chodzi o cele inicjatywy, Komisja mogłaby przyjąć wniosek dotyczący zalecenia Rady wzywającego do wprowadzenia zakazu praktyk konwersyjnych na podstawie art. 83 ust. 1 i art. 292 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) lub art. 19 i 292 TFUE.
(5) Komisja mogłaby ponadto zaproponować, na podstawie art. 19 TFUE, środki w celu zwalczania praktyk konwersyj- nych, pod warunkiem że spełnienie wymogów tego przepisu zostałoby należycie uzasadnione, a w szczególności że praktyki konwersyjne można by uznać za dyskryminację ze względu na płeć lub orientację seksualną w rozumieniu tego przepisu.
(6) Niewykluczone, że Komisja mogłaby zaproponować dodanie niektórych przymusowych praktyk konwersyjnych do wykazu europrzestępstw na podstawie art. 83 ust. 1 TFUE, pod warunkiem że spełnienie wymogów tego przepisu zostałoby należycie uzasadnione, a w szczególności że takie praktyki konwersyjne można by uznać za dziedzinę "szczególnie poważnej przestępczości o wymiarze transgranicznym, wynikające z rodzaju lub skutków tych przestępstw lub ze szczególnej potrzeby wspólnego ich zwalczania".
(7) Jeżeli chodzi o ustanowienie norm minimalnych w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar praktyk konwersyjnych, Komisja mogłaby zaproponować zmianę dyrektywy 2012/29/UE o prawach ofiar na podstawie art. 82 ust. 2 TFUE.
(8) Z powyższych względów Komisja uważa, że żadna z części inicjatywy nie wykracza w sposób oczywisty poza kompetencje Komisji do przedłożenia wniosku dotyczącego aktu prawnego Unii w celu wprowadzenia w życie Traktatów.
(9) Konkluzja ta nie ma wpływu na ocenę, czy w tym przypadku spełnione są konkretne warunki merytoryczne wymagane do podjęcia działań przez Komisję, w tym zgodność z zasadami proporcjonalności i pomocniczości oraz z prawami podstawowymi.
(10) Grupa organizatorów przedstawiła odpowiednie dowody na to, że inicjatywa spełnia wymogi określone w art. 5 ust. 1 i 2 rozporządzenia (UE) 2019/788, i wskazała osoby wyznaczone do kontaktów zgodnie z art. 5 ust. 3 akapit pierwszy tego rozporządzenia. Specjalnie w celu zarządzania tą inicjatywą zgodnie z art. 5 ust. 7 rozporządzenia (UE) 2019/788 utworzono podmiot prawny.
(11) Inicjatywa nie jest oczywistym nadużyciem i nie jest w sposób wyraźny niepoważna lub dokuczliwa, nie jest też w sposób oczywisty sprzeczna z wartościami Unii określonymi w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej ani z prawami zapisanymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej.
(12) Należy zatem zarejestrować inicjatywę "Zakaz praktyk konwersyjnych w Unii Europejskiej".
(13) Konkluzja, że warunki rejestracji określone w art. 6 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2019/788 są spełnione, nie oznacza, że Komisja w jakikolwiek sposób potwierdza poprawność treści inicjatywy pod względem merytorycznym, za co wyłączną odpowiedzialność ponosi grupa organizatorów inicjatywy. Treść inicjatywy wyraża jedynie poglądy grupy organizatorów i w żaden sposób nie może być rozumiana jako odzwierciedlenie poglądów Komisji,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Sporządzono w Brukseli dnia 24 stycznia 2024 r.
