(notyfikowana jako dokument nr C(2024) 1459)(Tekst mający znaczenie dla EOG)
(Dz.U.UE L z dnia 21 maja 2024 r.)
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/2184 z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi 1 , w szczególności jej art. 13 ust. 6,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Powszechnie uznaje się, że uwalnianie tworzyw sztucznych do środowiska i ich rozdrobnienie skutkuje wszechobecnością małych fragmentów polimerów, które są nierozpuszczalne w wodzie, rozkładają się bardzo powoli i mogą być łatwo spożywane przez organizmy żywe.
(2) Te niewielkie cząstki tworzyw sztucznych, powszechnie nazywane mikroplastikiem, są nie tylko rozpowszechnione w środowisku, ale występują również w żywności i wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi i mogą być spożywane przez ludzi. Potencjalny wpływ spożywanego mikroplastiku na zdrowie ludzi wzbudził obawy, jednak obecne dane dotyczące tej kwestii dostarczają niewiele rozstrzygających dowodów naukowych na szkodliwe skutki mikroplastiku dla zdrowia ludzkiego ze względu na znaczne ograniczenie dostępnych informacji na temat biologicznych skutków mikroplastiku i narażenia na niego.
(3) Mikroplastiki są bardzo niejednorodne, ponieważ charakteryzują się dużym zróżnicowaniem wymiarów, składu i kształtu cząstek, mogą składać się z jednego lub kilku różnych polimerów, mogą zawierać dodatki, a na ich właściwości fizykochemiczne wpływa ich historia degradacji. Ta różnorodność sprawia, że wykrywanie, identyfikacja i kwantyfikacja mikroplastików są bardzo skomplikowane.
(4) Jeżeli chodzi o narażenie na mikroplastik, należy dowiedzieć się więcej na temat jego występowania w całym łańcuchu dostaw wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi za pomocą metod gwarantujących jakość i zharmonizowanych kryteriów sprawozdawczości, a także określić stężenie, kształt, wielkość i skład cząstek mikroplastiku.
(5) W art. 13 ust. 6 dyrektywy (UE) 2020/2184 uprawniono Komisję do przyjęcia metodyki pomiaru zawartości mikro- plastiku z myślą o umieszczeniu go na liście obserwacyjnej, o której mowa w art. 13 ust. 8 tej dyrektywy, po spełnieniu warunków określonych w tym ustępie. Zgodnie z art. 13 ust. 8 akapit piąty dyrektywy (UE) 2020/2184 państwa członkowskie mają monitorować substancje, które umieszczono na liście obserwacyjnej.
(6) Komisja dokonała przeglądu opublikowanych badań, w których przedstawiono pomiary zawartości mikroplastiku w wodzie pitnej, mając na celu określenie:
1) metod stosowanych do oddzielania i zbierania mikroplastiku z próbek wody pitnej;
2) technik analitycznych stosowanych do identyfikacji i kwantyfikacji mikroplastiku w pobranych próbkach;
3) możliwości i ograniczeń stosowanych technik analitycznych oraz
4) ilości, wielkości, składu i kształtu cząstek mikroplastiku znalezionych w pobranych próbkach w celu określenia najwłaściwszej techniki analitycznej.
(7) Zgłoszone techniki analityczne należały do dwóch odrębnych kategorii:
1) metody mikrospektroskopii optycznej w podczerwieni (IR) lub ramanowskiej, które mogą identyfikować rodzaj polimeru w poszczególnych cząstkach i dodatkowo dostarczyć informacje na temat jego wielkości i kształtu, oraz
2) metody termoanalityczne umożliwiające identyfikację polimerów zawartych w próbce i zmierzenie całkowitej masy każdego rodzaju polimeru. W przypadku metod mikrospektroskopii optycznej IR lub ramanowskiej określenie składu polimerów wymaga porównania widm cząstek z biblioteką widm znanych polimerów. Najmniejsza wykrywalna wielkość cząstek, która wciąż umożliwia identyfikację polimeru, zależy od metod (IR lub ramanowska) i zastosowanego przyrządu. W przypadku metod termoanalitycznych identyfikacja składów polimerów wymaga porównania ich produktów dysocjacji termicznej z biblioteką widm masowych produktów pirolizy znanych polimerów. Kwantyfikacja zidentyfikowanych polimerów wymaga kalibracji w przypadku każdego polimeru. Same metody termoanalityczne nie są w stanie dostarczyć informacji na temat liczby, wielkości lub kształtu cząstek. W przypadku metod termoanalitycznych nie istnieje dolna granica wykrywalności wielkości cząstek, ale metody te są ograniczone przez poziomy minimalnej wykrywalnej masy.
(8) Zgłoszone poziomy mikroplastiku w wodzie pitnej wahały się od 0,0001 do 440 cząstek na litr, ale dane z badań europejskich mieszczą się głównie w niższym zakresie stężeń. Te niskie poziomy można z większą wiarygodnością wykrywać metodami mikrospektroskopii optycznej IR lub ramanowskiej niż metodami termoanalitycznymi.
(9) Identyfikacja polimerów za pomocą technik wymienionych w motywie 7 wymaga porównania z bibliotekami widm znanych polimerów. Mikroplastiki mogą składać się z bardzo szerokiej gamy polimerów, kopolimerów i dodatków; nie ma zatem gwarancji, że biblioteki widm zawierają wszystkie możliwe warianty. W związku z tym pragmatyczne podejście do monitorowania powinno polegać na analizie i rejestrowaniu występowania mniejszej grupy określonych polimerów, o których wiadomo, że są powszechnie obecne w środowisku i wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Ponadto w przypadku gdy metoda analizy pozytywnie identyfikuje cząstki innych polimerów syntetycznych, są one również rejestrowane.
(10) Komisja, po konsultacji z państwami członkowskimi, wyznaczyła ekspertów w tej dziedzinie w celu uzupełnienia informacji zebranych na podstawie opublikowanych badań i ukierunkowania prac nad najlepszą metodyką pomiaru zakresu stężeń mikroplastików, które z największym prawdopodobieństwem występują w europejskiej wodzie pitnej.
(11) Próbki powinny być reprezentatywne dla systemu zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi i, w miarę możliwości, powinny być pobierane zgodnie ze znormalizowanymi procedurami.
(12) Ze względu na ograniczenia i trudności w gromadzeniu danych dotyczących mikroplastiku w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi w odniesieniu do szerokiego zakresu rodzajów, form i stężeń polimerów, a także z uwagi na to, że monitorowanie mikroplastiku jest nowością oraz że istnieje obciążenie administracyjne i finansowe związane z pobieraniem próbek, analizą i dokumentowaniem danych, metodyka pomiaru zawartości mikroplastiku powinna być proporcjonalna, odpowiednia i opłacalna.
(13) Metodyka powinna zatem dopuszczać elastyczność w stosowaniu różnych urządzeń do pobierania próbek, przyrządów i technik analizy/przetwarzania danych, pod warunkiem że spełniają one pewne wymogi dotyczące zbierania i identyfikacji cząstek i włókien mikroplastiku w określonym zakresie wielkości.
(14) Ze względu na złożony i wieloaspektowy charakter informacji uzyskanych w wyniku analizy mikroplastiku w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi (stężenie mikroplastiku, skład, wielkość i kształt cząstek) należy przyjąć pragmatyczne podejście w celu zmniejszenia stopnia złożoności danych poprzez klasyfikację mikroplastiku na podstawie wcześniej określonych kategorii wielkości, kształtu i składu,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Sporządzono w Brukseli dnia 11 marca 2024 r.