Regulamin ONZ nr 17 - Jednolite przepisy dotyczące homologacji pojazdów w odniesieniu do siedzeń, ich kotwiczeń i zagłówków [2023/406]
(Dz.U.UE L z dnia 27 lutego 2023 r.)
Obejmujący wszystkie obowiązujące teksty, w tym:
serię poprawek 10 - data wejścia w życie: 9 czerwca 2021 r.
Niniejszy dokument służy wyłącznie do celów dokumentacyjnych. Autentycznymi i prawnie wiążącymi tekstami są:
ECE/TRANS/WP.29/2015/47
ECE/TRANS/WP.29/2017/121
ECE/TRANS/WP.29/2017/122
ECE/TRANS/WP.29/2018/142
ECE/TRANS/WP.29/2019/116
ECE/TRANS/WP.29/2019/35
ECE/TRANS/WP.29/2020/106
SPIS TREŚCI
REGULAMIN
1. Zakres
2. Definicje
3. Wystąpienie o homologację
4. Homologacja
5. Wymogi
6. Badania
7. Zgodność produkcji
8. Sankcje z tytułu niezgodności produkcji
9. Zmiana typu pojazdu i rozszerzenie homologacji w odniesieniu do siedzeń, ich kotwiczeń lub zagłówków
10. Ostateczne zaniechanie produkcji
11. Instrukcja obsługi
12. Nazwy i adresy placówek technicznych odpowiedzialnych za przeprowadzanie badań homologacyjnych oraz nazwy i adresy organów udzielających homologacji typu
13. Przepisy przejściowe
ZAŁĄCZNIKI
1. Zawiadomienie
2. Układy znaków homologacji
3. Procedura określania punktu "H" i rzeczywistego kąta tułowia dla miejsc siedzących w pojazdach silnikowych
Dodatek 1 - Opis trójwymiarowej maszyny punktu "H"
Dodatek 2 - Trójwymiarowy układ odniesienia
Dodatek 3 - Dane odniesienia dotyczące miejsc siedzących
4. Procedura badań pomiarowych szerokości minimalnej
5. Procedura badania przemieszczenia i wytrzymałości
6. Procedury badań na rozproszenie energii przez oparcie siedzenia
7. Metoda badania wytrzymałości kotwiczeń siedzeń oraz układów regulacji, blokady i przesuwu
8. Procedura badań pomiarowych przerw
9. Procedura badania urządzeń przeznaczonych do ochrony osób znajdujących się w pojeździe przed przemieszczającym się bagażem
Dodatek - Korytarz krzywej opóźnienia lub przyspieszenia sań w czasie (symulacja zderzenia czołowego)
10. Procedura badań pomiarowych wysokości
11. Procedura badań pomiarowych prześwitu
12. Procedura badania pochłaniania energii przez zagłówek od przodu
13. Procedura badania utrzymania wysokości
14. Procedura badania parametrów dynamicznych
15. Procedura badania pozycji nieużytkowej
1. ZAKRES
Niniejszy regulamin ma zastosowanie do:
a) pojazdów kategorii M1 i N 1 w odniesieniu do wytrzymałości siedzeń oraz ich kotwiczeń, a także w odniesieniu do ich zagłówków;
b) pojazdów kategorii M2 i M31 w odniesieniu do siedzeń nieobjętych regulaminem nr 80, w odniesieniu do wytrzymałości siedzeń oraz ich kotwiczeń, a także w odniesieniu do ich zagłówków;
c) pojazdów kategorii M1 w odniesieniu do konstrukcji tylnych części oparć siedzeń i konstrukcji urządzeń mających na celu ochronę znajdujących się w pojeździe osób przed zagrożeniem wynikającym z przemieszczenia się bagażu w przypadku zderzenia czołowego.
Nie ma on zastosowania do pojazdów w odniesieniu do siedzeń skierowanych bokiem bądź tyłem do kierunku jazdy ani do zagłówków montowanych na takich siedzeniach, z wyjątkiem pojazdów kategorii M2 i M3 klas A i I, z zastrzeżeniem przepisów pkt 5.1.1.
2. DEFINICJE
Do celów niniejszego regulaminu:
2.1. "homologacja pojazdu" oznacza homologację typu pojazdu w odniesieniu do wytrzymałości siedzeń i ich kotwiczeń, projektowania tylnych części oparć siedzeń oraz właściwości montowanych na nich zagłówków;
2.2. "typ pojazdu" oznacza kategorię pojazdów silnikowych nieróżniących się pod takimi zasadniczymi względami, jak:
2.2.1. konstrukcja, kształt, wymiary, materiały i masa siedzeń, przy czym siedzenia mogą się różnić pokryciem i kolorem; różnice nieprzekraczające 5 % masy homologowanego typu siedzenia uznaje się za nieistotne;
2.2.2. typ i wymiary układów regulacji, przesuwu i blokady oparcia siedzenia oraz siedzeń i ich części;
2.2.3 typy i wymiary kotwiczeń siedzeń;
2.2.4. wymiary, szkielet konstrukcji, materiały i obicie zagłówków, przy czym mogą się one różnić kolorem i pokryciem;
2.2.5. typ i rozmiary elementów blokujących zagłówka oraz, w przypadku zagłówka oddzielnego, właściwości części pojazdu, do której przymocowany jest zagłówek;
2.3. "siedzenie" oznacza konstrukcję, wraz z wykończeniem, która może, ale nie musi, być integralną częścią konstrukcji pojazdu, przeznaczoną na miejsce siedzące dla jednej osoby. W zależności od jego ułożenia siedzenie definiuje się w następujący sposób:
2.3.1. "siedzenie skierowane przodem do kierunku jazdy" oznacza siedzenie, które może być używane, kiedy pojazd znajduje się w ruchu i które jest skierowane w stronę przedniej części pojazdu w taki sposób, że pionowa płaszczyzna symetrii siedzenia tworzy kąt mniejszy niż +10° lub -10° z pionową płaszczyzną symetrii pojazdu;
2.3.2. "siedzenie skierowane tyłem do kierunku jazdy" oznacza siedzenie, które może być używane, kiedy pojazd znajduje się w ruchu i które jest skierowane w stronę tylnej części pojazdu w taki sposób, że pionowa płaszczyzna symetrii siedzenia tworzy kąt mniejszy niż +10° lub -10° z pionową płaszczyzną symetrii pojazdu;
2.3.3. "siedzenie skierowane bokiem do kierunku jazdy" oznacza siedzenie, które może być używane, kiedy pojazd znajduje się w ruchu i które jest skierowane w stronę boku pojazdu w taki sposób, że pionowa płaszczyzna symetrii siedzenia tworzy kąt 90° (±10°) z pionową płaszczyzną symetrii pojazdu;
2.4. "siedzenie kanapowe" oznacza kompletną konstrukcję z wykończeniem, przeznaczoną do siedzenia dla więcej niż jednej dorosłej osoby;
2.5. "kotwiczenie" oznacza układ, przy pomocy którego konstrukcja siedzenia jest mocowane do konstrukcji pojazdu, w tym powiązane części konstrukcji pojazdu;
2.6. "przeznaczone do użytku przez osobę znajdującą się w pojeździe" oznacza, w odniesieniu do regulacji siedzenia i zagłówka, pozycje regulacji używane przez osoby zajmujące siedzenia, gdy pojazd znajduje się w ruchu, a nie pozycje przeznaczone wyłącznie do ułatwienia wsiadania i wysiadania osób znajdujących się w pojeździe, dostępu do miejsc przechowywania ładunku lub przechowywania ładunku w pojeździe;
2.7. "układ regulacji" oznacza urządzenie umożliwiające ustawienie siedzenia lub jego części w pozycji dostosowanej do budowy ciała osoby zajmującej siedzenie. Urządzenie takie może w szczególności umożliwiać:
2.7.1. przesuw wzdłużny;
2.7.2. przesuw pionowy;
2.7.3. przemieszczanie kątowe;
2.8. "układ przesuwu" oznacza urządzenie, za pomocą którego siedzenie lub jedna z jego części może zostać przesunięta lub obrócona, bez ustalonej pozycji pośredniej, w sposób zapewniający łatwy dostęp znajdujących się w pojeździe osób do przestrzeni za danym siedzeniem;
2.9. "układ blokady" oznacza urządzenie zapewniające utrzymanie siedzenia i jego części w danym położeniu użytkowym;
2.10. "siedzenie składane" oznacza siedzenie, które jest zazwyczaj złożone, może być łatwo obsługiwane i jest przeznaczone do okazjonalnego użytku przez osobę znajdującą się w pojeździe;
2.11. "płaszczyzna poprzeczna" oznacza płaszczyznę pionową prostopadłą do wzdłużnej płaszczyzny symetrii pojazdu;
2.12. "płaszczyzna wzdłużna" oznacza dowolną płaszczyznę równoległą do pionowej zerowej płaszczyzny wzdłużnej pojazdu, jak określono w załączniku 3 dodatek 2;
2.13. "zagłówek" oznacza - na dowolnym wyznaczonym miejscu siedzącym - urządzenie ograniczające przemieszczanie się do tyłu głowy względem tułowia osoby zajmującej siedzenie oraz o wysokości równej lub większej niż 700 mm w dowolnym punkcie między dwiema pionowymi płaszczyznami wzdłużnymi przechodzącymi w odległości 85 mm po obu stronach linii tułowia, w dowolnej pozycji regulacji prześwitu i wysokości, mierzonej zgodnie z załącznikiem 10;
2.13.1. "zagłówek zintegrowany" oznacza zagłówek, który tworzy górna część oparcia siedzenia;
2.13.2. "zagłówek odłączalny" oznacza zagłówek, który stanowi element odłączany od siedzenia, zaprojektowany w sposób umożliwiający wstawianie w konstrukcję oparcia siedzenia i trwałe w niej zamocowanie. Definicji tej odpowiada zagłówek odłączalny, który da się oddzielić od siedzenia wyłącznie przy użyciu narzędzi lub po częściowym bądź całkowitym usunięciu elementów siedzenia;
2.13.3. "zagłówek oddzielny" oznacza zagłówek, który stanowi element oddzielny od siedzenia, zaprojektowany w sposób umożliwiający wstawianie w konstrukcję pojazdu lub trwałe w niej zamocowanie;
2.13.4. "regulowany zagłówek" oznacza zagłówek, którego pozycję można zmieniać niezależnie od oparcia siedzenia między co najmniej dwiema pozycjami regulacji przeznaczonymi do użytku przez osobę znajdującą się w pojeź- dzie;
2.14. "tylne okno dachowe" oznacza skierowane do tyłu przeszklenie znajdujące się w tylnej części panelu dachowego;
2.15. "prześwit" oznacza odległość w poziomie między przednią powierzchnią zagłówka a najbardziej wysuniętym do tyłu punktem głowy;
2.16. "prześwit punktu »R«" oznacza prześwit mierzony zgodnie z załącznikiem 11;
2.17. "prześwit odniesienia BioRID" oznacza prześwit określony zgodnie z załącznikiem 14;
2.18. "punkt »H«" oznacza obrotowy środek obrotu tułowia i uda maszyny punktu "H", która została zainstalowana na siedzeniu pojazdu zgodnie z załącznikiem 3. Określony zgodnie z procedurą opisaną w załączniku 3 punkt "H" uważany jest za stały w stosunku do konstrukcji poduszki siedzenia i uważa się, że przesuwa się z nią, jeżeli siedzenie jest regulowane w kierunku X;
2.19. "punkt »R«" oznacza punkt konstrukcyjny określony przez producenta pojazdu dla każdego miejsca siedzącego i ustanowiony w odniesieniu do trójwymiarowego układu odniesienia zdefiniowanego w załączniku 3. Punkt "R" zdefiniowano w załączniku 3 i:
2.19.1. na jego podstawie wyznaczana jest najbardziej tylna normalna pozycja konstrukcyjna kierowania lub jazdy każdego wyznaczonego miejsca siedzącego w pojeździe;
2.19.2. jego współrzędne są wyznaczone w stosunku do projektowanej konstrukcji pojazdu;
2.19.3. symuluje położenie środka obrotu tułowia i uda człowieka;
2.20. "linia odniesienia" oznacza linię na manekinie przedstawioną na rys. 1 w dodatku 1 do załącznika 3 do niniejszego regulaminu;
2.21. "konstrukcyjny kąt tułowia" oznacza kąt zmierzony dla maszyny punktu "H" między pionową linią przechodzącą przez punkt "R" i linią tułowia w położeniu, które odpowiada konstrukcyjnej pozycji oparcia siedzenia określonej przez producenta pojazdu;
2.22. "rzeczywisty szczyt zagłówka" oznacza najwyższy punkt na linii środkowej zagłówka, określony zgodnie z załącznikiem 10 i oznaczony jako punkt przecięcia;
2.23. "wysokość zagłówka" oznacza odległość od punktu "R", mierzoną równolegle do linii tułowia, do rzeczywistego szczytu (punktu przecięcia) zagłówka w płaszczyźnie normalnej do linii tułowia;
2.24. "trójwymiarowa maszyna punktu »H«" ("maszyna punktu »H«") oznacza urządzenie wykorzystywane w celu określania punktów "H" i rzeczywistych kątów tułowia. Urządzenie to zdefiniowano w załączniku 3;
2.25. "linia tułowia" oznacza środkową linię sondy maszyny punktu "H", przy czym sonda ma całkowicie tylne położenie;
2.26. "rzeczywisty kąt tułowia" oznacza kąt zmierzony przy użyciu maszyny punktu "H" między pionową linią przechodzącą przez punkt "H" a linią tułowia z wykorzystaniem kwadrantu kąta pleców na maszynie punktu "H";
2.27. "punkt »R50«" oznacza punkt konstrukcyjny określony przez producenta pojazdu dla siedzącego 50-cio centylo- wego mężczyzny dla wyznaczonego miejsca siedzącego;
2.28. "odbicie" oznacza ruch głowy po kontakcie z zagłówkiem (tj. czasy po T-HRC(end));
2.29. "podparcie boczne" oznacza regulowane elementy siedzenia po bokach poduszki siedzenia lub oparcia siedzenia, umożliwiające boczne podtrzymanie ciała osoby znajdującej się w pojeździe;
2.30. "przegroda wewnętrzna" oznacza części lub urządzenia inne niż oparcia siedzeń, mające na celu ochronę znajdujących się w pojeździe osób przed przemieszczającym się bagażem; przegrodę wewnętrzną stanowić może w szczególności siatka z tkaniny lub drutu umieszczona powyżej poziomu oparć siedzeń w pozycji wyprostowanej lub złożonej. Zagłówki instalowane jako standardowe wyposażenie pojazdów wyposażonych w takie części lub urządzenia uważa się za część przegrody wewnętrznej. Siedzenia wyposażonego w zagłówek nie uważa się jednak za stanowiące samo w sobie przegrodę wewnętrzną.
3. WYSTĄPIENIE O HOMOLOGACJĘ
3.1. Wniosek o homologację typu pojazdu składa producent pojazdu lub jego należycie upoważniony przedstawiciel.
3.2. Do wniosku należy dołączyć wymienione poniżej dokumenty w trzech egzemplarzach, zawierające następujące dane szczegółowe:
3.2.1. szczegółowy opis typu pojazdu w odniesieniu do konstrukcji siedzeń, ich kotwiczeń oraz układów regulacji, przesuwu i blokady;
3.2.1.1. w razie potrzeby szczegółowy opis lub rysunki przegrody wewnętrznej;
3.2.2. rysunki, w odpowiedniej skali i wystarczająco szczegółowe, siedzeń, ich kotwiczeń w pojeździe oraz układów regulacji, przesuwu i blokady.
3.2.3. W przypadku siedzenia z zagłówkiem odłączalnym:
3.2.3.1. szczegółowy opis zagłówka, określający w szczególności materiał lub materiały użyte do obicia;
3.2.3.2. szczegółowy opis położenia, rodzaju podparcia oraz elementów mocujących służących do montażu zagłówka
ma siedzeniu.
3.2.4. W przypadku zagłówka oddzielnego:
3.2.4.1. szczegółowy opis zagłówka, określający w szczególności materiał lub materiały użyte do obicia;
3.2.4.2. szczegółowy opis położenia oraz elementów mocujących służących do montażu zagłówka do konstrukcji siedzenia.
3.3. Placówce technicznej odpowiedzialnej za przeprowadzenie badań homologacyjnych należy dostarczyć:
3.3.1. pojazd reprezentatywny dla typu pojazdu będącego przedmiotem homologacji lub części takiego pojazdu, które placówka techniczna uzna za niezbędne do badań homologacyjnych;
3.3.2. dodatkowy zespół siedzeń, w jakie wyposażony jest pojazd, wraz z kotwiczeniami.
3.3.3. W przypadku pojazdów z siedzeniami, które są lub mogą być wyposażone w zagłówki, oprócz spełnienia wymogów określonych w pkt 3.3.1 i 3.3.2 powyżej:
3.3.3.1. w przypadku zagłówków odłączalnych: dodatkowy zespół wyposażonych w zagłówki siedzeń, w jakie wyposażony jest pojazd, wraz z kotwiczeniami.
3.3.3.2. w przypadku zagłówków oddzielnych: dodatkowy zespół siedzeń, w jakie wyposażony jest pojazd, wraz z kotwiczeniami, dodatkowy zespół odpowiednich zagłówków oraz część konstrukcji pojazdu, do której zamocowane są zagłówki lub cała konstrukcja.
4. HOMOLOGACJA
4.1. Homologacji typu pojazdu udziela się, jeżeli pojazd, którego dotyczy wniosek o homologację zgodnie z niniejszym regulaminem, spełnia odnośne wymogi (siedzenia, które są lub mogą być wyposażone w zagłówki).
4.2. Każdemu homologowanemu typowi nadaje się numer homologacji. Dwie pierwsze jego cyfry (obecnie 09, odpowiadające serii poprawek 09) wskazują serię poprawek obejmujących ostatnie główne zmiany techniczne do regulaminu, na podstawie którego udzielono homologacji. Ta sama Umawiająca się Strona nie może przydzielić tego samego numeru temu samemu typowi pojazdu wyposażonemu w siedzenia lub zagłówki innych typów bądź z siedzeniami zamontowanymi w pojeździe w inny sposób (ma to zastosowanie zarówno do siedzeń z zagłówkami, jak i bez zagłówków) ani innemu typowi pojazdu.
4.3. Powiadomienie o homologacji, rozszerzeniu lub odmowie homologacji typu pojazdu zgodnie z niniejszym regulaminem zostaje przekazane w postaci formularza zgodnego ze wzorem przedstawionym w załączniku 1 do niniejszego regulaminu Stronom Porozumienia stosującym niniejszy regulamin.
4.4. Na każdym pojeździe zgodnym z typem pojazdu homologowanym na podstawie niniejszego regulaminu, w widocznym i łatwo dostępnym miejscu określonym w formularzu homologacji, umieszcza się międzynarodowy znak homologacji zawierający:
4.4.1. okrąg otaczający literę "E", po której następuje numer identyfikujący państwo udzielające homologacji 2 ;
4.4.2. numer niniejszego regulaminu, literę "R", myślnik i numer homologacji umieszczone z prawej strony okręgu opisanego w pkt 4.4.1 powyżej;
4.4.3. Jeżeli jednak pojazd wyposażony jest w jedno lub więcej siedzeń, które są lub mogą być wyposażone w zagłówki, homologowanych jako spełniające wymogi pkt 5.2 i 5.3 poniżej, po numerze niniejszego regulaminu następują litery "RA". W formularzu zgodnym ze wzorem w załączniku 1 do niniejszego regulaminu pod- aje się, które siedzenia w pojeździe są lub mogą być wyposażone w zagłówki. Oznakowania wskazują również, że wszelkie pozostałe siedzenia w pojeździe, które nie są lub nie mogą być wyposażone w zagłówki, uzyskały homologację i spełniają wymogi pkt 5.2 niniejszego regulaminu.
4.5. Jeżeli pojazd jest zgodny z typem pojazdu homologowanym zgodnie z jednym lub większą liczbą regulaminów stanowiących załączniki do Porozumienia w państwie, które udzieliło homologacji na podstawie niniejszego regulaminu, symbol podany w pkt 4.4.1 powyżej nie musi być powtarzany. W takim przypadku numery regulaminu i homologacji oraz dodatkowe symbole wszystkich regulaminów, zgodnie z którymi udzielono homologacji w państwie, które udzieliło homologacji na podstawie niniejszego regulaminu, należy umieścić w kolumnach po prawej stronie symbolu opisanego w pkt 4.4.1 powyżej.
4.6. Znak homologacji musi być czytelny i nieusuwalny.
4.7. Znak homologacji umieszcza się na tabliczce znamionowej pojazdu zamontowanej przez producenta lub w jej pobliżu.
4.8. Przykładowe układy znaków homologacji przedstawiono w załączniku 2 do niniejszego regulaminu.
5. WYMOGI
5.1. Wymogi ogólne
5.1.1. Montaż siedzeń skierowanych bokiem do kierunku jazdy jest zakazany w pojazdach kategorii M1, N1, M2 (klasy II, III i B) oraz M3 o maksymalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 10 ton (klasy II, III i B).
5.1.2. Nie dotyczy to ambulansów i pojazdów przeznaczonych do użytku w służbach wojskowych, obronie cywilnej, straży pożarnej i w siłach odpowiedzialnych za utrzymanie porządku publicznego.
5.2. Ogólne wymogi mające zastosowanie do wszystkich siedzeń pojazdów kategorii M1 3
5.2.1. Każdy układ regulacji oraz przesuwu musi zawierać działający automatycznie układ blokady.
Układy blokady dla podłokietników lub innych urządzeń zwiększających komfort nie są niezbędne, o ile obecność takich urządzeń nie zwiększa ryzyka odniesienia obrażeń przez użytkowników pojazdu w razie zderzenia.
Siedzenia składane muszą blokować się automatycznie w położeniu użytkowym.
5.2.2. Element odblokowujący urządzenie określone w pkt 2.7 niniejszego regulaminu umieszcza się po zewnętrznej stronie siedzenia, blisko drzwi. Jest on łatwo dostępny, nawet dla osoby zajmującej siedzenie bezpośrednio za takim siedzeniem.
5.2.3. Tylna część siedzeń mieszczących się w obszarze 1 zdefiniowanym z pkt 6.8.1.1 poniżej przechodzi badanie rozpraszania energii zgodnie z wymogami załącznika 6 do niniejszego regulaminu.
5.2.3.1. Wymóg ten uważa się za spełniony, jeżeli podczas badań przeprowadzonych zgodnie z procedurą określoną w załączniku 6 do niniejszego regulaminu opóźnienie modelu głowy nie przekracza 80 g w sposób ciągły dłużej niż przez 3 ms. Ponadto podczas badania ani po nim nie może powstać niebezpieczna krawędź.
5.2.3.2. Wymogi pkt 5.2.3 nie mają zastosowania do siedzeń znajdujących się najdalej z tyłu: siedzeń stykających się oparciami ani do siedzeń zgodnych z przepisami regulaminu ONZ nr 21 "Jednolite przepisy dotyczące homologacji pojazdów w zakresie wyposażenia wnętrza" (E/ECE/324-E/ECE/TRANS/505/Rev.1/Add.20/Rev.2, w ostatnio zmienionej wersji).
5.2.4. Powierzchnia tylnych części siedzeń nie wykazuje niebezpiecznej szorstkości ani ostrych krawędzi, które mogłyby zwiększać ryzyko odniesienia obrażeń przez osoby znajdujące się w pojeździe lub zakres takich obrażeń. Wymóg ten uważa się za spełniony, jeżeli powierzchnia tylnych części siedzeń poddawanych badaniu w warunkach określonych w pkt 6.1 poniżej wykazuje promienie krzywizny nie mniejsze niż:
2,5 mm w obszarze 1,
5,0 mm w obszarze 2,
3,2 mm w obszarze 3.
Obszary te zdefiniowano w pkt 6.8.1 poniżej.
5.2.4.1. Powyższy wymóg nie ma zastosowania do:
5.2.4.1.1. części różnych obszarów posiadających element wystający na nie więcej niż 3,2 mm z otaczającej powierzchni oraz zaokrąglone krawędzie, z zastrzeżeniem, że wysokość elementu wystającego wynosi nie więcej niż połowę jego szerokości;
5.2.4.1.2. siedzeń znajdujących się najdalej z tyłu, siedzeń stykających się oparciami ani do siedzeń zgodnych z przepisami regulaminu ONZ nr 21 "Jednolite przepisy dotyczące homologacji pojazdów w zakresie wyposażenia wnętrza" (E/ECE/324-E/ECE/TRANS/505/Rev.1/ Add.20/Rev.2, w ostatnio zmienionej wersji);
5.2.4.1.3. tylnych części siedzeń znajdujących się poniżej poziomej płaszczyzny przechodzącej przez najniższy punkt "R" w każdym rzędzie siedzeń. (jeżeli rzędy siedzeń są różnych wysokości, płaszczyznę, zaczynając od tyłu, należy obrócić w górę lub w dół tworząc pionowy stopień przechodzący przez punkt "R" rzędu siedzeń znajdującego się bezpośrednio z przodu),
5.2.4.1.4. części takich jak "elastyczna siatka druciana".
5.2.4.2. W obszarze 2, zdefiniowanym w pkt 6.8.1.2 poniżej, powierzchnie mogą mieć promień mniejszy niż 5 mm, ale nie mniejszy niż 2,5 mm, z zastrzeżeniem przejścia badania rozpraszania energii określonego w załączniku 6 do niniejszego regulaminu. Ponadto powierzchnie takie muszą być wyściełane, co uniemożliwi bezpośrednią styczność głowy ze szkieletem konstrukcji siedzenia.
5.2.4.3. Jeżeli zdefiniowane powyżej obszary pokryte są materiałem o twardości mniejszej niż 50 w skali Shore'a A, powyższe wymogi, z wyjątkiem wymogów dotyczących badania rozpraszania energii zgodnie z załącznikiem 6, stosują się tylko do części sztywnych.
5.2.5. Podczas badań określonych w pkt 6.2 i 6.3 poniżej oraz po nich nie mogą wystąpić żadne nieprawidłowości w działaniu szkieletu konstrukcji siedzenia, kotwiczenia siedzenia oraz układów regulacji, przesuwu lub ich urządzeń blokujących. Trwałe odkształcenia, w tym pęknięcia, są dopuszczalne, z zastrzeżeniem, że nie zwiększają one ryzyka odniesienia obrażeń przez osoby znajdujące się w pojeździe w przypadku zderzenia oraz że zachowano określone obciążenia.
5.2.6. Podczas badań opisanych w pkt 6.3 poniżej oraz w pkt 2.1 załącznika 9 do niniejszego regulaminu, nie może nastąpić zwolnienie układu blokady.
5.2.7. Po badaniach układy przesuwu mające za cel ułatwianie dostępu użytkownikom muszą być w stanie używalności; możliwe musi być odblokowanie każdego z nich co najmniej raz oraz przesunięcie siedzenia lub części siedzenia, dla której są przeznaczone.
Wszelkie inne układy przesuwu, a także układy regulacji i ich układy blokady nie muszą być w stanie używalności.
W przypadku siedzeń wyposażonych w zagłówki uważa się, że wytrzymałość oparcia i jego urządzeń blokujących spełnia wymogi określone w pkt 6.2, jeżeli po badaniu zgodnie z załącznikiem 5 poniżej nie występuje uszkodzenie siedzenia ani oparcia; w przeciwnym razie należy wykazać, że siedzenie może spełnić wymogi badawcze określone w pkt 6.2.
W przypadku siedzeń (kanap) z większą liczbą miejsc siedzących niż zagłówków i w przypadku, gdy producent zdecyduje się nie stosować 53 daNm podczas badania określonego w załączniku 5 pkt 3.1, oprócz badania określonego w załączniku 5 pkt 3.1 należy przeprowadzić badanie wytrzymałości oparcia siedzenia określone w pkt 6.2.
5.3. Ogólne specyfikacje mające zastosowanie do siedzeń pojazdów kategorii N1, N2 i N3 oraz do siedzeń pojazdów kategorii M2 i M3 nieobjętych regulaminem ONZ nr 80
Z wyjątkiem przepisów pkt 5.1, wymogi stosują się również do siedzeń skierowanych bokiem do kierunku jazdy we wszystkich kategoriach pojazdów.
5.3.1. Siedzenia i siedzenia kanapowe muszą być trwale zamontowane w pojeździe.
5.3.2. Siedzenia przesuwne i siedzenia kanapowe muszą automatycznie blokować się we wszystkich przewidzianych pozycjach.
5.3.3. Regulowane oparcia muszą blokować się we wszystkich przewidzianych pozycjach.
5.3.4. Wszystkie siedzenia, które mogą być przechylane do przodu lub mają składane oparcia oraz siedzenia składane muszą blokować się automatycznie w położeniu użytkowym.
Wymagań tych nie stosuje się do siedzeń składanych zamocowanych w przestrzeniach przeznaczonych dla wózków inwalidzkich lub dla pasażerów stojących w pojazdach kategorii M2 lub M3 klasy I, II lub A oraz do siedzeń składanych zainstalowanych w przejściach pojazdów kategorii M2 lub M3.
5.4. Montaż zagłówków
5.4.1. Zagłówek montuje się na każdym zewnętrznym przednim siedzeniu w każdym pojeździe kategorii M1. Zgodnie z niniejszym regulaminem homologowane mogą być także siedzenia wyposażone w zagłówki przeznaczone do montażu w innym miejscu siedzącym oraz w innych kategoriach pojazdów.
5.4.2. Na każdym zewnętrznym siedzeniu przednim jest zamocowany zagłówek w każdym pojeździe kategorii M2 o maksymalnej masie nieprzekraczającej 3 500 kg i kategorii N1; zagłówki montowane w takich pojazdach zgodne są z wymogami regulaminu ONZ nr 25 zmienionego serią poprawek 04.
5.5. Wymogi specjalne dotyczące siedzeń, które są lub mogą być wyposażone w zagłówki
5.5.1. Obecność zagłówków w pojeździe nie może stanowić dodatkowego źródła zagrożenia dla osób znajdujących się w pojeździe. W szczególności w żadnej pozycji użytkowej zagłówek nie może wykazywać niebezpiecznej szorstkości ani ostrych krawędzi mogących zwiększyć ryzyko powstania lub zakres obrażeń u osób znajdujących się w pojeździe.
5.5.1.1. Części przedniej i tylnej powierzchni zagłówków znajdujących się w obszarze 1, zdefiniowanych w pkt 6.8.1.1.3 poniżej, są wyściełane w sposób zapobiegający jakiejkolwiek bezpośredniej styczności głowy ze składnikami konstrukcji oraz spełniają wymogi pkt 5.2.4 powyżej.
5.5.1.2. Części przedniej i tylnej powierzchni zagłówków znajdujących się w obszarze 2, zdefiniowanych w pkt 6.8.1.2 poniżej, są wyściełane w sposób zapobiegający jakiejkolwiek bezpośredniej styczności głowy ze składnikami konstrukcji oraz spełniają wymogi pkt 5.2.4 powyżej, stosujące się do tylnych części siedzeń znajdujących się w obszarze 2. Jeżeli do przedniej powierzchni zagłówków stosuje się pkt 5.2.4.2, badanie rozpraszania energii przeprowadza się zgodnie z załącznikiem 12. W przypadku zagłówków zintegrowanych z oparciem za przednią powierzchnię zagłówka uznaje się obszar położony powyżej płaszczyzny prostopadłej do linii odniesienia w odległości 540 mm od punktu "R" i pomiędzy dwiema pionowymi płaszczyznami wzdłużnymi w odległości 85 mm po obu stronach linii odniesienia.
5.5.2. Części tylnych powierzchni zagłówków znajdujących się w obszarze 1, zdefiniowanym w pkt 6.8.1.1.3 poniżej, przechodzą badanie pochłaniania energii.
5.5.2.1. Wymóg ten uważa się za spełniony, jeżeli podczas badań przeprowadzonych zgodnie z procedurą określoną w załączniku 6 opóźnienie modelu głowy nie przekracza 80 g w sposób ciągły dłużej niż przez 3 ms. Ponadto podczas badania ani po nim nie może powstać niebezpieczna krawędź.
5.5.3. Wymogi pkt 5.5.1 i 5.5.2 powyżej nie mają zastosowania do części tylnych zagłówków przeznaczonych do instalacji na siedzeniach, za którymi nie montuje się innych siedzeń.
5.5.4. Zagłówki mocuje się do siedzeń lub do konstrukcji pojazdu w taki sposób, by pod naciskiem wywieranym przez model głowy w czasie badania żadna ze sztywnych i niebezpiecznych części nie wystawała przez obicia zagłówka lub przez jego mocowanie do oparcia.
5.5.5. W przypadku siedzenia wyposażonego w zagłówek wymogi pkt 5.2.3 mogą zostać uznane za spełnione po uzgodnieniu z placówką techniczną, jeżeli siedzenie wyposażone w zagłówek jest zgodne z wymogami pkt 5.5.2 powyżej.
5.6. Wymagania dotyczące charakterystyki.
5.6.1. Wymogi ogólne
5.6.1.1. Zagłówek montowany na każdym zewnętrznym siedzeniu przednim musi spełniać wymogi pkt 5.6.1.1.1 albo pkt 5.6.1.1.2 wedle wyboru producenta.
5.6.1.1.1. Zagłówek musi spełniać wymogi pkt 5.6.2.1, 5.6.3 do 5.6.7, 5.7, 5.8 i 5.10 niniejszego regulaminu.
5.6.1.1.2. Zagłówek musi spełniać wymogi pkt 5.6.2.1, 5.6.3 do 5.6.5, 5.6.7, 5.8, 5.9 i 5.10 niniejszego regulaminu.
5.6.1.2. W przypadku pojazdów wyposażonych w zagłówki na środkowych siedzeniach przednich zagłówek musi spełniać wymogi pkt 5.6.1.2.1 albo pkt 5.6.1.2.2 wedle wyboru producenta.
5.6.1.2.1. Zagłówek musi spełniać wymogi pkt 5.6.2.2, 5.6.3 do 5.6.5, 5.6.7, 5.7, 5.8 i 5.10 niniejszego regulaminu.
5.6.1.2.2. Zagłówek musi spełniać wymogi pkt 5.6.2.2, 5.6.3 do 5.6.5, 5.6.7, 5.8, 5.9 i 5.10 niniejszego regulaminu.
5.6.1.3. W przypadku pojazdów wyposażonych w zagłówki na zewnętrznych siedzeniach tylnych zagłówek musi spełniać wymogi pkt 5.6.1.3.1 albo pkt 5.6.1.3.2 wedle wyboru producenta.
5.6.1.3.1. Zagłówek musi spełniać wymogi pkt 5.6.2.4, 5.6.3 do 5.6.5, 5.6.7, 5.7, 5.8 i 5.10 niniejszego regulaminu.
5.6.1.3.2. Zagłówek musi spełniać wymogi pkt 5.6.2.4, 5.6.3 do 5.6.5, 5.6.7, 5.8, 5.9 i 5.10 niniejszego regulaminu.
5.6.1.4. W przypadku pojazdów wyposażonych w zagłówki na środkowych siedzeniach tylnych zagłówek musi spełniać wymogi pkt 5.6.1.4.1 albo pkt 5.6.1.4.2 wedle wyboru producenta.
5.6.1.4.1. Zagłówek musi spełniać wymogi pkt 5.6.2.6, 5.6.3 do 5.6.5, 5.6.7, 5.7, 5.8 i 5.10 niniejszego regulaminu.
5.6.1.4.2. Zagłówek musi spełniać wymogi pkt 5.6.2.6, 5.6.3 do 5.6.5, 5.6.7, 5.8, 5.9 i 5.10 niniejszego regulaminu.
5.6.1.5. Jeżeli niemożliwe jest umieszczenie manekina na wyznaczonych miejscach siedzących określonych w pkt 5.9 niniejszego regulaminu, to dany zagłówek musi spełniać wymogi odpowiednio pkt 5.6.1.1.1 albo 5.6.1.2.1, albo 5.6.1.3.1, albo 5.6.1.4.1 niniejszego regulaminu.
5.6.2. Wysokość zagłówków
Należy wykazać spełnienie wymagań dotyczących wysokości zgodnie z postanowieniami załącznika 10.
5.6.2.1. Wyznaczone zewnętrzne przednie miejsca siedzące
Wysokość zagłówka umieszczonego na wyznaczonym zewnętrznym przednim miejscu siedzącym musi wynosić:
a) nie mniej niż 830 mm w co najmniej jednej pozycji regulacji zagłówka; oraz
b) nie mniej niż 720 mm w każdej pozycji regulacji zagłówka.
Z wyjątkiem przypadków przewidzianych w pkt 5.6.2.3 niniejszego regulaminu.
5.6.2.2. Wyznaczone środkowe przednie miejsca siedzące wyposażone w zagłówki
Wysokość zagłówka umieszczonego na wyznaczonym środkowym przednim miejscu siedzącym musi wynosić nie mniej niż 720 mm w każdej pozycji regulacji, z wyjątkiem przypadków przewidzianych w pkt 5.6.2.3 niniejszego regulaminu.
5.6.2.3. Wyjątek
Jeżeli powierzchnia wewnętrzna linii dachu pojazdu, w tym podsufitki, fizycznie uniemożliwia uzyskanie wymaganej zgodnie z odpowiednio pkt 5.6.2.1 lub 5.6.2.2 niniejszego regulaminu wysokości zagłówka umieszczonego na wyznaczonym przednim miejscu siedzącym, to przerwa między zagłówkiem a powierzchnią wewnętrzną linii dachu, w tym podsufitką, przy pomiarze zgodnie z pkt 2.3.3.1 załącznika 10 nie może przekraczać 50 mm, gdy zagłówek jest ustawiony w najwyższej pozycji przeznaczonej do użytku przez osobę znajdującą się w pojeździe. Niemniej jednak w żadnym przypadku wysokość zagłówka umieszczonego na wyznaczonym przednim miejscu siedzącym nie może być mniejsza niż 700 mm przy zagłówku ustawionym w najniższej pozycji przeznaczonej do użytku przez osobę znajdującą się w pojeździe.
5.6.2.4. Wyznaczone zewnętrzne tylne miejsca siedzące wyposażone w zagłówki
Wysokość zagłówka umieszczonego na wyznaczonym zewnętrznym tylnym miejscu siedzącym musi wynosić nie mniej niż 720 mm w każdej pozycji regulacji, z wyjątkiem przypadków przewidzianych w pkt 5.6.2.5 niniejszego regulaminu.
5.6.2.5. Wyjątek
Jeżeli powierzchnia wewnętrzna linii dachu pojazdu, w tym podsufitki, lub tylne okno dachowe fizycznie uniemożliwiają uzyskanie wymaganej zgodnie z pkt 5.6.2.4 niniejszego regulaminu wysokości zagłówka umieszczonego na wyznaczonym zewnętrznym tylnym miejscu siedzącym, to przerwa między zagłówkiem a powierzchnią wewnętrzną linii dachu, w tym podsufitką, lub tylnym oknem dachowym przy pomiarze zgodnie z pkt 2.3.3.1 załącznika 10, nie może przekraczać 50 mm, gdy zagłówek jest ustawiony w najwyższej pozycji przeznaczonej do użytku przez osobę znajdującą się w pojeździe.
5.6.2.6. Wyznaczone środkowe tylne miejsca siedzące wyposażone w zagłówki
Przy pomiarze zgodnie z załącznikiem 10 wysokość żadnego zagłówka przeznaczonego do umieszczenia na środkowym tylnym siedzeniu lub miejscu siedzącym nie może być mniejsza niż 700 mm.
5.6.3. Minimalna szerokość
Przy pomiarze zgodnie z załącznikiem 4 szerokość boczna zagłówka musi wynosić nie mniej niż 85 mm po obu stronach linii tułowia (odległości L i L').
5.6.4. Przerwy w obrębie zagłówka
Jeżeli w zagłówku występuje jakakolwiek przerwa większa niż 60 mm przy pomiarze zgodnie z załącznikiem 8, to maksymalne przemieszczanie się do tyłu modelu głowy musi wynosić mniej niż 102 mm przy badaniu zagłówka z taką przerwą zgodnie z załącznikiem 5.
W przypadku zagłówków zintegrowanych z oparciem należy wziąć pod uwagę obszar:
powyżej płaszczyzny prostopadłej do linii odniesienia w odległości 540 mm od punktu "R" i pomiędzy dwiema pionowymi płaszczyznami wzdłużnymi w odległości 85 mm po obu stronach linii odniesienia.
5.6.5. Przerwy między zagłówkiem a szczytem oparcia siedzenia
Jeżeli wysokość zagłówka nie może być regulowana, to przy pomiarze zgodnie z załącznikiem 8 przerwa między dolną krawędzią zagłówka a szczytem oparcia siedzenia nie może być większa niż 60 mm.
W przypadku zagłówków z możliwością regulacji wysokości na więcej niż jedną pozycję przeznaczoną do użytku przez osobę znajdującą się w pojeździe przy zagłówku ustawionym w najniższej pozycji i pomiarze zgodnie z załącznikiem 8 przerwa między dolną krawędzią zagłówka a szczytem oparcia siedzenia nie może być większa niż 25 mm.
5.6.6. Wymaganie statycznego dotyczące maksymalnego prześwitu dla wyznaczonych zewnętrznych przednich miejsc siedzących
5.6.6.1. W przypadku regulowanych zagłówków obowiązuje wymóg, by rzeczywisty szczyt zagłówka we wszystkich pozycjach regulacji wysokości mieścił się w przedziale od 720 mm do 830 mm włącznie. Jeżeli rzeczywisty szczyt zagłówka ustawionego w najniższej pozycji znajduje się na wysokości powyżej 830 mm, wymogi niniejszego regulaminu muszą zostać spełnione tylko w tej pozycji.
W przypadku zagłówków regulowanych w płaszczyźnie wzdłużnej pojazdu wymóg maksymalnego prześwitu musi zostać spełniony w każdej pozycji dostępnej regulacji prześwitu.
5.6.6.2. Przy pomiarze zgodnie z załącznikiem 11 prześwit nie może przekraczać 45 mm.
5.6.6.3. Jeżeli zagłówek zewnętrznego przedniego siedzenia nie jest przymocowany do oparcia siedzenia, siedzenia ani zagłówka nie można wyregulować w taki sposób, by prześwit przekraczał 45 mm.
5.6.7. Wysokość przedniej powierzchni styku zagłówków przy pomiarze zgodnie z rys. 10-6 w załączniku 10 nie może być mniejsza niż 100 mm, z wyjątkiem zagłówków zintegrowanych.
5.7. Wymagania dotyczące charakterystyki statycznej
Każdy zagłówek powinien spełniać następujące wymagania statyczne.
5.7.1. Pochłanianie energii
W przypadku uderzenia w przednią powierzchnię zagłówka zgodnie z załącznikiem 12 opóźnienie modelu głowy nie może przekraczać 785 m/s2 (80 g) w sposób ciągły dłużej niż przez 3 milisekundy. Ponadto podczas badania ani po nim nie może powstać niebezpieczna krawędź.
5.7.2. Przemieszczenie
Przy badaniu zagłówka zgodnie z załącznikiem 5 podczas przykładania momentu 373 Nm do punktu "R" model głowy nie może ulec przemieszczeniu o więcej niż 102 mm w kierunku prostopadłym i do tyłu w stosunku do przemieszczonej wydłużonej linii odniesienia tułowia "r1".
5.7.3. Zagłówek i wytrzymałość jego kotwiczenia
Przy badaniu zagłówka i jego kotwiczenia zgodnie z załącznikiem 5 obciążenie przyłożone do zagłówka powinno osiągnąć 890 N i być utrzymywane przez co najmniej 5 sekund, o ile nie nastąpi uszkodzenie siedzenia lub zagłówka.
5.7.4. Utrzymanie wysokości regulowanego zagłówka
Przy badaniu zgodnie z załącznikiem 13 mechanizm regulowanego zagłówka nie może ulec uszkodzeniu umożliwiającemu przesunięcie zagłówka w dół o więcej niż 25 mm.
5.8. Pozycje nieużytkowe
5.8.1. Zagłówek siedzenia kierowcy nie może mieć pozycji nieużytkowej.
5.8.2. Zagłówek zewnętrznego przedniego siedzenia pasażera można ustawić w pozycji, w której jego wysokość nie spełnia wymogów pkt 5.6.2.1 niniejszego regulaminu. W każdej takiej pozycji zagłówek zewnętrznego przedniego siedzenia pasażera musi jednak spełniać wymogi pkt 5.8.4.1 niniejszego regulaminu.
5.8.3. Wszystkie zagłówki siedzeń tylnych i ewentualny zagłówek środkowego siedzenia przedniego można ustawić w pozycji, w której ich wysokość nie spełnia wymogów określonych w pkt 5.6.2.2, 5.6.2.4 lub 5.6.2.6 niniejszego regulaminu. W każdej takiej pozycji zagłówek spełnia jednak również jeden dodatkowy wymóg z zestawu kilku alternatywnych wymogów.
Zestaw wymogów alternatywnych może obejmować, wedle wyboru producenta, pkt 5.8.4.1, 5.8.4.2, 5.8.4.3, 5.8.4.4 albo 5.8.4.5 niniejszego regulaminu.
5.8.4. Wymogi alternatywne dotyczące zagłówków, które można ustawić w pozycji nieużytkowej
Dozwolone są wszystkie wymogi opisane w pkt 5.8.4.1-5.8.4.5.
5.8.4.1. Na wszystkich wyznaczonych miejscach siedzących wyposażonych w zagłówki, z wyjątkiem wyznaczonego miejsca siedzącego kierowcy, zagłówek musi powracać automatycznie z pozycji nieużytkowej do pozycji, w której jego minimalna wysokość jest nie mniejsza niż określona w pkt 5.6.2 niniejszego regulaminu, gdy manekin Hybrid III 5-cio centylowej kobiety jest umieszczony na siedzeniu zgodnie z załącznikiem 15. Wedle uznania producenta zamiast manekina Hybrid III 5-cio centylowej kobiety można użyć substytutów ciała ludzkiego, jak określono w załączniku 15.
5.8.4.2. Na wyznaczonych środkowych przednich miejscach siedzących i tylnych miejscach siedzących wyposażonych w zagłówki przy badaniu zgodnie z załącznikiem 15 zagłówek musi mieć możliwość ręcznego obrócenia do przodu albo do tyłu o nie mniej niż 60° z każdej pozycji regulacji przeznaczonej do użytku przez osobę znajdującą się w pojeździe, w której to pozycji jego minimalna wysokość jest nie mniejsza niż określona w pkt 5.6.2 niniejszego regulaminu. Zagłówek obrócony o co najmniej 60° do przodu lub do tyłu uznaje się za umieszczony w pozycji nieużytkowej, nawet jeżeli wysokość zagłówka w takiej pozycji byłaby większa niż określona w pkt 5.6.2.
5.8.4.3. Przy pomiarze zgodnie z załącznikiem 15 wysokość dolnej krawędzi zagłówka nie może być większa niż 460 mm, lecz nie mniejsza niż 250 mm od punktu "R", a grubość nie może być mniejsza niż 40 mm.
5.8.4.4. Przy badaniu zgodnie z załącznikiem 15 zagłówek musi powodować, że rzeczywisty kąt tułowia będzie co najmniej o 10° mniejszy niż w przypadku, gdy zagłówek znajduje się w dowolnej pozycji regulacji, w której jego wysokość jest nie mniejsza niż określona w pkt 5.6.2 niniejszego regulaminu.
5.8.4.5. Fakt występowania pozycji nieużytkowej zagłówka oznacza się etykietą w formie piktogramu, który może zawierać tekst wyjaśniający. Etykieta musi zawierać informacje o tym, jaka pozycja zagłówka jest pozycją nieużytkową, albo dostarczać informacji umożliwiających osobie znajdującej się w pojeździe ustalenie, czy zagłówek znajduje się w pozycji nieużytkowej. Etykieta musi być trwale zamocowana i umieszczona w taki sposób, aby była wyraźnie widoczna dla osoby znajdującej się w pojeździe podczas zajmowania przez nią wyznaczonego miejsca siedzącego. Przykłady możliwych projektów piktogramów przedstawiono na rys. 1.
Rysunek 1
Etykiety z ostrzeżeniem o pozycji nieużytkowej zagłówka
5.9. Wymogi BioRID II
Do czasu przeprowadzenia dalszej oceny użycie manekina BioRID II ONZ jest ograniczone do siedzeń posiadających konstrukcyjny kąt tułowia nie mniejszy niż 20° i nie większy niż 30°. Na wniosek producenta siedzenia o konstrukcyjnym kącie tułowia między 15° a 20° mogą być jednak badane przy kącie tułowia wynoszącym 20° lub w najbliższej wyższej pozycji blokowania.
5.9.1. Każdy zagłówek poddany badaniu podczas przyspieszenia do przodu platformy do badań dynamicznych przy użyciu manekina BioRID II ONZ 50-cio centylowego mężczyzny zgodnie z załącznikiem 14 musi spełniać wymagania określone w pkt 5.9.2.
5.9.2. Kryteria oceny
Każdy zagłówek musi ograniczać ruchy głowy i szyi w następujących granicach:
Tabela 1
Kryteria obrażeń
| Kryteria urazu szyi | Maks. | 25 m2/s2 |
| Górna część szyi | FX | 360 N |
| MY(Flx/Ext) | 30 Nm | |
| Dolna część szyi | FX | Monitorowanie |
| MY(Flx/Ext) | 30 Nm |
Uwaga: Kryteria obrażeń oblicza się z wyłączeniem przemieszczenia głowy w wyniku odbicia. W odniesieniu do kryteriów urazu górnej i dolnej części szyi należy ocenić zarówno wartości dodatnie, jak i ujemne.
5.10. Jeżeli zagłówek jest regulowany, nie jest możliwe podniesienie go powyżej maksymalnej wysokości użytkowej, ani usunięcie, w sposób inny niż poprzez celowe działanie użytkownika niebędące żadnym z działań niezbędnych do jego regulacji w górę.
5.11. Wytrzymałość oparcia i jego urządzeń blokujących spełnia wymogi określone w pkt 6.2, jeżeli po badaniu zgodnie z pkt 5.7.3 powyżej nie występuje uszkodzenie siedzenia ani oparcia; w przeciwnym razie należy wykazać, że siedzenie może spełnić wymogi badawcze określone w pkt 6.2 bez złamania.
5.12. Wymogi specjalne dotyczące ochrony znajdujących się w pojeździe osób przed przemieszczającym się bagażem
5.12.1. Oparcia
Wytrzymałość oparć lub zagłówków umieszczonych w taki sposób, że tworzą przednią ścianę bagażnika, jest wystarczająca, aby, gdy wszystkie siedzenia znajdują się na miejscu w normalnej pozycji użytkowej określonej przez producenta, zapewnić osobom znajdującym się w pojeździe ochronę przed przemieszczającym się bagażem w razie zderzenia czołowego. Wymóg ten uważa się za spełniony, jeżeli podczas badania opisanego w załączniku 9 lub po nim oparcie siedzenia pozostaje w niezmienionej pozycji, a mechanizm blokady pozo- staje na swoim miejscu. Dopuszczalne jest jednak odkształcenie oparć i ich mocowań podczas badania, z zastrzeżeniem, że przedni obrys twardszych niż 50 w skali Shore'a A części poddawanego badaniu oparcia lub zagłówków nie przesunie się przed poprzeczną płaszczyznę pionową przechodzącą przez:
a) w odniesieniu do części zagłówka, punkt znajdujący się 150 mm przed punktem "R" danego siedzenia;
b) w odniesieniu do części oparcia, punkt znajdujący się 100 mm przed punktem "R" danego siedzenia;
z wyłączeniem fazy odbicia bloków badawczych.
W przypadku zagłówków zintegrowanych limit między zagłówkiem a oparciem definiuje płaszczyzna prostopadła do linii odniesienia 540 mm od punktu "R".
Wszystkich pomiarów dokonuje się w środkowej płaszczyźnie wzdłużnej odnośnego siedzenia lub miejsca siedzącego dla każdego miejsca siedzącego tworzącego przednią ścianę bagażnika.
Podczas badania opisanego w załączniku 9 bloki badawcze pozostają z tyłu danego oparcia. W przypadku uszkodzenia zwijacza pasa bezpieczeństwa, należy sprawdzić, czy zwijacz jest zablokowany w wyniku badania lub czy można go zablokować ręcznie przez wyciągnięcie taśmy.
5.12.2. Przegrody wewnętrzne
Na żądanie producenta pojazdu badanie opisane w załączniku 9 może zostać przeprowadzone z zamontowanymi przegrodami wewnętrznymi, jeżeli stanowią one standardowo instalowane wyposażenie w pojeździe danego typu.
Przegrody wewnętrzne, siatki druciane umieszczone nad oparciami siedzeń w ich normalnej pozycji użytkowej poddaje się badaniu zgodnie z pkt 2.2 załącznika 9.
Wymóg ten uważa się za spełniony, jeżeli podczas badania przegrody wewnętrzne pozostają na miejscu. Dopuszczalne jest jednak odkształcenie przegród wewnętrznych podczas badania, z zastrzeżeniem, że przedni obrys twardszych niż 50 w skali Shore'a A części poddawanego badaniu oparcia lub zagłówków nie przesunie się przed poprzeczną płaszczyznę pionową przechodzącą przez:
a) w odniesieniu do części zagłówka, punkt znajdujący się 150 mm przed punktem "R" danego siedzenia;
b) w odniesieniu do części oparcia oraz części przegrody wewnętrznej innych niż zagłówek, punkt znajdujący się 100 mm przed punktem "R" danego siedzenia.
W przypadku zagłówków zintegrowanych, limitem między zagłówkiem i oparciem siedzenia jest limit zdefiniowany w pkt 5.12.1.
Wszystkich pomiarów dokonuje się w środkowej płaszczyźnie wzdłużnej odnośnego siedzenia lub miejsca siedzącego dla każdego miejsca siedzącego tworzącego przednią ścianę bagażnika.
Po badaniu nie mogą występować ostre lub szorstkie krawędzie mogące powodować zwiększenie niebezpieczeństwa odniesienia obrażeń przez osoby znajdujące się w pojeździe lub zakresu takich obrażeń. W przypadku uszkodzenia zwijacza pasa bezpieczeństwa, należy sprawdzić, czy zwijacz został już zablokowany lub czy można go zablokować ręcznie przez wyciągnięcie taśmy.
5.12.3. Wymogi, o których mowa w pkt 5.12.1 i 5.12.2 powyżej, nie mają zastosowania do urządzeń przytrzymujących bagaż uruchamianych automatycznie w przypadku zderzenia. Producent wykazuje w sposób zadowalający służbę techniczną, że zapewniony przez takie urządzenia poziom ochrony równoważny jest poziomowi ochrony określonemu w pkt 5.12.1 i 5.12.2.
6. BADANIA
6.1. Ogólne specyfikacje dotyczące wszystkich badań
6.1.1. Jeżeli oparcie siedzenia jest regulowane, należy zablokować je w pozycji odpowiadającej odchyleniu w tył maksymalnie zbliżonemu do wynoszącego 25° kąta odchylenia linii odniesienia manekina opisanego w załączniku 3 od pionu, o ile nie zostało określone inaczej przez producenta.
6.1.2. Jeżeli siedzenie, jego mechanizm blokujący oraz instalacja są identyczne lub symetryczne w stosunku do innego siedzenia w pojeździe, placówka techniczna może ograniczyć się do zbadania tylko jednego takiego siedzenia.
6.1.3. W przypadku siedzeń wyposażonych w regulowane zagłówki badania przeprowadza się z zagłówkami w najbardziej niekorzystnej pozycji (zwykle najwyższej pozycji), jaką umożliwia układ regulacji.
6.1.4. Siedzenia składane bada się w położeniu użytkowym
6.1.5. W celu wykazania spełnienia wymogów pkt 5.6-5.8 niniejszego regulaminu każde regulowane podparcie ustawia się w najbardziej wysuniętym do tyłu lub otwartym położeniu konstrukcyjnym.
6.2. Badanie wytrzymałości oparcia i jego układu regulacji
6.2.1. Siłę wytwarzającą moment 53 daNm w stosunku do punktu "R" przykłada się wzdłużnie i w kierunku do tyłu do górnej części szkieletu konstrukcji oparcia poprzez komponent symulujący plecy manekina przedstawionego w dodatku 1 do załącznika 3 do niniejszego regulaminu.
W przypadku siedzenia kanapowego, w którym część lub cała rama nośna (wraz z ramą zagłówka) jest wspólna dla więcej niż jednego miejsca siedzącego, badanie przesuwu i wytrzymałości przeprowadza się jednocześnie dla wszystkich tych miejsc siedzących.
6.3. Badanie wytrzymałości kotwiczenia siedzenia oraz układów regulacji, blokady i przesuwu.
6.3.1. Wzdłużne opóźnienie poziome lub, wedle uznania wnioskodawcy, przyspieszenie o wartości nie mniejszej niż 20 g stosuje się przez 30 ms w kierunku całości pojazdu imitując zderzenie czołowe, zgodnie z wymogami załącznika 7 pkt 1. Ewentualnie na żądanie producenta stosuje się zamiennie impuls probierczy opisany w dodatku do załącznika 9.
6.3.2. W celu symulacji zderzenia tylnego stosuje się opóźnienie wzdłużne lub, na życzenie wnioskodawcy, przyspieszenie zgodne z wymogami pkt 6.3.1.
6.3.3. Zgodność z wymogami pkt 6.3.1 i 6.3.2 powyżej sprawdza się dla wszystkich pozycji siedzenia. W przypadku siedzeń wyposażonych w regulowane zagłówki badania przeprowadza się z zagłówkami w najbardziej niekorzystnej pozycji (zwykle najwyższej pozycji), jaką umożliwia układ regulacji. Podczas badania siedzenie jest w takiej pozycji, że żaden czynnik zewnętrzny nie może uniemożliwić zwolnienia układów blokady.
Warunki te uważa się za spełnione, jeżeli siedzenie poddaje się badaniu po ustawieniu w następujących pozycjach:
regulację wzdłużną ustawia się o jedno wcięcie lub 10 mm do tyłu w stosunku do najbardziej wysuniętej do przodu normalnej pozycji kierowania lub pozycji użytkowej określonej przez producenta (w przypadku siedzeń z niezależną regulacją pionową poduszkę umieszcza się w najwyższej pozycji);
regulację wzdłużną ustawia się o jedno wcięcie lub 10 mm do przodu w stosunku do najbardziej wysuniętej do tyłu normalnej pozycji kierowania lub pozycji użytkowej określonej przez producenta (w przypadku siedzeń z niezależną regulacją pionową poduszkę umieszcza się w najwyższej pozycji) oraz, w razie potrzeby, zgodnie z wymogami pkt 6.3.4 poniżej.
6.3.4. W przypadkach gdy rozmieszczenie układów blokady przy pozycji innej niż pozycje zdefiniowane w pkt 6.3.3 powyżej sprawiłoby, że rozkład sił na urządzeniach blokujących i kotwiczeniach siedzenia byłby mniej korzystny niż w przypadku jednej z konfiguracji określonych w pkt 6.3.3 powyżej, badania przeprowadza się w takiej mniej korzystnej pozycji miejsca siedzącego.
6.3.5. Warunki badań określone w pkt 6.3.1 powyżej uważa się za spełnione, jeżeli, na żądanie producenta, zostaną zastąpione badaniem zderzenia kompletnego pojazdu ze sztywną barierą, określonym w pkt 2. załącznika 7 do niniejszego regulaminu. W takim przypadku siedzenie ustawia się w najbardziej niekorzystnych warunkach rozkładu naprężeń w układzie kotwiczenia zgodnie z pkt 6.1.1, 6.3.3 i 6.3.4 powyżej.
6.4. Badanie zachowania zagłówka
6.4.1. Jeżeli zagłówek jest regulowany, należy ustawić go w najbardziej niekorzystnej pozycji (zwykle w najwyższej pozycji), na jaką pozwala układ regulacji.
6.4.2. W przypadku siedzenia kanapowego, w którym część lub cała rama nośna (wraz z ramą zagłówka) jest wspólna dla więcej niż jednego miejsca siedzącego, badanie przeprowadza się jednocześnie dla wszystkich tych miejsc siedzących.
6.4.3. Badanie przemieszczanie się zagłówka do tyłu
6.5. Określanie wysokości zagłówka
6.5.1. Wysokość każdego zagłówka określa się zgodnie z załącznikiem 10.
6.6. Określanie szerokości zagłówka
6.6.1. Szerokość każdego zagłówka określa się zgodnie z załącznikiem 4.
6.6.2. Szerokość zagłówka brana pod uwagę w związku ze spełnieniem wymogów określonych w pkt 5.6.3 powyżej jest równa odległości "L" i "L'" mierzona w płaszczyźnie "S1" między pionowymi płaszczyznami wzdłużnymi "P" i "P'".
6.7. Określenie odległości "a" dla przerw zagłówka
6.7.1. Odległość "a" przerw zagłówka określa się zgodnie z załącznikiem 8.
6.8. Badanie sprawdzające rozpraszanie energii przez oparcie i zagłówek
6.8.1. Sprawdza się powierzchnie tylnych części siedzeń znajdujące się w obszarach zdefiniowanych poniżej, w styczność z którymi, gdy siedzenie jest zamontowane w pojeździe, może wejść kula o średnicy 165 mm.
6.8.1.1. Obszar 1
6.8.1.1.1. W przypadku oddzielnych siedzeń bez zagłówków obszar ten obejmuje tylną część oparcia między dwiema wzdłużnymi płaszczyznami pionowymi przebiegającymi w odległości 100 mm z obu stron wzdłużnej płaszczyzny środkowej przebiegającej wzdłuż linii środkowej siedzenia oraz powyżej płaszczyzny prostopadłej do linii odniesienia 100 mm poniżej szczytu oparcia.
6.8.1.1.2. W przypadku siedzeń kanapowych bez zagłówków obszar ten rozciąga się między dwiema wzdłużnymi płaszczyznami pionowymi przebiegającymi w odległości 100 mm z obu stron wzdłużnej płaszczyzny środkowej każdego z wyznaczonych zewnętrznych miejsc siedzących określonych przez producenta oraz powyżej płaszczyzny prostopadłej do linii odniesienia 100 mm poniżej szczytu oparcia.
6.8.1.1.3. W przypadku siedzeń lub siedzeń kanapowych z zagłówkami obszar ten rozciąga się między dwiema wzdłużnymi płaszczyznami pionowymi przebiegającymi w odległości 70 mm z obu stron wzdłużnej płaszczyzny środkowej danego siedzenia lub miejsca siedzącego oraz powyżej płaszczyzny prostopadłej do linii odniesienia 635 mm od punktu "R". Jeżeli zagłówek jest regulowany, do celów badania należy ustawić go w najbardziej niekorzystnej pozycji (zwykle w najwyższej pozycji), na jaką pozwala układ regulacji.
6.8.1.2. Obszar 2
6.8.1.2.1. W przypadku siedzeń lub siedzeń kanapowych bez zagłówków oraz siedzeń lub siedzeń kanapowych z zagłówkami oddzielnymi lub odłączalnymi obszar 2 rozciąga się powyżej płaszczyzny prostopadłej do linii odniesienia, odległej 100 mm od szczytu oparcia, nie obejmując części wchodzących w skład obszaru 1.
6.8.1.2.2. W przypadku siedzeń lub siedzeń kanapowych z zagłówkami zintegrowanymi obszar 2 rozciąga się powyżej płaszczyzny prostopadłej do linii odniesienia, odległej 440 mm od punktu "R" danego siedzenia lub miejsca siedzącego, nie obejmując części wchodzących w skład obszaru 1.
6.8.1.3. Obszar 3
6.8.1.3.1. Obszar 3 definiuje się jako część oparcia siedzenia lub siedzeń kanapowych znajdującą się powyżej poziomych płaszczyzn zdefiniowanych w pkt 5.2.4.1.3 powyżej, z wyłączeniem części wchodzących w skład obszaru 1 i obszaru 2.
6.9. Równoważne metody badania
Jeżeli stosuje się metodę badania inną od określonej w pkt 6.2, 6.3 powyżej lub w załączniku 5, 6 lub 12, należy wykazać jej równoważność.
7. ZGODNOŚĆ PRODUKCJI
Procedury zgodności produkcji muszą być zgodne z procedurami określonymi w Porozumieniu (dodatek 1, E/ ECE/TRANS/505/Rev.3) i następującymi wymogami:
7.1. Każdy pojazd homologowany zgodnie z niniejszym regulaminem produkowany jest w sposób zapewniający jego zgodność z typem homologowanym w drodze spełnienia wymogów określonych w pkt 5 powyżej. Jednak w przypadku zagłówków zdefiniowanych w pkt 2.13.2 i 2.13.3 powyżej nic nie może stanowić przeszkody dla uznania pojazdu za zgodny z homologowanym typem, nawet jeżeli wprowadzany jest do obrotu z siedzeniami niewyposażonymi w zagłówki.
7.2. Organ, który udzielił homologacji typu, może w dowolnym czasie zweryfikować metody kontroli zgodności stosowane w każdym z obiektów produkcyjnych. Organ ten może również prowadzić kontrole wyrywkowe seryjnie produkowanych pojazdów w odniesieniu do wymogów określonych w pkt 5 powyżej.
8. SANKCJE Z TYTUŁU NIEZGODNOŚCI PRODUKCJI
8.1. Homologacja udzielona w odniesieniu do typu pojazdu zgodnie z niniejszym regulaminem może zostać cofnięta w razie niespełnienia wymogów pkt 7.1 powyżej lub w razie niezaliczenia przez pojazd badań określonych w pkt 7 powyżej.
8.2. Jeżeli Strona Porozumienia stosująca niniejszy regulamin postanowi o cofnięciu uprzednio przez siebie udzielonej homologacji, niezwłocznie powiadamia o tym fakcie na formularzu zawiadomienia zgodnym ze wzorem przedstawionym w załączniku 1 do niniejszego regulaminu, pozostałe Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin.
9. ZMIANA TYPU POJAZDU I ROZSZERZENIE HOMOLOGACJI W ODNIESIENIU DO SIEDZEŃ, ICH KOTWICZEŃ LUB
ZAGŁÓWKÓW
9.1. O każdej zmianie typu pojazdu w odniesieniu do siedzeń, ich kotwiczeń lub zagłówków należy powiadomić organ udzielający homologacji typu, który udzielił homologacji typu pojazdu. Organ ten może:
9.1.1. uznać za mało prawdopodobne, aby dokonane zmiany miały istotne negatywne skutki, i uznać, że dany pojazd nadal spełnia odpowiednie wymagania; lub
9.1.2. uznać, że zmiany są wystarczająco małe, aby wyniki, o których mowa w pkt 6.2, 6.3 i 6.4 powyżej mogły zostać zweryfikowane na podstawie obliczeń opartych na wynikach badań homologacyjnych; lub
9.1.3. zażądać kolejnego sprawozdania z badań od placówki technicznej odpowiedzialnej za ich przeprowadzenie.
9.2. Strony Porozumienia stosujące niniejszy regulamin zostają powiadomione o potwierdzeniu lub odmowie udzielenia homologacji, z wyszczególnieniem zmian, zgodnie z procedurą określoną w pkt 4.3 powyżej.
9.3. Organ udzielający homologacji typu, który udziela rozszerzenia homologacji, nadaje numer seryjny każdemu takiemu rozszerzeniu i powiadamia o nim pozostałe Strony Porozumienia z 1958 r. stosujące niniejszy regulamin za pomocą formularza zawiadomienia zgodnego ze wzorem przedstawionym w załączniku 1 do niniejszego regulaminu.
10. OSTATECZNE ZANIECHANIE PRODUKCJI
10.1. Jeżeli posiadacz homologacji ostatecznie zaniecha produkcji urządzenia homologowanego zgodnie z niniejszym regulaminem, informuje o tym organ, który udzielił homologacji. Po otrzymaniu stosownego zawiadomienia organ ten powiadamia o tym pozostałe Strony Porozumienia z 1958 r. stosujące niniejszy regulamin na formularzu zawiadomienia zgodnym ze wzorem przedstawionym w załączniku 1 do niniejszego regulaminu.
11. INSTRUKCJA OBSŁUGI
11.1. W przypadku siedzeń wyposażonych w regulowane zagłówki, producent zapewnia instrukcje dotyczące użytkowania, regulacji, blokowania oraz, w razie potrzeby, zdejmowania zagłówków.
12. NAZWY I ADRESY PLACÓWEK TECHNICZNYCH ODPOWIEDZIALNYCH ZA PRZEPROWADZANIE BADAŃ HOMOLOGACYJNYCH ORAZ NAZWY I ADRESY ORGANÓW UDZIELAJĄCYCH HOMOLOGACJI TYPU
Umawiające się Strony Porozumienia stosujące niniejszy regulamin przekazują Sekretariatowi Organizacji Narodów Zjednoczonych nazwy i adresy placówek technicznych odpowiedzialnych za przeprowadzanie badań homologacyjnych oraz organów udzielających homologacji typu, którym należy przesyłać wydane w innych państwach formularze poświadczające udzielenie, rozszerzenie, odmowę udzielenia lub cofnięcie homologacji.
13. PRZEPISY PRZEJŚCIOWE
13.1. Od oficjalnej daty wejścia w życie serii poprawek 06 Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin nie mogą odmówić udzielenia homologacji zgodnie z niniejszym regulaminem zmienionym serią poprawek 06.
13.2. Od dnia 1 października 1999 r. Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin udzielają homologacji tylko w razie spełnienia wymogów niniejszego regulaminu zmienionego serią poprawek 06.
13.3. Od dnia 1 października 2001 r. Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin mogą odmówić uznania homologacji nieudzielonych zgodnie z serią poprawek 06 do niniejszego regulaminu.
13.4. Od oficjalnej daty wejścia w życie serii poprawek 07 Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin nie mogą odmówić udzielenia homologacji zgodnie z niniejszym regulaminem zmienionym serią poprawek 07.
13.5. Po upływie 24 miesięcy od daty wejścia w życie serii poprawek 07 Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin udzielają homologacji tylko typom pojazdów zgodnym z wymogami niniejszego regulaminu zmienionego serią poprawek 07.
13.6. Po upływie 48 miesięcy od wejścia w życie serii poprawek 07 obowiązujące homologacje zgodne z niniejszym regulaminem tracą ważność, przy czym nie stosuje się to do typów pojazdów spełniających wymogi niniejszego regulaminu zmienionego serią poprawek 07.
13.7. Od oficjalnej daty wejścia w życie serii poprawek 08 Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin nie mogą odmówić udzielenia homologacji zgodnie z niniejszym regulaminem zmienionym serią poprawek 08.
13.8. Po upływie 24 miesięcy od daty wejścia w życie serii poprawek 08 Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin udzielają homologacji tylko w razie spełnienia wymogów niniejszego regulaminu zmienionego serią poprawek 08.
13.9. Po upływie 36 miesięcy od daty wejścia w życie serii poprawek 08 Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin mogą odmówić uznania homologacji nieudzielonych zgodnie z serią poprawek 08 do niniejszego regulaminu.
13.10. Niezależnie od przepisów pkt 13.8 i 13.9, homologacje kategorii pojazdów, na które seria poprawek 08 nie ma wpływu, zachowują ważność, a Strony Porozumienia stosujące niniejszy regulamin w dalszym ciągu muszą je akceptować.
13.11. O ile wymogi krajowe obowiązujące w chwili przystępowania do niniejszego regulaminu nie zabraniają stosowania siedzeń skierowanych bokiem do kierunku jazdy, Umawiające się Strony mogą w dalszym ciągu zezwalać na montowanie siedzeń skierowanych bokiem do kierunku jazdy do celów homologacji krajowych i w takim przypadku takim kategoriom autobusów nie udziela się homologacji typu na podstawie niniejszego regulaminu.
13.12. Od oficjalnej daty wejścia w życie serii poprawek 09 żadna z Umawiających się Stron stosujących niniejszy regulamin nie może odmówić udzielenia ani uznania homologacji typu na podstawie niniejszego regulaminu zmienionego serią poprawek 09.
13.12.1. Od 1 września 2020 r. Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin nie są zobowiązane do uznawania homologacji typu udzielonych na podstawie poprzednich serii poprawek, które zostały po raz pierwszy udzielone 1 września 2020 r. lub po tej dacie.
13.12.2. Do 1 września 2022 r. Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin uznają homologacje typu udzielone na podstawie poprzednich serii poprawek, które zostały po raz pierwszy udzielone przed 1 września 2020 r.
13.12.3. Od 1 września 2022 r. Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin nie są zobowiązane do uznawania homologacji typu udzielonych na podstawie poprzednich serii poprawek do niniejszego regulaminu.
13.12.4. Niezależnie od przepisów pkt 13.12.3 Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin nadal uznają homologacje typu udzielone na podstawie poprzednich serii poprawek do niniejszego regulaminu w przypadku pojazdów, których nie dotyczą zmiany wprowadzone w serii poprawek 09.
13.12.5. Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin nie mogą odmówić udzielenia ani rozszerzenia homologacji typu zgodnie z wszelkimi poprzednimi seriami poprawek do tego regulaminu.
13.13. Od oficjalnej daty wejścia w życie serii poprawek 10 żadna z Umawiających się Stron stosujących niniejszy regulamin nie może odmówić udzielenia ani uznania homologacji typu ONZ na podstawie niniejszego regulaminu zmienionego serią poprawek 10.
13.13.1. Od 1 września 2022 r. Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin nie są zobowiązane do uznawania homologacji typu ONZ udzielonych na podstawie poprzednich serii poprawek, które zostały po raz pierwszy udzielone 1 września 2022 r. lub po tej dacie.
13.13.2. Do 1 września 2026 r. Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin uznają homologacje typu ONZ udzielone na podstawie poprzednich serii poprawek, które zostały po raz pierwszy udzielone przed 1 września 2022 r.
13.13.3. Od 1 września 2026 r. Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin nie są zobowiązane do uznawania homologacji typu udzielonych na podstawie poprzednich serii poprawek do niniejszego regulaminu.
13.13.4. Niezależnie od przepisów pkt 13.13.3 Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin nadal uznają homologacje typu ONZ udzielone na podstawie poprzednich serii poprawek do niniejszego regulaminu w przypadku pojazdów, których nie dotyczą zmiany wprowadzone w serii poprawek 10.
13.13.5. Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin nie mogą odmówić udzielenia ani rozszerzenia homologacji typu ONZ zgodnie z wszelkimi poprzednimi seriami poprawek do tego regulaminu.
Procedura badania parametrów dynamicznych
Wykazanie spełnienia wymagań określonych w pkt 5.9 zgodne z niniejszym załącznikiem przy użyciu manekina BioRID II ONZ 50-cio centylowego mężczyzny.
2. Wyposażenie badawcze
2.1. Sanie badawcze do pomiaru przyspieszenia
2.2. Manekin 50-cio centylowego mężczyzny
2.2.1. BioRID II ONZ
2.2.1.1. Zgodny z addendum 1 do wzajemnej rezolucji M.R.1 (ECE/TRANS/WP.29/1101/Add.1)
2.2.2. Wyposażenie do pomiaru i rejestracji przyspieszenia sań
3. Procedury związane z konfiguracją badania
3.1. Konfiguracja siedzenia i manekina na saniach
3.1.1. W badaniu wykorzystuje się sanie przyspieszające z umieszczonym na nich manekinem w pozycji siedzącej, skierowanym przodem do kierunku jazdy. Przyspieszenie sań mierzy się za pomocą odpowiedniego przyspie- szeniomierza przymocowanego do podstawy sań.
Temperatura w laboratorium badawczym powinna wynosić 22,5 oC ±3 oC przy wilgotności względnej od 10 do 70 procent. Badany manekin i siedzenie muszą pozostawać w tej temperatury przez co najmniej 3 godziny przed badaniem.
Podczas badania aktywne elementy systemu, które mają zadziałać podczas zderzenia tylnego, są ustawione w stanie roboczym (np. aktywny zagłówek, napinacz pasa bezpieczeństwa). Czas reakcji wymagany dla określonych elementów aktywnego zagłówka określa producent pojazdu.
3.1.2. Sanie przyspieszające
3.1.2.1. Części konstrukcji pojazdu uznane za podstawowe dla odtworzenia sztywności pojazdu w odniesieniu do siedzenia, kotwiczeń siedzenia, kotwiczeń pasów bezpieczeństwa oraz zagłówków muszą być zamocowane na saniach.
Konstrukcja sań musi uniemożliwiać odkształcenia stałe po badaniu. Jeżeli górne kotwiczenie ma regulowaną wysokość, należy je ustawić najbliżej środkowego położenia dopuszczonego w projekcie.
3.1.2.2. Na saniach musi być możliwe umieszczenie we właściwy sposób wyposażenia określonego przez producenta jako niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania zaawansowanych systemów zagłówków (aktywnych zagłówków).
3.1.2.3. Należy zapewnić ogranicznik stóp składający się z części poziomej i części skierowanej do przodu, ustawionej pod kątem 45° od poziomu.
3.1.2.4. W chwili rozpoczęcia badania (T = 0) dopuszczalny jest pewien ruch sań, ale głowa manekina, kręg T1 oraz sanie powinny mieć w chwili T = 0 tę samą prędkość ±0,1 m/s. W konfiguracji początkowej badania tył głowy manekina i kręg T1 powinny w chwili T = 0 znajdować się w tej samej pozycji (±5 mm) w stosunku do zagłówka.
3.1.3. Montaż siedzenia na saniach
3.1.3.1. Zamontować siedzenie wraz ze wszystkimi mechanizmami regulacyjnymi i osprzętem, który zwykle łączy je z podłogą pojazdu, na podstawie sań, tak by orientacja siedzenia względem poziomu była taka sama jak w pojeździe. Odstęp między przodem siedzenia a tyłem ogranicznika stóp nie może przekraczać 100 mm. Zamontować na podstawie sań przyspieszeniomierz w taki sposób, by jego oś czułości była równoległa do kierunku jazdy platformy badawczej.
3.1.4. Regulacja siedzenia
3.1.4.1. Siedzenie należy ustawić zgodnie ze specyfikacją producenta, zarówno w odniesieniu do pozycji konstrukcyjnej oparcia siedzenia (zob. pkt 2.21 niniejszego regulaminu), jak i pozycji samego siedzenia. Jest to pozycja, w której punkt "H" pokrywa się z punktem "R50".
Jeżeli producent nie podał specyfikacji, stosuje się procedury określone w pkt 3.1.4.2-3.1.4.5.
3.1.4.2. Jeżeli nie określono sposobu regulacji, siedzenie należy ustawić w pozycji środkowej w poziomie i w pionie.
Jeżeli w połowie odległości między tymi pozycjami nie ma pozycji regulacji, siedzenie należy ustawić w połowie odległości między pozycją najbardziej wysuniętą do przodu a najbardziej wysuniętą do tyłu. Należy wykorzystać pozycję regulacji najbliższą od tyłu do punktu środkowego.
3.1.4.3. Jeżeli nie określono regulacji poduszki i jeżeli poduszka siedzenia jest regulowana niezależnie od oparcia siedzenia, odchylenie poduszki siedzenia należy ustawić w pozycji środkowej. Wszystkie pozostałe regulowane elementy poduszki muszą być całkowicie wsunięte we wszystkich płaszczyznach, z wyjątkiem podparć bocznych, które powinny być maksymalnie rozsunięte.
3.1.4.4. Wszystkie regulowane podparcia lędźwiowe muszą być ustawione w jak najniższej i wsuniętej pozycji regulacyjnej lub spłaszczone. Podłokietniki muszą być ustawione w pozycji złożonej.
3.1.4.5. Wszystkie pozostałe elementy regulacji siedzenia muszą być ustawione w najbardziej wsuniętej pozycji regulacyjnej lub spłaszczone.
3.1.4.6. W przypadku gdy nie określono konstrukcyjnego kąta tułowia i gdy oparcie siedzenia jest regulowane, ustawia się je tak, aby kąt tułowia był najbliższy wartości 25° ± 1o od pionu, zmierzonej z wykorzystaniem trójwymiarowej maszyny punktu "H" zgodnie z załącznikiem 3. Jeżeli istnieje więcej niż jedna pozycja odchylenia zbliżona do kąta tułowia 25°, wówczas odchylenie należy ustawić w pozycji najbardziej zbliżonej i odchylonej w tył w stosunku do 25°.
3.1.5. Regulacja zagłówka
3.1.5.1. Jeżeli zagłówek reguluje się automatycznie, należy zastosować ustawienia z pkt 3.1.4.1-3.1.4.6.
3.1.5.2. Ustawić zagłówek w pozycji przeznaczonej do użytku przez 50-cio centylowego mężczyznę zgodnie z informacjami podanymi przez producenta. Jeżeli zagłówek nie ma takiej pozycji, należy ustawić go w połowie wysokości między pozycją najniższą a najwyższą i postępować zgodnie z pkt 3.1.5.2.2 niniejszego załącznika.
3.1.5.2.1. Jeżeli zagłówek nie reguluje się automatycznie, należy ustawić go zgodnie ze specyfikacją producenta.
3.1.5.2.2. Jeżeli zagłówek nie ma pozycji blokowania w połowie drogi między pozycją najniższą a najwyższą, należy ustawić go w pozycji określonej w poniższych punktach.
Jeżeli zagłówek ma pozycję blokowania w odległości 10 mm w górę od geometrycznej pozycji środkowej, pozycja ta będzie pozycją badania. Jeżeli zagłówek nie ma pozycji blokowania w odległości 10 mm w górę od geometrycznej pozycji środkowej, to pozycją badania będzie następna pozycja blokowania ku dołowi. Określa się ją w stosunku do szczytu zagłówka.
Rysunek 14-1
1: Zagłówek w najniższej pozycji.
2: Zagłówek w najwyższej pozycji.
3: Pozycja badania.
Pozycja środkowa w poziomie między najniższą a najwyższą pozycją zagłówka.
Jeżeli zagłówek ma blokadę regulacji przód-tył, powinna ona znajdować się w punkcie środkowym. Jeżeli zagłówek ma pozycję blokowania w odległości 10 mm w poziomie w przód od geometrycznej pozycji środkowej, pozycja ta będzie pozycją badania. Jeżeli zagłówek nie ma pozycji blokowania w odległości 10 mm w poziomie w przód od geometrycznej pozycji środkowej, to pozycją badania będzie następna pozycja blokowania do tyłu, jak pokazano na rys. 14-1.
Jeżeli zagłówek nie ma pozycji blokowania przód-tył, należy go odchylić całkowicie do tyłu.
3.1.6. Pomiar odniesienia manekina BioRID II ONZ
3.1.6.1. Za pomocą trójwymiarowej maszyny punktu "H" sprawdzić, czy punkt "H" pokrywa się z punktem "R50", zgodnie z poniższymi wymaganiami.
W celu zweryfikowania określonej przez producenta relacji punktu "H" do punktu "R50" należy zastosować procedurę określoną w załączniku 3.
Wzajemne położenie punktu "R" i punktu "H" uważa się za zadowalające dla danego miejsca siedzącego, jeżeli rzeczywisty punkt "H" leży w obrębie kwadratu o długości boku 50 mm, a przekątne poziomych i pionowych boków kwadratu F przecinają się w punkcie "R50" oraz rzeczywisty kąt tułowia znajduje się w zakresie 5° konstrukcyjnego kąta tułowia.
3.1.6.2. Położenie odniesienia tyłu głowy
Położenie odniesienia tyłu głowy manekina BioRID II ONZ to położenie tyłu głowy określone dla 50. percen- tyla w tabeli 10-1 w załączniku 10 do niniejszego regulaminu w odniesieniu do określonego kąta tułowia, pomniejszone o 15 mm (przez zwiększenie prześwitu w sposób pokazany na rys. 14-2 poniżej).
Jeżeli nie określono konstrukcyjnego kąta tułowia, należy ustawić kąt zgodnie z pkt 3.1.4.6. W przypadku korzystania z tabeli 10-1 w załączniku 10 należy stosować zarówno zmierzony punkt "H", jak i kąt.
3.1.7. Montaż manekina
3.1.7.1. Manekin musi być ubrany w dwie pary szortów i dwie koszulki z tkaniny nylonowej. Tkanina ma inną fakturę na zewnątrz i inną wewnątrz - odpowiednio błyszczącą i matową. Manekin jest ubrany w oba zestawy ubrań tak, aby błyszczące strony materiałów przylegały do siebie. Buty manekina: męskie typu oxford, rozmiar amerykański 11 (europejski 45), bardzo szerokie, zgodne ze specyfikacją wojskową MIL-S-13192P. Każdy but waży 0,57 kg ±0,1 kg, a jego długość całkowita wynosi 320-325 mm.
3.1.7.2. Siedzenie musi znajdować się w stanie nieobciążonym przez co najmniej 15 minut przed zainstalowaniem manekina.
3.1.7.3. Do umieszczenia manekina na siedzeniu używa się odpowiednich narzędzi do podnoszenia oraz punktów mocowania zalecanych przez producenta manekina. Manekina początkowo montuje się tak, aby jego punkt "H" znajdował się za docelowym punktem "H", a jego miednica była przesunięta do przodu tylko o tyle, by osiągnąć pozycję wskazaną w pkt 3.1.7.6 poniżej. Jeżeli manekin zostanie przesunięty do przodu w stosunku do określonego docelowego punktu "H", należy zdjąć go z siedzenia i powtórzyć całą procedurę montażu. Niedopuszczalne jest przesuwanie miednicy do tyłu w celu ustawienia punktu "H" miednicy w linii z określonym położeniem punktu "H".
3.1.7.4. Ustawić płaszczyznę pośrodkową manekina tak, aby znajdowała się w pionie i była wyrównana z linią środkową siedzenia. Platforma do montażu oprzyrządowania w głowie manekina powinna być wypoziomowana w zakresie ±0,5°.
3.1.7.5. Wyregulować kąt nachylenia miednicy zgodnie z rzeczywistym kątem tułowia zarejestrowanym za pomocą procedury określonej w pkt 2.1 załącznika 11 plus 1,5° ± 2,5°.
3.1.7.6. Manekin BioRID jest montowany w taki sposób, by jego punkt "H" znajdował się 20 mm ±10 mm przed punktem "R50", jak pokazano na rys. 14-2 poniżej, utrzymując jednocześnie kąt nachylenia miednicy w zakresie określonym w pkt 3.1.7.5 powyżej.
Rysunek 14-2
3.1.7.7. Regulacja tyłu głowy.
3.1.7.7.1. Tył głowy (najbardziej wysunięte do tyłu położenie głowy, gdy znajduje się ona w położeniu poziomym ±1o) manekina BioRID powinien znajdować się w pozycji odniesienia opisanej w pkt 3.1.6.2 niniejszego załącznika, z tolerancją ±5 mm.
3.1.7.7.2. Jeżeli położenie tyłu głowy manekina różni się o więcej niż ±5 mm od położenia odniesienia tyłu głowy manekina BioRID, uzyskanego w wyniku zastosowania procedury określonej w pkt 3.1.6.2 niniejszego załącznika, zastosowanie mają pkt 3.1.7.7.2.1 i 3.1.7.7.2.2 poniżej.
3.1.7.7.2.1. Głowę należy odchylić do przodu/do tyłu nie więcej niż o +3,5/-0,5° od poziomu, aby spełnić wymóg dotyczący prześwitu.
3.1.7.7.2.2. Jeżeli po wykonaniu regulacji określonych w pkt 3.1.7.7.2.1 powyżej nadal nie jest możliwe ustawienie wartości prześwitu manekina w zakresie 15 mm ±2 mm od położenia odniesienia tyłu głowy określonej w pkt 3.1.6.2 powyżej, należy dostosować kąt nachylenia miednicy manekina i pozycję punktu "H" w ramach ich odpowiednich zakresów tolerancji, przy czym priorytet ma regulacja tolerancji kąta nachylenia miednicy w celu uzyskania prawidłowego prześwitu. Niedopuszczalne jest dążenie do osiągnięcia wymaganej pozycji poprzez popychanie manekina do tyłu.
3.1.7.8. Górne części nóg manekina kierowcy muszą być oparte o poduszkę siedzenia w stopniu, w jakim pozwala na to ułożenie stóp. Wyregulować odstęp między nogami tak, aby linie środkowe przebiegające przez kolana i kostki znajdowały się w odległości 200 mm (±10 mm) od siebie i ustawić kolana na jednym poziomie.
3.1.7.8.1. Wyregulować stopy manekina lub położenie poziome regulowanego ogranicznika stóp, tak by pięta buta manekina znajdowała się na powierzchni przewidzianej na oparcie pięty. Czubek buta powinien spoczywać w miejscu przewidzianym na oparcie palców w odległości od 230 mm do 270 mm od przecięcia powierzchni przewidzianej na oparcie pięty i ogranicznika palców, mierzonej wzdłuż powierzchni ogranicznika palców. Pozycja oparcia pięty jest określana na podstawie miejsca oparcia pięty zdefiniowanego na podstawie pomiarów pojazdu lub na podstawie określonego punktu przez producenta pojazdu.
3.1.7.8.2. Ramiona manekina należy umieścić tak, aby znajdowały się jak najbliżej boków manekina, przy czym tylna część ramion musi stykać się z oparciem siedzenia, a łokcie muszą być zgięte tak, aby małe palce obu dłoni manekina stykały się z poduszką siedzenia pojazdu, a dłonie były skierowane w stronę ud manekina.
3.1.8. Regulacja pasa bezpieczeństwa
3.1.8.1. Po umieszczeniu manekina w pozycji siedzącej zgodnie z wymogami pkt 3.1.7 powyżej należy przełożyć wokół niego pas bezpieczeństwa i zapiąć go. Usunąć luzy z pasa biodrowego. Pociągnąć za taśmę odcinka piersiowego pasa tak, by zadziałał zwijacz. Powtórzyć tę czynność cztery razy. Przyłożyć obciążenie 9 N do 18 N do pasa biodrowego. Ułożenie pasa biodrowego wynika z procedury montażu i nie należy w nie ingerować.
4. Procedura badania
4.1. Siedzenie zamontowane na saniach przyspieszających (BioRID II ONZ)
Korytarze impulsu przedstawiono na rys. 14-3. Przyspieszenie sań należy regulować w obrębie korytarzy opisanych na rys. 14-3 i w tabeli 14-1 dla całego przedziału czasu od 0 do 0,15 s. Impuls sań musi spełniać wymagania określone w tabeli 14-2.
Tabela 14-1
Tolerancje krzywej przyspieszenia w funkcji czasu
| Definicja | Tolerancja | Jednostka | ||
| Zmiana prędkości | AV | 17,6 | ±0,9 | km/h |
| Czas trwania | AT | 90,0 | ±5,0 | ms |
| Średnie przyspieszenie | Średnie przyspieszenie | 54,3 | ±5,0 | m/s2 |
|
Przyspieszenie w czasie T = 0 |
AT0 | 0,0 | ±3,0 | m/s2 |
Tabela 14-2
Lokalizacje punktów odniesienia korytarza impulsu sań na rys. 14-3
Poziom wejściowy
| Czas (ms) | Zbocze w górę (m/s2) | Czas (ms) | Zbocze w dół (m/s2) |
| 4,2 | 10,8 | 8,4 | 10,8 |
| 5,3 | 14,2 | 9,5 | 14,2 |
| 6,3 | 18,0 | 10,5 | 18,0 |
| 7,4 | 22,3 | 11,6 | 22,3 |
| 8,4 | 27,0 | 12,6 | 27,0 |
| 9,5 | 32,2 | 13,7 | 32,2 |
| 10,5 | 37,8 | 14,7 | 37,8 |
| 11,6 | 43,7 | 15,8 | 43,7 |
| 12,6 | 49,8 | 16,8 | 49,8 |
| 13,7 | 56,0 | 17,9 | 56,0 |
| 14,7 | 62,2 | 18,9 | 62,2 |
| 15,8 | 68,4 | 20,0 | 68,4 |
| 16,8 | 74,3 | 21,0 | 74,3 |
| 17,9 | 80,0 | 22,1 | 80,0 |
| 18,9 | 85,2 | 23,1 | 85,2 |
Poziom szczytowy
| Czas (ms) | Wartość maks. w poziomie (m/s2) | Czas (ms) |
Wartość maks. w pionie (m/s 2) |
| 17,9 | 113,3 | 28,4 | 82,4 |
| 38,9 | 113,3 | 28,4 | 92,7 |
Poziom wyjściowy
| Czas | Poziom górny 1 g (m/s2) | Czas | Poziom dolny 1 g (m/s2) |
| 105,0 | 10,3 | 105,0 | - 10,3 |
| 147,0 | 10,3 | 147,0 | - 10,3 |
Rysunek 14-3
Krzywa przyspieszenia w funkcji czasu oraz dopuszczalny zakres krzywej dla układu badawczego zgodnie z pkt 3.1. (Docelowe przyspieszenie w funkcji czasu wyrażonego w milisekundach musi być zgodne z wartością podaną w tabeli 14-2).
4.1.1. Przetwarzanie danych i definicje
4.1.1.1. Filtrowanie sygnału filtrem CFC 60.4.1.1.
Aby zapewnić, by szum o niskim poziomie nie wpływał na wyniki, sygnał przyspieszenia jest filtrowany za pomocą filtra CFC60. Filtr CFC60 stosuje się zgodnie z SAE J211 do sygnałów przyspieszenia sań.
4.1.1.2. Definicja T0
T0 (Tzero) określa się jako moment na 5,8 ms przed osiągnięciem przez przyspieszenie sań filtrowane filtrem CFC60 wartości 1,0 g.
4.1.1.3. Definicja T(end)
Czas, w którym przyspieszenie sań filtrowane filtrem CFC60 po raz pierwszy wynosi < 0 g, określa się jako T(end).
4.1.1.4. Definicja przedziału czasu
Przedział czasu dla korytarza impulsu sań definiuje się jako dT = T(end) - T0.
4.1.1.5. Czas kontaktu głowy z zagłówkiem (T-HRCstart, T-HRCend)
Moment rozpoczęcia kontaktu z zagłówkiem, T-HRCstart, definiuje się jako czas (obliczony od momentu T = 0) pierwszego kontaktu między tyłem głowy manekina a zagłówkiem, w przypadku gdy następujący po nim ciągły czas kontaktu przekracza 40 ms. T-HRCstart wyraża się w ms i zaokrągla do jednego miejsca po przecinku. Zaokrąglenie czasu kontaktu do dwóch miejsc po przecinku (do 1 ms) jest dopuszczalne, jeżeli można udowodnić, że wartość ta wynika ze złego stanu styków elektrycznych; należy jednak zbadać tę sytuacje na podstawie filmu, aby upewnić się, czy przerwy w kontakcie nie wynikają ze zjawisk biomechanicznych, takich jak unoszenie się manekina, zapadanie się zagłówka lub oparcia siedzenia, czy "odbijanie się" głowy podczas niestrukturalnego kontaktu z zagłówkiem. W przypadku kolejnych kryteriów należy również ustalić moment zakończenia kontaktu z zagłówkiem, tj. T-HRCend. Definiuje się go jako czas, w którym głowa po raz pierwszy traci kontakt z zagłówkiem, przy czym następujący po nim ciągły czas utraty kontaktu przekracza 40 ms.
4.2. Pomiary rejestrowane
Dane dotyczące pomiarów elektrycznych następujących parametrów uzyskane z przyspieszeniomierzy i ogniw obciążnikowych zamontowanych na odpowiednich częściach manekina i na saniach muszą być rejestrowane od momentu poprzedzającego uderzenie o 20 ms do momentu następującego 300 ms po uderzeniu lub później:
a) przyspieszenie wzdłużne na poziomie głowy manekina;
b) siła wzdłużna na poziomie górnej części szyi manekina;
c) siła pionowa na poziomie górnej części szyi manekina;
d) moment obrotu osiowego bocznego na poziomie górnej części szyi manekina;
e) siła wzdłużna na poziomie dolnej części szyi manekina;
f) siła pionowa na poziomie dolnej części szyi manekina;
g) moment obrotu osiowego bocznego na poziomie dolnej części szyi manekina;
h) przyspieszenie wzdłużne z prawej strony kręgu T1 manekina;
i) przyspieszenie pionowe z prawej strony kręgu T1 manekina;
j) przyspieszenie wzdłużne z lewej strony kręgu T1 manekina;
k) przyspieszenie pionowe z lewej strony kręgu T1 manekina;
l) sygnał kontaktu między tyłem głowy manekina a zagłówkiem.
4.3. Kryteria obrażeń
Kryteria obrażeń dla manekina oblicza się z wykorzystaniem niżej opisanej metody na podstawie kształtu fali określonego w pkt 4.3.
4.3.1. Kryterium urazu szyi
Parametr "kryterium urazu szyi" (NIC) wyznacza się na podstawie prędkości głowy w stosunku do kręgu T1 i przyspieszenia poziomego. Każde przyspieszenie oblicza się w metrach na sekundę do kwadratu (m/s2), a przyspieszenie wzdłużne głowy filtruje się przez CFC 60. Przyspieszenie kręgu T1 jest mierzone po obu stronach, ale w obliczeniach NIC wykorzystuje się średnią z przyspieszeń po lewej i prawej stronie, które zostały przefiltrowane przez CFC 60.
To przyspieszenie średnie wyznacza się w następujący sposób:
T1left(t) = przyspieszenie mierzone przez przyspieszeniomierz po lewej stronie kręgu
T1
T1right(t) = przyspieszenie mierzone przez przyspieszeniomierz po prawej stronie kręgu T1
"Względne przyspieszenie wzdłużne" między głową a kręgiem 
uzyskuje się przez odjęcie przyspieszenia wzdłużnego głowy 
od średniej wartości przyspieszenia wzdłużnego kręgu 
po lewej i prawej stronie.
Przyspieszenie to oblicza się w następujący sposób:
"Względną prędkość wzdłużną" między głową a kręgiem 
oblicza się, całkując przyspieszenie względne w funkcji czasu w następujący sposób:
Kanał parametru NIC oblicza się następnie jako kombinację przyspieszenia względnego pomnożonego przez 0,2 i dodanego do kwadratu prędkości względnej. Obliczeń dokonuje się za pomocą następującego równania:
Maksymalną całkowitą wartość parametru NIC (NICmax) wyznacza się, uwzględniając jedynie część danych od T = 0 (początek badania) do T-HRC(end) (koniec kontaktu głowy z zagłówkiem) w następujący sposób:
4.3.2. Siła ścinająca oddziałująca na górną część szyi (Upper Neck Fx) i siła ścinająca oddziałująca na dolną część szyi (Lower Neck Fx)
Są to siły ścinające mierzone przez ogniwa obciążnikowe na górnej i dolnej części szyi manekina, oceniane przed momentem odbicia.
Jeżeli oprzyrządowanie jest skonfigurowane zgodnie z normą SAE J211, względny ruch głowy do tyłu uważa się za dodatni, a względny ruch głowy do przodu za ujemny.
Dane filtruje się za pomocą CFC 1000 i określa się maksymalną wartość bezwzględną siły, uwzględniając część danych od T = 0 do T-HRC(end) w następujący sposób:
4.3.3. Moment obrotu osiowego bocznego górnej części szyi (Upper Neck My);
Jest to moment obrotu osiowego bocznego mierzony przez ogniwo obciążnikowe na górnej części szyi manekina, oceniany przed momentem odbicia.
Jeżeli oprzyrządowanie jest skonfigurowane zgodnie z normą SAE J211, dodatni moment obrotu osiowego bocznego wskazuje na zgięcie szyi (obrót głowy do przodu), a ujemny moment obrotu osiowego bocznego wskazuje na wydłużenie (obrót głowy do tyłu). Dane filtruje się za pomocą CFC 600. Ze względu na budowę manekina należy następnie wprowadzić poprawkę w celu przeliczenia rzeczywistego momentu zmierzonego przez ogniwo obciążnikowe na górnej części szyi na moment dotyczący kłykcia potylicznego (OC), w sposób przedstawiony poniżej:
D = 0,01778
Maksymalną wartość bezwzględną momentu OC określa się, uwzględniając część danych od T = 0 do T-HRC (end).
4.3.4. Moment obrotu osiowego bocznego dolnej części szyi (Lower Neck My);
Jest to moment obrotu osiowego bocznego mierzony przez ogniwo obciążnikowe na dolnej części szyi manekina, oceniany przed momentem odbicia.
Jeżeli oprzyrządowanie jest skonfigurowane zgodnie z normą SAE J211, dodatni moment obrotu osiowego bocznego wskazuje na zgięcie szyi (obrót głowy do przodu), a ujemny moment obrotu osiowego bocznego wskazuje na wydłużenie (obrót głowy do tyłu). Dane filtruje się za pomocą CFC 600 i określa się maksymalną wartość bezwzględną momentu, uwzględniając część danych od T = 0 do T-HRC(end) w następujący sposób:
Senat nie zgodził się w czwartek na zniesienie obowiązku zawierania umów o pracę z cudzoziemcami będącymi pracownikami tymczasowymi przez agencje pracy tymczasowej, ale umożliwił agencjom zawieranie umów cywilnoprawnych. Senatorowie zdecydowali natomiast o skreśleniu przepisu podnoszącego kary grzywny dla pracodawców przewidziane w kodeksie pracy. W głosowaniu przepadła też poprawka Lewicy podnosząca z 2 tys. zł do 10 tys. zł kary grzywny, jakie w postępowaniu mandatowym może nałożyć Państwowa Inspekcja Pracy.
13.03.2025
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie zgodziło się na usunięcie z ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców przepisu podnoszącego w kodeksie pracy kary dla pracodawców. Senacka Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej zaakceptowała we wtorek jedynie poprawki Biura Legislacyjnego Senatu do tej ustawy. Nie można jednak wykluczyć, że na posiedzeniu Senatu inni senatorowie przejmą poprawki zgłaszane przez stronę pracodawców.
11.03.2025
Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, ku zaskoczeniu zarówno przedsiębiorców, jak i części posłów koalicji rządzącej, Lewica w ostatniej chwili „dorzuciła” do ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom poprawki zaostrzające kary za naruszanie przepisów prawa pracy - m.in. umożliwiające orzeczenie kary ograniczenia wolności. Jednocześnie zignorowano postulaty organizacji pracodawców, mimo wcześniejszych zapewnień rządu o ich poparciu.
27.02.2025
Już nie 30 tys. zł, a 50 tys. zł ma grozić maksymalnie pracodawcy, który zawrze umowę cywilnoprawną, choć powinien - umowę o pracę. Podobnie temu, który nie wypłaca w terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi jego rodziny. A jeśli nie wypłaca przez okres co najmniej 3 miesięcy, to kara ma wynieść nawet 60 tys. złotych - zdecydował Sejm, przyjmując poprawkę Lewicy, zmieniającą Kodeks pracy w... ustawie dotyczącej cudzoziemców.
25.02.2025
500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia
20.01.2025
1 stycznia 2025 r. weszły w życie liczne zmiany podatkowe, m.in. nowe definicje budynku i budowli w podatku od nieruchomości, JPK CIT, globalny podatek wyrównawczy, PIT kasowy, zwolnienie z VAT dla małych firm w innych krajach UE. Dla przedsiębiorców oznacza to często nowe obowiązki sprawozdawcze i zmiany w systemach finansowo-księgowych. Firmy muszą też co do zasady przeprowadzić weryfikację nieruchomości pod kątem nowych przepisów.
02.01.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2023.62.1 |
| Rodzaj: | Umowa międzynarodowa |
| Tytuł: | Regulamin ONZ nr 17 - Jednolite przepisy dotyczące homologacji pojazdów w odniesieniu do siedzeń, ich kotwiczeń i zagłówków [2023/406] |
| Data aktu: | 27/02/2023 |
| Data ogłoszenia: | 27/02/2023 |
| Data wejścia w życie: | 03/06/1990 |