a także mając na uwadze, co następuje:(1) Przejrzystość pomocy państwa jest niezbędna do właściwego stosowania postanowień Traktatu i prowadzi do większej zgodności z zasadami i odpowiedzialności, oraz umożliwia wzajemną ocenę i, ostatecznie, bardziej efektywne wydatkowanie finansów publicznych. Ze względu na znaczenie przejrzystości, a w szczególności mając na celu dostosowanie określonych w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 651/2014 2 progów powodujących obowiązek publikacji do nowych progów określonych we wszystkich ostatnio zmienionych wytycznych i ramach Komisji dotyczących pomocy państwa, próg uruchamiający obowiązek publikacji informacji, o których mowa w załączniku III do tego rozporządzenia, na temat przyznanej pomocy indywidualnej należy określić na poziomie 100 000 EUR. Próg ten powinien wynosić 10 000 EUR w przypadku beneficjentów prowadzących działalność w sektorze produkcji podstawowej produktów rolnych oraz w przypadku beneficjentów prowadzących działalność w sektorze rybołówstwa i akwakultury innych niż ci, do których zastosowanie ma sekcja 2a rozporządzenia (UE) nr 651/2014, oraz 500 000 EUR w przypadku pomocy zawartej w produktach finansowych wspieranych przez Fundusz InvestEU, o której mowa w sekcji 16 rozporządzenia (UE) nr 651/2014. W przypadku pomocy indywidualnej przekraczającej te progi informacje, o których mowa w załączniku III do rozporządzenia (UE) nr 651/2014, należy publikować w terminie 6 miesięcy od daty przyznania pomocy. W przypadku pomocy nieprzekraczającej tych progów informacje określone w art. 9 ust. 1 lit. a) i b) można opublikować w późniejszym terminie.
(2) Aby zapewnić przewidywalność i pewność prawa na potrzeby wdrożenia zmian rozporządzenia (UE) nr 651/2014 wprowadzonych niniejszym rozporządzeniem, w szczególności w odniesieniu do środków pomocy państwa na rzecz wsparcia transformacji ekologicznej i cyfrowej, należy przedłużyć okres stosowania rozporządzenia (UE) nr 651/2014 o 3 lata do 31 grudnia 2026 r.
(3) W stosownych przypadkach w sekcjach rozporządzenia (EU) nr 651/2014 podlegających szczegółowemu przeglądowi powinno wprowadzić się dostosowania progów powodujących obowiązek zgłoszenia i kwot pomocy w ramach obecnej zmiany na podstawie oceny rozwoju sytuacji rynkowej i praktyki Komisji. W świetle długiego okresu stosowania tego rozporządzenia od czasu jego przyjęcia w 2014 r., w połączeniu z obecnym wysokim poziomem inflacji, należy podwyższyć progi powodujące obowiązek zgłoszenia i maksymalne kwoty pomocy również w sekcjach rozporządzenia (UE) nr 651/2014 niepodlegających szczegółowemu przeglądowi. W związku z tym Komisja uważa, że ogólne podwyższenie o 10 % progów powodujących obowiązek zgłoszenia i kwot pomocy w pozostałych sekcjach rozporządzenia (UE) nr 651/2014 jest właściwe i nie doprowadzi do zakłóceń konkurencji sprzecznych ze wspólnym interesem.
(4) Po przyjęciu zmienionych wytycznych w sprawie pomocy regionalnej na okres od 1 stycznia 2022 r. 3 należy dostosować przepisy dotyczące pomocy regionalnej w rozporządzeniu (UE) nr 651/2014 w celu zapewnienia spójności między poszczególnymi zbiorami zasad wyznaczających te same cele. Należy również dostosować sekcję 1 rozdziału III rozporządzenia (UE) nr 651/2014, aby uwzględnić w niej zmiany na rynku oraz cele Europejskiego Zielonego Ładu 4 i Europejskiego prawa o klimacie określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 5 . Pomoc operacyjną mającą na celu zapobieganie wyludnianiu się lub ograniczanie tego procesu należy rozszerzyć na obszary słabo zaludnione, aby umożliwić lepsze wsparcie obszarów borykających się z wyzwaniami demograficznymi. Aby ułatwić stosowanie rozporządzenia (UE) nr 651/2014 w ramach projektów objętych pomocą, których koszty wynoszą poniżej 50 mln EUR, realizowanych przez małe i średnie przedsiębiorstwa ("MŚP"), należy odpowiednio dostosować i doprecyzować progi powodujące obowiązek zgłoszenia.
(5) Zgodnie z celami strategii MŚP na rzecz zrównoważonej i cyfrowej Europy 6 pomoc państwa na usługi doradcze na rzecz MŚP można przyznawać w formie bonów, na przykład w celu propagowania usług doradczych w zakresie ekologii. Ponadto, przyznając pomoc państwa, państwa członkowskie mogą podjąć decyzję o stosowaniu zasad uproszczonych wobec MŚP, aby zmniejszyć obciążenie administracyjne MŚP i ułatwić ich udział w przetargach konkurencyjnych.
(6) Jak stwierdzono w komunikacie "Kształtowanie cyfrowej przyszłości Europy" 7 oraz w komunikacie "Europejska strategia w zakresie danych" 8 , istnieje potrzeba, aby zapewnić, że rozwiązania cyfrowe pomagają Europie w dążeniu do transformacji cyfrowej na własny sposób przynoszący korzyści obywatelom dzięki poszanowaniu europejskich wartości. W "Nowej strategii przemysłowej dla Europy" 9 stwierdzono, że Europie potrzebne są badania i technologia oraz silny jednolity rynek, który znosi bariery i ogranicza biurokrację. W strategii tej uznano, że zwiększenie inwestycji w badania, innowacje, wdrażanie rozwiązań i nowoczesną infrastrukturę przyczyni się do rozwoju nowych procesów produkcji i tworzenia miejsc pracy. W tym zakresie projekty badawcze i usługi wsparcia innowacji obejmują również opracowywanie lub ulepszanie produktów, procesów lub usług cyfrowych w dowolnej dziedzinie, dowolnej technologii, dowolnej branży lub dowolnym sektorze (w tym między innymi w branżach, infrastrukturach i technologiach cyfrowych, takich jak obliczenia superkomputerowe, technologie kwantowe, technologie blockchain, sztuczna inteligencja, cyberbezpieczeństwo, duże zbiory danych i technologie związane z chmurą).
(7) Aby przyspieszyć realizację niektórych innowacyjnych projektów związanych z projektami obejmującymi kilka państw członkowskich, należy wprowadzić wyższe progi powodujące obowiązek zgłoszenia i wyższe poziomy intensywności pomocy dla projektów badawczo-rozwojowych przynoszących korzyści transgraniczne pod względem skutecznej współpracy i upowszechniania wiedzy.
(8) W świetle wprowadzenia w rozporządzeniu Komisji (UE) 2022/2472 10 specjalnych wyłączeń grupowych dla projektów rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność (RLKS), określanych nazwą "rozwój lokalny LEADER" w ramach Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, oraz dla projektów grupy operacyjnej europejskiego partnerstwa innowacyjnego na rzecz wydajnego i zrównoważonego rolnictwa ("EPI") należy, z jednej strony, rozszerzyć zakres obecnego wyłączenia grupowego dla projektów RLKS na podstawie rozporządzenia (UE) nr 651/2014 poza projekty określane nazwą LEADER, a z drugiej strony usunąć wyłączenie grupowe dla projektów EPI na podstawie rozporządzenia (UE) nr 651/2014.
(9) Zakresem rozporządzenia (UE) nr 651/2014 należy objąć warunki zgodności dotyczące pomocy dla mikroprzedsię- biorstw w formie interwencji publicznych dotyczących dostaw energii elektrycznej, gazu ziemnego lub ciepła. Takie środki powinny być zgodne z przepisami prawa Unii obowiązującymi w czasie, gdy kwalifikują się one jako interwencje publiczne w zakresie ustalania cen. Środki takie nie powinny dyskryminować dostawców ani mikroprzedsię- biorstw i powinny skutkować ceną detaliczną powyżej kosztów, na poziomie, na którym detaliści mogą skutecznie konkurować.
(10) Aby złagodzić skutki wzrostu cen energii w następstwie rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie, rozporządzenie Rady (UE) 2022/1854 11 wyjątkowo umożliwia państwom członkowskim tymczasowe stosowanie środków interwencji publicznej w zakresie ustalania cen za dostawy energii elektrycznej dla MŚP, w tym obowiązku dostarczania energii elektrycznej poniżej kosztów. Zakresem rozporządzenia (UE) nr 651/2014 należy zatem objąć również warunki zgodności dotyczące pomocy dla MŚP w formie tymczasowych interwencji publicznych dotyczących dostaw energii elektrycznej, gazu lub ciepła wytwarzanego z gazu ziemnego mającej złagodzić skutki wzrostu cen w następstwie rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie. Środki takie nie powinny dyskryminować MŚP ani dostawców, ani nakładać na nich niesprawiedliwych kosztów. Dostawcy powinni zatem otrzymać rekompensatę za koszty dostaw po cenach regulowanych, jeżeli interwencja publiczna wymaga od nich dostaw poniżej kosztów. Aby uniknąć sytuacji, w której takie środki zwiększają popyt na energię elektryczną, gaz ziemny lub ciepło wytwarzane z gazu ziemnego lub energii elektrycznej, ceny regulowane powinny pokrywać jedynie ograniczone zużycie i nie powinny skutkować średnią ceną dostaw niższą niż ceny przed wojną napastniczą przeciwko Ukrainie.
(11) Pomoc na budowę lub modernizację infrastruktur testowo-doświadczalnych jest ukierunkowana głównie na niedoskonałości rynku wynikające z niedoskonałości i asymetrii informacji lub problemów z koordynacją. W przeciwieństwie do infrastruktur badawczych infrastruktury testowo-doświadczalne są wykorzystywane głównie do działalności gospodarczej, a konkretnie do świadczenia usług na rzecz przedsiębiorstw. Budowa lub modernizacja najnowocześniejszej infrastruktury testowo-doświadczalnej wiąże się z wysokimi kosztami początkowymi inwestycji, co w połączeniu z niepewną bazą klientów może utrudnić dostęp do finansowania prywatnego. Dostęp do infrastruktur testowo-doświadczalnych finansowanych ze środków publicznych musi być przyznawany na przejrzystych i niedyskryminacyjnych zasadach i na warunkach rynkowych wielu użytkownikom. Aby ułatwić użytkownikom dostęp do infrastruktur testowo-doświadczalnych, można obniżyć wysokość opłat pobieranych od użytkowników zgodnie z innymi przepisami rozporządzenia (UE) nr 651/2014 lub rozporządzenia Komisji (UE) nr 1407/2013 12 . Jeżeli warunki te nie są spełnione, środek może oznaczać pomoc państwa udzielaną na rzecz użytkowników infrastruktury. W takich sytuacjach pomoc przyznawana użytkownikom lub na potrzeby budowy lub modernizacji powinna być wyłączona z obowiązku zgłoszenia wyłącznie wtedy, gdy pomoc jest udzielana użytkownikom zgodnie z mającymi zastosowanie zasadami pomocy państwa. Wiele zainteresowanych stron może również posiadać i eksploatować daną infrastrukturę testowo-doświadczalną, a podmioty publiczne i przedsiębiorstwa mogą również korzystać z takiej infrastruktury na zasadzie współpracy. Infrastruktury testowo-doświadczalne nazywane są również infrastrukturami technologicznymi.
(12) Pomoc dla klastrów innowacyjnych ma na celu niwelowanie niedoskonałości rynku związanych z problemami koordynacyjnymi utrudniającymi rozwój klastrów lub ograniczającymi wzajemne kontakty i przepływ wiedzy w ramach klastrów. Pomoc państwa może służyć wspieraniu inwestycji w otwarte i współdzielone infrastruktury dla klastrów innowacyjnych albo wspieraniu funkcjonowania klastrów, aby poprawić współpracę, tworzenie sieci kontaktów i uczenie się. Pomoc operacyjna dla klastrów innowacyjnych powinna być jednak dozwolona tylko na ograniczony okres nieprzekraczający 10 lat. Aby ułatwić dostęp do obiektów klastra innowacyjnego lub udział w jego działaniach, dostęp może być oferowany po obniżonych cenach zgodnie z innymi przepisami rozporządzenia (UE) nr 651/2014 lub rozporządzenia (UE) nr 1407/2013.
(13) Pomoc na działalność innowacyjną jest ukierunkowana przede wszystkim na niedoskonałości rynku związane z pozytywnymi efektami zewnętrznymi (transfer wiedzy), problemami z koordynacją i - w mniejszym stopniu - asymetrią informacji. W przypadku MŚP taką pomoc na rzecz innowacji można przyznawać na uzyskanie, walidację i obronę patentów i innych wartości niematerialnych i prawnych, na oddelegowanie wysoko wykwalifikowanego personelu oraz opłacenie usług doradczych w zakresie innowacji i usług wsparcia innowacji, na przykład zapewnianych przez organizacje prowadzące badania i upowszechniające wiedzę, infrastruktury badawcze, infrastruktury tes- towo-doświadczalne lub klastry innowacyjne.
(14) Sieci dosyłowe są warunkiem wstępnym wdrożenia zarówno stacjonarnych, jak i ruchomych sieci dostępowych na obszarach, gdzie taka infrastruktura nie istnieje albo prawdopodobnie nie zostanie rozwinięta w najbliższej przyszłości. Pomoc państwa przyznana na wsparcie wdrażania niektórych wydajnych sieci dosyłowych, które przynoszą korzyści zarówno sieciom stacjonarnym, jak i ruchomym, powinna zostać uznana za zgodną z rynkiem wewnętrznym i wyłączona z wymogu zgłoszenia pod pewnymi warunkami, aby pomóc w zniwelowaniu przepaści cyfrowej na obszarach, na których istnieją niedoskonałości rynku, i jednocześnie ograniczyć ryzyko zakłócenia konkurencji i wyparcia inwestycji prywatnych.
(15) W następstwie przyjęcia zmienionych wytycznych w sprawie pomocy państwa na rzecz promowania inwestycji w zakresie finansowania ryzyka 13 obowiązujących od 2022 r., przepisy dotyczące dostępu do finansowania dla MŚP zawarte w rozporządzeniu (UE) nr 651/2014 należy dostosować do zmienionych wytycznych w celu zapewnienia spójności. MŚP są filarem gospodarek państw członkowskich, zarówno pod względem zatrudnienia, jak i dynamiki i wzrostu gospodarczego, a zatem mają również zasadnicze znaczenie dla rozwoju gospodarczego i odporności Unii jako całości. MŚP są źródłem innowacyjnych rozwiązań takich problemów jak zmiana klimatu, nieefektywne wykorzystanie zasobów i utrata spójności społecznej, a także przyczyniają się do rozpowszechniania tych innowacji, wspierając transformację ekologiczną i cyfrową oraz wzmacniając odporność lub suwerenność technologiczną Unii. MŚP potrzebują jednak dostępu do finansowania, aby móc rozwijać się i w pełni wykorzystywać swój potencjał. Dlatego Komisja uważa, że należy stymulować tworzenie wydajnego rynku finansowania ryzyka, aby umożliwić MŚP dostęp do koniecznego finansowania na każdym etapie ich rozwoju. Do czasu pełnego ustanowienia takiego rynku pomoc na dostęp MŚP i przedsiębiorstw rozpoczynających działalność do finansowania jest ukierunkowana na niedoskonałości rynku lub inne istotne przeszkody uniemożliwiające takim przedsiębiorstwom pozyskanie finansowania niezbędnego do wykorzystania ich pełnego potencjału. MŚP, szczególnie te nowo powstałe lub działające w nowych sektorach lub sektorach zaawansowanych technologii, często nie są w stanie wykazać inwestorom swojej zdolności kredytowej. Ocena 14 odnośnych zasad przeprowadzona w latach 2019 i 2020 potwierdziła utrzymywanie się tych niedoskonałości rynku lub innych istotnych przeszkód i sytuacja ta prawdopodobnie pogorszy się na skutek pandemii COVID-19 i konsekwencji obecnej sytuacji polityczno-gospodarczej w Europie wynikającej z rosyjską wojną napastniczą przeciwko Ukrainie. Aby jeszcze bardziej ułatwić wdrażanie wspomnianej pomocy w celu zapewnienia szans na rozwój MŚP, ogólnej odporności gospodarki Unii oraz większej jasności, powinna zostać struktura i zakres przepisów dotyczących finansowania ryzyka. Projekty kwalifikujące się do wsparcia z funduszu innowacyjnego mogą kwalifikować się do bardziej liberalnego dostępu do finansowania dla "przedsiębiorstw innowacyjnych".
(16) W następstwie przyjęcia wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę klimatu i środowiska oraz cele związane z energią 15 mających zastosowanie od 27 stycznia 2022 r. należy dostosować przepisy zawarte w rozporządzeniu (UE) nr 651/2014 odnoszące się do pomocy w obszarze ochrony środowiska, w tym ochrony klimatu, oraz energii w celu zapewnienia spójności między poszczególnymi zbiorami zasad wyznaczających te same cele. Zakres sekcji 7 rozdziału III rozporządzenia (UE) nr 651/2014 należy dostosować, aby uwzględnić zmiany na rynku oraz cele Europejskiego Zielonego Ładu i Europejskiego prawa o klimacie, a także środki przewidziane w planie REPowe- rEU 16 Komisji mające na celu zaradzenie skutkom rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie i złagodzenie wszelkich negatywnych skutków przyspieszonej transformacji ekologicznej, w tym przepisy wprowadzone w 2021 r. w celu zmiany rozporządzenia (UE) nr 651/2014 17 . Opracowując środki pomocy państwa, państwa członkowskie mogą łączyć pomoc przewidzianą w różnych przepisach rozporządzenia (UE) nr 651/2014 pod warunkiem zapewnienia zgodności ze wszystkimi stosownymi warunkami, w tym z warunkami dotyczącymi kumulacji.
(17) Pomoc inwestycyjna mająca na celu wspieranie zakupu lub leasingu pojazdów bezemisyjnych lub pojazdów ekologicznie czystych lub doposażenia pojazdów, aby umożliwić ich zakwalifikowanie jako pojazdy bezemisyjne lub pojazdy ekologicznie czyste, przyczynia się do przejścia na mobilność bezemisyjną oraz osiągnięcia ambitnych celów Europejskiego Zielonego Ładu, przede wszystkim ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w sektorze transportu. W świetle doświadczeń Komisji w odniesieniu do środków pomocy państwa na rzecz wspierania czystej mobilności należy wprowadzić szczególne warunki zgodności, aby zapewnić, że pomoc jest proporcjonalna i nie zakłóca nadmiernie konkurencji przez zmniejszenie popytu na bardziej ekologiczne rozwiązania alternatywne. Należy rozszerzyć zakres przepisów rozporządzenia (UE) nr 651/2014 dotyczących pomocy inwestycyjnej na infrastrukturę ładowania pojazdów elektrycznych lub tankowania wodoru w celu uwzględnienia również infrastruktury tankowania zaopatrującej pojazdy w wodór nieodnawialny, pod warunkiem że istnieje wyraźna droga ku obniżeniu emisyjności dostarczanego wodoru. Ponadto pomoc na infrastrukturę ładowania i tankowania należy udostępnić również w odniesieniu do infrastruktury, która nie jest publicznie dostępna.
(18) Zakres rozporządzenia (UE) nr 651/2014 powinien obejmować szczegółowe warunki zgodności dotyczące pomocy na wytwarzanie wodoru w różnych sektorach zgodnie z celami strategii w zakresie wodoru na rzecz Europy neutralnej dla klimatu 18 oraz na magazynowanie.
(19) Przepisy rozporządzenia (UE) nr 651/2014 dotyczące pomocy operacyjnej na propagowanie energii ze źródeł odnawialnych należy rozszerzyć na społeczności energetyczne działające w zakresie energii odnawialnej zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 19 . Jeżeli chodzi o pomoc inwestycyjną, ze stosownych przepisów rozporządzenia (UE) nr 651/2014 mogą korzystać społeczności energetyczne działające w zakresie energii odnawialnej oraz różnego rodzaju przedsiębiorstwa. W tym kontekście społeczności energetyczne działające w zakresie energii odnawialnej oraz obywatelskie społeczności energetyczne zdefiniowane w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 20 mogą kwalifikować się jako MŚP w stopniu, w jakim spełniają wymogi określone w załączniku I do rozporządzenia (UE) nr 651/2014.
(20) Zakres rozporządzenia (UE) nr 651/2014 powinien obejmować warunki zgodności dotyczące pomocy inwestycyjnej na rekultywację siedlisk przyrodniczych i ekosystemów, ochronę i odbudowę bioróżnorodności oraz rozwiązania oparte na zasobach przyrody w celu łagodzenia zmiany klimatu i przystosowywania się do niej zgodnie z celami unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 21 , celami Europejskiego prawa o klimacie, strategią UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu 22 i komunikatem w sprawie zrównoważonego obiegu węgla 23 . Warunki te należy dodać do istniejących przepisów w sprawie pomocy na remediację zanieczyszczonych terenów. W związku z tym pomoc inwestycyjną w tych dziedzinach należy uznać za zgodną z rynkiem wewnętrznym oraz wyłączyć z obowiązku zgłoszenia, o którym mowa w art. 108 ust. 3 Traktatu, pod pewnymi warunkami. Należy w szczególności zapewnić zgodność z zasadą "zanieczyszczający płaci", zgodnie z którą koszty środków mających na celu likwidację zanieczyszczeń powinien ponosić sprawca zanieczyszczeń.
(21) Przepisy rozporządzenia (UE) nr 651/2014 dotyczące pomocy inwestycyjnej na recykling i ponowne wykorzystanie odpadów należy dostosować i rozszerzyć w celu uwzględnienia zmian na rynku oraz, zgodnie z planem działania dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym 24 , odzwierciedlenia przejścia na środki mające na celu propagowanie efektywnego gospodarowania zasobami i wspieranie przechodzenia na gospodarkę o obiegu zamkniętym. Zastąpienie pierwotnych surowców lub substratów surowcami lub substratami wtórnymi (ponownie użytymi lub pochodzącymi z recyklingu) lub pochodzącymi z odzysku ograniczy presję na zasoby naturalne i doprowadzi do zrównoważonego wzrostu i tworzenia miejsc pracy oraz wzmocnienia odporności.
(22) Zakres rozporządzenia (UE) nr 651/2014 powinien obejmować warunki zgodności dotyczące pomocy w formie obniżki podatków lub opłat na ochronę środowiska. Podatki lub opłaty parafiskalne na ochronę środowiska nakłada się z myślą o zwiększeniu kosztów zachowań szkodliwych dla środowiska, a co za tym idzie - o zniechęceniu do takich zachowań i o podniesieniu poziomu ochrony środowiska. W przypadku gdy podatki lub opłaty parafiskalne na ochronę środowiska nie mogłyby być egzekwowane bez narażania działalności gospodarczej niektórych przedsiębiorstw na ryzyko, korzystniejsze traktowanie niektórych przedsiębiorstw może pozwolić na osiągnięcie wyższego ogólnego poziomu podatków lub opłat parafiskalnych na ochronę środowiska. W ten sposób obniżki podatków lub opłat parafiskalnych na ochronę środowiska mogą w niektórych okolicznościach przyczyniać się pośrednio do podniesienia poziomu ochrony środowiska.
(23) Właściwe jest stosowanie tych samych warunków w odniesieniu do pomocy w formie ulg i zwolnień z podatków na ochronę środowiska we wszystkich sektorach gospodarki, chyba że mają zastosowania przepisy szczególne. W związku z tym pomoc w formie ulg podatkowych w sektorze rybołówstwa śródlądowego oraz chowu i hodowli ryb przyjętych przez państwa członkowskie zgodnie z art. 15 ust. 1 lit. f) i art. 15 ust. 3 dyrektywy Rady 2003/96/WE 25 powinna wchodzić w zakres rozporządzenia (UE) nr 651/2014, ponieważ rozporządzenie Komisji (UE) 2022/2473 26 po dniu 30 czerwca 2023 r. nie będzie do nich stosowane.
(24) W odniesieniu do pomocy inwestycyjnej na systemy ciepłownicze lub chłodnicze należy dostosować warunki zgodności określone w art. 46 rozporządzenia (UE) nr 651/2014 w zakresie wspierania inwestycji w systemy ciepłownicze lub chłodnicze wykorzystujące paliwa kopalne, w szczególności gaz ziemny, a także inwestycji w sieci dystrybucji lub modernizacji tych sieci, aby uwzględnić cele Europejskiego Zielonego Ładu oraz Europejskiego prawa o klimacie, a w szczególności plan inwestycyjny na rzecz zrównoważonej Europy 27 .
(25) W odniesieniu do inwestycji w infrastrukturę energetyczną zakres rozporządzenia (UE) nr 651/2014 powinien obejmować wyłączenia grupowe służące wsparciu inwestycji niezlokalizowanych na obszarach objętych pomocą. Ponadto należy dostosować warunki zgodności określone w tym rozporządzeniu w odniesieniu do wspierania inwestycji w infrastrukturę energetyczną wykorzystującą gaz ziemny, aby uwzględnić cele Europejskiego Zielonego Ładu i zapewnić zgodność z celami klimatycznymi na lata 2030 i 2050.
(26) Ze względu na specyfikę finansowania projektów w przemyśle obronnym, gdzie popyt pochodzi prawie wyłącznie ze strony państw członkowskich, które także kontrolują całość zakupów produktów i technologii związanych z obronnością, w tym ich wywóz, działanie sektora obronności jest wyjątkowe i nie podlega konwencjonalnym zasadom i modelom biznesowym, które regulują tradycyjne rynki. Mając na uwadze specyfikę sektora i zasady Europejskiego Funduszu Obronnego ustanowionego przez rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/697 28 i Europejskiego programu rozwoju przemysłu obronnego, ustanowionego przez rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1092 29 , w ramach których ustanowiono maksymalne stawki finansowania, których celem nie jest ograniczenie ogólnego finansowania publicznego, lecz zachęcenie do współfinansowania przez państwa członkowskie, wkłady finansowe dokonywane przez państwa członkowskie na rzecz takich współfinansowanych projektów należy uznać w określonych warunkach za zgodne z rynkiem wewnętrznym i wyłączyć z obowiązku zgłoszenia. W szczególności takie współfinansowanie można uznać za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zakresie wykraczającym poza możliwości przewidziane w przepisach ogólnych dotyczących pomocy na projekty badawczo-rozwojowe, pod warunkiem że beneficjenci płacą cenę rynkową za wykorzystywanie praw własności intelektualnej lub prototypów powstałych w ramach projektu do zastosowań niezwiązanych z obronnością. Ponadto w takich sytuacjach nie należy wymagać ponownej oceny spełniania warunków kwalifikowalności, które zostały już ocenione na poziomie transnarodowym zgodnie z zasadami Europejskiego Funduszu Obronnego lub Europejskiego programu rozwoju przemysłu obronnego przez Komisję korzystającą z pomocy niezależnych ekspertów przed wybraniem danego projektu badawczo-rozwojowego. Ponadto należy zmienić art. 8 rozporządzenia (UE) nr 651/2014, aby umożliwić łączenie centralnie zarządzanego finansowania Unii i pomocy państwa w wysokości do całkowitych kosztów projektu.
(27) Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenia (UE) nr 651/2014 i (UE) 2022/2473,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
1 Dz.U. L 248 z 24.9.2015, s. 1.
2 Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz.U. L 187 z 26.6.2014, s. 1).
3 Komunikat Komisji "Wytyczne w sprawie pomocy regionalnej" C(2021) 2594 (Dz.U. C 153 z 29.4.2021, s. 1).
4 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów - Europejski Zielony Ład, COM(2019) 640 final.
5 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 z dnia 30 czerwca 2021 r. w sprawie ustanowienia ram na potrzeby osiągnięcia neutralności klimatycznej i zmiany rozporządzeń (WE) nr 401/2009 i (UE) 2018/1999 (Europejskie prawo o klimacie) (Dz.U. L 243 z 9.7.2021, s. 1).
6 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, 'Strategia MŚP na rzecz zrównoważonej i cyfrowej Europy', COM(2020) 103 final.
7 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, 'Kształtowanie cyfrowej przyszłości Europy', COM(2020) 67 final.
8 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, 'Europejska strategia w zakresie danych', COM(2020) 66 final.
9 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, 'Nowa strategia przemysłowa dla Europy', COM(2020) 102 final.
10 Rozporządzenie Komisji (UE) 2022/2472 z dnia 14 grudnia 2022 r. uznające niektóre kategorie pomocy w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U. L 327 z 21.12.2022, s. 1).
11 Rozporządzenie Rady (UE) 2022/1854 w sprawie interwencji w sytuacji nadzwyczajnej w celu rozwiązania problemu wysokich cen energii (Dz. U. LI 261 z 7.10.2022, s. 1).
12 Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (Dz.U. L 352 z 24.12.2013, s. 1).
13 Komunikat Komisji "Wytyczne Unii w sprawie pomocy państwa na rzecz promowania inwestycji w zakresie finansowania ryzyka" (Dz.U. C 508 z 16.12.2021, s. 1).
14 Dokument roboczy służb Komisji dotyczący oceny adekwatności pakietu w sprawie unowocześnienia polityki w dziedzinie pomocy państwa z 2012 r., wytycznych dotyczących transportu kolejowego i krótkoterminowych ubezpieczeń kredytów eksportowych (SWD(2020)0257 final).
15 Komunikat Komisji "Wytyczne w sprawie pomocy państwa na ochronę klimatu i środowiska oraz cele związane z energią z 2022 r." (Dz.U. C 80 z 18.2.2022, s. 1).
16 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów" Plan REPowerEU, COM(2022) 230 final.
17 Rozporządzenie Komisji (UE) 2021/1237 z dnia 23 lipca 2021 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 651/2014 uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz.U. L 270 z 29.7.2021, s. 39).
18 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów "Strategia w zakresie wodoru na rzecz Europy neutralnej dla klimatu", COM(2020) 301 final.
19 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 82).";
20 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz zmieniająca dyrektywę 2012/27/UE (Dz.U. L 158 z 14.6.2019, s. 125).
21 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów - Unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030 - Przywracanie przyrody do naszego życia, COM(2020) 380 final.
22 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów "Budując Europę odporną na zmianę klimatu - nowa Strategia w zakresie przystosowania do zmiany klimatu", COM(2021) 82 final.
23 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady "Zrównoważony obieg węgla", COM(2021) 800 final.
24 Komunikat Komisji "Nowy plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym na rzecz czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy", COM(2020) 98 final.
25 Dyrektywa Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej (Dz.U. L 283 z 31.10.2003, s. 51).
26 Rozporządzenie Komisji (UE) 2022/2473 z dnia 14 grudnia 2022 r. uznające niektóre kategorie pomocy udzielanej przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w zakresie produkcji, przetwórstwa i wprowadzania do obrotu produktów rybołówstwa i akwakul- tury za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U. L 327 z 21.12.2022, s. 82).
27 Komunikat Komisji "Plan inwestycyjny na rzecz zrównoważonej Europy Plan inwestycyjny na rzecz Europejskiego Zielonego Ładu", COM(2020) 21 final.
28 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/697 z 29 kwietnia 2021 r. ustanawiające Europejski Fundusz Obronny i uchylające rozporządzenie (UE) 2018/1092 (Dz.U. L 170, 12.5.2021, s. 149).
29 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1092 z 18 lipca 2018 r. ustanawiające Europejski program rozwoju przemysłu obronnego mający na celu wspieranie konkurencyjności i zdolności innowacyjnych przemysłu obronnego Unii (Dz.U. L 200 z 7.8.2018, s. 30).
* Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/523 z dnia 24 marca 2021 r. ustanawiające Program InvestEU i zmieniające rozporządzenie (UE) 2015/1017 (Dz.U. L 107 z 26.3.2021, s. 30).";
* Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1379/2013 w sprawie wspólnej organizacji rynków produktów rybołówstwa i akwakultury, zmieniające rozporządzenia Rady (WE) nr 1184/2006 i (WE) nr 1224/2009 oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 104/2000 (Dz.U. L 354 z 28.12.2013, s. 1).
**) Dyrektywa Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej (Dz.U. L 283 z 31.10.2003, s. 51).
***) Rozporządzenie Komisji (UE) nr 717/2014 z dnia 27 czerwca 2014 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rybołówstwa i akwakultury (Dz.U. L 190 z 28.6.2014, s. 45).";
* Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek, zmieniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/43/WE oraz uchylająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG (Dz.U. L 182 z 29.6.2013, s. 19).";
* Rozporządzenie (WE) nr 1893/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie statystycznej klasyfikacji działalności gospodarczej NACE Rev. 2 i zmieniające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3037/90 oraz niektóre rozporządzenia WE w sprawie określonych dziedzin statystycznych (Dz.U. L 393 z 30.12.2006, s. 1).";
* Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywę 2004/18/WE (Dz.U. L 94 z 28.3.2014, s. 65).
**) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 320).
***) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 z dnia 24 czerwca 2021 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Funduszu Spójności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury, a także przepisy finansowe na potrzeby tych funduszy oraz na potrzeby Funduszu Azylu, Migracji i Integracji, Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Instrumentu Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej (Dz.U. L 231 z 30.6.2021, s. 159).";
* Decyzja wykonawcza Komisji C(2017)7124 z dnia 27 października 2017 r. w sprawie przyjęcia programu prac na lata 2018-2020 w ramach programu szczegółowego służącego realizacji programu »Horyzont 2020« - program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji (2014-2020), oraz w sprawie finansowania programu prac na 2018 r.
**) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/695 z dnia 28 kwietnia 2021 r. ustanawiające program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji "Horyzont Europa" oraz zasady uczestnictwa i upowszechniania obowiązujące w tym programie oraz uchylające rozporządzenia (UE) nr 1290/2013 i (UE) nr 1291/2013 (Dz.U. L 170 z 12.5.2021, s. 1).";
***) Inicjatywa dotycząca przedsiębiorczości w przemyśle kosmicznym »CASSINI«, zapowiedziana po raz pierwszy w »Strategii MŚP na rzecz zrównoważonej i cyfrowej Europy« (COM(2020) 103 final z 10.3.2020), jest zbiorem konkretnych działań, których celem jest m.in. ułatwienie MŚP działającym w sektorze kosmicznym dostępu do kapitału wysokiego ryzyka w celu finansowania rozszerzania działalności.
****) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/697 z dnia 29 kwietnia 2021 r. ustanawiające Europejski Fundusz Obronny i uchylające rozporządzenie (UE) 2018/1092 (Dz.U. L 170 z 12.5.2021, s. 149).
*****) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1092 z dnia 18 lipca 2018 r. ustanawiające Europejski program rozwoju przemysłu obronnego mający na celu wspieranie konkurencyjności i zdolności innowacyjnych przemysłu obronnego Unii (Dz.U. L 200 z 7.8.2018, s. 30).";
* Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniająca dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61/UE (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 349).";
* Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/43/WE z dnia 6 maja 2009 r. w sprawie uproszczenia warunków transferów produktów związanych z obronnością we Wspólnocie (Dz.U. L 146 z 10.6.2009, s. 1).";
* Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/694 z dnia 29 kwietnia 2021 r. ustanawiające program "Cyfrowa Europa" oraz uchylające decyzję (UE) 2015/2240 (Dz.U. L 166 z 11.5.2021, s. 1).";
* Zob. dokument roboczy służb Komisji "Infrastruktury technologiczne", SWD(2019) 158 final z 8.4.2019 r.";
* Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) (Dz.U. L 334 z 17.12.2010, s. 17).";
* Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 82).";
* Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/33/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania ekologicznie czystych pojazdów transportu drogowego w celu wsparcia mobilności niskoe- misyjnej (Dz.U. L 120 z 15.5.2009, s. 5).
**) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1242 z dnia 20 czerwca 2019 r. określające normy emisji CO2 dla nowych pojazdów ciężkich oraz zmieniające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 595/2009 i (UE) 2018/956 oraz dyrektywę Rady 96/53/WE (Dz.U. L 198 z 25.7.2019, s. 202).
***) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 168/2013 z dnia 15 stycznia 2013 r. w sprawie homologacji i nadzoru rynku pojazdów dwu- lub trzykołowych oraz czterokołowców (Dz.U. L 60 z 2.3.2013, s. 52).
****) Rozporządzenie Komisji (UE) 2017/1151 z dnia 1 czerwca 2017 r. uzupełniające rozporządzenie (WE) nr 715/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie homologacji typu pojazdów silnikowych w odniesieniu do emisji zanieczyszczeń pochodzących z lekkich pojazdów pasażerskich i użytkowych (Euro 5 i Euro 6) oraz w sprawie dostępu do informacji dotyczących naprawy i utrzymania pojazdów (Dz.U. L 175 z 7.7.2017, s. 1).";
* Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z dnia 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej, zmiany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE (Dz.U. L 315 z 14.11.2012, s. 1).";
* Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/943 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie rynku wewnętrznego energii elektrycznej (Dz.U. L 158 z 14.6.2019, s. 54).";
* Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/2088 (Dz.U. L 198 z 22.6.2020, s. 13).";
* Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy (Dz.U. L 312 z 22.11.2008, s. 3).";
* Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz zmieniająca dyrektywę 2012/27/UE (Dz.U. L 158 z 14.6.2019, s. 125).
**) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/31/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie geologicznego składowania dwutlenku węgla oraz zmieniająca dyrektywę Rady 85/337/EWG, dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/60/WE, 2001/80/WE, 2004/35/WE, 2006/12/WE, 2008/1/WE i rozporządzenie (WE) nr 1013/2006 (Dz.U. L 140 z 5.6.2009, s. 114).
***) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 347/2013 z dnia 17 kwietnia 2013 r. w sprawie wytycznych dotyczących transeuropejskiej infrastruktury energetycznej (Dz.U. L 115 z 25.4.2013, s. 39).";
* Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/73/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylająca dyrektywę 2003/55/WE (Dz.U. L 211 z 14.8.2009, s. 94).
**) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 715/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1775/2005 (Dz.U. L 211 z 14.8.2009, s. 36).";
* Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1315/2013 z dnia 11 grudnia 2013 w sprawie unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej i uchylające decyzję nr 661/2010/UE (Dz.U. L 348 z 20.12.2013, s. 1).";
* Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/241 z dnia 12 lutego 2021 r. ustanawiające Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (Dz.U. L 57 z 18.2.2021, s. 17).";
**) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1299/2013 z dnia 17 grudnia 2013 w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach celu »Europejska współpraca terytorialna« (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 259).
***) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1059 z dnia 24 czerwca 2021 r. w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących celu »Europejska współpraca terytorialna« (Interreg) wspieranego w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz instrumentów finansowania zewnętrznego (Dz.U. L 231 z 30.6.2021, s. 94).
****) W przypadku programów pomocy objętych art. 16, 21a i 22 niniejszego rozporządzenia od wymogu publikowania informacji na temat każdej przyznanej pomocy indywidualnej powyżej 100 000 EUR można odstąpić w odniesieniu do MŚP, które nie dokonały żadnej komercyjnej sprzedaży na żadnym rynku.";
* Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/696 z dnia 28 kwietnia 2021 r. ustanawiające Unijny program kosmiczny i Agencję Unii Europejskiej ds. Programu Kosmicznego oraz uchylające rozporządzenia (UE) nr 912/2010, (UE) nr 1285/2013 i (UE) nr 377/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE (Dz.U. L 170 z 12.5.2021, s. 69).
**) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 z dnia 2 grudnia 2021 r. ustanawiające przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz uchylające rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i (UE) nr 1307/2013 (Dz.U. L 435 z 6.12.2021, s. 1).
***) Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (Dz.U. L 352 z 24.12.2013, s. 1).
****) Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz.U. L 352 z 24.12.2013, s. 9).;