Rozporządzenie delegowane 2022/467 przewidujące nadzwyczajną pomoc dostosowawczą dla producentów w sektorach rolnych

ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2022/467

z dnia 23 marca 2022 r.

przewidujące nadzwyczajną pomoc dostosowawczą dla producentów w sektorach rolnych

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 ¹ , w szczególności jego art. 219 ust. 1 w związku z art. 228,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 352/78, (WE) nr 165/94, (WE) nr 2799/98, (WE) nr 814/2000, (WE) nr 1290/2005 i (WE) nr 485/2008 ² , w szczególności jego art. 106 ust. 5,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rosyjska inwazja na Ukrainę w dniu 24 lutego 2022 r. ma wpływ na rolników w Unii.

(2) Głównym problemem w handlu między Ukrainą a Unią jest dostępność transportu. Ukraińskie porty lotnicze jako pierwsze ucierpiały w wyniku rosyjskiego ataku, a wszystkie operacje żeglugi handlowej w portach ukraińskich zostały zawieszone.

(3) Kryzys prawdopodobnie będzie mieć poważne skutki dla dostaw zboża na szczeblu globalnym, prowadząc do dalszego wzrostu cen, który nakłada się na już gwałtownie rosnące ceny energii i nawozów, wywierając wpływ na rolników w Unii.

(4) Drugi problem stanowi wstrzymanie dostaw produktów z UE do Ukrainy, a potencjalnie również do Rosji i Białorusi ze względów logistycznych i finansowych, powodując zakłócenia w handlu w niektórych sektorach, co przełożyłoby się na zakłócenia równowagi na rynku wewnętrznym. Miałoby to wpływ głównie na sektory win i napojów spirytusowych, przetworzonej żywności (w tym przetworzonych owoców i warzyw), preparatów do początkowego żywienia niemowląt i karmy dla zwierząt domowych w przypadku Rosji, owoców i warzyw w przypadku Białorusi i produktów pochodzenia zwierzęcego w przypadku Ukrainy.

(5) Istnieje zatem poważne zagrożenie wystąpienia zakłóceń na rynku spowodowanych znacznym wzrostem kosztów i zakłóceniami w handlu, które wymagają skutecznych i efektywnych działań.

(6) Środki interwencji rynkowej dostępne na mocy rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 w formie interwencji publicznej, dopłat do prywatnego przechowywania lub wycofania z rynku mogą skutecznie przywrócić pewną równowagę na rynku poprzez czasowe lub trwałe wycofanie produktów z rynku, nie nadają się do tego, by przeciwdziałać zagrożeniu wystąpienia zakłóceń na rynku spowodowanych wzrostem kosztów. Chociaż rynek musi stopniowo dostosowywać się do nowych okoliczności, potrzebne jest wsparcie dla producentów w sektorach, w których koszty nakładów rosną do niezrównoważonych poziomów i w których produkty nie mogą znaleźć normalnego rynku zbytu.

(7) Aby skutecznie i efektywnie reagować na zagrożenie wystąpienia zakłóceń na rynku, konieczne jest udostępnienie producentom pomocy w sektorach rolnych w Unii dotkniętych takimi zakłóceniami na rynku. Państwa członkowskie powinny wybrać jeden lub więcej sektorów, lub ich części, aby wesprzeć producentów, którzy najbardziej cierpią z powodu zakłóceń na rynku.

(8) Należy zatem zapewnić państwom członkowskim dotację finansową w celu wsparcia producentów zaangażowanych w działania zwiększające bezpieczeństwo żywnościowe lub przeciwdziałające zakłóceniom równowagi na rynku, umożliwiając wprowadzenie niezbędnych dostosowań. Kwotę dostępną dla każdego państwa członkowskiego należy ustalić przy uwzględnieniu odpowiedniej wagi każdego państwa członkowskiego w unijnym sektorze rolnym na podstawie pułapów netto płatności bezpośrednich określonych w załączniku III do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 ³ .

(9) Państwa członkowskie powinny opracować środki, które przyczyniają się do bezpieczeństwa żywnościowego lub przeciwdziałają zakłóceniom równowagi na rynku. Rolnicy powinni kwalifikować się do wsparcia w ramach tych środków, pod warunkiem że angażują się w co najmniej jedno z następujących działań służących realizacji tych celów: gospodarka o obiegu zamkniętym, gospodarka składnikami odżywczymi, efektywne wykorzystanie zasobów oraz metody produkcji przyjazne dla środowiska i klimatu.

(10) Państwa członkowskie powinny dystrybuować pomoc najbardziej skutecznymi kanałami na podstawie obiektywnych i niedyskryminacyjnych kryteriów, które uwzględniają zakres zakłóceń na rynku w różnych sektorach, przy jednoczesnym zapewnieniu, aby rolnicy byli ostatecznymi beneficjentami pomocy, oraz unikaniu wszelkich zakłóceń rynku i konkurencji.

(11) Ponieważ kwota przyznana każdemu z państw członkowskich pokryłaby jedynie część faktycznych strat poniesionych przez producentów w sektorach rolnych, państwa członkowskie powinny mieć możliwość przyznania dodatkowego wsparcia krajowego tym producentom, przy spełnieniu tych samych warunków dotyczących obiektywności, niedyskryminacji i niezakłócania konkurencji. Biorąc pod uwagę skalę obecnego kryzysu, to dodatkowe wsparcie krajowe może wyjątkowo osiągnąć maksymalnie dwukrotność odpowiednich kwot określonych w załączniku do niniejszego rozporządzenia.

(12) Aby umożliwić państwom członkowskim elastyczne przydzielanie pomocy koniecznej do radzenia sobie z zakłóceniami na rynku stosownie do okoliczności, państwa członkowskie powinny mieć możliwość kumulowania tej pomocy z innymi rodzajami wsparcia finansowanymi w ramach Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji i Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.

(13) Pomoc przewidzianą w niniejszym rozporządzeniu należy przyznać jako środek mający na celu wsparcie rynków rolnych zgodnie z art. 4 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 po przesunięciu środków z rezerwy przeznaczonej na wypadek kryzysów w sektorze rolnym, o której mowa w art. 25 tego rozporządzenia.

(14) Ponieważ pomoc unijną ustala się w euro, konieczne jest określenie daty przeliczenia kwoty przydzielonej państwom członkowskim, które nie przyjęły euro, na ich waluty krajowe, aby zapewnić jednolite i jednoczesne stosowanie przepisów. Należy zatem ustalić termin operacyjny dla kursu walutowego zgodnie z art. 106 rozporządzenia (UE) nr 1306/2013. W świetle zasady, o której mowa w ust. 2 lit. b) wspomnianego artykułu, i zgodnie z kryteriami określonymi w ust. 5 lit. c) tego artykułu, terminem operacyjnym powinna być data wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

(15) Ze względów budżetowych Unia powinna finansować wydatki poniesione przez państwa członkowskie wyłącznie w przypadku, gdy wydatki te zostały poniesione przed określoną datą kwalifikowalności.

(16) Aby zapewnić przejrzystość, monitorowanie i właściwe zarządzanie dostępnymi kwotami, państwa członkowskie powinny informować Komisję o konkretnych działaniach, jakie należy podjąć, kryteriach zastosowanych do ich określenia, uzasadnieniu dystrybucji pomocy między poszczególne sektory, środkach wprowadzonych w celu zapobieżenia zakłóceniom konkurencji na odnośnych rynkach, zamierzonych skutkach środków i metodach służących sprawdzeniu, czy skutki te zostały osiągnięte.

(17) Trudności w dostępie do nakładów oraz problemy logistyczne wynikające z nagłego wstrzymania dostaw handlowych stanowią natychmiastowe zakłócenie na rynku, w związku z czym konieczne jest natychmiastowe działanie w celu skutecznego i efektywnego zaradzenia tej sytuacji.

(18) Aby zapewnić jak najszybsze udzielenie pomocy producentom, państwa członkowskie powinny mieć możliwość bezzwłocznego wdrożenia niniejszego rozporządzenia. Niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie pod warunkiem, że przesunięcia 350 000 000 EUR z rezerwy do linii budżetowych finansujących niezbędny środek dokonuje się zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 ⁴ ; od dnia opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej komunikatu Komisji stwierdzającego, że dokonano przesunięcia,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł  1

1. Państwom członkowskim udostępnia się pomoc unijną w całkowitej kwocie 500 000 000 EUR w celu zapewnienia nadzwyczajnej pomocy dostosowawczej dla producentów w sektorach wymienionych w art. 1 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013, z zastrzeżeniem warunków określonych w niniejszym rozporządzeniu.

2. Państwa członkowskie wykorzystują udostępnione im kwoty określone w załączniku w celu wprowadzenia środków, o których mowa w ust. 3, w sektorach dotkniętych zakłóceniami na rynku spowodowanymi zwiększonymi kosztami nakładów lub ograniczeniami w handlu. Środki wprowadza się na podstawie obiektywnych i niedyskryminacyjnych kryteriów, uwzględniających zakres zakłóceń na rynku w różnych sektorach, pod warunkiem że wynikające z nich płatności nie powodują zakłócenia konkurencji.

3. Środki stosowane przez państwa członkowskie przyczyniają się do bezpieczeństwa żywnościowego lub przeciwdziałania zakłóceniom równowagi na rynku i wspierają rolników, którzy angażują się w co najmniej jedno z następujących działań służących realizacji tych celów:

a) gospodarka o obiegu zamkniętym;

b) gospodarka składnikami odżywczymi;

c) efektywne wykorzystywanie zasobów;

d) metody produkcji przyjazne dla środowiska i klimatu.

4. Państwa członkowskie zapewniają, aby w przypadku gdy rolnicy nie są bezpośrednimi beneficjentami płatności pomocy unijnej, korzyści ekonomiczne z tytułu pomocy unijnej były im przekazywane w całości.

5. Wydatki państw członkowskich związane z płatnościami w ramach środków, o których mowa w ust. 3, kwalifikują się do pomocy unijnej tylko wtedy, gdy płatności te zostały dokonane przed dniem 30 września 2022 r.

6. W odniesieniu do państw członkowskich, które nie przyjęły euro jako waluty krajowej, terminem operacyjnym dla kursu wymiany, o którym mowa w art. 106 rozporządzenia (UE) nr 1306/2013, w odniesieniu do kwot określonych w załączniku do niniejszego rozporządzenia, jest data wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

7. Środki na mocy niniejszego rozporządzenia mogą być kumulowane ze wsparciem finansowanym w ramach Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji i Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Artykuł  2

Państwa członkowskie mogą przyznać dodatkową pomoc krajową na środki wprowadzone na podstawie art. 1 do wysokości 200 % odpowiedniej kwoty określonej dla każdego państwa członkowskiego w załączniku, na podstawie obiektywnych i niedyskryminacyjnych kryteriów, pod warunkiem że wynikające z tego płatności nie powodują zakłócenia konkurencji.

Państwa członkowskie wypłacają dodatkowe wsparcie do dnia 30 września 2022 r.

Artykuł  3

Państwa członkowskie zgłaszają Komisji:

a) niezwłocznie i nie później niż dnia 30 czerwca 2022 r.:

1) opis środków, jakie mają zostać podjęte;

2) kryteria stosowane do określenia metod przyznawania pomocy oraz uzasadnienie dystrybucji pomocy między poszczególne sektory;

3) zamierzone skutki środków w odniesieniu do bezpieczeństwa żywnościowego i stabilizacji rynku;

4) działania służące sprawdzeniu, czy osiągnięto zamierzone skutki;

5) działania służące unikaniu zakłóceń konkurencji;

6) poziom dodatkowego wsparcia przyznanego na podstawie art. 2;

b) najpóźniej do dnia 15 maja 2023 r. - łączne kwoty wypłacone w stosunku do każdego środka, w stosownych przypadkach, w podziale na pomoc unijną i dodatkowe wsparcie krajowe oraz liczbę i rodzaj beneficjentów i ocenę skuteczności środka.

Artykuł  4

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się pod warunkiem, że przesunięcia 350 000 000 EUR z rezerwy do linii budżetowej finansującej wyjątkowy środek dokonuje się zgodnie z rozporządzeniem (UE, Euratom) 2018/1046. Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej komunikatu Komisji stwierdzającego, że dokonano przesunięcia.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 23 marca 2022 r.

	W imieniu Komisji
	Przewodnicząca
	Ursula VON DER LEYEN

ZAŁĄCZNIK

Udostępnione państwom członkowskim kwoty, o których mowa w art. 1 ust. 2

Państwo członkowskie	EUR
Belgia	6268410
Bułgaria	10 611143
Czechy	11 249 937
Dania	10 389 359
Niemcy	60 059 869
Estonia	2 571 111
Irlandia	15 754693
Grecja	26 298 105
Hiszpania	64 490 253
Francja	89 330 157
Chorwacja	5 354 710
Włochy	48 116 688
Cypr	632153
Łotwa	4235161
Litwa	7682787
Luksemburg	443 570
Węgry	16 939 316
Malta	69 059
Niderlandy	8 097 139
Austria	8 998 887
Polska	44 844 365
Portugalia	9105 131
Rumunia	25 490 649
Słowenia	1 746 390
Słowacja	5 239 169
Finlandia	6 872 674
Szwecja	9109 115

1 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 671.

2 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 549.

3 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 637/2008 i rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 608).

4 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012 (Dz.U. L 193 z 30.7.2018, s. 1).

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2022.96.4
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Rozporządzenie delegowane 2022/467 przewidujące nadzwyczajną pomoc dostosowawczą dla producentów w sektorach rolnych
• Data aktu: 23/03/2022
• Data ogłoszenia: 24/03/2022
• Data wejścia w życie: 25/03/2022, 22/04/2022