Konwencja o uznawaniu i wykonywaniu zagranicznych orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych

TŁUMACZENIE

KONWENCJA O UZNAWANIU I WYKONYWANIU ZAGRANICZNYCH ORZECZEŃ W SPRAWACH CYWILNYCH I HANDLOWYCH

Umawiające się Strony niniejszej Konwencji,

pragnąc wspierać poprzez współpracę sądową powszechny skuteczny dostęp do wymiaru sprawiedliwości oraz ułatwiać oparte na zasadach, wielostronne stosunki handlowe i inwestycje oraz mobilność,

uznając, że taką współpracę można zacieśnić poprzez stworzenie jednolitego zbioru podstawowych zasad uznawania i wykonywania zagranicznych orzeczeń w sprawach cywilnych lub handlowych, aby ułatwić skuteczne uznawanie i wykonywanie takich orzeczeń,

przekonane, że taka zacieśniona współpraca sądowa wymaga w szczególności międzynarodowego systemu prawnego, który zapewnia większą przewidywalność i pewność w odniesieniu do globalnego obiegu zagranicznych orzeczeń oraz uzupełnia Konwencję z dnia 30 czerwca 2005 r. o umowach dotyczących właściwości sądu,

postanowiły zawrzeć w tym celu niniejszą Konwencję i uzgodniły następujące postanowienia:

ROZDZIAŁ  I

ZAKRES STOSOWANIA I DEFINICJE

Artykuł  1

Zakres stosowania

1. Niniejszą Konwencję stosuje się do uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach cywilnych lub handlowych. Nie dotyczy ona w szczególności spraw podatkowych, celnych i administracyjnych.

2. Niniejszą Konwencję stosuje się do uznawania i wykonywania w jednym Umawiającym się Państwie orzeczenia wydanego przez sąd innego Umawiającego się Państwa.

Artykuł  2

Wyłączenia z zakresu stosowania

1. Niniejsza Konwencja nie ma zastosowania w następujących dziedzinach:

a) stan cywilny oraz zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych osób fizycznych;

b) obowiązki alimentacyjne;

c) pozostałe sprawy z zakresu prawa rodzinnego, w tym majątkowe stosunki małżeńskie oraz inne prawa lub obowiązki wynikające z małżeństwa lub podobnych związków;

d) testamenty i spadki;

e) upadłości, układy, restrukturyzacje i uporządkowane likwidacje instytucji finansowych oraz podobne postępowania;

f) przewóz osób i rzeczy;

g) transgraniczne zanieczyszczenie morza, zanieczyszczenie morza na obszarach znajdujących się poza jurysdykcją krajową, zanieczyszczenie morza pochodzące ze statków, ograniczenie odpowiedzialności za roszczenia morskie oraz awarie wspólne;

h) odpowiedzialność za szkody jądrowe;

i) istnienie, nieistnienie lub rozwiązanie osoby prawnej lub zrzeszenia osób fizycznych lub prawnych oraz ważność decyzji podjętych przez organy takiej osoby lub takiego zrzeszenia;

j) ważność wpisów do rejestrów publicznych;

k) zniesławienie;

l) prawo do prywatności;

m) własność intelektualna;

n) działania sił zbrojnych, w tym działania ich personelu w ramach wykonywania przez niego obowiązków służbowych;

o) działania w zakresie ścigania przestępstw, w tym działania pracowników organów ścigania w ramach wykonywania przez nich obowiązków służbowych;

p) ograniczenia konkurencji, z wyjątkiem sytuacji, w których orzeczenie opiera się na przesłance zachowania stanowiącego porozumienie antykonkurencyjne lub uzgodnioną praktykę między faktycznymi lub potencjalnymi konkurentami w zakresie ustalania cen, zmów przetargowych, ustalania ograniczeń produkcji lub kwot produkcji lub podziału rynków przez podział klientów, dostawców, obszarów lub linii biznesowych, jeżeli takie zachowanie i jego skutki miały miejsce w państwie pochodzenia;

q) restrukturyzacja długu państwowego za pomocą jednostronnych środków wprowadzonych przez państwo.

2. Z zakresu stosowania niniejszej Konwencji nie wyłącza się orzeczenia, jeżeli zagadnienie, do którego niniejsza Konwencja nie ma zastosowania, wystąpiło jedynie jako kwestia wstępna w postępowaniu, w którym wydano orzeczenie, i nie stanowiło celu danego postępowania. W szczególności, sama okoliczność, że takie zagadnienie stanowiło zarzut pozwanego, nie wyłącza zastosowania Konwencji do orzeczenia, jeżeli rozpoznanie tego zarzutu nie było przedmiotem danego postępowania.

3. Niniejsza Konwencja nie ma zastosowania do postępowań przed sądami polubownymi i powiązanych postępowań.

4. Do wyłączenia danego orzeczenia z zakresu stosowania niniejszej Konwencji nie wystarcza sam fakt, że stroną postępowania było państwo, w tym rząd, agencja rządowa lub osoba działająca na rzecz państwa.

5. Niniejsza Konwencja nie ma wpływu na przywileje i immunitety państw lub organizacji międzynarodowych dotyczące ich samych i ich majątku.

Artykuł  3

Definicje

1. W niniejszej Konwencji:

a) "pozwany" oznacza osobę, przeciwko której wytoczono powództwo lub powództwo wzajemne w państwie pochodzenia;

b) "orzeczenie" oznacza każde orzeczenie sądowe co do istoty sprawy, niezależnie od jego nazwy, w tym wyrok lub postanowienie, a także rozstrzygnięcie co do kosztów postępowania wydane przez sąd (w tym przez urzędnika sądowego), o ile rozstrzygnięcie to związane jest z orzeczeniem co do istoty sprawy podlegającym uznaniu lub wykonaniu zgodnie z niniejszą Konwencją. Postanowień w sprawie środków tymczasowych i w sprawie zabezpieczenia nie uważa się za orzeczenia.

2. Uznaje się, że jednostka lub osoba niebędąca osobą fizyczną ma miejsce zwykłego pobytu w państwie:

a) w którym ma swoją siedzibę statutową;

b) zgodnie z którego prawem została utworzona;

c) w którym ma swój główny organ zarządzający; lub

d) w którym znajduje się jej główne miejsce prowadzenia działalności.

ROZDZIAŁ  II

UZNANIE I WYKONANIE

Artykuł  4

Przepisy ogólne

1. Orzeczenie wydane przez sąd Umawiającego się Państwa (państwa pochodzenia) jest uznawane i wykonywane w innym Umawiającym się Państwie (państwie wezwanym) zgodnie z postanowieniami niniejszego rozdziału. Uznania lub wykonania orzeczenia można odmówić wyłącznie z powodów określonych w niniejszej Konwencji.

2. W państwie wezwanym nie przeprowadza się kontroli merytorycznej orzeczenia. Rozważane mogą być jedynie kwestie niezbędne do stosowania niniejszej Konwencji.

3. Orzeczenie podlega uznaniu jedynie w przypadku, gdy jest skuteczne w państwie pochodzenia, a wykonaniu jedynie w przypadku, gdy jest wykonalne w państwie pochodzenia.

4. Można odroczyć uznanie lub wykonanie albo go odmówić, jeżeli orzeczenie, o którym mowa w ust. 3, jest przedmiotem zaskarżenia w państwie pochodzenia lub jeżeli nie upłynął jeszcze termin na zastosowanie zwyczajnego środka zaskarżenia. Odmowa taka nie stoi na przeszkodzie późniejszemu wystąpieniu z ponownym wnioskiem o uznanie lub wykonanie orzeczenia.

Artykuł  5

Podstawy uznania i wykonania

1. Orzeczenie podlega uznaniu i wykonaniu, jeżeli spełniony jest jeden z następujących warunków:

a) osoba, wobec której wystąpiono o uznanie lub wykonanie orzeczenia, miała miejsce zwykłego pobytu w państwie pochodzenia w chwili, w której osoba ta stała się stroną w postępowaniu przed sądem pochodzenia;

b) osoba fizyczna, wobec której wystąpiono o uznanie lub wykonanie orzeczenia, miała główne miejsce prowadzenia działalności w państwie pochodzenia w chwili, w której osoba ta stała się stroną w postępowaniu przed sądem pochodzenia, a roszczenie będące podstawą wydania orzeczenia wynikało z tej działalności;

c) osoba, wobec której wystąpiono o uznanie lub wykonanie orzeczenia, jest osobą, która wniosła powództwo będące podstawą wydania orzeczenia, przy czym powództwo to nie było powództwem wzajemnym;

d) pozwany posiadał filię, agencję lub inny oddział bez odrębnej osobowości prawnej w państwie pochodzenia w chwili, w której osoba ta stała się stroną w postępowaniu przed sądem pochodzenia, a roszczenie będące podstawą wydania orzeczenia wynikało z działalności tej filii, agencji lub oddziału;

e) pozwany wyraźnie zgodził się na właściwość sądu pochodzenia w toku postępowania, w którym wydano orzeczenie;

f) pozwany podniósł zarzut co do istoty sprawy przed sądem pochodzenia, nie kwestionując właściwości w terminie przewidzianym w prawie państwa pochodzenia, chyba że jest oczywiste, że zarzut braku właściwości lub zarzut dotyczący wykonywania właściwości nie zostałby uwzględniony na mocy tego prawa;

g) przedmiotem orzeczenia było rozstrzygnięcie o zobowiązaniu umownym, a orzeczenie wydał sąd państwa, w którym nastąpiło lub powinno było nastąpić wykonanie tego zobowiązania, zgodnie z:

(i) porozumieniem stron lub

(ii) prawem właściwym dla umowy w przypadku braku uzgodnionego miejsca wykonania,

chyba że działania pozwanego w związku z transakcją wyraźnie nie stanowiły celowego i istotnego powiązania z tym państwem;

h) przedmiotem orzeczenia było rozstrzygnięcie w kwestii najmu lub dzierżawynieruchomości, a orzeczenie wydał sąd państwa, w którym nieruchomość jest położona;

i) orzeczenie zawierało rozstrzygnięcie na niekorzyść pozwanego w przedmiocie zobowiązania umownego zabezpieczonego prawem rzeczowym na nieruchomości położonej w państwie pochodzenia, jeżeli powództwo przeciwko temu samemu pozwanemu wytoczono zarówno w przedmiocie roszczenia umownego, jak i roszczenia dotyczącego tego prawa rzeczowego;

j) przedmiotem orzeczenia było rozstrzygnięcie o zobowiązaniu pozaumownym wynikającym ze śmierci, uszkodzenia ciała, uszkodzenia lub utraty mienia, a działanie lub zaniechanie bezpośrednio powodujące taką szkodę miało miejsce w państwie pochodzenia, bez względu na to, gdzie szkoda ta wystąpiła;

k) orzeczenie dotyczy ważności, konstrukcji, skutków lub zmiany trustu, utworzonego dobrowolnie i potwierdzonego na piśmie, a także zarządzania takim trustem, oraz:

(i) w chwili wszczęcia postępowania państwo pochodzenia zostało wskazane w warunkach powołania trustu jako państwo, którego sądy mają rozstrzygać spory dotyczące takich kwestii; lub

(ii) w chwili wszczęcia postępowania państwo pochodzenia zostało wyraźnie lub w sposób dorozumiany wskazane w warunkach powołania trustu jako państwo, w którym znajduje się główne miejsce zarządzania trustem.

Niniejsza litera ma zastosowanie wyłącznie do orzeczeń dotyczących wewnętrznych aspektów funkcjonowania trustu między osobami, które są lub pozostawały w stosunku trustu;

l) przedmiotem orzeczenia było powództwo wzajemne:

(i) w zakresie, w jakim orzeczono na korzyść powoda wzajemnego, pod warunkiem że powództwo wzajemne powstało w związku z tą samą transakcją lub zdarzeniem co pierwotne powództwo; lub

(ii) w zakresie, w jakim orzeczono na niekorzyść powoda wzajemnego, chyba że prawo państwa pochodzenia wymagało wniesienia powództwa wzajemnego w celu uniknięcia prekluzji;

m) orzeczenie wydał sąd wskazany w umowie zawartej lub udokumentowanej na piśmie lub z wykorzystaniem innego środka porozumiewania się, dzięki któremu odnośna informacja jest dostępna i można się z nią później zapoznać, innej niż umowa dotycząca wyłącznej właściwości sądu.

Na potrzeby niniejszej litery "umowa dotycząca wyłącznej właściwości sądu" oznacza umowę zawartą między co najmniej dwiema stronami, która wskazuje, że do rozstrzygnięcia sporu już wynikłego lub mogącego wyniknąć z określonego stosunku prawnego właściwe są sądy danego państwa lub co najmniej jeden określony sąd danego państwa z wyłączeniem właściwości innych sądów.

2. Jeżeli wystąpiono o uznanie lub wykonanie orzeczenia wobec osoby fizycznej działającej przede wszystkim w celach osobistych, rodzinnych lub dotyczących gospodarstwa domowego (wobec konsumenta) w sprawach dotyczących umowy konsumenckiej albo wobec pracownika w sprawach dotyczących umowy o pracę, której jest stroną:

a) ust. 1 lit. e) ma zastosowanie tylko wtedy, gdy zgodę wyrażono przed sądem w formie ustnej lub pisemnej;

b) ust. 1 lit. f), g) i m) nie mają zastosowania.

3. Ust. 1 nie ma zastosowania do orzeczenia w sprawie najmu lub dzierżawy nieruchomości do celów mieszkalnych lub w sprawie wpisu nieruchomości do rejestru. Takie orzeczenie może zostać uznane i wykonane tylko wtedy, gdy zostało wydane przez sąd państwa, w którym nieruchomość jest położona.

Artykuł  6

Wyłączna podstawa uznania i wykonania

Niezależnie od art. 5 orzeczenie rozstrzygające o prawach rzeczowych do nieruchomości jest uznawane i wykonywane wyłącznie wtedy, gdy nieruchomość jest położona w państwie pochodzenia.

Artykuł  7

Odmowa uznania i wykonania

1. Uznania lub wykonania orzeczenia można odmówić, jeżeli:

a) dokument wszczynający postępowanie lub dokument równorzędny, zawierający istotne elementy powództwa:

(i) nie został doręczony pozwanemu w takim czasie i w taki sposób, żeby mógł on przygotować obronę, chyba że pozwany stawił się przed sądem pochodzenia i przedstawił swoje racje, nie zgłaszając zarzutu wadliwości doręczenia, o ile prawo państwa pochodzenia dopuszcza zgłoszenie takiego zarzutu; lub

(ii) został doręczony pozwanemu w państwie wezwanym w sposób niezgodny z podstawowymi zasadami doręczania dokumentów obowiązującymi w tym państwie;

b) orzeczenie zostało uzyskane na skutek oszustwa;

c) uznanie lub wykonanie danego orzeczenia byłoby ewidentnie sprzeczne z porządkiem publicznym państwa wezwanego w tym jeżeli postępowanie prowadzące do wydania tego orzeczenia było niezgodne z podstawowymi zasadami rzetelnego postępowania obowiązującymi w tym państwie oraz jeżeli naruszono bezpieczeństwo lub suwerenność tego państwa;

d) postępowanie przed sądem pochodzenia było sprzeczne z umową lub postanowieniem aktu tworzącego trust, zgodnie z którymi spór miał zostać rozpoznany przez sąd państwa innego niż państwo pochodzenia;

e) dane orzeczenie jest sprzeczne z orzeczeniem wydanym w sporze między tymi samymi stronami przez sąd państwa wezwanego; lub

f) dane orzeczenie jest sprzeczne z wcześniejszym orzeczeniem wydanym przez sąd innego państwa w sporze między tymi samymi stronami dotyczącym tego samego przedmiotu, o ile to wcześniejsze orzeczenie spełnia warunki konieczne do jego uznania w państwie wezwanym.

2. Można odmówić uznania lub wykonania albo je odroczyć, jeżeli przed sądem państwa, w którym wystąpiono o uznanie lub wykonanie orzeczenia, toczy się postępowanie między tymi samymi stronami w tej samej sprawie oraz jeżeli:

a) postępowanie przed sądem państwa wezwanego wszczęto, zanim wszczęto je w sądzie pochodzenia; oraz

b) istnieje ścisły związek między sporem a państwem wezwanym.

Odmowa na podstawie niniejszego ustępu nie stoi na przeszkodzie późniejszemu wystąpieniu z ponownym wnioskiem o uznanie lub wykonanie orzeczenia.

Artykuł  8

Kwestie wstępne

1. Rozstrzygnięcie w kwestii wstępnej nie jest uznawane ani wykonywane na podstawie niniejszej Konwencji, jeżeli dotyczy dziedziny, do której niniejsza Konwencja nie ma zastosowania, lub sprawy, o której mowa w art. 6, jeżeli orzekał sąd państwa innego niż państwo, o którym mowa w tym artykule.

2. Można odmówić uznania lub wykonania orzeczenia, jeżeli - i w zakresie, w jakim - orzeczenie to opierało się na rozstrzygnięciu w dziedzinie, do której niniejsza Konwencja nie ma zastosowania, lub w sprawie, o której mowa w art. 6, jeżeli orzekał sąd państwa innego niż państwo, o którym mowa w tym artykule.

Artykuł  9

Częściowe uznanie lub wykonanie

Zarządza się uznanie lub wykonanie dającej się wydzielić części orzeczenia, jeżeli wystąpiono o uznanie lub wykonanie tej części lub jeżeli tylko część orzeczenia może być uznana lub wykonana zgodnie z niniejszą Konwencją.

Artykuł  10

Odszkodowanie

1. Można odmówić uznania lub wykonania orzeczenia, jeżeli - i w zakresie, w jakim - orzeczenie to przyznaje odszkodowanie, w tym odszkodowanie o skutku odstraszającym lub mające charakter kary, które nie służy zrekompensowaniu stronie rzeczywiście poniesionej straty lub uszczerbku.

2. Sąd, przed którym wystąpiono o uznanie lub wykonanie orzeczenia, bierze pod uwagę, czy i w jakim zakresie odszkodowanie przyznane przez sąd pochodzenia służy pokryciu kosztów i wydatków procesowych.

Artykuł  11

Ugody sądowe

Ugody sądowe zatwierdzone przez sąd Umawiającego się Państwa lub zawarte przed takim sądem w toku postępowania, wykonalne w państwie pochodzenia tak samo jak orzeczenie, są wykonywane zgodnie z niniejszą Konwencją w taki sam sposób jak orzeczenie.

Artykuł  12

Wymagane dokumenty

1. Strona, która dochodzi uznania orzeczenia lub występuje o jego wykonanie, przedstawia:

a) pełny, uwierzytelniony odpis orzeczenia;

b) jeżeli orzeczenie zostało wydane zaocznie, oryginał lub uwierzytelniony odpis dokumentu potwierdzającego, że dokument wszczynający postępowanie lub dokument równorzędny został doręczony stronie, która się nie stawiła;

c) wszelkie dokumenty konieczne do wykazania, że orzeczenie jest skuteczne lub w stosownym przypadku wykonalne w państwie pochodzenia;

d) w sytuacji, o której mowa w art. 11, zaświadczenie wystawione przez sąd (w tym przez urzędnika sądowego) państwa pochodzenia stwierdzające, że ugoda sądowa lub jej część jest wykonalna w państwie pochodzenia w taki sam sposób jak orzeczenie.

2. Jeżeli sąd, przed którym wystąpiono o uznanie lub wykonanie orzeczenia, nie może stwierdzić na podstawie treści orzeczenia, czy spełnione są warunki określone w niniejszym rozdziale, może on zażądać przedstawienia wszelkich niezbędnych dokumentów.

3. Do wniosku o uznanie lub wykonanie orzeczenia można dołączyć dokument dotyczący orzeczenia wystawiony przez sąd (w tym przez urzędnika sądowego) państwa pochodzenia w formie zalecanej i opublikowanej przez Haską Konferencję Prawa Prywatnego Międzynarodowego.

4. Jeżeli dokumenty określone w niniejszym artykule nie zostały sporządzone w języku urzędowym państwa wezwanego dołącza się do nich uwierzytelniony przekład na język urzędowy, o ile prawo państwa wezwanego nie stanowi inaczej.

Artykuł  13

Postępowanie

1. Postępowanie o uznanie, stwierdzenie wykonalności lub rejestrację w celu wykonania oraz wykonanie orzeczenia odbywa się według prawa państwa wezwanego, o ile niniejsza Konwencja nie stanowi inaczej. Sąd państwa wezwanego działa bezzwłocznie.

2. Sąd państwa wezwanego nie może odmówić uznania lub wykonania orzeczenia na mocy niniejszej Konwencji, argumentując, że o uznanie lub wykonanie należy wystąpić w innym państwie.

Artykuł  14

Koszty postępowania

1. Na stronę, która w Umawiającym się Państwie wnosi o wykonanie orzeczenia wydanego przez sąd innego Umawiającego się Państwa, nie można tylko z tego powodu, że jest cudzoziemcem lub że nie ma w państwie wykonania miejsca zamieszkania lub pobytu, nałożyć obowiązku złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu lub depozytu, niezależnie od ich nazwy.

2. Nakazowi zapłaty kosztów postępowania wydanemu w Umawiającym się Państwie przeciwko osobie zwolnionej z obowiązku złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu lub depozytu zgodnie z ust. 1 lub prawem państwa, w którym wszczęto postępowanie, nadaje się rygor wykonalności w dowolnym innym Umawiającym się Państwie na wniosek osoby, na rzecz której wydano ten nakaz.

3. Państwo może oświadczyć, że nie stosuje ust. 1, lub wskazać w oświadczeniu, który z jego sądów nie stosuje ust. 1.

Artykuł  15

Uznanie i wykonanie na mocy prawa krajowego

Z zastrzeżeniem art. 6 niniejsza Konwencja nie stanowi przeszkody dla uznawania ani wykonywania orzeczeń na mocy prawa krajowego.

ROZDZIAŁ  III

POSTANOWIENIA OGÓLNE

Artykuł  16

Postanowienie przejściowe

Niniejsza konwencja ma zastosowanie do uznawania i wykonywania orzeczeń, jeżeli w chwili wszczęcia postępowania w państwie pochodzenia Konwencja obowiązywała między tym państwem, a państwem wezwanym.

Artykuł  17

Oświadczenia ograniczające uznanie i wykonanie orzeczenia

Państwo może oświadczyć, że jego sądy mogą odmówić uznania lub wykonania orzeczenia wydanego przez sąd innego Umawiającego się Państwa, jeżeli strony miały miejsce zwykłego pobytu w państwie wezwanym oraz stosunek łączący strony oraz wszystkie inne elementy mające znaczenie dla sporu - inne niż siedziba sądu pochodzenia - związane były jedynie z państwem wezwanym.

Artykuł  18

Oświadczenia dotyczące szczególnych kategorii spraw

1. Jeżeli państwo ma szczególny interes w tym, aby niniejszej Konwencji nie stosować do szczególnej kategorii spraw, może oświadczyć, że nie będzie stosowało Konwencji do tej kategorii spraw. Państwo składające takie oświadczenie zapewnia, aby zakres oświadczenia nie wykraczał poza to, co jest konieczne i aby szczególna kategoria spraw podlegająca wyłączeniu była jasno i dokładnie określona.

2. W odniesieniu do takiej kategorii spraw, Konwencja nie ma zastosowania:

a) w Umawiającym się Państwie, które złożyło takie oświadczenie;

b) w pozostałych Umawiających się Państwach, w których wystąpiono o uznanie lub wykonanie orzeczenia wydanego przez sąd Umawiającego się Państwa, które złożyło takie oświadczenie.

Artykuł  19

Oświadczenia dotyczące orzeczeń w sprawach dotyczących państwa

1. Państwo może oświadczyć, że nie stosuje niniejszej Konwencji do orzeczeń wydanych w postępowaniach, w których stroną jest:

a) to państwo lub osoba fizyczna działająca na rzecz tego państwa; lub

b) agencja rządowa tego państwa lub osoba fizyczna działająca na rzecz takiej agencji rządowej.

Państwo składające takie oświadczenie zapewnia, aby zakres oświadczenia nie wykraczał poza to, co jest konieczne i aby wyłączenia z zakresu stosowania Konwencji były jasno i dokładnie określone. W oświadczeniu nie można dokonywać rozróżnienia między orzeczeniami, w których państwo, agencja rządowa tego państwa lub osoba fizyczna działająca na rzecz któregokolwiek z nich jest pozwanym lub powodem w postępowaniu przed sądem pochodzenia.

2. Można odmówić uznania lub wykonania orzeczenia wydanego przez sąd państwa, które złożyło oświadczenie zgodnie z ust. 1, jeżeli orzeczenie wydano w postępowaniu, w którym stroną jest albo państwo, które złożyło oświadczenie, albo państwo wezwane, jedna z ich agencji rządowych lub osoba fizyczna działająca na rzecz któregokolwiek z nich, w takim samym zakresie, jaki określono w oświadczeniu.

Artykuł  20

Jednolita wykładnia

Dokonując wykładni niniejszej Konwencji, uwzględnia się jej międzynarodowy charakter oraz konieczność dążenia do jej jednolitego stosowania.

Artykuł  21

Przegląd funkcjonowania Konwencji

Sekretarz generalny Haskiej Konferencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego podejmuje regularnie działania w celu dokonania przeglądu funkcjonowania niniejszej Konwencji w praktyce, w tym wszelkich oświadczeń, i składa sprawozdania Radzie do Spraw Ogólnych oraz Polityki.

Artykuł  22

Niejednolite systemy prawne

1. W stosunku do Umawiającego się Państwa, w którym dowolna sprawa regulowana niniejszą Konwencją podlega co najmniej dwóm różnym systemom prawnym na terenie różnych jednostek terytorialnych, obowiązują następujące zasady:

a) odwołanie do prawa lub postępowania państwa należy w stosownym przypadku rozumieć jako odwołanie do prawa lub postępowania obowiązującego na terenie odpowiedniej jednostki terytorialnej;

b) odwołanie do sądu lub sądów państwa należy w stosownym przypadku rozumieć jako odwołanie do sądu lub sądów na terenie odpowiedniej jednostki terytorialnej;

c) odwołanie do związku z państwem należy w stosownym przypadku rozumieć jako odwołanie do związku z odpowiednią jednostką terytorialną;

d) odwołanie do łącznika z państwem należy w stosownym przypadku rozumieć jako odwołanie do tego łącznika z odpowiednią jednostką terytorialną.

2. Niezależnie od ust. 1, Umawiające się Państwo składające się co najmniej z dwóch jednostek terytorialnych, w których obowiązują różne systemy prawne, nie jest zobowiązane do stosowania niniejszej Konwencji w sytuacjach, które dotyczą wyłącznie tych różnych jednostek terytorialnych.

3. Uznanie lub wykonanie orzeczenia na podstawie niniejszej Konwencji w jednej z jednostek terytorialnych danego Umawiającego się Państwa składającego się co najmniej z dwóch jednostek terytorialnych, w których obowiązują różne systemy prawne, nie obliguje sądu na terenie innej jednostki terytorialnej tego samego Umawiającego się Państwa do uznania ani do wykonania tego orzeczenia.

4. Niniejszy Artykuł nie ma zastosowania do regionalnych organizacji integracji gospodarczej.

Artykuł  23

Stosunek do innych międzynarodowych aktów prawnych

1. Niniejszą Konwencję interpretuje się w sposób zapewniający jej jak największą zgodność z innymi umowami międzynarodowymi obowiązującymi w Umawiających się Państwach, bez względu na to, czy umowy te zostały zawarte przed niniejszą Konwencją czy po niej.

2. Niniejsza Konwencja nie wpływa na stosowanie przez Umawiające się Państwo innej umowy międzynarodowej zawartej przed niniejszą Konwencją.

3. Niniejsza Konwencja nie wpływa na stosowanie przez Umawiające się Państwo innej umowy międzynarodowej zawartej po niniejszej Konwencji w odniesieniu do uznawania lub wykonywania orzeczeń wydanych przez sąd Umawiającego się Państwa będącego także Stroną tej innej umowy międzynarodowej. Żadne z postanowień innej umowy międzynarodowej nie wpływa na obowiązki wynikające z art. 6 wobec Umawiających się Państw, które nie są stronami tej innej umowy międzynarodowej.

4. Niniejsza Konwencja nie wpływa na stosowanie przepisów regionalnej organizacji integracji gospodarczej będącej stroną niniejszej Konwencji w odniesieniu do uznawania lub wykonywania orzeczeń wydanych przez sąd Umawiającego się Państwa będącego także państwem członkowskim tej regionalnej organizacji integracji gospodarczej, w przypadku gdy:

a) przepisy te przyjęto przed zawarciem niniejszej Konwencji; lub

b) przepisy te przyjęto po zawarciu niniejszej Konwencji - w zakresie, w jakim nie wpływają one na obowiązki wynikające z art. 6 wobec Umawiających się Państw, które nie są państwami członkowskimi tej regionalnej organizacji integracji gospodarczej.

ROZDZIAŁ  IV

POSTANOWIENIA KOŃCOWE

Artykuł  24

Podpisanie, ratyfikacja, przyjęcie, zatwierdzenie lub przystąpienie

1. Niniejsza Konwencja jest otwarta do podpisu dla wszystkich państw.

2. Niniejsza Konwencja podlega ratyfikacji, przyjęciu lub zatwierdzeniu przez państwa sygnatariuszy.

3. Do niniejszej Konwencji może przystąpić każde państwo.

4. Dokumenty ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia składa się w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Królestwa Niderlandów, będącym depozytariuszem Konwencji.

Artykuł  25

Oświadczenia dotyczące niejednolitych systemów prawnych

1. Państwo składające się z co najmniej dwóch jednostek terytorialnych, w których sprawy regulowane niniejszą Konwencją podlegają różnym systemom prawnym, może oświadczyć, że niniejsza Konwencja ma zastosowanie do wszystkich jego jednostek terytorialnych albo tylko do jednej, albo do kilku z nich. W oświadczeniu takim należy wyraźnie określić, do których jednostek terytorialnych stosuje się Konwencję.

2. Jeżeli dane państwo nie złoży oświadczenia, o którym mowa w niniejszym artykule, Konwencja ma zastosowanie do wszystkich jednostek terytorialnych tego państwa.

3. Niniejszy Artykuł nie ma zastosowania do regionalnych organizacji integracji gospodarczej.

Artykuł  26

Regionalne organizacje integracji gospodarczej

1. Niniejszą Konwencję może podpisać, przyjąć, zatwierdzić lub może do niej przystąpić regionalna organizacja integracji gospodarczej, którą tworzą wyłącznie suwerenne państwa i której przysługują kompetencje w niektórych lub wszystkich sprawach regulowanych niniejszą Konwencją. W takiej sytuacji regionalna organizacja integracji gospodarczej ma prawa i obowiązki Umawiającego się Państwa w takim zakresie, w jakim posiada ona kompetencje w sprawach regulowanych niniejszą Konwencją.

2. W chwili podpisania, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia regionalna organizacja integracji gospodarczej powiadamia depozytariusza na piśmie o sprawach regulowanych niniejszą Konwencją, w odniesieniu do których jej państwa członkowskie przekazały jej kompetencje. Organizacja ta niezwłocznie powiadamia depozytariusza na piśmie o każdej zmianie, która zaszła w przekazanych jej kompetencjach od ostatniego powiadomienia dokonanego zgodnie z niniejszym ustępem.

3. Na potrzeby wejścia w życie niniejszej Konwencji nie bierze się pod uwagę dokumentu złożonego przez regionalną organizację integracji gospodarczej, chyba że ta regionalna organizacja integracji gospodarczej oświadczy zgodnie z art. 27 ust. 1, że jej państwa członkowskie nie będą Stronami niniejszej Konwencji.

4. Każde odwołanie w niniejszej Konwencji do "Umawiającego się Państwa" lub "państwa" odnosi się w stosownych przypadkach również do regionalnej organizacji integracji gospodarczej.

Artykuł  27

Regionalna organizacja integracji gospodarczej jako Umawiająca się Strona bez jej państw członkowskich

1. W chwili podpisania, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia regionalna organizacja integracji gospodarczej może oświadczyć, że posiada kompetencje we wszystkich sprawach regulowanych niniejszą Konwencją i że jej państwa członkowskie nie będą Stronami niniejszej Konwencji, lecz będą nią związane na podstawie podpisania, przyjęcia, zatwierdzenia niniejszej Konwencji lub przystąpienia do niej przez tę organizację.

2. Jeżeli regionalna organizacja integracji gospodarczej złoży oświadczenie zgodnie z ust. 1, każde odwołanie w niniejszej Konwencji do "Umawiającego się Państwa" lub "państwa" odnosi się w stosownych przypadkach również do państw członkowskich tej organizacji.

Artykuł  28

Wejście w życie

1. Niniejsza Konwencja wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie okresu, w którym można dokonać notyfikacji zgodnie z art. 29 ust. 2 w odniesieniu do drugiego państwa, które złożyło swój dokument ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, o którym mowa w art. 24.

2. Po tym dniu niniejsza Konwencja wchodzi w życie:

a) względem każdego państwa, które później ją ratyfikowało, przyjęło, zatwierdziło lub do niej przystąpiło, pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie okresu, w którym można dokonać notyfikacji zgodnie z art. 29 ust. 2 w odniesieniu do tego państwa;

b) względem jednostek terytorialnych, do których niniejsza Konwencja ma zastosowanie zgodnie z art. 25, po wejściu w życie Konwencji w państwie składającym oświadczenie, pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie trzech miesięcy od notyfikacji oświadczenia, o którym mowa w tym artykule.

Artykuł  29

Ustanowienie stosunków na podstawie Konwencji

1. Niniejsza Konwencja jest skuteczna między dwoma Umawiającymi się Państwami tylko wówczas, gdy żadne z nich nie złożyło depozytariuszowi notyfikacji w odniesieniu do drugiego państwa zgodnie z ust. 2 lub 3. W przypadku braku takiej notyfikacji Konwencja staje się skuteczna między dwoma Umawiającymi się Państwami od pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie okresu, w którym można dokonać notyfikacji.

2. W okresie 12 miesięcy od daty dokonania przez depozytariusza notyfikacji, o której mowa w art. 32 lit. a), Umawiające się Państwo może złożyć depozytariuszowi notyfikację, w której stwierdza, że ratyfikacja, przyjęcie lub zatwierdzenie Konwencji bądź przystąpienie do niej przez inne państwo nie spowoduje ustanowienia stosunków między tymi dwoma państwami na podstawie niniejszej Konwencji.

3. Przy składaniu dokumentu ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia zgodnie z art. 24 ust. 4 państwo może złożyć depozytariuszowi notyfikację, w której stwierdza, że ratyfikacja, przyjęcie lub zatwierdzenie Konwencji bądź przystąpienie do niej nie spowoduje ustanowienia stosunków z jednym z Umawiających się Państw na podstawie niniejszej Konwencji.

4. Umawiające się Państwo może w każdej chwili wycofać notyfikację, której dokonało zgodnie z ust. 2 lub 3. Takie wycofanie jest skuteczne od pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie trzech miesięcy od daty notyfikacji.

Artykuł  30

Oświadczenia

1. Oświadczenia, o których mowa w art. 14, 17, 18, 19 i 25, można składać przy podpisaniu, ratyfikacji, przyjęciu, zatwierdzeniu lub przystąpieniu lub w dowolnym późniejszym terminie oraz można je w dowolnym momencie zmieniać i wycofywać.

2. Oświadczenia, ich zmianę i wycofanie notyfikuje się depozytariuszowi.

3. Oświadczenie złożone w chwili podpisania, ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia staje się skuteczne wraz z wejściem w życie niniejszej Konwencji względem państwa, które dane oświadczenie złożyło.

4. Oświadczenie złożone w późniejszym terminie oraz zmiana lub wycofanie oświadczenia stają się skuteczne pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie trzech miesięcy od otrzymania notyfikacji przez depozytariusza.

5. Oświadczenie złożone w późniejszym terminie oraz zmiana lub wycofanie oświadczenia nie mają zastosowania do orzeczeń wydanych w postępowaniach, które zostały już wszczęte przed sądem pochodzenia w chwili, gdy oświadczenie stało się skuteczne.

Artykuł  31

Wypowiedzenie

1. Umawiające się Państwo może wypowiedzieć niniejszą Konwencję w drodze pisemnej notyfikacji skierowanej do depozytariusza. Wypowiedzenie może dotyczyć tylko określonych jednostek terytorialnych niejednolitego systemu prawnego, do których Konwencja ma zastosowanie.

2. Wypowiedzenie staje się skuteczne pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 12 miesięcy od otrzymania notyfikacji przez depozytariusza. Jeżeli w notyfikacji wskazano dłuższy okres, po którego upływie wypowiedzenie stanie się skuteczne, wypowiedzenie staje się skuteczne po upływie wskazanego okresu od otrzymania notyfikacji przez depozytariusza.

Artykuł  32

Notyfikacje dokonywane przez depozytariusza

Depozytariusz notyfikuje członkom Haskiej Konferencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego oraz innym państwom i regionalnym organizacjom integracji gospodarczej, które zgodnie z art. 24, 26 i 27 podpisały, ratyfikowały, przyjęły, zatwierdziły niniejszą Konwencję lub do niej przystąpiły, następujące okoliczności:

a) podpisy, ratyfikacje, przyjęcia, zatwierdzenia oraz przystąpienia, o których mowa w art. 24, 26 i 27;

b) datę wejścia w życie niniejszej Konwencji zgodnie z art. 28;

c) notyfikacje, oświadczenia, zmiany oraz wycofania, o których mowa w art. 26, 27, 29 i 30; oraz

d) wypowiedzenia, o których mowa w art. 31.

W dowód czego niżej podpisani, należycie do tego upoważnieni, podpisali niniejszą Konwencję.

Sporządzono w Hadze dnia drugiego lipca dwa tysiące dziewiętnastego roku w języku angielskim i francuskim - przy czym oba teksty są na równi autentyczne - w jednym egzemplarzu, który zostaje złożony w archiwum Rządu Królestwa Niderlandów, a którego uwierzytelniony odpis przekazuje się drogą dyplomatyczną każdemu państwu, które było członkiem Haskiej Konferencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego podczas jej dwudziestej drugiej sesji, oraz każdemu państwu, które uczestniczyło w tej sesji.

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2022.187.4
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Konwencja o uznawaniu i wykonywaniu zagranicznych orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych
• Data aktu: 14/07/2022
• Data ogłoszenia: 14/07/2022
• Data wejścia w życie: 01/01/1970