Rezolucja 2021/1639 zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych za rok budżetowy 2019

REZOLUCJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO (UE) 2021/1639

z dnia 29 kwietnia 2021 r.

zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych za rok budżetowy 2019

PARLAMENT EUROPEJSKI,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych za rok budżetowy 2019,

- uwzględniając art. 100 Regulaminu i załącznik V do Regulaminu,

- uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Gospodarczą i Monetarną,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A9-0079/2021),

A. mając na uwadze, że zgodnie z zestawieniem dochodów i wydatków ¹  Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (zwanego dalej "Urzędem") jego ostateczny budżet na rok budżetowy 2019 wyniósł 27 138 027,61 EUR, co stanowi wzrost o 7,66 % w porównaniu z 2018 r.; mając na uwadze, że Urząd jest finansowany z wkładu Unii (10 083 336 EUR, czyli 37,16 %) i z wkładów krajowych organów nadzoru państw członkowskich (17 054 691,61 EUR, czyli 62,84 %);

B. mając na uwadze, że w swoim sprawozdaniu dotyczącym rocznego sprawozdania finansowego Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych za rok budżetowy 2019 (zwanym dalej "sprawozdaniem Trybunału") Trybunał Obrachunkowy (zwany dalej "Trybunałem") stwierdza, iż uzyskał wystarczającą pewność, że roczne sprawozdanie finansowe Urzędu jest wiarygodne oraz że transakcje leżące u jego podstaw są legalne i prawidłowe;

Zarządzanie budżetem i finansami

1. zauważa z uznaniem, że wysiłki związane z monitorowaniem budżetu w ciągu roku budżetowego 2019 doprowadziły do osiągnięcia wskaźnika wykonania budżetu na poziomie 100 %, podobnie jak w 2018 r.; ponadto odnotowuje, że wskaźnik wykonania środków na płatności wyniósł 85,63 %, co oznacza wzrost o 0,15 % w porównaniu z rokiem 2018;

2. zauważa, że zgodnie ze sprawozdaniem Trybunału w dokumentach budżetowych na 2019 r. nie opisano w pełni sposobu obliczania wkładów Unii i właściwych organów krajowych członków EFTA oraz że szacowana wartość wkładów właściwych organów krajowych na poczet pokrywanych przez pracodawcę składek emerytalnych nie została uaktualniona w 2019 r., co skutkowało wyższym wkładem niż wymagany; na podstawie odpowiedzi Urzędu zauważa, że w jego rozporządzeniu ustanawiającym (szczególnie w art. 62) określono sposób finansowania wkładów Unii i właściwych organów krajowych, które są obliczane według określonego współczynnika ważenia, oraz że faktyczne dane dotyczące emerytur są znane dopiero w grudniu, w związku z czym czas pozostały do końca roku jest niewystarczający do przygotowania korekty budżetu w celu odzwierciedlenia faktycznej kwoty;

3. zauważa, że zgodnie ze sprawozdaniem Trybunału wartość procentowa wkładu właściwych organów krajowych i Unii nie jest spójna z wkładami wniesionymi w 2017 r. (Unia - 37,16 %, właściwe organy krajowe - 62,84 %) i że nadwyżkę z 2017 r. rozdzielono w 2019 r. (Unia - 40 %, właściwe organy krajowe - 60 %); na podstawie odpowiedzi Urzędu zauważa, że w jego rozporządzeniu ustanawiającym określono sposób finansowania dla Unii (40 %) i właściwych organów krajowych (60 %), jednak z powodu błędnego założenia w latach 2017 i 2019 całkowity odsetek środków odzyskanych od właściwych organów krajowych był wyższy niż w przypadku Unii; zauważa, że Urząd zwrócił Unii pełną nadwyżkę budżetową za 2017 r., a Unia zwróciła ją Urzędowi w 2019 r., stosując pierwotny sposób finansowania 40/60; wzywa Urząd do udoskonalenia strategii w zakresie sprawozdawczości w celu uniknięcia istotnych niespójności w przyszłości;

Wyniki

4. zauważa z zadowoleniem, że Urząd wykorzystuje niektóre środki, takie jak kluczowe wskaźniki skuteczności działania, do oceny wartości dodanej swoich działań i inne środki służące poprawie zarządzania budżetem, takie jak średnia liczba respondentów uczestniczących w odpowiednich konsultacjach publicznych dotyczących kwestii ochrony konsumentów oraz wskaźnik wykonania budżetu na poziomie 99 %; z zadowoleniem odnotowuje, że Urząd zrealizował swoje cele w odniesieniu do wszystkich kluczowych wskaźników skuteczności działania;

5. zauważa, że 91 % programu prac Urzędu, w tym 303 różne produkty i usługi, zostało zrealizowanych z powodzeniem, a w pozostałych 9 % odnotowano niewielkie opóźnienia wynikające z priorytetowego traktowania innych, bardziej naglących potrzeb, uzależnienia od stron zewnętrznych i zmieniających się wymogów;

6. odnotowuje, że Urząd zastępuje obecny elektroniczny system zarządzania zasobami ludzkimi systemem Sysper udostępnionym przez Komisję; zauważa, że przyniesie to Urzędowi korzyści w postaci niższych kosztów, wzrostu efektywności i synergii; zauważa, że udało się zaradzić opóźnieniom w realizacji projektu związanym z jego skalą i że przewidywane wdrożenie miało nastąpić w 2020 r.; wzywa Urząd, aby poinformował organ udzielający absolutorium o konkretnych rezultatach w tym względzie;

7. z zadowoleniem zauważa, że Urząd aktywnie angażuje się w poszukiwanie możliwości w zakresie efektywności i synergii z innymi agencjami, w szczególności z Europejskim Urzędem Nadzoru Bankowego i Europejskim Urzędem Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych, za pośrednictwem Wspólnego Komitetu Europejskich Urzędów Nadzoru oraz w drodze wspólnych procedur udzielania zamówień; z zadowoleniem przyjmuje informację, że Urząd współpracuje z innymi agencjami w obszarach związanych z FinTech, innowacjami i cyberodpornością; zdecydowanie zachęca Urząd do aktywnego poszukiwania dalszych i szerszych płaszczyzn współpracy z wszystkimi agencjami Unii;

8. zachęca Urząd do dalszej cyfryzacji oferowanych usług jako sposobu na ograniczenie biurokracji;

9. z zadowoleniem przyjmuje wysiłki Urzędu na rzecz bardziej skoordynowanego systemu nadzoru w całym europejskim systemie finansowym; podkreśla jego rolę w zapewnieniu stabilnego, dobrze zintegrowanego, wydajnego i bezpiecznego rynku finansowego; podkreśla znaczenie ochrony konsumentów w Unii przez promowanie uczciwości i przejrzystości na rynku produktów i usług finansowych oraz oczekuje na aktualne informacje na temat przyszłych środków podejmowanych w tym kierunku, w tym również odpowiedzi na wyzwania związane z cyfryzacją gospodarki i środkami na rzecz zrównoważonego rozwoju;

10. z zadowoleniem przyjmuje nowe środki podejmowane przez Urząd w celu zwiększenia ochrony konsumentów, w tym dwustronne wizyty krajowe, które skupiają się na kwestiach postępowania, wsparciu właściwych organów krajowych oraz rozwoju platform współpracy koncentrujących się na kwestiach transgranicznych, aby uwzględnić potrzebę ściślejszego nadzoru w niektórych państwach członkowskich, a tym samym uwzględnić podatność rynków ubezpieczeń na zagrożenia oraz chronić konsumentów przed nieuczciwymi praktykami wielonarodowych zakładów ubezpieczeń;

11. podkreśla spoczywający na systemie finansowym obowiązek odpowiedniego reagowania na wyzwania związane ze stabilnością finansową, Europejskim Zielonym Ładem i porozumieniem paryskim;

12. uważa, że zakres odpowiedzialności Urzędu stopniowo wzrastał od czasu jego utworzenia; zauważa, że zwiększanie budżetu powinno odbywać się stopniowo i w sposób ciągły, odpowiednio do rozszerzania kompetencji; uważa, że przyszłe obowiązki, które będą wynikały m.in. ze strategii w zakresie finansów cyfrowych oraz realizacji zobowiązań w zakresie walki z praniem pieniędzy, wymagaj ą dostosowań pod względem finansowania Urzędu;

13. podkreśla, że w niektórych przypadkach zakresy uprawnień przyjęte na poziomie 1 stanowienia prawa nie uwzględniają minimalnych okresów koniecznych do tego, aby Urząd przeprowadził prace niezbędne do opracowania i przyjęcia środków na poziomie 2, co wymusza realokację zasobów i prowadzi do opóźnień w stosowaniu określonych środków;

14. zauważa, że ponieważ ciężar obowiązków Urzędu w coraz większym stopniu przesuwa się z zadań regulacyjnych ku egzekwowaniu i stosowaniu prawa unijnego, należy dokonać wewnętrznych przesunięć środków budżetowych i zasobów kadrowych; zwraca uwagę, że ścisłe skoncentrowanie się na mandacie przyznanym przez unijnego prawodawcę zapewni skuteczniejsze i wydajniejsze wykorzystanie zasobów; uważa, że konieczne jest zwiększenie wysiłków w dziedzinie budżetu i zatrudniania pracowników oraz zarządzania obsługą i procedur, aby wspierać konwergencję praktyk nadzorczych i w ten sposób przyczynić się do funkcjonowania jednolitego rynku; podkreśla pilną potrzebę przydzielenia Urzędowi wystarczających zasobów, aby umożliwić mu wykonywanie przydzielonych zadań w odpowiedni i skuteczny sposób;

15. uważa, że Urząd powinien mieć na uwadze nowe wyzwania w dziedzinie cyfryzacji i zrównoważoności; jest zdania, że dążenie do osiągnięcia tych ustalonych celów oraz włączenie ich do ram regulacji i nadzoru powinno zawsze iść w parze ze wzmacnianiem rynku, bez osłabiania jego konkurencyjnego charakteru i nakładania nadmiernych obciążeń na jego podmioty, w szczególności małe i średnie; uważa, że należy przeznaczyć odpowiednie środki na monitorowanie realizacji tych celów;

16. podkreśla, że w swoich działaniach Urząd musi zwrócić uwagę na zapewnienie zgodności z prawem Unii, poszanowanie zasady proporcjonalno ści jako zasady naczelnej i respektowanie podstawowych zasad rządzących rynkiem wewnętrznym;

17. apeluje do Urzędu o należyte uwzględnienie i wdrożenie zaleceń Trybunału.

18. wzywa Urząd do zajęcia się długoterminowymi wyzwaniami systemowymi wynikającymi z niskich realnych stóp procentowych, które są szczególnie istotne w przypadku kapitałowych systemów emerytalnych oraz niektórych ubezpieczeń na życie i ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych, a także do przeanalizowania potencjalnych rozwiązań na szczeblu unijnym, które byłyby korzystne dla konsumentów/inwestorów i zapewniałyby stabilność finansową usługodawców;

19. zwraca się do Urzędu o proaktywne zajęcie się kwestiami stabilności i różnorodności prywatnych kapitałowych systemów emerytalnych w Unii w sposób chroniący konsumentów/inwestorów, a także integralność rynku;

Polityka kadrowa

20. zauważa, że w dniu 31 grudnia 2019 r. plan zatrudnienia zrealizowano w 98,26 % - przyjęto 113 pracowników na czas określony, podczas gdy budżet Unii przewidywał 115 stanowisk dla tej kategorii pracowników (w porównaniu ze 112 stanowiskami zatwierdzonymi w 2018 r.); zauważa ponadto, że w 2019 r. Urząd zatrudniał 36 pracowników kontraktowych i 17 oddelegowanych ekspertów krajowych;

21. zwraca uwagę na brak równowagi płci zgłoszony w 2019 r. w odniesieniu do kadry kierowniczej wyższego szczebla (sześciu mężczyzn i trzy kobiety) oraz zarządu (pięciu mężczyzn i trzy kobiety); zwraca się do Urzędu, aby w przyszłości zapewnił równowagę płci na szczeblu kadry kierowniczej wyższego szczebla; z zadowoleniem przyjmuje wyrażony przez Urząd zamiar opublikowania krótkiej listy kandydatów, składającej się z co najmniej jednej kobiety i jednego mężczyzny, na stanowisko przewodniczącego; wzywa Urząd do czerpania inspiracji z inicjatyw Europejskiego Banku Centralnego, które proponują wewnętrzne programy na rzecz promowania kobiet i większej różnorodności personelu; z zadowoleniem przyjmuje geograficzną reprezentację pracowników w Urzędzie;

22. w odniesieniu do działań następczych podjętych w związku ze sprawozdaniem Trybunału z poprzedniego roku zauważa, że Urząd nie przeszedł jeszcze w pełni od zadań regulacyjnych do zadań nadzorczych oraz że powinien zwiększyć zasoby kadrowe przypisane do zadań nadzorczych; zauważa, że w 2021 r. Urząd planuje przeznaczenie 59,75 dostępnych ekwiwalentów pełnego czasu pracy (EPC) na główne zadania nadzorcze; wzywa Urząd do poinformowania organu udzielającego absolutorium o poczynionych postępach;

23. uważa, że Urząd powinien dysponować pewną elastycznością w rekrutacji personelu i zarządzaniu swoimi zasobami, ponieważ musi reagować na pilne, precyzyjne i techniczne potrzeby sektorów, które nadzoruje;

24. uznaje, że skład Rady Organów Nadzoru Urzędu wydaje się odpowiedni do wypełniania obowiązków Urzędu w zakresie stanowienia przepisów, lecz w mniejszym stopniu do pełnienia funkcji nadzorczych; ponownie wyraża zaniepokojenie, że krajowe organy nadzorcze mają decydujące prawo głosu w najważniejszym organie zarządzającym Urzędu, co oznacza, że mogą podejmować decyzje co do zakresu działań podejmowanych przez Urząd w odniesieniu do oceny swojej własnej skuteczności (wzajemna weryfikacja); podkreśla, że brak środków uniemożliwia Urzędowi wykonywanie swoich obowiązków niezależnie od państw członkowskich ² ;

25. jest zdania, że połączenie doświadczenia publiczno-prywatnego, jakie wnoszą jego pracownicy, jest korzystne dla Urzędu; uważa, że należy zbadać systemy przyciągania talentów z sektora prywatnego do sektora publicznego i odwrotnie, przy zapewnieniu minimalnych zabezpieczeń w celu promowania niezależności obu sektorów; uważa, że wdrażanie przepisów w tej dziedzinie powinno być monitorowane przez wspólne organy Unii i powinno uwzględniać szczególne okoliczności każdego przypadku;

Zapobieganie konfliktom interesów i zarządzanie nimi oraz przejrzystość

26. odnotowuje zastosowane przez Urząd środki oraz podejmowane przez niego wysiłki na rzecz zapewnienia przejrzystości, zapobiegania konfliktom interesów i zarządzania nimi oraz ochrony sygnalistów; zauważa, że Urząd publikuje na swojej stronie internetowej rejestr spotkań z zewnętrznymi zainteresowanymi stronami; odnotowuje, że w 2019 r. przeanalizowano jeden przypadek konfliktu interesów; zauważa, że niektórych życiorysów i deklaracji interesów członków Rady Organów Nadzoru Urzędu, a także członków zarządu nie opublikowano na stronie internetowej Urzędu; wzywa Urząd, by opublikował życiorysy i deklaracje interesów członków zarządu oraz by poinformował organ udzielający absolutorium o podjętych w związku z tym działaniach;

27. odnotowuje uwagi z poprzedniego roku dotyczące problemu konfliktu interesów wynikającego z efektu "drzwi obrotowych" i podkreśla potrzebę jednolitego podejścia wśród agencji; zauważa, że Komisja zatwierdziła zmienione zasady etyczne Urzędu; wzywa Urząd do dołożenia wszelkich starań, aby zapobiec efektowi "drzwi obrotowych"; wzywa Urząd do skrupulatnego informowania organu udzielającego absolutorium o statusie wniosku o zatwierdzenie zmienionych zasad etyki;

28. wzywa Urząd do wdrożenia zaleceń Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie 2168/2019/KR, w szczególności, w razie potrzeby, poprzez powołanie się na możliwość zakazania pracownikom wyższego szczebla zajmowania niektórych stanowisk po zakończeniu ich kadencji, określenie kryteriów umożliwiających pracownikom przeniesienie się do sektora prywatnego, informowanie kandydatów na wyższe stanowiska w Urzędzie o stosowanych kryteriach oraz wprowadzenie wewnętrznych procedur gwarantujących, że w przypadku gdy pracownik zmieni miejsce pracy, niezwłocznie straci dostęp do informacji poufnych; ponadto wzywa Urząd, by rozważył przedłużenie 12-miesięcznego obowiązkowego okresu karencji dla pracowników wyższego szczebla, którzy rozważają objęcie funkcji mogącej powodować konflikty interesów w związku z wcześniejszym zatrudnieniem w instytucji publicznej;

29. wzywa Urząd, aby czerpał inspirację z publikacji przez komitetu ds. etyki Europejskiego Banku Centralnego opinii na temat przypadków konfliktu interesów i pracy zarobkowej po zakończeniu mandatu w celu zwiększenia przejrzystości w zakresie potencjalnych konfliktów interesów oraz w sprawie pracy zarobkowej po zakończeniu mandatu;

Kontrole wewnętrzne

30. zauważa, że Służba Audytu Wewnętrznego (IAS) Komisji wydała sprawozdanie z kontroli pt. "Zarządzanie zasobami ludzkimi a etyka", w którego następstwie przedstawiono sześć zaleceń dotyczących usprawnień i wdrożenia planu działania; zauważa, że pod koniec 2019 r. nadal nie zrealizowano czterech ważnych zaleceń; wzywa Urząd, by poinformował organ udzielający absolutorium o statusie wdrażania tych zaleceń;

31. zauważa, że IAS rozpoczęła kompleksową kontrolę narzędzi nadzoru w dziedzinie ochrony konsumentów; zauważa, że wyniki tej kontroli i odnośny plan działania miały być dostępne do końca 2020 r.; wzywa Urząd, aby poinformował organ udzielający absolutorium o wynikach tej kontroli;

32. zauważa, że w listopadzie 2018 r. zarząd przyjął nowe ramy kontroli wewnętrznej Urzędu, które mają zastosowanie od stycznia 2019 r.; odnotowuje, że Urząd przeprowadził pierwszą roczną ocenę całego systemu w nowych ramach kontroli wewnętrznej oraz stwierdził, że wszystkie elementy i zasady były wdrażane i funkcjonuj ą zgodnie z założeniami; wzywa Urząd do poinformowania, jak uwzględniono w ocenie błędy obliczeniowe przy określaniu wkładów Unii i właściwych organów krajowych członków EFTA i dlaczego w rezultacie nie stwierdzono niedociągnięć w zasadach kontroli wewnętrznej 12 lub 13;

Inne uwagi

33. w odniesieniu do wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii zauważa, że w lutym 2019 r. Urząd wydał zalecenia w sprawie traktowania działalności transgranicznej wynikaj ącej z umów wciąż obowiązujących po dniu wystąpienia oraz że Urząd nadal uważnie monitorował rozwój sytuacji i zgodność z opiniami i zaleceniami dla sektora ubezpieczeń;

34. z zadowoleniem przyjmuje wysiłki podjęte w celu zwiększenia cyberbezpieczeństwa i ochrony danych Urzędu;

35. z zadowoleniem przyjmuje wysiłki Urzędu służące stworzeniu opłacalnego i ekologicznego miejsca pracy oraz ograniczeniu i kompensacji emisji CO ₂ w pomieszczeniach i podczas podróży;

36. w odniesieniu do innych uwag towarzyszących decyzji w sprawie absolutorium, które mają charakter przekrojowy, odsyła do swojej rezolucji z dnia 29 kwietnia 2021 r. ³  w sprawie wyników, zarządzania finansami i kontroli agencji.

1 Dz.U. C 391 z 18.11.2019, s. 29.

2 Zob. sprawozdanie specjalne Trybunału Obrachunkowego: "We wszystkich swoich działaniach EIOPA w dużej mierze polega na współpracy z właściwymi organami krajowymi, ale nie zawsze otrzymuje z ich strony pełne wsparcie. [...] Z uwagi na fakt, że zadania w obszarze nadzoru wykonuje jedynie 20 pracowników, a kolejnych siedmiu zajmuje się powiązanymi zagadnieniami, EIOPA stoi przed prawdziwym wyzwaniem związanym z realizacją szerokiego zakresu skomplikowanych zadań, za które jest odpowiedzialna". https://www.eca.europa.eu/Lists/ECADocuments/SR18_29/SR_EIOPA_PL.pdf

3 Teksty przyjęte, P9_TA(2021)0215.

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2021.340.396
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Rezolucja 2021/1639 zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych za rok budżetowy 2019
• Data aktu: 29/04/2021
• Data ogłoszenia: 24/09/2021