a także mając na uwadze, co następuje:(1) W niniejszym rozporządzeniu określono pulę środków finansowych na program "Cyfrowa Europa" (zwany dalej "Programem") na lata 2021-2027, która podczas corocznej procedury budżetowej ma stanowić dla Parlamentu Europejskiego i Rady główną kwotę odniesienia w rozumieniu pkt 18 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 16 grudnia 2020 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej i Komisją Europejską w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami, a także nowych zasobów własnych, w tym harmonogramu wprowadzania nowych zasobów własnych 4 .
(2) Program należy ustanowić na okres siedmiu lat w celu dostosowania jego czasu trwania do okresu obowiązywania wieloletnich ram finansowych określonych w rozporządzeniu Rady (UE, Euratom) 2020/2093 5 (zwanym dalej "WRF na lata 2021-2027").
(3) Do programu stosuje się rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 6 (zwane dalej "rozporządzeniem finansowym"). Rozporządzenie finansowe określa zasady wykonania budżetu Unii, w tym zasady dotyczące dotacji, nagród, zamówień, zarządzania pośredniego, instrumentów finansowych, gwarancji budżetowych, pomocy finansowej oraz zwrotu kosztów poniesionych przez ekspertów zewnętrznych.
(4) Zgodnie z art. 193 ust. 2 rozporządzenia finansowego dotację można przyznać na działanie, które już się rozpoczęło, pod warunkiem że wnioskodawca jest w stanie wykazać konieczność rozpoczęcia działania przed podpisaniem umowy o udzielenie dotacji. Jednakże koszty poniesione przed dniem przedłożenia wniosku o udzielenie dotacji nie są kwalifikowalne, z wyjątkiem należycie uzasadnionych sytuacji wyjątkowych. Aby uniknąć wszelkich zakłóceń w zapewnianiu wsparcia unijnego, które mogłyby szkodzić interesom Unii, w decyzji w sprawie finansowania, w ograniczonym okresie na początku WRF na lata 2021-2027 i wyłącznie w należycie uzasadnionych przypadkach, powinno być możliwe przewidzenie kwalifikowalności działań i wynikających z nich kosztów od początku roku budżetowego 2021, nawet jeżeli zostały one zrealizowane i poniesione przed przedłożeniem wniosku o udzielenie dotacji.
(5) Zgodnie z rozporządzeniem finansowym, rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 7 i rozporządzeniami Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 8 , (Euratom, WE) nr 2185/96 9 i (UE) 2017/1939 10 interesy finansowe Unii należy chronić za pomocą proporcjonalnych środków, w tym środków w zakresie zapobiegania nieprawidłowościom - w tym nadużyciom finansowym - ich wykrywania, korygowania i prowadzenia w ich sprawie postępowań, odzyskiwania środków utraconych, nienależnie wypłaconych lub nieodpowiednio wykorzystanych oraz, w stosownych przypadkach, nakładania kar administracyjnych. W szczególności, zgodnie z rozporządzeniami (Euratom, WE) nr 2185/96 i (UE, Euratom) nr 883/2013 Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) jest uprawniony do prowadzenia dochodzeń administracyjnych, w tym kontroli na miejscu i inspekcji, w celu ustalenia, czy miały miejsce nadużycia finansowe, korupcja lub wszelka inna nielegalna działalność na szkodę interesów finansowych Unii. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2017/1939 Prokuratura Europejska (EPPO) jest uprawniona do prowadzenia postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń w sprawie przestępstw naruszających interesy finansowe Unii, jak przewidziano w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 11 .
Zgodnie z rozporządzeniem finansowym każda osoba lub podmiot, które otrzymują środki finansowe Unii, mają w pełni współpracować na rzecz ochrony interesów finansowych Unii, przyznać Komisji, OLAF, Trybunałowi Obrachunkowemu oraz, - w przypadku państw członkowskich, które uczestniczą we wzmocnionej współpracy na podstawie rozporządzenia (UE) 2017/1939, EPPO, niezbędne prawa i dostęp, a także zapewniać, aby wszelkie osoby trzecie uczestniczące w wykonywaniu środków finansowych Unii przyznały tym organom równoważne prawa.
(6) Zgodnie z decyzją Rady 2013/755/UE/ 12 osoby i podmioty z siedzibą w krajach i terytoriach zamorskich powinny kwalifikować się do finansowania, z zastrzeżeniem zasad i celów Programu, oraz ewentualnych uzgodnień mających zastosowanie do państwa członkowskiego, z którym dany kraj lub terytorium zamorskie są powiązane. Komisja powinna monitorować i regularnie poddawać ocenie skuteczność ich udziału w Programie.
(7) Zgodnie z pkt 22 i 23 porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 13 Program powinien być oceniany na podstawie informacji zgromadzonych zgodnie ze szczegółowymi wymogami dotyczącymi monitorowania, które odpowiadają istniejącym potrzebom oraz są zgodne z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 14 , przy czym należy unikać obciążeń administracyjnych, w szczególności dla państw członkowskich, a także nadmiernej regulacji, oraz uwzględniać istniejące ramy w zakresie pomiarów i poziomów odniesienia w obszarze technologii cyfrowych. Wymogi te powinny, w stosownych przypadkach, obejmować mierzalne wskaźniki ilościowe i jakościowe stanowiące podstawę oceny skutków Programu w praktyce.
(8) Program powinien zapewniać najwyższy stopień przejrzystości i rozliczalności innowacyjnych instrumentów i mechanizmów finansowych związanych z budżetem Unii, pod względem ich wkładu w osiągnięcie celów Unii zarówno w odniesieniu do pierwotnych oczekiwań, jak i wyników końcowych.
(9) Podczas Tallińskiego Szczytu Cyfrowego, który odbył się we wrześniu 2017 r., a także w konkluzjach Rady Europejskiej z dnia 19 października 2017 r. zwrócono uwagę na konieczność podjęcia przez Unię inwestycji w cyfryzację europejskich gospodarek oraz wyeliminowania niedoboru wykwalifikowanej siły roboczej, aby utrzymać, a nawet wzbogacić konkurencyjność i innowacyjność europejskiej gospodarki, jakość życia oraz tkanki społecznej. Rada Europejska stwierdziła, że transformacja cyfrowa daje ogromne możliwości pod względem innowacji, wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy oraz przyczyni się do zwiększenia globalnej konkurencyjności, a także zwiększy różnorodność twórczą i kulturową. Aby wykorzystać te możliwości, należy wspólnie podjąć niektóre wyzwania wynikające z transformacji cyfrowej oraz dokonać przeglądu polityk, na które wpływ ma transformacja cyfrowa.
(10) Rada Europejska uznała w szczególności, że Unia powinna pilnie ustosunkować się do nowych tendencji, w tym w takich dziedzinach jak sztuczna inteligencja (AI) i technologie rozproszonego rejestru (np. blockchain), zapewniając jednocześnie wysoki poziom ochrony danych w pełnej zgodności z rozporządzeniem (UE) 2016/679, praw cyfrowych, praw podstawowych i norm etycznych. Rada Europejska zwróciła się do Komisji, by na początku 2018 r. przedstawiła europejskie podejście do problematyki AI, oraz wezwała Komisję, by zaprezentowała niezbędne inicjatywy na rzecz ulepszenia warunków ramowych umożliwiających Unii badanie nowych rynków za pomocą opartych na ryzyku radykalnych innowacji i potwierdzenie wiodącej roli jej przemysłu.
(11) Budowaniu mocnej europejskiej gospodarki cyfrowej i mocnego europejskiego społeczeństwa cyfrowego będzie sprzyjało właściwe wdrażanie instrumentu "Łącząc Europę" ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady oraz Europejskiego kodeksu łączności elektronicznej ustanowionego dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1972 15 .
(12) W swoim komunikacie z dnia 14 lutego 2018 r. zatytułowanym "Nowe, nowoczesne wieloletnie ramy finansowe dla Unii Europejskiej, która skutecznie realizuje swoje priorytety po 2020 r.", Komisja uwzględniając opcje do rozważenia w odniesieniu do nowych wieloletnich ram finansowych, wymienia program na rzecz transformacji cyfrowej w Europie, który przyniósłby duże postępy na drodze do inteligentnego wzrostu w takich obszarach jak wysokiej jakości infrastruktura danych, łączność i bezpieczeństwo cyberprzestrzeni. Program ten zapewniłby wiodącą pozycję Unii w obszarze obliczeń superkomputerowych, internetu nowej generacji, AI, robotyki i dużych zbiorów danych. Przyczyniłby się on także do zwiększenia konkurencyjności przemysłu i przedsiębiorstw w gospodarce cyfrowej w Europie oraz miałby znaczący wpływ na zmniejszenie i zlikwidowanie niedoboru kwalifikacji w Unii, dzięki czemu obywatele będą dysponowali umiejętnościami i zasobami wiedzy potrzebnymi, aby zmierzyć się z transformacją cyfrową.
(13) W komunikacie Komisji z dnia 25 kwietnia 2018 r. zatytułowanym "W kierunku wspólnej europejskiej przestrzeni danych" przewidziano zastosowanie nowego środka, stanowiącego kluczowy krok w kierunku stworzenia wspólnej przestrzeni danych w Unii - jednolitego obszaru cyfrowego o skali, która umożliwi rozwój nowych produktów i usług w oparciu o dane oraz innowacje w tym zakresie.
(14) Ogólnymi celami Programu powinny być wspieranie procesu cyfrowej transformacji przemysłu oraz propagowanie pełniejszego wykorzystania przemysłowego potencjału, jaki drzemie w polityce z zakresu innowacji, badań i rozwoju technologicznego, z korzyścią dla obywateli i przedsiębiorstw w całej Unii, w tym jej regionów najbardziej oddalonych i jej regionów znajdujących się w niekorzystnej sytuacji gospodarczej. Program należy sformułować w podziale na pięć celów szczegółowych, które odzwierciedlają najważniejsze obszary polityki, a mianowicie: obliczenia wielkiej skali; sztuczna inteligencja; cyberbezpieczeństwo i zaufanie; zaawansowane umiejętności cyfrowe oraz wdrażanie oraz optymalne wykorzystanie zdolności cyfrowych i interoperacyjność. We wszystkich tych kluczowych obszarach Program powinien również dążyć do skuteczniejszego skorelowania polityk Unii, państw członkowskich i regionów oraz do łączenia zasobów prywatnych i przemysłowych w celu zwiększenia poziomu inwestycji i stopnia synergii. Ponadto Program powinien zwiększyć konkurencyjność Unii i odporność jej gospodarki.
(15) Program obejmuje pięć odrębnych, lecz współzależnych celów szczegółowych. Na przykład AI, jeżeli ma budzić zaufanie, wymaga cyberbezpieczeństwa, zdolności w zakresie obliczeń wielkiej skali (HPC) odgrywają kluczową rolę we wspieraniu procesów uczenia się w kontekście AI, a wszystkie trzy zdolności wymagają zaawansowanych umiejętności cyfrowych. Choć poszczególne działania w ramach Programu dotyczą pojedynczego celu szczegółowego, nie należy postrzegać celów w oderwaniu od siebie, lecz raczej jako główny element spójnego pakietu.
(16) Konieczne jest wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), które chcą poddać swoje procesy produkcyjne transformacji cyfrowej. Takie wsparcie pozwoli MŚP przyczyniać się do rozwoju gospodarki europejskiej dzięki efektywnemu wykorzystaniu zasobów.
(17) Kluczową rolę w realizacji Programu należy powierzyć europejskim centrom innowacji cyfrowych, które powinny wspierać przyswajanie na szeroką skalę zaawansowanych technologii cyfrowych przez przemysł, w szczególności MŚP i inne podmioty zatrudniające do 3 000 osób (spółki o średniej kapitalizacji), organizacje publiczne i środowiska akademickie. Aby wprowadzić rozróżnienie między centrami innowacji cyfrowych spełniającymi kryteria kwalifikowalności Programu a centrami innowacji cyfrowych ustanowionymi w oparciu o komunikat Komisji z dnia 19 kwietnia 2016 r. zatytułowany "Cyfryzacja europejskiego przemysłu. Pełne wykorzystanie możliwości jednolitego rynku cyfrowego", które są finansowane z innych źródeł, centra finansowane na podstawie Programu powinny być nazywane europejskimi centrami innowacji cyfrowych. Europejskie centra innowacji cyfrowych powinny pełnić rolę punktów dostępu do najnowszych rozwiązań cyfrowych, w tym rozwiązań z zakresu HPC, AI, cyberbezpieczeństwa oraz do innych istniejących innowacyjnych technologii, takich jak kluczowe technologie prorozwojowe, dostępnych również w placówkach typu fab lab czy city lab. Europejskie centra innowacji cyfrowych powinny pełnić funkcję pojedynczych punktów kompleksowej obsługi zapewniających dostęp do sprawdzonych technologii o zweryfikowanej skuteczności i powinny upowszechniać otwarte innowacje. Powinny również udzielać wsparcia w dziedzinie zaawansowanych umiejętności cyfrowych, na przykład dzięki koordynowaniu z placówkami edukacyjnymi krótkoterminowych szkoleń dla pracowników i staży dla studentów. Sieć europejskich centrów innowacji cyfrowych powinna zapewnić szeroki zasięg geograficzny w Europie oraz powinna przyczyniać się do uczestnictwa regionów najbardziej oddalonych w jednolitym rynku cyfrowym.
(18) W pierwszym roku istnienia Programu należy stworzyć w drodze otwartej i konkurencyjnej procedury początkową sieć europejskich centrów innowacji cyfrowych obejmującą podmioty wskazane przez państwa członkowskie. W tym celu państwa członkowskie powinny mieć możliwość proponowania kandydatów zgodnie z procedurami krajowymi oraz krajowymi strukturami administracyjnymi i instytucjonalnymi. Komisja powinna w jak największym stopniu uwzględnić opinię każdego państwa członkowskiego przy wyborze europejskiego centrum innowacji cyfrowych na terytorium danego państwa członkowskiego. Państwa członkowskie mogą w drodze konkurencyjnej i otwartej procedury wyznaczyć na kandydatów podmioty, które pełnią już funkcje centrów innowacji cyfrowych w kontekście inicjatywy w sprawie cyfryzacji europejskiego przemysłu. Komisja powinna mieć możliwość zaangażowania w proces wyboru niezależnych ekspertów zewnętrznych. Komisja i państwa członkowskie powinny unikać zbędnego nakładania się kompetencji i funkcji na poziomach unijnym i krajowym. Stąd też przy wyznaczaniu centrów i określaniu ich zadań i składu należy zapewnić odpowiednią elastyczność. Istnieje możliwość dalszego rozszerzenia sieci w drodze kolejnej otwartej i konkurencyjnej procedury, aby zapewnić zarówno szeroki zasięg geograficzny w Europie, jak i równowagę pod względem zasięgu technologii i sektorów.
(19) Europejskie centra innowacji cyfrowych powinny rozwijać odpowiednią synergię z odpowiednimi działaniami finansowanymi ze środków Horyzont Europa - programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji "Horyzont Europa" ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/695 16 (zwanego dalej programem "Horyzont Europa") lub ze środków innych programów w dziedzinie badań i innowacji, z Europejskim Instytutem Innowacji i Technologii (EIT) ustanowionym rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady, w szczególności jego wspólnoty wiedzy cyfrowej i innowacji, a także z sieciami o ugruntowanej pozycji, takimi jak europejska sieć przedsiębiorstw lub Centra Doradztwa InvestEU, ustanowionymi zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/523 17 .
(20) Europejskie centra innowacji cyfrowych powinny odgrywać rolę koordynatorów łączących podmioty z sektora przemysłu, przedsiębiorstwa i organy administracji publicznej, które potrzebują nowych rozwiązań technologicznych, z przedsiębiorstwami, w szczególności przedsiębiorstwami typu startup i MŚP, które mają gotowe rozwiązania rynkowe.
(21) Zgodnie z art. 197 ust. 2 lit. c) rozporządzenia finansowego umożliwiającym udział w zaproszeniu do składania wniosków podmiotom, które na podstawie mającego zastosowanie prawa krajowego nie mają osobowości prawnej, na europejskie centrum innowacji cyfrowych może zostać wybrane konsorcjum podmiotów prawnych, pod warunkiem że przedstawiciele tych podmiotów są uprawnieni do zaciągania w imieniu danego podmiotu zobowiązań prawnych oraz pod warunkiem że dane podmioty dają gwarancje ochrony interesów finansowych Unii równorzędne z gwarancjami, jakie dają osoby prawne.
(22) Europejskie centra innowacji cyfrowych powinny być uprawnione do przyjmowania wkładów od państw członkowskich i uczestniczących państw trzecich, w tym od organów publicznych państw członkowskich i tych państw trzecich, wkładów od międzynarodowych organów lub instytucji i od sektora prywatnego, w szczególności od członków, udziałowców lub partnerów europejskich centrów innowacji cyfrowych. Europejskie centra innowacji cyfrowych powinny również być uprawnione do zatrzymywania dochodów uzyskanych przez europejskie centra innowacji cyfrowych dzięki ich aktywom i działaniom, otrzymywania zapisów, darowizn i wkładów od osób prywatnych i finansowania z Programu lub innych programów unijnych, w tym w formie dotacji.
(23) Program powinien być realizowany za pośrednictwem projektów, które będą rozwijały i wspierały ich szerokie zastosowanie podstawowych zdolności cyfrowych. Realizacja ta powinna być współfinansowana przez państwa członkowskie i, w razie potrzeby, przez sektor prywatny. Poziom współfinansowania należy ustalić w programie prac. W drodze odstępstwa od zasady ogólnej, finansowanie unijne powinno być w stanie pokrywać do 100 % kosztów kwalifikowalnych. W szczególności, takie finansowanie powinno wiązać się z wymogiem osiągnięcia masy krytycznej w zamówieniach publicznych, aby uzyskać lepszy stosunek jakości do ceny oraz zagwarantować, że dostawcy w Europie utrzymają się w czołówce postępu technologicznego.
(24) Cele polityczne Programu powinny być również realizowane za pośrednictwem instrumentów finansowych i gwarancji budżetowych dostępnych w ramach programu InvestEU ustanowionego rozporządzeniem (UE) 2021/523.
(25) Działania realizowane w ramach Programu należy w sposób proporcjonalny wykorzystywać do dalszej poprawy zdolności cyfrowych Unii oraz wyeliminowania niedoskonałości rynku lub do poprawy niekorzystnych warunków inwestycyjnych, przy czym nie powinny one pokrywać się z finansowaniem społecznościowym lub prywatnym, powinny natomiast wnosić wyraźną unijną wartość dodaną.
(26) W celu osiągnięcia maksymalnej elastyczności w całym okresie realizacji Programu i wygenerowania synergii między elementami składowymi Programu, realizacja każdego z celów szczegółowych powinna być możliwa za pośrednictwem każdego instrumentu dostępnego w ramach rozporządzenia finansowego. Stosowanym mechanizmem realizacji Programu będzie zarządzanie bezpośrednie oraz zarządzanie pośrednie, w przypadku gdy zaistnieje konieczność połączenia finansowania unijnego z innymi źródłami finansowania lub gdy na potrzeby realizacji Programu wymagane będzie utworzenie wspólnie zarządzanych struktur. Ponadto w kontekście rocznej procedury budżetowej i zgodnie z rozporządzeniem finansowym Komisja może zaproponować odstąpienie od orientacyjnych kwot określonych w niniejszym rozporządzeniu, aby zareagować w szczególności na rozwój sytuacji i nowe potrzeby, takie jak nowe technologie.
(27) Aby zapewnić skuteczny przydział środków z budżetu Unii, konieczne jest zapewnienie, by wszystkie działania prowadzone w ramach Programu miały europejską wartość dodaną i były komplementarne z działaniami państw członkowskich, należy przy tym dążyć do spójności, komplementarności i synergii z programami finansowania wspierającymi obszary polityki o bliskich powiązaniach. Choć w zakresie działań zarządzanych bezpośrednio i pośrednio narzędziem zapewniania spójności są odpowiednie programy prac, należy ustanowić współpracę między Komisją a odpowiednimi organami państw członkowskich w celu zapewnienia spójności i komplementarności w zakresie środków zarządzanych bezpośrednio lub pośrednio lub środków podlegających zarządzaniu dzielonemu, zapewniając zgodność z mającymi zastosowanie przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Funduszu Spójności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji oraz Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury, a także przepisy finansowe na potrzeby tych funduszy oraz na potrzeby Funduszu Azylu, Migracji i Integracji, Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Instrumentu Wsparcia Finansowego na rzecz Polityki Zarządzania Granicami i Wiz (zwanego dalej "rozporządzeniem w sprawie wspólnych przepisów na lata 2021-2027").
(28) Potencjał w zakresie HPC i powiązanego przetwarzania danych, jakim dysponuje Unia, powinien zapewnić szersze wykorzystanie HPC w przemyśle i, ogólniej, w obszarach interesu publicznego, aby wykorzystać niepowtarzalne szanse, jakie superkomputery stwarzają dla społeczeństwa w obszarach takich jak opieka zdrowotna, środowisko i bezpieczeństwo, jak również konkurencyjność przemysłu, w szczególności MŚP. Nabycie światowej klasy superkomputerów zabezpieczyłoby system dostaw Unii oraz pomogłoby wykorzystywać usługi na potrzeby symulacji, wizualizacji i tworzenia prototypów, a jednocześnie zapewniając zgodność systemów HPC z wartościami i zasadami Unii.
(29) Poparcie dla interwencji Unii w obszarze HPC wyraziły Parlament Europejski i Rada. Ponadto pomiędzy latami 2017 i 2018, 22 państwa członkowskie podpisały europejską deklarację w sprawie EuroHPC - wielostronne porozumienie międzyrządowe, w którym zobowiązały się one do współpracy z Komisją przy budowie i wdrażaniu najnowocześniejszej infrastruktury HPC i systemów przetwarzania danych w Europie, które miałyby być dostępne w całej Unii dla społeczności naukowej oraz dla partnerów publicznych i prywatnych.
(30) Jak przedstawiono w ocenie skutków towarzyszącej wnioskowi Komisji dotyczącego rozporządzenia Rady ustanawiającego Wspólne Przedsięwzięcie w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali, aby osiągnąć cel szczegółowy w zakresie obliczeń wielkiej skali, za najwłaściwsze środki wdrażania uznano wspólne przedsięwzięcie, które powinno w szczególności koordynować unijne i krajowe strategie i inwestycje w odniesieniu do infrastruktury na potrzeby HPC a także działalności badawczo-rozwojowej, łączyć zasoby finansowe pochodzące ze źródeł publicznych i prywatnych oraz chronić gospodarcze i strategiczne interesy Unii. Ponadto krajowe centra kompetencji w zakresie obliczeń wielkiej skali w rozumieniu rozporządzenia Rady (UE) 2018/1488 18 będą świadczyć usługi z zakresu HPC dla przemysłu, w tym MŚP i przedsiębiorstw typu startup, środowiska akademickiego i organów administracji publicznej.
(31) Rozwijanie zdolności w zakresie AI stanowi kluczowy czynnik wspierający proces transformacji cyfrowej przemysłu, usług i sektora publicznego. Coraz więcej autonomicznych robotów znajduje zastosowanie w fabrykach, operacjach głębinowych, domach, miastach i szpitalach. Komercyjne platformy wykorzystujące AI przeszły od fazy testów do etapu praktycznych zastosowań w obszarach opieki zdrowotnej i środowiska. Wszyscy najwięksi producenci samochodów opracowują samochody autonomiczne, a techniki uczenia się maszyn stanowią nieodłączny aspekt wszystkich głównych platform internetowych i zastosowań wykorzystujących duże zbiory danych. Kluczowe znaczenie ma, by Europa połączyła siły na wszystkich poziomach, aby stać się konkurencyjną w wymiarze międzynarodowym. Państwa członkowskie przyznały to, podejmując w skoordynowanym planie działania konkretne zobowiązania na rzecz współpracy.
(32) Biblioteki algorytmów mogą obejmować duży zbiór algorytmów, w tym proste rozwiązania takie jak algorytmy klasyfikujące, algorytmy sieci neuronowej i algorytmy planujące i wnioskujące. Mogą one również obejmować rozwiązania bardziej zaawansowane, takie jak algorytmy rozpoznawania mowy, algorytmy nawigacyjne wbudowane w urządzenia autonomiczne, takie jak drony lub w samochody autonomiczne oraz wbudowane w roboty algorytmy AI umożliwiające im interakcję ze środowiskiem i przystosowywanie się do niego. Biblioteki algorytmów powinny stać się łatwo dostępne dla każdego na sprawiedliwych, rozsądnych i niedyskryminacyjnych warunkach.
(33) W rezolucji z dnia 1 czerwca 2017 r. w sprawie cyfryzacji europejskiego przemysłu Parlament Europejski zwrócił uwagę na wpływ barier językowych na przemysł i cyfryzację przemysłu. W tym kontekście opracowanie wielkoskalowych technologii językowych opartych na sztucznej inteligencji, takich jak tłumaczenie maszynowe, rozpoznawanie mowy, analiza dużych zbiorów danych tekstowych, a także systemów dialogu i odpowiedzi na pytania, ma zasadnicze znaczenie dla zachowania różnorodności językowej, zapewnienia włączenia społecznego i umożliwienia komunikacji między człowiekiem a człowiekiem oraz między człowiekiem a maszyną.
(34) Produkty i usługi oparte na AI powinny być przyjazne dla użytkownika, powinny domyślnie być zgodne z prawem oraz powinny zapewniać konsumentom większy wybór i więcej informacji, w szczególności dotyczący jakości produktów i usług.
(35) Dostępność dużych zbiorów danych oraz zaplecza testowego i doświadczalnego ma zasadnicze znaczenie dla rozwoju AI, w tym technologii językowych.
(36) W rezolucji w sprawie cyfryzacji europejskiego przemysłu Parlament Europejski podkreślił znaczenie wspólnego europejskiego podejścia do cyberbezpieczeństwa i uznał potrzebę podnoszenia świadomości. Uznał on zapewnienie cyberodporności za podstawowy obowiązek liderów biznesu, a także europejskich i krajowych decydentów zajmujących się polityką przemysłową i bezpieczeństwem, a także uwzględnianie bezpieczeństwa i ochrony prywatności już na etapie projektowania i jako opcji domyślnej.
(37) Cyberbezpieczeństwo jest wyzwaniem dla całej Unii, któremu nie da się sprostać wyłącznie za pomocą inicjatyw krajowych. Potencjał Europy w zakresie cyberbezpieczeństwa należy wzmocnić, aby zapewnić jej niezbędną zdolność do ochrony obywateli, organów administracji publicznej i przedsiębiorstw przed cyberzagrożeniami. Ponadto należy chronić konsumentów korzystających z łączących się z internetem produktów, które podatne są na ataki hakerskie i mogą zagrażać ich bezpieczeństwu. Taką ochronę należy osiągnąć we współpracy z państwami członkowskimi i sektorem prywatnym poprzez opracowywanie projektów wzmacniających europejski potencjał w zakresie cyberbezpieczeństwa i gwarantujących wdrożenie na szeroką skalę w całej gospodarce najnowszych rozwiązań w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, w tym projektów, usług, kompetencji i aplikacji podwójnego zastosowania, oraz zapewnienie koordynacji między tymi projektami, jak również poprzez gromadzenie kompetencji w tej dziedzinie w celu zapewnienia masy krytycznej i doskonałości.
(38) We wrześniu 2017 r. Komisja przedstawiła pakiet inicjatyw definiujących kompleksowe unijne podejście do cyberbezpieczeństwa, mających na celu zwiększenie zdolności Europy do skutecznego reagowania na cyberataki i zagrożenia dla cyberbezpieczeństwa oraz podnoszenia potencjału technologicznego i przemysłowego w tej dziedzinie. Pakiet ten obejmuje rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/881 19 .
(39) Zaufanie jest warunkiem koniecznym funkcjonowania jednolitego rynku cyfrowego. Technologie z zakresu cyberbezpieczeństwa, takie jak tożsamości cyfrowe, kryptografia i wykrywanie włamań, oraz ich zastosowanie w obszarach takich jak finanse, przemysł 4.0, energia, transport, opieka zdrowotna oraz administracja elektroniczna mają zasadnicze znaczenie dla zagwarantowania bezpieczeństwa i zaufania obywateli, administracji publicznych i przedsiębiorstw w związku z ich obecnością w internecie oraz realizowanymi przez nich transakcjami internetowymi.
(40) Rada Europejska w swoich konkluzjach z dnia 19 października 2017 r. podkreśliła, że do pomyślnego stworzenia cyfrowej Europy Unia potrzebuje rynków pracy, systemów szkoleń i kształcenia dostosowanych do potrzeb ery cyfrowej, oraz że istnieje potrzeba inwestowania w umiejętności cyfrowe, aby wzmocnić pozycję wszystkich obywateli Unii i zapewnić im kompetencje niezbędne do prawidłowego funkcjonowania w epoce cyfrowej.
(41) W swoich konkluzjach z dnia 14 grudnia 2017 r. Rada Europejska wezwała państwa członkowskie, Radę i Komisję do podjęcia praktycznych działań w celu realizacji Programu przyjętego na Szczycie Społecznym w Göteborgu w listopadzie 2017 r., w tym europejskiego filaru praw socjalnych oraz inicjatyw z zakresu kształcenia i szkolenia oraz nowego europejskiego programu na rzecz umiejętności. Rada Europejska zwróciła się również do Komisji, Rady i państw członkowskich o przeanalizowanie możliwych środków w celu sprostania wyzwaniom w zakresie umiejętności w kontekście cyfryzacji, cyberbezpieczeństwa, kompetencji medialnych i AI oraz zaspokojenia potrzeb pod względem podejścia do kształcenia i szkolenia, sprzyjającego włączeniu oraz opartego na uczeniu się przez całe życie i wspieranego przez innowacje. W odpowiedzi Komisja przedstawiła w dniu 17 stycznia 2018 r. pierwszy pakiet środków w sprawie kompetencji kluczowych, umiejętności cyfrowych, wspólnych wartości i edukacji włączającej. W maju 2018 r. przedstawiono drugi, stanowiący kolejny krok na drodze do utworzenia do 2025 r. europejskiego obszaru edukacji, pakiet środków, w którym podkreślono również znaczenie umiejętności cyfrowych. Umiejętność korzystania z mediów obejmuje podstawowe kompetencje (takie jak wiedza, umiejętności i podejście), dzięki którym obywatele potrafią efektywnie korzystać z mediów i innych źródeł informacji oraz rozwijać krytyczne myślenie i umiejętności uczenia się przez całe życie umożliwiające socjalizację i czynny udział w życiu społecznym.
(42) Mając na uwadze potrzebę całościowego podejścia, w Programie należy również uwzględnić włączenie społeczne, kwalifikacje, szkolenia i specjalizacje, które obok zaawansowanych umiejętności cyfrowych mają decydujące znaczenie dla tworzenia wartości dodanej w społeczeństwie opartym na wiedzy.
(43) W rezolucji w sprawie cyfryzacji europejskiego przemysłu Parlament Europejski stwierdził, że kształcenie, szkolenie i uczenie się przez całe życie stanowią podstawę spójności społecznej w społeczeństwie cyfrowym. Ponadto zażądał uwzględniania aspektu równowagi płci we wszystkich inicjatywach cyfrowych, podkreślając potrzebę podjęcia odpowiednich działań w celu eliminacji zróżnicowania sytuacji kobiet i mężczyzn w sektorze technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT), gdyż ma to podstawowe znaczenie dla długoterminowego wzrostu gospodarczego i dobrobytu Europy.
(44) Zaawansowane technologie cyfrowe wspierane w ramach Programu, takie jak HPC, cyberbezpieczeństwo i AI, są już na tyle dojrzałe, że etap badań można w ich przypadku uznać za ukończony i może nastąpić przejście do fazy ich zastosowania, wdrożenia i rozpropagowania w skali całej Unii. W ten sam sposób wdrożenie tych technologii wymaga reakcji Unii - podobnie jak kwestia związanych z nimi zaawansowanych umiejętności cyfrowych. Należy rozwijać, zwiększać i udostępniać w całej Unii możliwości szkoleniowe w zakresie zaawansowanych umiejętności cyfrowych, w tym umiejętności związanych z ochroną danych. Ich brak mógłby zakłócić sprawne wdrażanie zaawansowanych technologii cyfrowych i mógłby osłabić ogólną konkurencyjność unijnej gospodarki. Działania wspierane w ramach Programu stanowią uzupełnienie działań wspieranych przez Europejski Fundusz Społeczny Plus (EFS+), Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) i program Erasmus+, każde z nich ustanowione rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady oraz program "Horyzont Europa". Działania te będą skierowane do ludności Unii aktywnej zawodowo, zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym, w szczególności do specjalistów ICT i specjalistów o powiązanych profilach, a także do studentów, uczestników szkoleń i szkoleniowców. Termin "ludność aktywna zawodowo" oznacza ludność aktywną gospodarczo, oraz obejmuje zarówno pracowników i samozatrudnionych, jak i osoby bezrobotne.
(45) Unowocześnienie administracji publicznej i usług publicznych za pomocą narzędzi cyfrowych ma zasadnicze znaczenie dla zmniejszenia obciążeń administracyjnych spoczywających na przedsiębiorstwach, w tym MŚP, i ogóle obywateli dzięki uczynieniu ich kontaktów z organami publicznymi szybszymi, dogodniejszymi i mniej kosztownymi, jak również odgrywa istotną rolę w podnoszeniu efektywności, przejrzystości i jakości usług świadczonych na rzecz obywateli i przedsiębiorstw a jednocześnie zwiększa efektywność wydatków publicznych. Ponieważ szereg usług świadczonych w interesie publicznym ma już wymiar unijny, wsparcie ich wdrażania i uruchamiania na poziomie Unii powinno zapewnić obywatelom i przedsiębiorstwom możliwość czerpania korzyści z dostępu do wysokiej jakości usług cyfrowych w całej Unii, w miarę możliwości usług wielojęzycznych. Ponadto oczekuje się, że wsparcie Unii w tej dziedzinie zachęci do ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego.
(46) Cyfryzacja może ułatwić i zwiększyć pozbawioną barier dostępność dla wszystkich obywateli, w tym osób starszych, osób o ograniczonej sprawności ruchowej lub osób z niepełnosprawnościami oraz osób mieszkających na obszarach oddalonych lub wiejskich.
(47) Transformacja cyfrowa takich obszarów interesu publicznego jak opieka zdrowotna, mobilność, wymiar sprawiedliwości, monitorowanie Ziemi lub środowiska, bezpieczeństwo, redukcja emisji dwutlenku węgla, infrastruktura energetyczna, kształcenie i szkolenie oraz kultura wymaga kontynuacji i rozbudowy infrastruktury usług cyfrowych, która umożliwia bezpieczną transgraniczną wymianę danych i sprzyja rozwojowi na poziomie krajowym. Koordynacja pomiędzy tymi infrastrukturami usług cyfrowych na podstawie niniejszego rozporządzenia stwarzałaby najlepsze warunki sprzyjające wykorzystaniu synergii.
(48) Wdrożenie koniecznych technologii cyfrowych, w szczególności tych związanych z celami szczegółowymi Programu tj. z obliczeniami wielkiej skali, sztuczną inteligencją oraz cyberbezpieczeństwem i zaufaniem ma kluczowe znaczenie dla czerpania korzyści z transformacji cyfrowej; może też być uzupełniane o inne najnowocześniejsze technologie i technologie przyszłości, takie jak technologie rozproszonego rejestru (np. blockchain).
(49) Transformacja cyfrowa powinna umożliwiać obywatelom dostęp do ich danych osobowych, korzystanie z nich i zarządzanie nimi w bezpieczny sposób w wymiarze transgranicznym, niezależnie od miejsca, w którym sami przebywają, i od miejsca, w którym znajdują się dane.
(50) W swojej deklaracji z Tallina z dnia 6 października 2017 r. w sprawie administracji elektronicznej, ministrowie z państw członkowskich i krajów będących członkami Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu odpowiedzialni za politykę i koordynację w zakresie administracji elektronicznej zauważyli, że postęp cyfrowy powoduje dogłębną przemianę ich społeczeństw i gospodarek, podważając skuteczność wcześniej opracowanej polityki w wielu obszarach, a także kwestionując dotychczasową rolę i funkcję szeroko pojętej administracji publicznej oraz, że ich obowiązkiem jest przewidywanie takich wyzwań i stawianie im czoła, tak aby sprostać potrzebom i oczekiwaniom obywateli i przedsiębiorstw.
(51) Modernizacja europejskich administracji publicznych stanowi jeden z zasadniczych priorytetów w dążeniu do udanego wdrożenia jednolitego rynku cyfrowego. W śródokresowej ocenie strategii jednolitego rynku cyfrowego podkreślono potrzebę intensyfikacji transformacji administracji publicznych oraz konieczność zapewnienia obywatelom łatwego, zaufanego i bezproblemowego dostępu do usług publicznych.
(52) Z rocznej analizy wzrostu gospodarczego opublikowanej przez Komisję w 2017 r. wynika, że jakość europejskich administracji publicznych ma bezpośredni wpływ na otoczenie gospodarcze i w związku z tym ma zasadnicze znaczenie dla stymulowania produktywności, konkurencyjności, współpracy gospodarczej, zrównoważonego wzrostu gospodarczego, zatrudnienia, wysokiej jakości miejsc pracy. Wydajna i przejrzysta administracja publiczna oraz skuteczny system wymiaru sprawiedliwości są w szczególności niezbędne, by wspierać wzrost gospodarczy i zapewniać obywatelom i przedsiębiorstwom usługi wysokiej jakości.
(53) Interoperacyjność europejskich usług publicznych dotyczy wszystkich szczebli administracji: unijnego, krajowego, regionalnego i lokalnego. Oprócz eliminowania barier dla funkcjonowania rynku wewnętrznego interoperacyjność ułatwia współpracę transgraniczną, promowanie europejskich standardów oraz udaną realizację polityki i oferuje duże możliwości unikania transgranicznych barier elektronicznych, przyczyniając się dodatkowo do tworzenia nowych wspólnych usług publicznych na poziomie Unii lub do konsolidacji procesu ich rozwijania. W celu wyeliminowania rozdrobnienia europejskich usług publicznych oraz wsparcia podstawowych wolności oraz wzajemnego uznawania rozwiązań na poziomie operacyjnym w Unii należy propagować całościowe, międzysektorowe i transgraniczne podejście do interoperacyjności w sposób, który będzie najskuteczniejszy i w największym stopniu będzie uwzględniał potrzeby użytkowników końcowych. Takie podejście oznacza, że interoperacyjność należy rozumieć w szerokim sensie, jako zjawisko łączące w sobie różnorodne aspekty, od technicznego po prawny, i obejmujące elementy polityki w danej dziedzinie. W związku z tym zakres działań wykraczałby poza standardowy cykl życia rozwiązań i obejmowałby wszystkie aspekty interwencji, które pozwalają spełnić konieczne warunki ramowe trwałej interoperacyjności w warunkach codziennej eksploatacji. Program powinien również ułatwiać wzajemne inspirowanie się różnych inicjatyw krajowych i prowadzić do rozwoju społeczeństwa cyfrowego.
(54) Program powinien wspierać rozwiązania oparte na otwartym oprogramowaniu, aby umożliwić ponowne wykorzystywanie, zwiększać zaufanie i zapewniać przejrzystość. Takie podejście będzie miało pozytywny wpływ na stabilność finansowanych projektów.
(55) Oczekuje się, że budżet przeznaczony na konkretne działania związane z wdrożeniem ram w zakresie interoperacyjności oraz zapewnieniem interoperacyjności opracowywanych rozwiązań wyniesie 194 mln EUR.
(56) W rezolucji Parlamentu Europejskiego w sprawie cyfryzacji europejskiego przemysłu podkreślono znaczenie, jakie uruchomienie wystarczającego finansowania publicznego i prywatnego ma dla cyfryzacji przemysłu europejskiego.
(57) W dniu 19 kwietnia 2016 r. Komisja przyjęła inicjatywę w sprawie cyfryzacji europejskiego przemysłu, aby zapewnić, by "każdy sektor przemysłu w Europie, niezależnie od gałęzi, lokalizacji i wielkości, mógł w pełni korzystać z innowacji cyfrowych". Ma to szczególne znaczenie dla MŚP w sektorze kultury i sektorze kreatywnym.
(58) Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny z zadowoleniem przyjął komunikat Komisji w sprawie cyfryzacji europejskiego przemysłu i uznał go, wraz z towarzyszącymi mu dokumentami, za pierwszy etap "szeroko zakrojonego europejskiego programu prac, który będzie realizowany w ścisłej wzajemnej współpracy między wszystkimi zainteresowanymi stronami sektora publicznego i prywatnego".
(59) Osiągnięcie stawianych celów może wymagać wykorzystania potencjału technologii uzupełniających w dziedzinie rozwiązań sieciowych i obliczeniowych, jak stwierdzono w komunikacie Komisji w sprawie cyfryzacji europejskiego przemysłu, w którym "dostępność światowej klasy sieci i infrastruktury przetwarzania w chmurze" uznano za kluczowy element cyfryzacji przemysłu.
(60) Dzięki wprowadzeniu pojedynczego zbioru przepisów bezpośrednio stosowanych w ramach porządku prawnego państw członkowskich rozporządzenie (UE) 2016/679 gwarantuje swobodny przepływ danych osobowych między państwami członkowskimi Unii i przyczynia się do zwiększenia zaufania i bezpieczeństwa osób fizycznych, co stanowi dwa niezbędne elementy rzeczywistego jednolitego rynku cyfrowego. Wszelkie działania podejmowane w ramach Programu, które wiążą się z przetwarzaniem danych osobowych, powinny zatem wspierać sprawną realizację tego rozporządzenia, na przykład w dziedzinie AI i technologii rejestru rozproszonego (np. blockchain). Działania te powinny wspierać rozwój technologii cyfrowych zgodnych z obowiązkami dotyczącymi uwzględniania ochrony danych na etapie projektowania i jako opcji domyślnej.
(61) Program należy realizować z pełnym poszanowaniem unijnych i międzynarodowych ram dotyczących ochrony i egzekwowania własności intelektualnej. Skuteczna ochrona własności intelektualnej odgrywa kluczową rolę w innowacji, a zatem jest niezbędna do skutecznej realizacji Programu.
(62) Państwa trzecie będące członkami Europejskiego Obszaru Gospodarczego mogą uczestniczyć w programach unijnych w ramach współpracy ustanowionej na mocy Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym 20 , które przewiduje realizację programów na podstawie decyzji wydanej na mocy tego porozumienia. Państwa trzecie mogą również uczestniczyć w tych programach na podstawie innych instrumentów prawnych. Instrumenty te powinny mieć możliwość przewidywania częściowego stowarzyszenia, a mianowicie włączenia się w wysiłki na rzecz osiągania ograniczonej liczby celów szczegółowych realizowanych w ramach Programu. W niniejszym rozporządzeniu należy wprowadzić przepis szczególny zobowiązujący państwa trzecie do przyznania właściwemu urzędnikowi zatwierdzającemu, OLAF oraz Trybunałowi Obrachunkowemu praw i dostępu niezbędnych do wykonywania w pełni ich odpowiednich kompetencji.
(63) Organy, którym powierzono realizację Programu, powinny przestrzegać przepisów mających zastosowanie do instytucji Unii oraz przepisów prawa krajowego dotyczących postępowania z informacjami, w szczególności ze szczególnie chronionymi informacjami jawnymi i informacjami niejawnymi UE. W przypadku celu szczegółowego nr 3 cyberbezpieczeństwo i zaufanie, względy bezpieczeństwa mogą wymagać wykluczenia podmiotów prawnych, kontrolowanych z państw trzecich z uczestnictwa w zaproszeniach do składania wniosków i przetargach w ramach Programu. W wyjątkowych przypadkach takie wykluczenie może być wymagane również w przypadku celu szczegółowego obliczeń wielkiej skali i sztucznej inteligencji. Względy bezpieczeństwa decydujące o takim wykluczeniu powinny być proporcjonalne i należycie uzasadnione, z podaniem odniesienia do ryzyka, jakie włączenie takich podmiotów mogłoby stwarzać.
(64) Odzwierciedlając znaczenie przeciwdziałania zmianie klimatu zgodnie z zobowiązaniami Unii na rzecz realizacji porozumienia paryskiego, przyjętego na mocy Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu 21 i celów Organizacji Narodów Zjednoczonych dotyczących zrównoważonego rozwoju, Program ma na celu przyczynienie się do upowszechniania działań w dziedzinie klimatu i realizację celu ogólnego zakładającego, że co najmniej 30 % wydatków budżetowych Unii zostanie przeznaczonych na wspieranie celów klimatycznych oraz na przyczynianie się do realizacji ogólnej ambicji przeznaczenia 7,5 % rocznych wydatków w ramach wieloletnich ram finansowych na cel różnorodności biologicznej w roku 2024 oraz 10 % w latach 2026 i 2027, przy uwzględnieniu istnienia zjawiska nakładania się na siebie celów w zakresie klimatu i różnorodności biologicznej. Stosowne działania powinny zostać określone na etapie przygotowania i realizacji Programu oraz ponownie ocenione w ramach odpowiednich ewaluacji i przeglądów.
(65) Ponieważ Program jest nowy, warto w załączniku przedstawić opis techniczny zakresu działań Programu. Ten opis techniczny zawarty w takim załączniku powinien zostać uwzględniony przez Komisję podczas przygotowywania programów prac, natomiast programy prac powinny być spójne ze szczegółowymi celami określonymi w niniejszym rozporządzeniu.
(66) Programy prac powinny być co do zasady przyjmowane jako wieloletnie programy prac, zwykle co dwa lata, lub jako roczne programy prac, gdy uzasadniają to potrzeby związane z realizacją Programu. Formy finansowania unijnego i metody realizacji Programu powinny być wybierane w zależności od możliwości osiągnięcia konkretnych celów działań i uzyskania wyników, biorąc pod uwagę w szczególności koszty kontroli, obciążenie administracyjne oraz przewidywane ryzyko nieprzestrzegania przepisów. Ten wybór powinien obejmować rozważenie stosowania płatności ryczałtowych, stawek zryczałtowanych i kosztów jednostkowych, jak również finansowania niepowiązanego z kosztami, o którym mowa w art. 125 ust. 1 rozporządzenia finansowego.
(67) Komisji należy przekazać, zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), uprawnienia do przyjmowania aktów w celu wprowadzenia zmian w załączniku I do niniejszego rozporządzenia - aby uwzględnić zmiany technologiczne i zmiany na rynku - w odniesieniu do działań określonych w tym załączniku, w sposób spójny z celami niniejszego rozporządzenia, oraz wprowadzenia zmian w załączniku II do niego w odniesieniu do mierzalnych wskaźników, jeżeli uznaje się to za konieczne, jak również w celu uzupełnienia niniejszego rozporządzenia o uregulowania dotyczące monitorowania i oceny. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami ustanowionymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa. W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.
(68) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do wyboru podmiotów wchodzących w skład początkowych i dodatkowych europejskich centrów innowacji cyfrowych oraz do przyjęcia programów prac dla celów szczegółowych nr 2, 4 i 5 oraz dla innych możliwych działań w ramach zarządzania bezpośredniego dla celów szczegółowych nr 1 i 3, aby umożliwić osiągnięcie celów Programu zgodnie z priorytetami Unii i państw członkowskich przy jednoczesnym zapewnieniu spójności, przejrzystości i ciągłości wspólnych działań podejmowanych przez Unię i państwa członkowskie. Te uprawnienia wykonawcze powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 22 . W odniesieniu do działań podlegających zarządzaniu pośredniemu programy prac przyjmowane są zgodnie z zasadami rad zarządzających organów, którym powierzono realizację Programu.
(69) Niniejsze rozporządzenie zapewnia poszanowanie praw podstawowych i zasad zapisanych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej "Kartą"), w szczególności tych dotyczących ochrony danych osobowych, wolności wypowiedzi i informacji, wolności prowadzenia działalności gospodarczej, zakazu dyskryminacji, ochrony zdrowia, ochrony konsumentów oraz prawa do skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnego sądu. Państwa członkowskie powinni stosować niniejsze rozporządzenie w sposób spójny z tymi prawami i zasadami.
(70) Do niniejszego rozporządzenia zastosowanie mają horyzontalne zasady finansowe przyjęte przez Parlament Europejski i Radę na podstawie art. 322 TFUE. Zasady te, ustanowione w rozporządzeniu finansowym, określają w szczególności procedurę uchwalania i wykonywania budżetu Unii w drodze dotacji, nagród, zamówień i zarządzania pośredniego oraz przewidują kontrolę odpowiedzialności podmiotów upoważnionych do działań finansowych. Zasady przyjęte na podstawie art. 322 TFUE obejmują także ogólny system warunkowości służący ochronie budżetu Unii.
(71) Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, mianowicie wspieranie i przyspieszanie procesu cyfrowej transformacji europejskiej gospodarki, europejskiego przemysłu i społeczeństwa, zapewnienie płynących z niej korzyści obywatelom, organom administracji publicznej i przedsiębiorstwom w całej Unii, jak również zwiększenie konkurencyjności Europy w światowej gospodarce cyfrowej, a jednocześnie zmniejszanie przepaści cyfrowej w całej Unii i wzmacnianie strategicznej autonomii Unii, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na ich rozmiary i skutki możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.
(72) Aby zapewnić ciągłość udzielania wsparcia w odpowiednim obszarze polityki i umożliwić realizację działań od początku obowiązywania WRF na lata 2021-2027, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie w trybie pilnym i być stosowane z mocą wsteczną od dnia 1 stycznia 2021 r.
(73) Należy zatem uchylić decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2240 23 ,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
