uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 114,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 1 ,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 2 ,
(1) Unijne gospodarstwa domowe mają jedne z najwyższych oszczędności na świecie, jednak większość tych oszczędności spoczywa na krótkoterminowych lokatach bankowych. Większe inwestycje na rynkach kapitałowych mogą pomóc sprostać wyzwaniom, jakie niosą ze sobą starzenie się społeczeństwa i niskie stopy procentowe.
(2) Emerytury stanowią zasadniczą część dochodów uzyskiwanych przez emerytów, a w przypadku wielu osób adekwatne świadczenia emerytalne mają wpływ na to, czy osoby w podeszłym wieku żyją komfortowo, czy też w ubóstwie. Stanowią one warunek korzystania z praw podstawowych określonych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, w tym w jej art. 25 dotyczącym praw osób w podeszłym wieku, który stanowi, że "Unia uznaje i szanuje prawo osób w podeszłym wieku do godnego i niezależnego życia oraz do uczestniczenia w życiu społecznym i kulturalnym".
(3) Unia boryka się z wieloma wyzwaniami, w tym natury demograficznej, ze względu na fakt, że Europa jest starzejącym się kontynentem. Ponadto wzorce rozwoju kariery zawodowej, rynek pracy i modele podziału bogactwa przechodzą głębokie przemiany, także na skutek rewolucji cyfrowej.
(4) Znaczna część emerytur to świadczenia w ramach programów publicznych. Niezależnie od faktu, że zgodnie z traktatami organizacja systemów emerytalnych podlega wyłącznej kompetencji krajowej, adekwatność dochodu i stabilność finansowa krajowych systemów emerytalnych ma kluczowe znaczenie dla stabilności Unii jako całości. Przekierowanie większej części oszczędności Europejczyków z gotówki i depozytów bankowych do długoterminowych produktów inwestycyjnych, takich jak dobrowolne systemy emerytalne o charakterze długoterminowym, byłoby korzystne zarówno dla poszczególnych osób (które korzystałyby z wyższych dochodów i bardziej adekwatnych emerytur), jak i ogólnie dla gospodarki.
(5) W 2015 r. 11,3 mln obywateli Unii w wieku produkcyjnym (od 20 do 64 lat) mieszkało w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie ich obywatelstwa, a 1,3 mln obywateli Unii pracowało w państwie członkowskim innym niż ich państwo członkowskie zamieszkania.
(6) Możliwość przenoszenia ogólnoeuropejskiego indywidualnego produktu emerytalnego (OIPE), który jest produktem emerytalnym o charakterze długoterminowym, zwiększy jego atrakcyjność, szczególnie dla młodych ludzi i pracowników mobilnych, oraz pomoże jeszcze bardziej ułatwić obywatelom Unii korzystanie z prawa do życia i pracy w całej Unii.
(7) Emerytury indywidualne odgrywają ważną rolę, zapewniając osobom oszczędzającym w długoterminowej perspektywie dostęp do długoterminowych inwestycji. Większy europejski rynek emerytur indywidualnych pozwoli zwiększyć dopływ środków finansowych dla inwestorów instytucjonalnych oraz podnieść poziom inwestycji w gospodarkę realną.
(8) Niniejsze rozporządzenie umożliwia stworzenie indywidualnego produktu emerytalnego, który będzie mieć charakter długoterminowy, uwzględni w jak największym zakresie czynniki z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego, o których mowa w popieranych przez ONZ zasadach odpowiedzialnego inwestowania, będzie prosty, bezpieczny, dostępny po przystępnej cenie, przejrzysty, przyjazny dla konsumenta i możliwy do przeniesienia w ramach całej Unii, a także uzupełni istniejące systemy w państwach członkowskich.
(9) Obecnie wewnętrzny rynek indywidualnych produktów emerytalnych nie funkcjonuje sprawnie. W niektórych państwach członkowskich nie istnieje nawet jeszcze rynek indywidualnych produktów emerytalnych. W innych państwach członkowskich dostępne są już oferty indywidualnych produktów emerytalnych, rynki wykazują jednak wysoki stopień fragmentacji wzdłuż granic krajowych. W efekcie istnieją jedynie ograniczone możliwości przenoszenia indywidualnych produktów emerytalnych. Taka sytuacja może utrudniać obywatelom korzystanie z ich podstawowych swobód. Na przykład mogłoby to uniemożliwiać im podjęcie zatrudnienia lub przejście na emeryturę w innym państwie członkowskim. Ponadto pragnąc skorzystać ze swobody przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług, dostawcy tych produktów napotykają trudności, których źródłem jest brak normalizacji istniejących indywidualnych produktów emerytalnych.
(10) Europejski rynek indywidualnych produktów emerytalnych jest rozdrobniony i niejednolity, dlatego wpływ OIPE może być bardzo różny w poszczególnych państwach członkowskich. Różni mogą być również odbiorcy docelowi. W niektórych państwach członkowskich OIPE może stanowić rozwiązanie dla osób, które obecnie nie mają dostępu do adekwatnych świadczeń. W innych państwach członkowskich OIPE może zapewnić konsumentom większy wybór lub stanowić rozwiązanie dla mobilnych obywateli. Jednakże OIPE nie powinien mieć na celu zastąpienia istniejących krajowych systemów emerytalnych, ponieważ jest to indywidualny produkt emerytalny o charakterze dodatkowym i uzupełniającym.
(11) Unia rynków kapitałowych pomoże zmobilizować kapitał w Europie i skierować go do tych wszystkich przedsiębiorstw, w tym małych i średnich przedsiębiorstw, oraz na te wszystkie projekty infrastrukturalne i długoterminowe zrównoważone projekty, które potrzebują środków finansowych, aby móc się rozwijać i tworzyć miejsca pracy. Jednym z głównych celów unii rynków kapitałowych jest zwiększenie inwestycji i możliwości wyboru dla inwestorów indywidualnych poprzez skuteczniejsze wykorzystanie oszczędności zgromadzonych w Europie. W tym celu OIPE będzie stanowić krok naprzód w kierunku lepszej integracji rynków kapitałowych ze względu na fakt, że wspiera on długoterminowe finansowanie gospodarki realnej dzięki długoterminowemu charakterowi produktu i zrównoważonemu charakterowi inwestycji.
(12) W swoim planie działania na rzecz tworzenia unii rynków kapitałowych z dnia 30 września 2015 r. Komisja zapowiedziała, że "oceni możliwość stworzenia dzięki ramom polityki prężnego europejskiego rynku prostych, efektywnych i konkurencyjnych emerytur indywidualnych i określi, czy konieczne jest wsparcie tego rynku przy pomocy prawodawstwa UE".
(13) W swojej rezolucji z dnia 19 stycznia 2016 r. w sprawie bilansu obecnej sytuacji i przyszłych wyzwań związanych z regulacją usług finansowych w UE: wpływ unijnych ram dotyczących regulacji finansowych i unii rynków kapitałowych oraz dalsze działania na rzecz ich usprawnienia 3 Parlament Europejski podkreślił, że "należy stworzyć warunki sprzyjające innowacjom w zakresie produktów finansowych, które doprowadzą do większej różnorodności i większych korzyści dla gospodarki realnej, a także bardziej zdecydowanie zachęcą do inwestycji, oraz które mogą przyczynić się do zapewnienia odpowiednich, bezpiecznych i trwałych emerytur (np. paneuropejski produkt emerytalny (PEPP)) o prostej i przejrzystej strukturze".
(14) W swoich konkluzjach z dnia 28 czerwca 2016 r. Rada Europejska wezwała do dokonywania "szybkich i zdecydowanych postępów, aby zapewnić przedsiębiorstwom łatwiejszy dostęp do finansowania i wspierać inwestycje w gospodarkę realną poprzez postępy w realizacji agendy unii rynków kapitałowych".
(15) W swoim komunikacie z dnia 14 września 2016 r. pt. "Unia rynków kapitałowych - przyspieszenie reformy" Komisja zapowiedziała, że "rozważy propozycje prostego, skutecznego i konkurencyjnego unijnego produktu z zakresu indywidualnego zabezpieczenia emerytalnego [...]. Jednym z rozważanych wariantów jest ewentualny wniosek legislacyjny, który mógłby zostać przedstawiony w 2017 r.".
(16) W swoim komunikacie z dnia 8 czerwca 2017 r. pt. "Śródokresowy przegląd planu działania na rzecz unii rynków kapitałowych" Komisja zapowiedziała, że przedstawi "wniosek ustawodawczy dotyczący ogólnoeuropejskiego produktu z zakresu indywidualnego zabezpieczenia emerytalnego - do końca czerwca 2017 r. Wniosek ten położy podwaliny pod bezpieczniejszy, bardziej opłacalny i przejrzystszy rynek przystępnych i dobrowolnych prywatnych emerytalnych programów oszczędnościowych, którymi będzie można zarządzać na skalę ogólnoeuropejską. Pomoże on zaspokoić wymagania osób pragnących zwiększyć poziom swoich oszczędności emerytalnych adekwatnie do potrzeb, sprostać wyzwaniu demograficznemu, uzupełnić ofertę istniejących produktów i programów emerytalnych oraz zwiększyć opłacalność indywidualnego oszczędzania na emeryturę poprzez zaproponowanie atrakcyjnych możliwości inwestowania długoterminowego w ramach emerytur prywatnych".
(17) Rozwój OIPE przyczyni się do poszerzenia oferty produktów pozwalających gromadzić oszczędności na emeryturę, zwłaszcza dla pracowników mobilnych, oraz do ustanowienia unijnego rynku dla dostawców OIPE. OIPE powinny jednak stanowić jedynie uzupełnienie publicznych systemów emerytalnych.
(18) Edukacja finansowa może przyczynić się do zwiększenia wiedzy na temat możliwości oszczędzania przez gospodarstwa domowe w formie dobrowolnych indywidualnych produktów emerytalnych. Oszczędzający powinni również mieć możliwość pełnego zrozumienia ryzyka związanego z OIPE oraz sposobu jego działania.
(19) Ramy legislacyjne dotyczące OIPE położą fundamenty pod skuteczny rynek przystępnych i dobrowolnych inwestycji emerytalnych, którymi zarządzać będzie można w skali ogólnoeuropejskiej. Uzupełniając istniejące ustawowe i pracownicze produkty i programy emerytalne, OIPE przyczyni się do zaspokojenia potrzeb osób pragnących zwiększyć adekwatność swoich oszczędności emerytalnych, a także pomoże sprostać wyzwaniu demograficznemu oraz zapewnić nowe bogate źródło kapitału prywatnego na potrzeby inwestycji długoterminowych. Wspomniane ramy nie zastąpią jednak ani nie zharmonizują istniejących krajowych systemów emerytur indywidualnych ani indywidualnych produktów emerytalnych, nie będą mieć także wpływu na istniejące ustawowe i pracownicze programy i produkty emerytalne.
(20) OIPE to indywidualny, niepracowniczy produkt emerytalny, do którego oszczędzający w ramach OIPE przystępuje dobrowolnie z myślą o emeryturze. Ponieważ OIPE powinien opierać się na długoterminowym gromadzeniu kapitału, możliwości wcześniejszego wycofania kapitału powinny być ograniczone i mogą podlegać karze.
(21) W niniejszym rozporządzeniu zharmonizowano szereg podstawowych cech OIPE, które odnoszą się do kluczowych elementów takich jak: dystrybucja, minimalna zawartość umów, polityka inwestycyjna, zmiana dostawcy czy też transgraniczne oferowanie produktu i możliwość jego transgranicznego przenoszenia. Harmonizacja tych podstawowych cech pozwoli zrównać warunki działania z korzyścią dla ogółu dostawców indywidualnych produktów emerytalnych oraz pomoże zdynamizować proces tworzenia unii rynków kapitałowych i integrację wewnętrznego rynku emerytur indywidualnych. Doprowadzi to do utworzenia w dużej mierze znormalizowanego ogólnoeuropejskiego produktu, dostępnego we wszystkich państwach członkowskich, który pozwoli konsumentom wykorzystać w pełni dobrodziejstwa rynku wewnętrznego, umożliwiając im przenoszenie uprawnień emerytalnych za granicę i oferując szerszy wybór różnego rodzaju dostawców, w tym dostawców zagranicznych. W wyniku zniesienia części barier dla transgranicznego świadczenia usług w zakresie zabezpieczenia emerytalnego OIPE przyczyni się do wzrostu konkurencji między dostawcami w skali ogólnoeuropejskiej oraz wygeneruje korzyści skali z pożytkiem dla oszczędzających.
(22) W art. 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) przewidziano możliwość przyjęcia aktów zarówno w postaci rozporządzeń, jak i dyrektyw. Za preferowany instrument uznano rozporządzenie, gdyż będzie ono bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich. Rozporządzenie umożliwi zatem szybsze upowszechnienie się OIPE i pozwoli szybciej zaspokoić zapotrzebowanie na dodatkowe emerytalne produkty oszczędnościowe i nowe inwestycje w kontekście unii rynków kapitałowych. Niniejsze rozporządzenie przewiduje harmonizację podstawowych cech OIPE, które nie muszą podlegać szczególnym przepisom krajowym, a zatem w niniejszym przypadku rozporządzenie jest właściwszym instrumentem niż dyrektywa. Z drugiej strony cechy wspomnianego produktu, które nie wchodzą w zakres niniejszego rozporządzenia (np. warunki regulujące fazę akumulacji), podlegają przepisom krajowym.
(23) Niniejsze rozporządzenie powinno ustanowić jednolite przepisy dotyczące rejestracji, oferowania i dystrybucji OIPE oraz nadzoru nad nimi. OIPE powinny podlegać przepisom niniejszego rozporządzenia, odpowiednim unijnym przepisom sektorowym, a także odpowiednim aktom delegowanym i wykonawczym. Ponadto zastosowanie mają przepisy przyjęte przez państwa członkowskie w ramach wdrażania unijnych przepisów sektorowych. Jeżeli nie są już objęte niniejszym rozporządzeniem lub unijnymi przepisami sektorowymi, zastosowanie mają odpowiednie przepisy prawa państw członkowskich. OIPE powinien również podlegać umowie zawartej między oszczędzającym w ramach OIPE a dostawcą OIPE (zwaną dalej "umową dotyczącą OIPE"). Istnieje szereg zasadniczych cech produktu, które należy uwzględnić w umowie dotyczącej OIPE. Niniejsze rozporządzenie powinno pozostawać bez uszczerbku dla przepisów unijnych w dziedzinie prawa prywatnego międzynarodowego, w szczególności przepisów dotyczących jurysdykcji sądów oraz prawa właściwego. Niniejsze rozporządzenie powinno również pozostawać bez uszczerbku dla krajowych przepisów dotyczących prawa umów, przepisów socjalnych, pracowniczych i podatkowych.
(24) Niniejsze rozporządzenie powinno jasno określać, że umowa dotycząca OIPE musi być zgodna ze wszystkimi obowiązującymi przepisami. Ponadto umowa dotycząca OIPE powinna określać prawa i obowiązki stron oraz zawierać zestaw kluczowych cech produktu. Umowa dotycząca OIPE może również zostać zawarta przez przedstawiciela grupy oszczędzających w ramach OIPE, na przykład przez niezależne stowarzyszenie oszczędzających, działającego w imieniu tej grupy, pod warunkiem że odbywa się to zgodnie z niniejszym rozporządzeniem i obowiązującym prawem krajowym, a oszczędzający w ramach OIPE zapisujący się w ten sposób uzyskują takie same informacje i porady jak oszczędzający w ramach OIPE, którzy zawierają umowę dotyczącą OIPE bezpośrednio z dostawcą OIPE lub za pośrednictwem dystrybutora OIPE.
(25) Dostawcy OIPE powinni mieć dostęp do całego unijnego rynku na podstawie pojedynczej rejestracji produktu dokonywanej w oparciu o jednolity zbiór przepisów. Aby wprowadzić do obrotu produkt pod nazwą "OIPE", dostawcy OIPE powinni składać wnioski o rejestrację do swoich właściwych organów. Niniejsze rozporządzenie nie uniemożliwia rejestracji istniejącego indywidualnego produktu emerytalnego, który spełnia warunki określone w niniejszym rozporządzeniu. Właściwe organy powinny podjąć decyzję o rejestracji, jeżeli wnioskujący dostawca OIPE dostarczył wszystkie niezbędne informacje oraz jeżeli wprowadzono odpowiednie rozwiązania zapewniające zgodność z wymogami niniejszego rozporządzenia. Po podjęciu decyzji o rejestracji właściwe organy powinny powiadomić o tym Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych) (EIOPA) ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1094/2010 4 , aby zarejestrować dostawcę OIPE i OIPE w centralnym rejestrze publicznym. Taka rejestracja powinna być ważna na terenie całej Unii. W celu zapewnienia skutecznego nadzoru nad przestrzeganiem jednolitych wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu późniejsze zmiany informacji i dokumentów przedstawionych w procedurze rejestracji powinny być natychmiast zgłaszane właściwym organom i, w stosownych przypadkach, EIOPA.
(26) EIOPA powinien utworzyć centralny rejestr publiczny zawierający informacje na temat OIPE, które zostały zarejestrowane i mogłyby być oferowane i dystrybuowane w Unii, informacje na temat dostawców OIPE oraz wykaz państw członkowskich, w których dany OIPE jest oferowany. W przypadku gdy dostawcy OIPE nie prowadzą dystrybucji OIPE na terytorium danego państwa członkowskiego, ale są w stanie otworzyć subkonto dla tego państwa członkowskiego, aby zapewnić klientom OIPE możliwość przeniesienia, w rejestrze tym powinny również znajdować się informacje o państwach członkowskich, dla których dostawca OIPE oferuje subkonta.
(27) Istnieją znaczne różnice między państwami członkowskimi, jeżeli chodzi o sposób organizacji i uregulowania instytucji pracowniczych programów emerytalnych (IORP), o których mowa w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2341 5 . W niektórych państwach członkowskich instytucje te mogą prowadzić jedynie działalność w zakresie pracowniczych programów emerytalnych, podczas gdy w innych państwach członkowskich instytucje te - w tym uprawnione podmioty odpowiedzialne za zarządzanie nimi i działanie w ich imieniu, jeżeli IORP nie posiadają osobowości prawnej - mogą prowadzić działalność dotyczącą zarówno pracowniczych, jak i indywidualnych programów emerytalnych. Nie tylko doprowadziło to do zróżnicowania struktur organizacyjnych tych instytucji, ale wiąże się także z różnicami w zakresie prowadzenia nadzoru na szczeblu krajowym. W szczególności nadzór ostrożnościowy nad IORP uprawnionymi do prowadzenia działalności w zakresie pracowniczych i indywidualnych programów emerytalnych jest szerszy niż w przypadku IORP prowadzących jedynie działalność związaną z pracowniczymi programami emerytalnymi.
Aby nie zagrażać stabilności finansowej oraz aby uwzględnić różnice dotyczące struktury organizacyjnej i nadzoru, możliwość oferowania OIPE powinny mieć wyłącznie IORP, które zgodnie z prawem krajowym otrzymały zezwolenie na oferowanie indywidualnych produktów emerytalnych i podlegają nadzorowi w tym zakresie. Ponadto, w celu zapewnienia większej stabilności finansowej, wszystkie aktywa i pasywa związane z działalnością w zakresie oferowania OIPE powinny być wyodrębniane, bez możliwości ich przeniesienia na inną działalność instytucji w zakresie oferowania programów emerytalnych. IORP, które oferują OIPE, powinny również zawsze spełniać odpowiednie normy określone w dyrektywie (UE) 2016/2341, w tym bardziej szczegółowe zasady inwestowania ustanowione przez państwa członkowskie, w których są zarejestrowane lub otrzymały zezwolenie zgodnie z dyrektywą (UE) 2016/2341 podczas transpozycji tej dyrektywy, oraz przepisy ich systemu zarządzania. Podobnie jak w przypadku innych dostawców OIPE, w przypadku gdy niniejsze rozporządzenie ustanawia bardziej rygorystyczne przepisy, takie przepisy powinny mieć zastosowanie.
(28) Pojedynczy "paszport" OIPE zapewni stworzenie rynku wewnętrznego tych produktów.
(29) Dostawcy OIPE powinni mieć możliwość prowadzenia dystrybucji zarówno OIPE, które sami stworzyli, jak i OIPE, których nie stworzyli, pod warunkiem że będzie to zgodne z odpowiednimi przepisami sektorowymi. Dystrybutorzy OIPE powinni być uprawnieni do dystrybucji OIPE, których nie stworzyli. Dystrybutorzy OIPE powinni prowadzić dystrybucję tylko tych produktów, w odniesieniu do których posiadają odpowiednią wiedzę i kompetencje zgodnie z odpowiednimi przepisami sektorowymi.
(30) Dostawcy OIPE lub dystrybutorzy OIPE powinni przed zawarciem umowy dotyczącej OIPE udzielać potencjalnym oszczędzającym w ramach OIPE porad uwzględniających długoterminowy charakter produktu, indywidualne wymagania i potrzeby oszczędzającego w ramach OIPE oraz ograniczoną możliwość wykupu. Doradztwo powinno w szczególności mieć na celu informowanie oszczędzającego w ramach OIPE o cechach wariantów inwestycyjnych, poziomie ochrony kapitału i formach wypłat.
(31) W ramach swobody świadczenia usług lub swobody przedsiębiorczości dostawcy OIPE mogą dostarczać OIPE, a dystrybutorzy OIPE mogą prowadzić dystrybucję OIPE na terytorium przyjmującego państwa członkowskiego po otwarciu subkonta dla tego przyjmującego państwa członkowskiego. Aby zapewnić wysoką jakość usług i skuteczną ochronę konsumentów, państwo członkowskie pochodzenia oraz przyjmujące państwo członkowskie powinny ściśle współpracować przy egzekwowaniu obowiązków określonych w niniejszym rozporządzeniu. W przypadku gdy dostawcy OIPE i dystrybutorzy OIPE prowadzą działalność w różnych państwach członkowskich, korzystając ze swobody świadczenia usług, za zapewnienie przestrzegania obowiązków określonych w niniejszym rozporządzeniu odpowiedzialne powinny być właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia ze względu na ich bliższe związki z dostawcą OIPE. W celu zapewnienia sprawiedliwego podziału obowiązków między właściwymi organami państwa członkowskiego pochodzenia i przyjmującego państwa członkowskiego, w przypadku gdy właściwe organy przyjmującego państwa członkowskiego powezmą wiedzę o naruszeniach obowiązków, które mają miejsce na ich terytorium, powinny poinformować o tym właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia, na których to organach powinien wówczas spoczywać obowiązek zastosowania odpowiednich środków. Ponadto właściwe organy przyjmującego państwa członkowskiego powinny być uprawnione do interwencji, jeżeli właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia nie zastosują odpowiednich środków lub jeżeli zastosowane środki będą niewystarczające.
(32) Właściwe organy państw członkowskich powinny mieć do dyspozycji wszystkie środki, które są niezbędne do zapewnienia prawidłowego prowadzenia działalności przez dostawców OIPE i dystrybutorów OIPE na całym terytorium Unii, niezależnie od tego, czy podmioty te prowadzą działalność, korzystając ze swobody przedsiębiorczości czy też swobody świadczenia usług. Aby zapewnić skuteczność nadzoru, wszelkie działania podejmowane przez właściwe organy powinny być współmierne do charakteru, skali i złożoności ryzyka właściwego dla działalności danego dostawcy lub dystrybutora.
(33) Ogólnoeuropejski wymiar OIPE można rozwijać nie tylko na poziomie dostawców - zapewniając im możliwość prowadzenia działalności transgranicznej - lecz także na poziomie oszczędzających w ramach OIPE, zapewniając im możliwość przenoszenia OIPE i usługę zmiany dostawcy, a tym samym przyczyniając się do ochrony indywidualnych uprawnień emerytalnych osób korzystających z prawa do swobodnego przemieszczania przewidzianego w art. 21 i 45 TFUE. Możliwość przenoszenia OIPE ma zastosowanie w sytuacji, gdy oszczędzający w ramach OIPE zmienia miejsce swojego zamieszkania, przenosząc się do innego państwa członkowskiego, bez zmiany dostawcy OIPE, natomiast zmiana dostawcy OIPE niekoniecznie musi wiązać się ze zmianą miejsca zamieszkania.
(34) W ramach OIPE powinny funkcjonować krajowe subkonta: każde z nich powinno uwzględniać te cechy indywidualnego produktu emerytalnego, których obecność warunkuje objęcie ulgami składek wpłacanych na rzecz OIPE lub wypłat, jeżeli są one dostępne w państwach członkowskich, w odniesieniu do których dostawca OIPE udostępnia subkonto. Subkonto należy wykorzystywać do prowadzenia rejestru składek wpłaconych w fazie akumulacji i wypłat dokonanych w fazie dekumulacji zgodnie z prawem państwa członkowskiego, dla którego dane subkonto zostało otwarte. Na poziomie oszczędzającego w ramach OIPE pierwsze subkonto powinno zostać utworzone w momencie zawarcia umowy dotyczącej OIPE.
(35) Aby umożliwić dostawcom OIPE sprawne wdrożenie tego produktu, obowiązek zapewnienia OIPE zawierającego subkonta dla co najmniej dwóch państw członkowskich powinien mieć zastosowanie najpóźniej trzy lata po dacie rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia. W momencie uruchomienia OIPE dostawca OIPE powinien przekazywać informacje na temat tego, które subkonta są natychmiast dostępne, aby uniknąć ewentualnego wprowadzania w błąd oszczędzających w ramach OIPE. Jeżeli oszczędzający w ramach OIPE przenosi się do innego państwa członkowskiego, a dla tego państwa członkowskiego nie jest dostępne żadne subkonto, dostawca OIPE powinien umożliwić oszczędzającemu w ramach OIPE niezwłoczną bezpłatną zmianę na innego dostawcę OIPE, który oferuje subkonto dla tego państwa członkowskiego. Oszczędzający w ramach OIPE może również nadal wnosić składki na subkonto, na które wpłacane były składki przed zmianą miejsca zamieszkania.
(36) Mając na względzie długoterminowy charakter OIPE oraz związane z tym obciążenie administracyjne, dostawcy OIPE i dystrybutorzy OIPE powinni przekazywać potencjalnym oszczędzającym w ramach OIPE oraz beneficjentom OIPE jasne, zrozumiałe i odpowiednio szczegółowe informacje, aby wesprzeć ich w podejmowaniu decyzji dotyczących ich emerytury. Z tego samego powodu dostawcy OIPE i dystrybutorzy OIPE powinni również zapewnić wysoki poziom przejrzystości na różnych etapach funkcjonowania OIPE, w tym przed zawarciem umowy, w chwili zawarcia umowy, w fazie akumulacji (w tym w okresie przedemerytalnym) oraz w fazie dekumulacji. W szczególności powinni oni udzielać informacji dotyczących nabytych uprawnień emerytalnych, prognozowanego poziomu świadczeń emerytalnych z OIPE, ryzyka i gwarancji, uwzględnienia czynników z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego oraz kosztów. Jeżeli prognozowany poziom świadczeń emerytalnych z OIPE opiera się na scenariuszach ekonomicznych, w informacjach tych należy również uwzględnić scenariusz opierający się na najlepszym szacunku oraz scenariusz niekorzystny, który powinien być skrajny, lecz realistyczny.
(37) Przed zawarciem umowy dotyczącej OIPE potencjalnym oszczędzającym w ramach OIPE należy przekazać wszystkie informacje niezbędne do dokonania świadomego wyboru. Przed zawarciem umowy dotyczącej OIPE należy określić wymogi i potrzeby emerytalne oraz zapewnić doradztwo.
(38) W celu zapewnienia optymalnej przejrzystości produktu dostawcy OIPE powinni sporządzić dokument zawierający kluczowe informacje dotyczące OIPE (OIPE KID), który tworzą, zanim te OIPE będzie można rozprowadzać wśród oszczędzających w ramach OIPE. Powinni być oni również odpowiedzialni za dokładność OIPE KID. OIPE KID powinien zastąpić i dostosować dokument zawierający kluczowe informacje dotyczące produktów zbiorowego inwestowania i ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych, przewidziany w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1286/2014 6 , który w związku z tym nie musiałby być przekazywany w przypadku OIPE. Należy sporządzić osobny OIPE KID dotyczący podstawowego OIPE. W przypadku gdy dostawca OIPE oferuje alternatywne warianty inwestycyjne, należy również przedstawić ogólny KID dla alternatywnych wariantów inwestycyjnych, który mógłby również zawierać odniesienia do innych dokumentów. Ewentualnie, w przypadku gdy nie można dostarczyć wymaganych informacji o alternatywnych wariantach inwestycyjnych w ramach osobnego, samodzielnego KID, należy przedstawić odrębny KID dla każdego alternatywnego wariantu inwestycyjnego. Powinno to jednak mieć miejsce jedynie w przypadku, gdy udostępnienie ogólnego KID dla alternatywnych wariantów inwestycyjnych nie leżałoby w interesie klientów OIPE. W związku z tym jeżeli właściwe organy oceniają zgodność OIPE KID z niniejszym rozporządzeniem, powinny one w stosownych przypadkach zapewnić optymalną porównywalność różnych wariantów inwestycyjnych, biorąc pod uwagę w szczególności najnowsze osiągnięcia analizy behawioralnej, aby uniknąć błędów poznawczych spowodowanych sposobem prezentacji informacji.
(39) W celu zapewnienia szerokiego upowszechnienia i dostępności OIPE KID niniejsze rozporządzenie powinno przewidywać obowiązek publikowania OIPE KID przez dostawcę OIPE na jego stronie internetowej. Dostawca OIPE powinien opublikować OIPE KID dla każdego państwa członkowskiego, w którym OIPE jest przedmiotem dystrybucji w ramach swobody świadczenia usług lub swobody przedsiębiorczości, zawierający konkretne informacje o warunkach dotyczących fazy akumulacji i fazy dekumulacji dla tego państwa członkowskiego.
(40) Kalkulatory indywidualnych produktów emerytalnych są już opracowywane na poziomie krajowym. Aby te kalkulatory były w możliwie największym stopniu użyteczne dla konsumentów, powinny uwzględniać jednak koszty i opłaty pobierane przez różnych dostawców OIPE, a także dalsze koszty lub opłaty pobierane przez pośredników lub inne strony łańcucha inwestycyjnego, które nie zostały jeszcze uwzględnione przez dostawców OIPE.
(41) Szczegółowe informacje, które należy uwzględnić w OIPE KID, oraz sposób prezentacji tych informacji należy dodatkowo zharmonizować za pomocą regulacyjnych standardów technicznych, uwzględniając istniejące i trwające badania nad zachowaniami konsumentów, w tym wyniki prowadzonych z udziałem konsumentów badań poświęconych skuteczności różnych sposobów prezentacji informacji. Należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych. Te regulacyjne standardy techniczne powinny zostać opracowane przez EIOPA po konsultacjach z pozostałymi Europejskimi Urzędami Nadzoru, tj. Europejskim Urzędem Nadzoru Bankowego (EUNB), ustanowionym rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 7 , oraz Europejskim Urzędem Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (EUNGiPW), ustanowionym rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 8 , w stosownych przypadkach również z Europejskim Bankiem Centralnym, właściwymi organami i po badaniach wśród konsumentów i przedsiębiorstw zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, i należy określić w nim szczegółowo treść i sposób przedstawienia informacji, które mają być zawarte w OIPE KID; warunki, zgodnie z którymi OIPE KID powinien zostać poddany przeglądowi i zmianie, warunki dotyczące spełnienia wymogu przedstawienia OIPE KID, zasady określania założeń dla prognoz dotyczące świadczeń emerytalnych, szczegóły przedstawiania informacji, które mają być zawarte w "Informacji o świadczeniach z OIPE" oraz minimalne kryteria, które muszą spełnić techniki ograniczania ryzyka. Opracowując projekt regulacyjnych standardów technicznych, EIOPA powinien uwzględnić różne możliwe rodzaje OIPE, długoterminowy charakter OIPE, zdolności oszczędzających w ramach OIPE oraz cechy OIPE. Przed przedstawieniem Komisji projektu regulacyjnych standardów technicznych należy przeprowadzić w odpowiednich przypadkach badania wśród konsumentów i przedsiębiorstw z wykorzystaniem rzeczywistych danych. Komisja powinna przyjmować te regulacyjne standardy techniczne w drodze aktów delegowanych zgodnie z art. 290 TFUE i zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1094/2010. Należy również przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych opracowanych przez EIOPA w odniesieniu do szczegółów współpracy i wymiany informacji razem z wymogami niezbędnymi do przedstawiania informacji w standardowym formacie umożliwiającym porównanie oraz, po konsultacji z pozostałymi Europejskimi Urzędami Nadzoru i właściwymi organami oraz po badaniach wśród przedsiębiorstw, w odniesieniu do formatu sprawozdawczości nadzorczej, w drodze aktów wykonawczych zgodnie z art. 291 TFUE i zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1094/2010.
(42) OIPE KID powinien wyraźnie odróżniać się od materiałów marketingowych i stanowić oddzielny dokument.
(43) Dostawcy OIPE powinni sporządzać "Informację o świadczeniach z OIPE" skierowaną do oszczędzających w ramach OIPE, aby przedstawić im najważniejsze dane dotyczące OIPE o charakterze osobistym i ogólnym oraz aby zapewnić bieżące informacje na temat tego produktu. "Informacja o świadczeniach z OIPE" powinna być jasna i wyczerpująca oraz powinna zawierać istotne i odpowiednie informacje, aby ułatwić zrozumienie, jak uprawnienia emerytalne kształtują się w czasie w różnych produktach emerytalnych, i sprzyjać mobilności pracowników. "Informacja o świadczeniach z OIPE" powinna również zawierać najważniejsze informacje na temat polityki inwestycyjnej związanej z czynnikami z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego i powinna wskazywać, gdzie i jak oszczędzający w ramach OIPE mogą uzyskać dodatkowe informacje na temat uwzględnienia tych czynników. "Informację o świadczeniach z OIPE" należy przekazywać oszczędzającym w ramach OIPE corocznie.
(44) Dostawcy OIPE powinni informować oszczędzających w ramach OIPE na dwa miesiące przed upływem terminów, w których oszczędzający w ramach OIPE mają możliwość zmiany wariantów wypłaty świadczeń, o zbliżającym się rozpoczęciu fazy dekumulacji, możliwych formach wypłat oraz możliwości zmiany formy wypłat. Jeżeli otwarto więcej niż jedno subkonto, oszczędzający w ramach OIPE powinni zostać poinformowani o nadchodzącym rozpoczęciu fazy dekumulacji każdego subkonta.
(45) W fazie dekumulacji beneficjenci OIPE powinni nadal otrzymywać informacje o swoich świadczeniach z OIPE i odpowiednich wariantach wypłaty. Ma to szczególne znaczenie w przypadku, gdy beneficjenci OIPE ponoszą znaczne ryzyko inwestycyjne na etapie wypłaty.
(46) W celu odpowiedniej ochrony praw oszczędzających w ramach OIPE i beneficjentów OIPE dostawcy OIPE powinni móc wybrać sposób alokacji aktywów, który precyzyjnie odpowiada rodzajowi i okresowi trwania ich zobowiązań, w tym zobowiązań mających długi horyzont czasowy. Należy zatem zapewnić skuteczny nadzór, jak również podejście do zasad inwestowania, które pozwala dostawcom OIPE na odpowiednio dużą elastyczność w decydowaniu o najbardziej bezpiecznej i skutecznej polityce inwestycyjnej, a jednocześnie zobowiązuje ich do działania w sposób ostrożny i w najlepszym długoterminowym interesie ogółu oszczędzających w ramach OIPE. Z tego względu konieczność przestrzegania zasady "ostrożnego inwestora" wymaga opracowania polityki inwestycyjnej dostosowanej do struktury klientów dostawcy OIPE.
(47) Poprzez ustalenie zasady "ostrożnego inwestora" jako podstawowej zasady w odniesieniu do inwestycji kapitałowych i poprzez stworzenie dostawcom OIPE możliwości transgranicznego działania, zachęca się do przekierowania oszczędności do sektora indywidualnych programów emerytalnych, przyczyniając się w ten sposób do postępu gospodarczego i społecznego. Zasada "ostrożnego inwestora" powinna wyraźnie uwzględniać również rolę, jaką w procesie inwestycyjnym odgrywają czynniki z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego.
(48) W niniejszym rozporządzeniu należy zapewnić dostawcom OIPE odpowiedni poziom swobody inwestycyjnej. Jako inwestorzy długookresowi o niskim ryzyku płynności dostawcy OIPE mogą przyczyniać się do rozwoju unii rynków kapitałowych, inwestując - w ramach rozsądnych limitów - w niepłynne aktywa takie jak akcje oraz w inne instrumenty o długoterminowym profilu ekonomicznym, które nie są przedmiotem obrotu na rynkach regulowanych, na wielostronnych platformach obrotu (MTF) lub zorganizowanych platformach obrotu (OTF). Mogą oni również korzystać z międzynarodowej dywersyfikacji. Dlatego też możliwość inwestowania w akcje denominowane w walutach innych niż te, w których wyrażone są zobowiązania, oraz w inne instrumenty o długoterminowym profilu ekonomicznym, które nie są przedmiotem obrotu na rynkach regulowanych, na MTF ani na OTF, powinna podlegać ograniczeniu wyłącznie ze względów ostrożnościowych, zgodnie z zasadą "ostrożnego inwestora", aby chronić interesy oszczędzających w ramach OIPE i beneficjentów OIPE.
(49) W kontekście pogłębiania unii rynków kapitałowych pojęcie instrumentów o długoterminowym profilu ekonomicznym można rozumieć szeroko. Instrumenty te są niezbywalnymi papierami wartościowymi, a więc nie posiadają płynności, jaką zapewniają rynki wtórne. Często wymagają one zaangażowania kapitału na czas określony, co ogranicza ich zbywalność; należy do nich zaliczyć także udziały kapitałowe i papiery dłużne w przedsiębiorstwach nienotowanych na rynku regulowanym oraz pożyczki udzielone takim przedsiębiorstwom. Do przedsiębiorstw nienotowanych na rynku regulowanym zaliczają się projekty infrastrukturalne, spółki nienotowane na rynku regulowanym nastawione na wzrost, nieruchomości i inne aktywa, które mogą nadawać się do celów inwestycji długoterminowych. Niskoemisyjne projekty infrastrukturalne oraz projekty z zakresu infrastruktury odpornej na zmiany klimatu często są aktywami nienotowanymi na rynku regulowanym, a ich finansowanie zależy od kredytów długoterminowych. Dostawców OIPE zachęca się - zważywszy na długoterminowy charakter ich zobowiązań - do przeznaczania odpowiednio dużej części ich portfela aktywów na zrównoważone inwestycje w gospodarkę realną, przynoszące długoterminowe korzyści gospodarcze, zwłaszcza na projekty i przedsiębiorstwa infrastrukturalne.
(50) W polityce inwestycyjnej dostawców OIPE i w ich systemach zarządzania ryzykiem ważną rolę odgrywają czynniki z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego. Dostawców OIPE należy zachęcać, by uwzględniali te czynniki przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych oraz brali pod uwagę to, w jaki sposób wpisują się one w ich system zarządzania ryzykiem, aby uniknąć aktywów osieroconych. Informacje na temat czynników z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego powinny być dostępne dla EIOPA, właściwych organów oraz oszczędzających w ramach OIPE.
(51) Jednym z celów regulacji OIPE jest stworzenie bezpiecznego i opłacalnego długoterminowego oszczędnościowego produktu emerytalnego. Ponieważ inwestycje związane z indywidualnymi produktami emerytalnymi są długoterminowe, należy zwrócić szczególną uwagę na długoterminowe skutki alokacji aktywów. W szczególności należy wziąć pod uwagę czynniki z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego. Oszczędności w ramach OIPE powinny być inwestowane z uwzględnieniem czynników z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego, na przykład celów klimatycznych i celów zrównoważonego rozwoju określonych w porozumieniu klimatycznym z Paryża (porozumieniu paryskim), celów zrównoważonego rozwoju ONZ oraz Wytycznych ONZ dotyczącymi biznesu i praw człowieka.
(52) Aby zapewnić, by dostawcy OIPE przestrzegali obowiązku opracowywania polityki inwestycyjnej zgodnie z zasadą "ostrożnego inwestora", należy im zakazać inwestowania w jurysdykcjach niechętnych współpracy, wskazanych w odpowiednich konkluzjach Rady w sprawie unijnego wykazu jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych, oraz w państwach trzecich wysokiego ryzyka mających strategiczne braki, wskazanych w stosownym rozporządzeniu delegowanym Komisji przyjętym na mocy art. 9 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 9 .
(53) Mając na względzie cel OIPE, a mianowicie długoterminowe oszczędzanie z myślą o emeryturze, wariantom inwestycyjnym udostępnianym oszczędzającym w ramach OIPE należy nadać ramy obejmujące aspekty, które umożliwiają inwestorom podejmowanie decyzji inwestycyjnych, w tym liczbę wariantów inwestycyjnych, spośród których inwestorzy mogą dokonać wyboru. Po dokonaniu początkowego wyboru w momencie nabycia OIPE, oszczędzający w ramach OIPE powinien mieć możliwość zmiany swojego wyboru po upływie co najmniej pięciu lat od nabycia OIPE lub, w przypadku kolejnej zmiany, od ostatniej zmiany wariantu inwestycyjnego, co pozwoli dostawcom zachować odpowiednią stabilność swoich strategii w zakresie inwestycji długoterminowych, a jednocześnie zapewni ochronę inwestorów. Dostawcy OIPE powinni mieć jednak możliwość zezwolenia oszczędzającym w ramach OIPE na częstsze zmiany wybranego wariantu inwestycyjnego.
(54) Podstawowy OIPE powinien być produktem bezpiecznym i powinien stanowić domyślny wariant inwestycyjny. Może on wykorzystywać technikę ograniczania ryzyka zgodną z celem polegającym na umożliwieniu oszczędzającemu w ramach OIPE odzyskania kapitału lub stosować gwarancję zainwestowanego kapitału. Technika ograniczania ryzyka zgodna z celem polegającym na umożliwieniu oszczędzającemu w ramach OIPE odzyskania kapitału może mieć formę ostrożnej strategii inwestycyjnej lub strategii opartej na cyklu życia, która stopniowo zmniejsza ogólną ekspozycję na ryzyko w czasie. Gwarancje przewidziane w ramach domyślnego wariantu inwestycyjnego powinny obejmować przynajmniej składki wniesione w fazie akumulacji po odliczeniu wszystkich opłat i prowizji. Gwarancje mogą również obejmować opłaty i prowizje oraz umożliwiać pełne lub częściowe pokrycie inflacji. Gwarancja zainwestowanego kapitału powinna być należna na początku fazy dekumulacji oraz - w stosownych przypadkach - w fazie dekumulacji.
(55) Aby zagwarantować oszczędzającym w ramach OIPE opłacalność i wystarczające wyniki, koszty i opłaty związane z podstawowym OIPE powinny być ograniczone do ustalonego odsetka zgromadzonego kapitału. Chociaż limit ten należy ustalić na poziomie 1 % zgromadzonego kapitału, właściwe byłoby dalsze określenie rodzajów kosztów i opłat, które należy uwzględnić w regulacyjnych standardach technicznych, aby zapewnić równe warunki działania dla różnych dostawców OIPE i różnych rodzajów OIPE z ich szczególnymi strukturami kosztów i opłat. Należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania takich regulacyjnych standardów technicznych, które powinny zostać opracowane przez EIOPA. Przygotowując projekt regulacyjnych standardów technicznych, EIOPA powinien w szczególności wziąć pod uwagę długoterminowy charakter OIPE, różne rodzaje OIPE oraz istotne z punktu widzenia kosztów czynniki związane z ich szczególnymi cechami, tak aby zapewnić sprawiedliwe i równe traktowanie poszczególnych dostawców OIPE i ich produktów, uwzględniając charakter podstawowego OIPE jako prostego, opłacalnego i przejrzystego produktu zapewniającego wystarczającą długoterminową realną stopę zwrotu z inwestycji. Ponadto w celu zachowania długoterminowego emerytalnego charakteru produktu należy uważnie ocenić formę wypłat, w szczególności w odniesieniu do dożywotnich wypłat w ratach. W tym kontekście w celu zapewnienia, aby dostawcy OIPE oferujący gwarancję kapitałową mieli takie same warunki działania jak inni dostawcy, EIOPA powinien należycie uwzględnić strukturę kosztów i opłat. Ponadto wartości procentowe kosztów i opłat powinny być poddawane regularnemu przeglądowi w celu zapewnienia ich ciągłej adekwatności, z uwzględnieniem zmian w poziomie kosztów. Komisja powinna przyjmować te regulacyjne standardy techniczne w drodze aktów delegowanych zgodnie z art. 290 TFUE i zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1094/2010.
Aby zapewnić stałą efektywność kosztową i chronić klientów OIPE przed nadmiernie obciążającymi strukturami kosztów, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do zmiany wartości procentowej, biorąc pod uwagę jej przegląd, w szczególności faktyczny poziom i zmiany faktycznego poziomu kosztów i opłat oraz wpływ ograniczenia kosztów na dostępność OIPE, a także odpowiedni dostęp do rynku dla różnych dostawców OIPE oferujących różnego rodzaju OIPE.
(56) Właściwe organy powinny wykonywać swoje uprawnienia, mając na uwadze nadrzędny cel, jakim jest ochrona praw oszczędzających w ramach OIPE i beneficjentów OIPE oraz stabilność i należyte funkcjonowanie dostawców OIPE.
(57) Jeżeli dostawcą OIPE jest IORP lub zarządzający alternatywnym funduszem inwestycyjnym z UE (ZAFI z UE), powinien on wyznaczyć depozytariusza odpowiedzialnego za przechowywanie aktywów związanych z działalnością w zakresie oferowania OIPE. Potrzebne są dodatkowe zabezpieczenia w odniesieniu do podmiotu pełniącego rolę depozytariusza i jego funkcji, ponieważ obecnie przepisy dotyczące depozytariusza określone w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE 10 są skierowane do funduszy wprowadzanych do obrotu wyłącznie wśród inwestorów branżowych, z wyjątkiem europejskich długoterminowych funduszy inwestycyjnych na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/760 11 , wprowadzanych do obrotu wśród inwestorów detalicznych, a przepisy sektorowe mające zastosowanie do IORP nie wymagają wyznaczenia depozytariusza we wszystkich przypadkach. Aby zapewnić najwyższy poziom ochrony inwestorów w odniesieniu do przechowywania aktywów związanych z działalnością w zakresie oferowania OIPE, w niniejszym rozporządzeniu wymaga się, aby IORP i ZAFI z UE oferujący OIPE stosowali się do przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE 12 w odniesieniu do wyznaczenia depozytariusza, wykonywania jego zadań i obowiązków nadzorczych.
(58) Przejrzystość i sprawiedliwość kosztów i opłat ma zasadnicze znaczenie, aby zyskać zaufanie oszczędzających w ramach OIPE i umożliwić im dokonywanie świadomych wyborów. Należy zatem zakazać stosowania nieprzejrzystych metod ustalania cen.
(59) Aby osiągnąć cele określone w niniejszym rozporządzeniu, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 290 TFUE w celu określenia warunków wykonywania przez EIOPA i właściwe organy uprawnień do interwencji oraz kryteriów i czynników, które mają być stosowane przez EIOPA w celu określenia, kiedy pojawiają się poważne obawy co do ochrony oszczędzających w ramach OIPE. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 13 . W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.
(60) Bez uszczerbku dla przysługującego klientom OIPE prawa do wniesienia powództwa do sądu należy ustanowić łatwo dostępne, odpowiednie, niezależne, bezstronne, przejrzyste i skuteczne procedury pozasądowego rozstrzygania sporów między dostawcami OIPE lub dystrybutorami OIPE a klientami OIPE na potrzeby rozstrzygania sporów powstałych na tle praw i obowiązków określonych w niniejszym rozporządzeniu.
(61) W celu ustanowienia wydajnej i skutecznej procedury rozstrzygania sporów dostawcy OIPE i dystrybutorzy OIPE powinni wdrożyć skuteczną procedurę rozpatrywania skarg, z której skorzystać mogą ich klienci, zanim spór zostanie przekazany do rozstrzygnięcia w ramach procedury pozasądowego rozstrzygania sporów lub w ramach postępowania sądowego. Procedura rozpatrywania skarg powinna przewidywać krótkie i jasno określone terminy, przed których upływem dostawca OIPE lub dystrybutor OIPE powinien udzielić odpowiedzi na skargę. Podmioty zajmujące się pozasądowym rozstrzyganiem sporów powinny dysponować wystarczającymi zdolnościami do prowadzenia w odpowiedni i wydajny sposób współpracy transgranicznej w odniesieniu do sporów dotyczących praw i obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia.
(62) Oszczędzającym w ramach OIPE powinno przysługiwać prawo zmiany dostawcy w fazie akumulacji na innego dostawcę OIPE z siedzibą w tym samym lub innym państwie członkowskim, w oparciu o jasną, szybką i bezpieczną procedurę, co pozwoli im znaleźć lepsze warunki dla swoich inwestycji, a jednocześnie pobudzi konkurencję między dostawcami OIPE. Dostawcy OIPE nie powinni jednak mieć obowiązku świadczenia usługi zmiany dostawcy w odniesieniu do OIPE, jeżeli oszczędzający otrzymują wypłaty w formie dożywotnich wypłat w ratach. W trakcie zmiany dostawcy przekazujący OIPE powinien dokonać transferu odpowiednich kwot lub, w stosownych przypadkach, wkładów rzeczowych z konta OIPE i zamknąć je. Oszczędzający w ramach OIPE powinien zawrzeć umowę z przyszłym dostawcą OIPE na otwarcie nowego konta OIPE. Nowe konto OIPE powinno mieć tę samą strukturę subkont co poprzednie konto OIPE.
(63) W trakcie świadczenia usługi zmiany dostawcy oszczędzający w ramach OIPE mogą zdecydować o przeniesieniu wkładów rzeczowych tylko wówczas, gdy zmiana odbywa się między dostawcami OIPE, takimi jak firmy inwestycyjne lub inni kwalifikujący się dostawcy posiadający dodatkową licencję, zaangażowanymi w zarządzanie portfelem na rzecz oszczędzających w ramach OIPE. W tym przypadku potrzebna jest pisemna zgoda przyjmującego dostawcy. W przypadku zarządzania inwestycjami zbiorowymi przeniesienie wkładów rzeczowych nie jest możliwe, ponieważ nie ma rozdziału aktywów dla każdego oszczędzającego w ramach OIPE.
(64) Proces zmiany dostawcy powinien być prosty dla oszczędzających w ramach OIPE. Dlatego też odpowiedzialność za zainicjowanie tego procesu i zarządzanie nim w imieniu oszczędzającego w ramach OIPE i na jego wniosek powinna spoczywać na przyszłym dostawcy OIPE. Przy ustanawianiu usługi zmiany dostawcy OIPE powinni móc stosować, na zasadzie dobrowolności, dodatkowe środki takie jak rozwiązania techniczne. Biorąc pod uwagę ogólnoeuropejski charakter produktu, oszczędzający w ramach OIPE powinni mieć możliwość niezwłocznej bezpłatnej zmiany dostawcy w sytuacji, gdy w państwie członkowskim, do którego się przeprowadza, nie jest dostępne żadne subkonto.
(65) Aby oszczędzający w ramach OIPE mógł podjąć świadomą decyzję w sprawie zmiany dostawcy, przed udzieleniem upoważnienia do zmiany dostawcy oszczędzający w ramach OIPE powinien otrzymać informacje na temat wszystkich etapów procedury i kosztów, które są niezbędne do ukończenia procesu zmiany dostawcy.
(66) Aby zmiana dostawcy przebiegła pomyślnie, konieczna jest współpraca ze strony dotychczasowego dostawcy OIPE. Przyszły dostawca OIPE powinien zatem otrzymać od dotychczasowego dostawcy OIPE wszelkie informacje niezbędne do wznowienia wpłat na nowe konto OIPE. Takie informacje nie powinny jednak wykraczać poza to, co jest konieczne do realizacji procesu zmiany dostawcy.
(67) Oszczędzający w ramach OIPE nie powinni być narażeni na straty finansowe, w tym opłaty i odsetki, spowodowane błędami któregokolwiek z dostawców OIPE zaangażowanych w proces zmiany dostawcy. W szczególności oszczędzający w ramach OIPE nie powinni ponosić żadnej straty finansowej wynikającej z konieczności zapłaty dodatkowych opłat, odsetek lub innych prowizji oraz grzywien, kar, ani też innego rodzaju szkód finansowych z powodu opóźnienia w realizacji procesu zmiany dostawcy. Jako że ochronę kapitału należy zapewnić na początku fazy dekumulacji oraz, w stosownych przypadkach, w trakcie fazy dekumulacji, dotychczasowy dostawca OIPE nie powinien być zobowiązany do zapewnienia ochrony kapitału lub gwarancji w momencie zmiany dostawcy. Dostawca OIPE może również postanowić, że zapewni ochronę kapitału lub gwarancję w momencie zmiany dostawcy.
(68) Przed zmianą dostawcy oszczędzający w ramach OIPE powinni mieć możliwość podjęcia decyzji opartej na rzetelnych informacjach. Przyszły dostawca OIPE powinien przestrzegać wszystkich wymogów dotyczących dystrybucji i informacji, w tym dostarczania OIPE KID, doradztwa i odpowiednich informacji dotyczących kosztów związanych ze zmianą dostawcy i ewentualnych negatywnych skutków dla ochrony kapitału w przypadku zmiany OIPE z gwarancją. Koszty zmiany dostawcy stosowane przez dotychczasowego dostawcę OIPE powinny być ograniczone do kwoty, która nie stanowi przeszkody dla mobilności, a w każdym wypadku powinna być ograniczona do 0,5 % odpowiednich kwot lub wartości pieniężnej wkładów rzeczowych, które mają zostać przeniesione.
(69) Oszczędzający w ramach OIPE powinni móc swobodnie zdecydować w momencie nabycia OIPE i w momencie otwarcia nowego subkonta o trybie wypłaty (wypłata w ratach, wypłata jednorazowa lub inny sposób) w fazie dekumulacji, jednak z możliwością późniejszej zmiany wybranego trybu na rok przed rozpoczęciem fazy dekumulacji, na początku fazy dekumulacji oraz w momencie zmiany dostawcy, tak aby mogli jak najlepiej dostosować wybrany tryb wypłaty do swoich potrzeb, gdy będą zbliżać się do emerytury. Jeżeli dostawca OIPE udostępnia więcej niż jedną formę wypłat, oszczędzający w ramach OIPE powinien mieć możliwość wyboru innej formy wypłaty dla każdego subkonta otwartego na jego koncie OIPE.
(70) Dostawcom OIPE należy zezwolić na udostępnianie oszczędzającym w ramach OIPE szerokiej gamy form wypłaty. Takie podejście pozwoli osiągnąć cel, jakim jest upowszechnienie OIPE, dzięki zwiększonej elastyczności i większym możliwościom wyboru dla oszczędzających w ramach OIPE. Pozwoli ono dostawcom na konstruowanie swoich OIPE w sposób najbardziej racjonalny pod względem kosztów. Podejście to jest również spójne z polityką Unii w innych dziedzinach i wykonalne z politycznego punktu widzenia, gdyż pozwala państwom członkowskim zachować odpowiednio dużą swobodę w decydowaniu o tym, które formy wypłaty pragną wspierać. Biorąc pod uwagę długoterminowy i emerytalny charakter produktu, państwa członkowskie powinny mieć możliwość przyjęcia środków mających na celu uprzywilejowanie określonych form wypłat, takich jak limity ilościowe dla wypłat jednorazowych, w celu dalszego zachęcania do wypłat w formie dożywotnich wypłat w ratach i wypłat pomniejszających zgromadzony kapitał.
(71) Mając na względzie ogólnoeuropejski charakter OIPE, istnieje potrzeba zapewnienia spójnego wysokiego poziomu ochrony oszczędzających w ramach OIPE na całym rynku wewnętrznym. Wymaga to odpowiednich narzędzi do skutecznego zwalczania naruszeń i zapobiegania szkodom dla konsumentów. W związku z tym uprawnienia EIOPA i właściwych organów powinny zostać uzupełnione o jasno określony mechanizm umożliwiający zakazanie lub ograniczenie wprowadzania do obrotu, dystrybucji lub sprzedaży OIPE, który budzi poważne obawy z punktu widzenia ochrony oszczędzającego w ramach OIPE, w tym w odniesieniu do długoterminowego i emerytalnego charakteru produktu, prawidłowego funkcjonowania i integralności rynków finansowych lub stabilności całego systemu finansowego lub jego części, wraz z odpowiednimi uprawnieniami dla EIOPA w zakresie koordynacji i podejmowania działań w sytuacjach awaryjnych.
Uprawnienia EIOPA powinny opierać się na art. 9 ust. 5 rozporządzenia (UE) nr 1094/2010, aby zapewnić możliwość zastosowania takich mechanizmów interwencyjnych w przypadku istotnych problemów związanych z ochroną oszczędzających w ramach OIPE, w tym w odniesieniu do szczególnego, długoterminowego i emerytalnego charakteru OIPE. Jeżeli spełniono odpowiednie warunki, właściwe organy powinny mieć możliwość wprowadzenia zakazu lub ograniczenia w trybie zapobiegawczym przed wprowadzeniem OIPE do obrotu lub przed rozpoczęciem jego sprzedaży oszczędzającym w ramach OIPE. Uprawnienia te nie zwalniają dostawcy OIPE z obowiązku przestrzegania wszystkich stosownych wymogów wynikających z niniejszego rozporządzenia.
(72) Należy zagwarantować pełną przejrzystość kosztów i opłat związanych z inwestowaniem w OIPE. Dzięki temu dostawcy będą mogli działać w warunkach równej konkurencji, przy jednoczesnym zagwarantowaniu ochrony konsumentów. Informacje porównawcze byłyby dostępne dla różnych produktów, zachęcając tym samym dostawców do konkurowania ceną.
(73) Chociaż bieżący nadzór nad dostawcami OIPE ma być prowadzony przez odpowiednie właściwe organy, EIOPA powinien koordynować nadzór w odniesieniu do OIPE, aby zagwarantować spójne stosowanie ujednoliconej metodyki nadzoru, przyczyniając się w ten sposób do wzmocnienia ogólnoeuropejskiego i długoterminowego emerytalnego charakteru OIPE.
(74) W celu wzmocnienia praw konsumentów i ułatwienia dostępu do procedury rozpatrywania skarg, oszczędzający w ramach OIPE powinni mieć możliwość indywidualnego lub zbiorowego składania skarg do właściwych organów w państwie członkowskim ich zamieszkania, niezależnie od tego, gdzie doszło do naruszenia.
(75) EIOPA powinien współpracować z właściwymi organami oraz ułatwiać współpracę i osiągnięcie spójności między nimi. W tym względzie EIOPA powinien odgrywać określoną rolę w wykonywaniu przez właściwe organy przysługujących im uprawnień do stosowania środków nadzoru, udostępniając dowody naruszeń związanych z OIPE. EIOPA powinien również zapewniać wiążącą mediację w przypadku braku porozumienia między właściwymi organami w sytuacjach transgranicznych.
(76) Aby zapewnić przestrzeganie niniejszego rozporządzenia przez dostawców OIPE i dystrybutorów OIPE, a także aby zapewnić, by podlegali oni podobnemu traktowaniu w całej Unii, należy przewidzieć kary administracyjne i inne środki, które są skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.
(77) Zgodnie z komunikatem Komisji z dnia 8 grudnia 2010 r. pt. "Wzmocnienie systemów sankcji w branży usług finansowych" oraz w celu zapewnienia wypełniania wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu istotne jest, by państwa członkowskie podejmowały niezbędne działania mające na celu zapewnienie, by naruszenia niniejszego rozporządzenia podlegały odpowiednim karom administracyjnym i innym środkom.
(78) Chociaż państwa członkowskie mogą ustanawiać przepisy dotyczące kar administracyjnych i sankcji karnych za te same naruszenia, nie należy od nich wymagać ustanawiania przepisów dotyczących kar administracyjnych za te naruszenia niniejszego rozporządzenia, które podlegają krajowemu prawu karnemu. Utrzymanie sankcji karnych zamiast kar administracyjnych za naruszenia niniejszego rozporządzenia nie powinno jednak ograniczać ani w żaden inny sposób naruszać zdolności właściwych organów do współpracy oraz udostępniania i wymiany w terminowy sposób informacji z właściwymi organami w innych państwach członkowskich do celów niniejszego rozporządzenia, w tym po przekazaniu odnośnych naruszeń do rozpatrzenia przez właściwe organy sądowe w ramach postępowania karnego.
(79) Właściwym organom należy przyznać uprawnienia do nakładania kar finansowych, które są wystarczająco wysokie, aby niwelowały rzeczywiste lub potencjalne zyski oraz aby nawet dla większych przedsiębiorstw finansowych i osób zarządzających nimi stanowiły środek odstraszający.
(80) Aby zapewnić spójne stosowanie kar w całej Unii, przy ustalaniu rodzaju kary administracyjnej lub innych środków oraz wysokości kar finansowych właściwe organy powinny brać pod uwagę wszystkie istotne okoliczności.
(81) W celu zapewnienia, aby decyzje właściwych organów w sprawie naruszeń i kar miały efekt odstraszający wobec ogółu społeczeństwa, oraz aby wzmocnić ochronę konsumentów poprzez informowanie ich o OIPE rozprowadzanych z naruszeniem niniejszego rozporządzenia, decyzje te powinny być publikowane, chyba że takie ujawnienie zagraża stabilności rynków finansowych lub trwającemu dochodzeniu.
(82) W celu wykrywania potencjalnych naruszeń przepisów właściwe organy powinny dysponować niezbędnymi uprawnieniami dochodzeniowymi oraz powinny ustanowić skuteczne mechanizmy umożliwiające zgłaszanie potencjalnych lub rzeczywistych naruszeń.
(83) Niniejsze rozporządzenie nie powinno naruszać jakichkolwiek przepisów państw członkowskich dotyczących przestępstw.
(84) Przetwarzanie danych osobowych prowadzone w ramach niniejszego rozporządzenia, takie jak wymiana lub przekazywanie danych osobowych przez właściwe organy lub przetwarzanie danych osobowych przez dostawców OIPE lub dystrybutorów OIPE, powinno przebiegać zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 14 oraz dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/58/WE 15 . Wymiana lub przekazanie informacji przez Europejskie Urzędy Nadzoru powinny przebiegać zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 16 .
(85) Ze względu na wrażliwość osobistych danych finansowych ogromne znaczenie ma skuteczna ochrona danych. W związku z tym zaleca się, aby organy ochrony danych były ściśle zaangażowane we wdrażanie niniejszego rozporządzenia i nadzór nad jego przestrzeganiem.
(86) Procedura rejestracji i powiadamiania ustanowiona w niniejszym rozporządzeniu nie powinna zastępować żadnej obowiązującej dodatkowej procedury krajowej mającej na celu umożliwienie uzyskania korzyści i ulg określonych na szczeblu krajowym.
(87) W ramach oceny funkcjonowania niniejszego rozporządzenia należy m.in. dokonać oceny zmian na rynku, takich jak pojawienie się nowych rodzajów OIPE, oraz zmian w innych obszarach prawa unijnego, a także doświadczeń państw członkowskich. Ocena taka powinna uwzględniać różne cele związane z ustanowieniem dobrze funkcjonującego rynku OIPE, a w szczególności powinna wskazywać, czy niniejsze rozporządzenie przyczyniło się do zwiększenia liczby obywateli europejskich, którzy oszczędzają na stabilne i adekwatne emerytury. Znaczenie minimalnych norm europejskich dla nadzoru nad dostawcami OIPE również wymaga oceny dostawców OIPE pod względem zgodności z niniejszym rozporządzeniem i mającymi zastosowanie przepisami sektorowymi.
(88) Z uwagi na możliwe długofalowe skutki niniejszego rozporządzenia konieczne jest dokładne monitorowanie rozwoju sytuacji na początkowym etapie jego stosowania. W ocenie Komisja powinna uwzględnić również doświadczenia EIOPA, zainteresowanych stron i ekspertów oraz informować Parlament Europejski i Radę o poczynionych spostrzeżeniach.
(89) Niniejsze rozporządzenie powinno zapewniać poszanowanie praw podstawowych i zasad zapisanych w szczególności w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, a zwłaszcza prawa osób w podeszłym wieku do godnego i niezależnego życia oraz do uczestniczenia w życiu społecznym i kulturalnym, prawa do ochrony danych osobowych, prawa własności, swobody przedsiębiorczości, zasady równości płci oraz zasady przewidującej wysoki poziom ochrony konsumentów.
(90) Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, a mianowicie podniesienie poziomu ochrony oszczędzających w ramach OIPE oraz zwiększenie ich zaufania do OIPE, w tym również w przypadku transgranicznej dystrybucji tych produktów, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na ich skutki możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może wprowadzić środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
| W imieniu Parlamentu Europejskiego W imieniu Rady | |
| A. TAJANI G. CIAMBA | |
| Przewodniczący Przewodniczący |
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie zgodziło się na usunięcie z ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców przepisu podnoszącego w kodeksie pracy kary dla pracodawców. Senacka Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej zaakceptowała we wtorek jedynie poprawki Biura Legislacyjnego Senatu do tej ustawy. Nie można jednak wykluczyć, że na posiedzeniu Senatu inni senatorowie przejmą poprawki zgłaszane przez stronę pracodawców.
11.03.2025
Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, ku zaskoczeniu zarówno przedsiębiorców, jak i części posłów koalicji rządzącej, Lewica w ostatniej chwili „dorzuciła” do ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom poprawki zaostrzające kary za naruszanie przepisów prawa pracy - m.in. umożliwiające orzeczenie kary ograniczenia wolności. Jednocześnie zignorowano postulaty organizacji pracodawców, mimo wcześniejszych zapewnień rządu o ich poparciu.
27.02.2025
Już nie 30 tys. zł, a 50 tys. zł ma grozić maksymalnie pracodawcy, który zawrze umowę cywilnoprawną, choć powinien - umowę o pracę. Podobnie temu, który nie wypłaca w terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi jego rodziny. A jeśli nie wypłaca przez okres co najmniej 3 miesięcy, to kara ma wynieść nawet 60 tys. złotych - zdecydował Sejm, przyjmując poprawkę Lewicy, zmieniającą Kodeks pracy w... ustawie dotyczącej cudzoziemców.
25.02.2025
500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia
20.01.2025
1 stycznia 2025 r. weszły w życie liczne zmiany podatkowe, m.in. nowe definicje budynku i budowli w podatku od nieruchomości, JPK CIT, globalny podatek wyrównawczy, PIT kasowy, zwolnienie z VAT dla małych firm w innych krajach UE. Dla przedsiębiorców oznacza to często nowe obowiązki sprawozdawcze i zmiany w systemach finansowo-księgowych. Firmy muszą też co do zasady przeprowadzić weryfikację nieruchomości pod kątem nowych przepisów.
02.01.2025
W 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie tylko raz. Obniżeniu ulegnie natomiast minimalna podstawa wymiaru składki zdrowotnej płaconej przez przedsiębiorców. Grozi nam za to podwyżka podatku od nieruchomości. Wzrosną wynagrodzenia nauczycieli, a prawnicy zaczną lepiej zarabiać na urzędówkach. Wchodzą w życie zmiany dotyczące segregacji odpadów i e-doręczeń. To jednak nie koniec zmian, jakie czekają nas w Nowym Roku.
31.12.2024| Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2019.198.1 |
| Rodzaj: | Rozporządzenie |
| Tytuł: | Rozporządzenie 2019/1238 w sprawie ogólnoeuropejskiego indywidualnego produktu emerytalnego (OIPE) |
| Data aktu: | 20/06/2019 |
| Data ogłoszenia: | 25/07/2019 |
| Data wejścia w życie: | 14/08/2019, 22/03/2022 |