Bośnia i Hercegowina-Wspólnota Europejska. Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu. Luksemburg.2008.06.16.

UKŁAD O STABILIZACJI I STOWARZYSZENIU

między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Bośnią i Hercegowiną, z drugiej strony

KRÓLESTWO BELGII,

REPUBLIKA BUŁGARII,

REPUBLIKA CZESKA,

KRÓLESTWO DANII,

REPUBLIKA FEDERALNA NIEMIEC,

REPUBLIKA ESTOŃSKA,

IRLANDIA,

REPUBLIKA GRECKA,

KRÓLESTWO HISZPANII,

REPUBLIKA FRANCUSKA,

REPUBLIKA WŁOSKA,

REPUBLIKA CYPRYJSKA,

REPUBLIKA ŁOTEWSKA,

REPUBLIKA LITEWSKA,

WIELKIE KSIĘSTWO LUKSEMBURGA,

REPUBLIKA WĘGIERSKA,

MALTA,

KRÓLESTWO NIDERLANDÓW,

REPUBLIKA AUSTRII,

RZECZPOSPOLITA POLSKA,

REPUBLIKA PORTUGALSKA,

RUMUNIA,

REPUBLIKA SŁOWENII,

REPUBLIKA SŁOWACKA,

REPUBLIKA FINLANDII,

KRÓLESTWO SZWECJI,

ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII PÓŁNOCNEJ,

Umawiające się Strony Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską i Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej oraz Traktatu o Unii Europejskiej, zwane dalej "państwami członkowskimi", oraz

WSPÓLNOTA EUROPEJSKA i EUROPEJSKA WSPÓLNOTA ENERGII ATOMOWEJ,

zwane dalej "Wspólnotą",

z jednej strony, oraz

BOŚNIA I HERCEGOWINA,

z drugiej strony,

zwane dalej "Stronami"

UWZGLĘDNIAJĄC silne więzi między stronami i podzielane przez nie wartości, ich wolę wzmocnienia tych więzi i ustanowienia bliskich i długotrwałych stosunków opartych na zasadzie wzajemności i wspólnoty interesów, które powinny umożliwić Bośni i Hercegowinie dalsze zacieśnienie i zintensyfikowanie relacji ze Wspólnotą,

UWZGLĘDNIAJĄC znaczenie niniejszego układu, w ramach procesu stabilizacji i stowarzyszenia z państwami Europy Południowo-Wschodniej, w tworzeniu i konsolidowaniu stabilnego ładu europejskiego w oparciu o współpracę, której filarem jest Unia Europejska oraz w ramach paktu stabilizacji,

UWZGLĘDNIAJĄC gotowość Unii Europejskiej do włączenia Bośni i Hercegowiny w jak największym stopniu do głównego politycznego i gospodarczego nurtu Europy oraz status tego kraju jako potencjalnego kandydata do członkostwa w UE na podstawie Traktatu o Unii Europejskiej (zwanego dalej "Traktatem UE") oraz po spełnieniu kryteriów określonych przez Radę Europejską w czerwcu 1993 r., jak również przesłanek określonych w ramach procesu stabilizacji i stowarzyszenia, przy czym koniecznym warunkiem jest tutaj pomyślne wdrożeniu niniejszego układu, zwłaszcza w zakresie współpracy regionalnej,

UWZGLĘDNIAJĄC partnerstwo europejskie z Bośnią i Hercegowiną, określające priorytety działań służących wsparciu wysiłków Bośni i Hercegowiny na rzecz zbliżenia się do Unii Europejskiej,

UWZGLĘDNIAJĄC zobowiązania Stron do przyczyniania się wszelkimi sposobami do stabilizacji politycznej, gospodarczej i instytucjonalnej Bośni i Hercegowiny oraz całego regionu, poprzez umacnianie społeczeństwa obywatelskiego i demokratyzację, rozwój instytucjonalny oraz reformę administracji publicznej, integrację handlu regionalnego oraz wzmożoną współpracę gospodarczą, jak również poprzez współpracę w wielu dziedzinach, w tym w obszarze wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, oraz wzmacniania bezpieczeństwa na szczeblu krajowym i regionalnym,

UWZGLĘDNIAJĄC zobowiązanie Stron do poszerzania swobód politycznych i gospodarczych jako głównej podstawy niniejszego układu, jak również ich zobowiązanie do przestrzegania praw człowieka i zasad państwa prawa, w tym praw osób należących do mniejszości narodowych oraz zasad demokracji, poprzez system wielopartyjny z wolnymi i uczciwymi wyborami,

UWZGLĘDNIAJĄC zobowiązania Stron do pełnej realizacji wszystkich zasad i postanowień Karty NZ, OBWE, w szczególności Aktu końcowego Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (zwanego dalej "Aktem końcowym z Helsinek"), dokumentów zawierających wnioski z Konferencji w Madrycie i Wiedniu, Karty paryskiej dla nowej Europy, jak również do przestrzegania zobowiązań wynikających z układu pokojowego z Dayton/Paryża oraz Paktu stabilizacji dla Europy Południowo-Wschodniej, w celu przyczyniania się do stabilizacji regionalnej i współpracy między państwami w tym regionie,

UWZGLĘDNIAJĄC zobowiązania Stron do przestrzegania zasad gospodarki wolnorynkowej oraz gotowość Wspólnoty do wspierania reform gospodarczych w Bośni i Hercegowinie, jak również zobowiązanie Stron do przestrzegania zasad zrównoważonego rozwoju,

UWZGLĘDNIAJĄC zobowiązania Stron do przestrzegania zasady wolnego handlu, w poszanowaniu praw i obowiązków wynikających z członkowstwa w WTO oraz do realizacji tych praw i obowiązków w sposób przejrzysty i niedyskryminujący,

UWZGLĘDNIAJĄC wolę Stron do dalszego umacniania regularnego dialogu politycznego w dziedzinie zagadnień o znaczeniu dwustronnym lub międzynarodowym będących przedmiotem ich wspólnego zainteresowania, w tym aspektów regionalnych, uwzględniając wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa (WPZiB) Unii Europejskiej,

UWZGLĘDNIAJĄC zobowiązania Stron do zwalczania przestępczości zorganizowanej i zacieśnienia współpracy w walce z terroryzmem na podstawie deklaracji wydanej przez konferencję europejską w dniu 20 października 2001 r.,

W PRZEKONANIU, że układ o stabilizacji i stowarzyszeniu (zwany dalej "niniejszym układem") stworzy nowy klimat dla stosunków gospodarczych między Stronami, a przede wszystkim dla rozwoju handlu i inwestycji, mających kluczowe znaczenie dla restrukturyzacji i modernizacji gospodarki Bośni i Hercegowiny,

MAJĄC NA UWADZE zobowiązanie Bośni i Hercegowiny do zbliżenia swojego ustawodawstwa we właściwych sektorach do prawodawstwa Wspólnoty oraz do jego skutecznego wdrażania,

UWZGLĘDNIAJĄC gotowość Wspólnoty do zapewniania zdecydowanego wsparcia przy wdrażaniu reform oraz do wykorzystania w tym celu wszystkich dostępnych kompleksowych, indykatywnych i wieloletnich instrumentów współpracy oraz pomocy technicznej, finansowej i gospodarczej,

POTWIERDZAJĄC, że postanowienia niniejszego układu, które podlegają zapisom części III tytułu IV Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (zwanego dalej "Traktatem WE"), są wiążące dla Zjednoczonego Królestwa i Irlandii jako osobnych Umawiających się Stron, a nie jako państw członkowskich Wspólnoty, dopóki Zjednoczone Królestwo lub Irlandia (w zależności od przypadku) nie powiadomi Bośni Hercegowiny, że związało(-a) się tymi postanowieniami jako państwo członkowskie Europejskiej zgodnie z Protokołem w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii załączonym do Traktatu UE i Traktatu WE; to samo dotyczy Danii, zgodnie z protokołem w sprawie stanowiska Danii załączonym do wspomnianych Traktatów,

PRZYPOMINAJĄC o szczycie w Zagrzebiu, na którym wezwano do dalszego umacniania stosunków między państwami poddanymi procesowi stabilizacji i stowarzyszenia oraz Unią Europejską, jak również do pogłębiania współpracy regionalnej,

PRZYPOMINAJĄC o szczycie w Salonikach, na którym wzmocniono znaczenie procesu stabilizacji i stowarzyszenia jako ram politycznych dla stosunków Unii Europejskiej z krajami Bałkanów Zachodnich i podkreślono perspektywę ich integracji z Unią Europejską w miarę postępów w realizacji reform i indywidualnych osiągnięć,

PRZYPOMINAJĄC o Środkowoeuropejskiej umowie o wolnym handlu podpisanej w dniu 19 grudnia 2006 r. w Bukareszcie, mającej zwiększyć potencjał regionu w zakresie przyciągania inwestycji oraz jego szanse na integrację z gospodarką światową,

UZGODNIŁY CO NASTĘPUJE:

Artykuł  1

1. Ustanawia się stowarzyszenie między Wspólnotą i jej państwami członkowskimi z jednej strony, a Bośnią i Hercegowiną z drugiej strony.

2. Określa się następujące cele stowarzyszenia:

a) wpieranie wysiłków podejmowanych przez Bośnię i Hercegowinę w celu umacniania demokracji i poszanowania zasad państwa prawa,

b) wspieranie stabilizacji politycznej, gospodarczej i instytucjonalnej Bośni i Hercegowiny, oraz stabilizacji w całym regionie,

c) stworzenie odpowiednich ram dla dialogu politycznego umożliwiającego rozwój bliskich stosunków politycznych między Stronami,

d) wspieranie wysiłków podejmowanych przez Bośnię i Hercegowinę w celu rozwijania współpracy gospodarczej i międzynarodowej, w tym poprzez zbliżenie jej ustawodawstwa do prawodawstwa Wspólnoty,

e) wspieranie wysiłków podejmowanych przez Bośnię i Hercegowinę na rzecz zakończenia procesu przekształcenia gospodarki w sprawnie działającą gospodarkę rynkową,

f) promowanie harmonijnych stosunków gospodarczych oraz stopniowego rozwijania strefy wolnego handlu między Wspólnotą a Bośnią i Hercegowiną,

g) umacnianie współpracy regionalnej we wszystkich dziedzinach objętych niniejszym układem.

TYTUŁ  I

ZASADY OGÓLNE

Artykuł  2

Poszanowanie zasad demokracji i praw człowieka, które zostały proklamowane w Powszechnej deklaracji praw człowieka oraz określone Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, w Akcie końcowym z Helsinek i w Karcie paryskiej dla Nowej Europy, przestrzeganie zasad prawa międzynarodowego - w tym pełna współpraca z Międzynarodowym Trybunałem dla byłej Jugosławii (MTJ) - i zasad państwa prawa, a także zasad gospodarki rynkowej opisanych dokumencie z konferencji KBWE w Bonn poświęconej współpracy gospodarczej, stanowią podstawę polityki wewnętrznej i zagranicznej Stron oraz zasadnicze elementy niniejszego układu.

Artykuł  3

Istotnym elementem niniejszego układu jest zwalczanie rozprzestrzeniania broni masowego rażenia (zwanej dalej również "BMR") oraz środków jej przenoszenia.

Artykuł  4

Strony potwierdzają, że przykładają dużą wagę do kwestii wypełniania zobowiązań międzynarodowych, w szczególności do pełnej współpracy z MTJ.

Artykuł  5

Pokój i stabilność na arenie międzynarodowej i regionalnej, rozwijanie dobrosąsiedzkich stosunków, poszanowanie praw człowieka oraz respektowanie i ochrona praw mniejszości mają zasadnicze znaczenie dla procesu stabilizacji i stowarzyszenia. Zawarcie i wdrożenie niniejszego układu pozostanie ściśle powiązane z realizacją warunków procesu stabilizacji i stowarzyszenia oraz uzależnione od indywidualnych osiągnięć Bośni i Hercegowiny.

Artykuł  6

Bośnia i Hercegowina zobowiązuje się do dalszego promowania współpracy i stosunków dobrosąsiedzkich z innymi państwami w swoim regionie, w tym do wprowadzenia odpowiednich preferencji w zakresie przepływu osób, towarów, kapitału i usług, jak również do prowadzenia projektów leżących wspólnym interesie, przede wszystkim projektów związanych ze zwalczaniem przestępczości zorganizowanej, korupcji, prania brudnych pieniędzy, nielegalnej imigracji oraz nielegalnego handlu, zwłaszcza handlu ludźmi, bronią strzelecką i lekką, jak również nielegalnego obrotu środkami odurzającymi. Zobowiązanie to stanowi zasadniczy element rozwoju stosunków i współpracy między Wspólnotą a Bośnią i Hercegowiną, sposób tym samym przyczynia się do stabilizacji regionalnej.

Artykuł  7

Strony ponownie podkreślają znaczenie walki z terroryzmem oraz wypełniania zobowiązań międzynarodowych w tej dziedzinie.

Artykuł  8

Proces stowarzyszenia odbywa się stopniowo i zostanie w pełni zrealizowany w okresie przejściowym trwającym maksymalnie sześć lat.

Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia powołana na mocy art. 115 regularnie - zasadniczo co roku - weryfikuje wykonanie postanowień niniejszego układu oraz przyjmowanie i wdrażanie przez Bośnię i Hercegowinę reform prawnych, administracyjnych, instytucjonalnych i gospodarczych. Weryfikacja prowadzona jest w świetle postanowień preambuły i zgodnie z ogólnymi zasadami określonymi w niniejszym układzie. W toku weryfikacji należycie uwzględnia się priorytety określone w partnerstwie europejskim mające istotne znaczenie dla niniejszego układu, a ponadto będzie ona z mechanizmami ustanowionymi w ramach procesu stabilizacji i stowarzyszenia, szczególnie ze sprawozdaniem z postępów w procesie stabilizacji i stowarzyszenia.

Na podstawie wyników tej weryfikacji Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia wydaje zalecenia oraz może podejmować decyzje. Jeśli weryfikacja ujawni szczególne trudności, można w tych sprawach skorzystać z mechanizmu rozwiązywania sporów ustanowionego na mocy niniejszego układu.

Stopniowo realizowane jest pełne stowarzyszenie. Najpóźniej po trzech latach od wejścia niniejszego układu w życie, Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia dokonuje gruntownej weryfikacji jego stosowania. Na postawie wyników tej weryfikacji Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia ocenia postępy osiągnięte przez Bośnię i Hercegowinę i może podjąć decyzje dotyczące kolejnych etapów stowarzyszenia.

Wyżej wymieniona weryfikacja nie będzie obejmowała dziedziny wolnego przepływu towarów w przypadku której tytuł IV przewiduje specjalny harmonogram weryfikacji.

Artykuł  9

Niniejszy układ jest w pełni zgodny z właściwymi postanowieniami WTO, a w szczególności art. XXIV Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu (GATT z 1994 r.) oraz art. V Układu ogólnego w sprawie handlu usługami (GATS) i jest wdrażany w sposób spójny z tymi postanowieniami.

TYTUŁ  II

DIALOG POLITYCZNY

Artykuł  10

1. Dialog polityczny między stronami podlega dalszemu rozwojowi w kontekście niniejszego układu. Dialog ten towarzyszy i sprzyja zbliżeniu między Unią Europejską a Bośnią i Hercegowiną oraz przyczynia się do tworzenia bliskich więzi solidarności i nowych form współpracy między Stronami.

2. Ma on na celu w szczególności promowanie:

a) pełnej integracji Bośni i Hercegowiny ze wspólnotą państw demokratycznych i stopniowego zbliżenia do Unii Europejskiej,

b) większej zbieżności stanowisk Stron w sprawach międzynarodowych, w tym w kwestiach związanych z WPZiB, również poprzez stosowną wymianę informacji, zwłaszcza w kwestiach mogących wywrzeć istotny wpływ na Strony,

c) współpracy regionalnej i rozwoju stosunków dobrosąsiedzkich,

d) zgodnego stanowiska w kwestiach bezpieczeństwa i stabilności w Europie, w tym współpracy w dziedzinach objętych zakresem wspólnej polityki zagraniczną i bezpieczeństwa Unii Europejskiej.

3. Strony uznają, że zdobywanie przez kolejne państwa i inne podmioty dostępu do BMR i systemów jej przenoszenia, stanowi jedno z największych zagrożeń dla międzynarodowej stabilizacji i bezpieczeństwa. Strony postanawiają zatem współpracować i przyczyniać się do walki z rozprzestrzenianiem broni masowego rażenia i systemów jej przenoszenia, dokładając starań w celu pełnego poszanowania i realizacji na poziomie krajowym zobowiązań zaciągniętych przez Strony w ramach traktatów i układów międzynarodowych o rozbrojeniu i nierozprzestrzenianiu, jak również innych zobowiązań międzynarodowych w tej dziedzinie. Strony zgadzają się, że niniejsze postanowienie stanowi jeden z zasadniczych elementów niniejszego układu i jest częścią dialogu politycznego, który będzie towarzyszył tym elementom i je umacniał.

Strony zgadzają się również współpracować i przyczyniać do walki z rozprzestrzenianiem broni masowego rażenia i systemów jej przenoszenia poprzez:

a) podejmowanie działań mających na celu podpisywanie i ratyfikowanie wszystkich innych odpowiednich instrumentów międzynarodowych lub, w stosowanym przypadku, przystępowanie do nich i ich pełną realizację;

b) ustanowienie skutecznego systemu kontroli wywozu na poziomie krajowym, obejmującego zarówno wywóz, jak i tranzyt towarów związanych z bronią masowego rażenia, w tym kontroli możliwości ostatecznego zastosowania technologii podwójnego do zdobycia broni masowego rażenia, który będzie przewidywał skuteczne sankcje w przypadku naruszenia wymogów kontroli wywozu.

Dialog polityczny w tej dziedzinie może się odbywać na szczeblu regionalnym.

Artykuł  11

1. Dialog polityczny prowadzony jest w ramach Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia, która jest ogólnie odpowiedzialna za wszelkie kwestie, które Strony chciałyby poruszyć.

2. Na wniosek Stron dialog polityczny może również przybrać formę:

a) spotkań, organizowanych w miarę potrzeb, z udziałem wyższych urzędników reprezentujących Bośnię i Hercegowinę z jednej strony i Prezydencję Rady Unii Europejskiej, Sekretarza Generalnego/Wysokiego Przedstawiciela ds. Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa i Komisję Wspólnot Europejskich (zwaną dalej Komisją Europejską), z drugiej strony;

b) korzystania w pełni ze wszystkich kanałów dyplomatycznych między Stronami, w tym ze stosownych kontaktów w państwach trzecich oraz w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych, OBWE, Rady Europy oraz innych gremiów międzynarodowych;

c) wszelkich innych działań, które mogłyby stanowić pożyteczny wkład w umacnianie, rozwijanie i intensyfikację tego dialogu, w tym działań wymienionych w agendzie z Salonik, przyjętych w konkluzjach Rady Europejskiej w Salonikach w dniach 19 i 20 czerwca 2003 r.

Artykuł  12

Na szczeblu parlamentarnym dialog polityczny odbywa się w ramach Komitetu Parlamentarnego Stabilizacji i Stowarzyszenia ustanowionego na mocy art. 121.

Artykuł  13

Dialog polityczny może się odbywać w ramach struktur wielostronnych jak również w formie dialogu regionalnego, z udziałem innych krajów regionu, a także w ramach forum UE-Bałkany Zachodnie.

TYTUŁ  III

WSPÓŁPRACA REGIONALNA

Artykuł  14

Zgodnie ze swoim zobowiązaniem do działań na rzecz pokoju i stabilności na arenie międzynarodowej i w regionie oraz do rozwijania stosunków dobrosąsiedzkich, Bośnia i Hercegowina aktywnie wspiera współpracę regionalną. Wspólnotowe programy pomocy mogą wspierać projekty o wymiarze regionalnym lub transgranicznym.

W każdym przypadku, gdy Bośnia i Hercegowina zamierza zacieśnić współpracę z jednym w państw wymienionych w art. 15, 16 i 17, informuje o tym Wspólnotę i jej państwa członkowskie oraz konsultuje się z nimi, zgodnie z postanowieniami określonymi w tytule X.

Bośnia i Hercegowina wprowadzają w pełni w życie obowiązujące dwustronne porozumienia o wolnym handlu wynegocjowane zgodnie z protokołem ustaleń w sprawie ułatwień handlowych i liberalizacji, podpisanym przez Bośnię i Hercegowinę dnia 27 czerwca 2001 r. w Brukseli oraz Środkowoeuropejską umowę o wolnym handlu, podpisaną dnia 19 grudnia 2006 r. w Bukareszcie.

Artykuł  15

Współpraca z innymi państwami, które podpisały układ o stabilizacji i stowarzyszeniu

Po podpisaniu niniejszego układu Bośnia i Hercegowina rozpocznie negocjacje z państwami, które już podpisały układ o stabilizacji i stowarzyszeniu, aby zawrzeć dwustronne konwencje dotyczące współpracy regionalnej, których celem jest rozszerzenie zakresu współpracy między odpowiednimi państwami.

Głównymi elementami tych konwencji są:

a) dialog polityczny,

b) ustanowienie strefy wolnego handlu, zgodnej z właściwymi postanowieniami WTO,

c) wzajemne preferencje w zakresie przepływu pracowników, przedsiębiorczości, świadczenia usług, płatności bieżących oraz przepływu kapitału, jak również innych obszarów polityki związanych z przepływem osób na poziomie równoważnym z poziomem gwarantowanym niniejszym układem,

d) postanowienia dotyczące współpracy w innych dziedzinach, niezależnie od tego czy zostały one objęte niniejszym układem, w szczególności w obszarze sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.

W stosownych przypadkach konwencje te zawierają postanowienia dotyczące stworzenia niezbędnych mechanizmów instytucjonalnych.

Zostaną one zawarte w ciągu dwóch lat od daty wejścia w życie niniejszego układu. Gotowość Bośni i Hercegowiny do zawarcia takich konwencji będzie warunkiem dalszego rozwoju stosunków między Bośnią i Hercegowiną a Unią Europejską.

Bośnia i Hercegowina rozpocznie podobne negocjacje z pozostałymi państwami swojego regionu po tym, jak państwa te podpiszą układ o stabilizacji i stowarzyszeniu.

Artykuł  16

Współpraca z innymi państwami objętymi procesem stabilizacji i stowarzyszenia

Bośnia i Hercegowina będzie realizować współpracę regionalną z innymi państwami, których dotyczy proces stabilizacji i stowarzyszenia, w niektórych lub wszystkich dziedzinach współpracy objętych niniejszym układem, w szczególności w dziedzinach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania. Współpraca taka powinna być zawsze zgodna z zasadami i celami niniejszego układu.

Artykuł  17

Współpraca z innymi krajami kandydującymi do członkostwa w UE, które nie są objęte procesem stabilizacji i stowarzyszenia

1. Bośnia i Hercegowina powinna zacieśniać współpracę i zawrzeć konwencję dotyczącą współpracy regionalnej z każdym innym państwem kandydującym do członkostwa w UE i nieobjętym procesem stabilizacji i stowarzyszenia, we wszystkich dziedzinach współpracy objętych niniejszym układem. Celem takiej konwencji powinno być stopniowe dostosowanie dwustronnych stosunków między Bośnią i Hercegowiną a tym państwem do właściwego zakresu stosunków między Wspólnotą oraz jej państwami członkowskimi a tym państwem.

2. Z Turcją, która zawarła unię celną ze Wspólnotą, Bośnia i Hercegowina zawiera - przed końcem okresu przejściowego, o którym mowa w art. 18 ust. 1 i na wzajemnie korzystnych warunkach - porozumienie ustanawiające strefę wolnego handlu, zgodnie z art. XXIV GATT z 1994 r., i liberalizujące zasady prowadzenia działalności gospodarczej oraz świadczenie usług pomiędzy nimi na poziomie równoważnym do gwarantowanego niniejszym układem, zgodnie z art. V GATS.

TYTUŁ  IV

SWOBODNY PRZEPŁYW TOWARÓW

Artykuł  18

1. Wspólnota oraz Bośnia i Hercegowina stopniowo ustanawiają strefę wolnego handlu w okresie przejściowym wynoszącym maksymalnie pięć lat od daty wejścia w życie niniejszego układu, zgodnie z postanowieniami niniejszego układu oraz postanowieniami układu GATT z 1994 r. oraz porozumienia WTO. Strony uwzględniają przy tym szczególne wymagania określone poniżej.

2. Nomenklaturę scaloną stosuje się do klasyfikacji towarów w handlu między obiema Stronami.

3. Dla celów niniejszego układu należności celne i opłaty o skutku równoważnym do należności celnych obejmują wszystkie cła oraz wszelkiego rodzaju opłaty nałożone w związku z wywozem lub przywozem towarów, w tym wszelkiego rodzaju podatki wyrównawcze lub opłaty dodatkowe związane z takim przywozem lub wywozem, z wyłączeniem:

a) opłat równoważnych do podatku wewnętrznego nałożonych zgodnie z postanowieniami art. III ust. 2 układu GATT z 1994 r.;

b) środków antydumpingowych i opłat wyrównawczych;

c) należności lub innych opłat odpowiadających kosztom świadczonych usług.

4. Dla każdego produktu podstawową stawkę celną, na podstawie której dokonywane mają być kolejne obniżki przewidziane w niniejszym układzie, stanowi:

a) wspólna taryfa celna Wspólnoty, ustanowiona na mocy rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 ¹ , faktycznie i powszechnie stosowana w dniu podpisania niniejszego układu,

b) taryfa celna Bośni i Hercegowiny w roku 2005 ²

5. Obniżone stawki celne, która mają być stosowane przez Bośnię i Hercegowinę, obliczone zgodnie z niniejszą umową, są zaokrąglane do pierwszego miejsca po przecinku, zgodnie z ogólnie obowiązującymi regułami arytmetycznymi. Dlatego też wszystkie liczby, w przypadku których druga cyfra po przecinku wynosi mniej niż 5, są zaokrąglane w dół do pierwszego miejsca po przecinku, natomiast wszystkie liczby, których druga cyfra po przecinku jest większa od 5 zaokrąglane są w górę do pierwszego miejsca po przecinku.

6. Jeżeli po podpisaniu niniejszego układu, wprowadzona zostanie powszechna obniżka cła, w szczególności obniżone stawki wynikające z:

a) negocjacji taryfowych na forum WTO,

b) przystąpienia Bośni i Hercegowiny do WTO lub

c) z dalszych obniżek po przystąpieniu Bośni i Hercegowiny do WTO,

taka obniżona stawka celna zastępuje podstawową stawkę celną, o której mowa w ust. 4, od dnia, w którym dana obniżka zostanie wprowadzona.

7. Wspólnota i Bośnia i Hercegowina informują się wzajemnie o swoich podstawowych stawkach celnych i ich wszelkich zmianach.

ROZDZIAŁ  I

Produkty przemysłowe

Artykuł  19

Definicje

1. Postanowienia niniejszego rozdziału mają zastosowanie do produktów pochodzących ze Wspólnoty lub z Bośni i Hercegowiny wyszczególnionych w działach 25-97 nomenklatury scalonej, z wyjątkiem produktów wymienionych w ust. 1 ppkt (ii) załącznika I do Porozumienia w sprawie rolnictwa WTO.

2. Handel między Stronami produktami objętymi Traktatem ustanawiającym Europejską Wspólnotę Energii Atomowej prowadzony jest zgodnie z postanowieniami tego traktatu.

Artykuł  20

Preferencje wspólnotowe w zakresie produktów przemysłowych

1. Cła przywozowe oraz opłaty o skutku równoważnym do należności celnych nakładane na przywożone do Wspólnoty wyroby przemysłowe pochodzące z Bośni i Hercegowiny zostają zniesione z dniem wejścia w życie niniejszego układu.

2. Ograniczenia ilościowe w przywozie do Wspólnoty produktów przemysłowych pochodzących z Bośni i Hercegowiny oraz środki o skutku równoważnym zostają zniesione z dniem wejścia w życie niniejszego układu.

Artykuł  21

Preferencje Bośni i Hercegowiny w zakresie produktów przemysłowych

1. Cła na produkty przemysłowe przywożone ze Wspólnoty do Bośni i Hercegowiny, inne niż te, które wyszczególniono w załączniku I, zostają zniesione z dniem wejścia w życie niniejszego układu.

2. Cła przywozowe oraz opłaty o skutku równoważnym do należności celnych nakładane na produkty przemysłowe przywożone ze Wspólnoty do Bośni i Hercegowiny zostają zniesione z dniem wejścia w życie niniejszego układu.

3. Należności celne obowiązujące przy przywozie do Bośni i Hercegowiny produktów przemysłowych pochodzących ze Wspólnoty wyszczególnionych w załączniku Ia, Ib, Ic są stopniowo obniżane i znoszone zgodnie z harmonogramem określonym w załączniku;

4. Ograniczenia ilościowe przy przywozie do Bośni i Hercegowiny produktów przemysłowych pochodzących ze Wspólnoty oraz środki o skutku równoważnym zostają zniesione z dniem wejścia w życie niniejszego układu.

Artykuł  22

Cła i ograniczenia eksportowe

1. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota oraz Bośnia i Hercegowina znoszą między sobą wszelkie cła wywozowe oraz opłaty o skutku równoważnym.

2. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota oraz Bośnia i Hercegowina znoszą między sobą wszystkie ograniczenia ilościowe w wywozie oraz wszystkie środki o skutku równoważnym.

Artykuł  23

Szybsze obniżki ceł

Bośnia i Hercegowina oświadcza, że jest gotowa obniżyć cła w handlu ze Wspólnotą szybciej niż to przewidziano w art. 21, jeśli pozwoli na to ogólna sytuacja gospodarcza i sytuacja w danym sektorze gospodarki.

Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia analizuje sytuację w tym zakresie i wydaje stosowne zalecenia.

ROZDZIAŁ  II

Rolnictwo i rybactwo

Artykuł  24

Definicje

1. Postanowienia niniejszego rozdziału mają zastosowanie do handlu produktami rolnymi i produktami rybactwa pochodzącymi ze Wspólnoty i z Bośni i Hercegowiny.

2. Określenie "produkty rolne i produkty rybactwa" odnosi się do produktów wyszczególnionych w działach 1-24 nomenklatury scalonej oraz do produktów wyszczególnionych w ust. 1 ppkt (ii) załącznika I do Porozumienia w sprawie rolnictwa.

3. Definicja ta obejmuje ryby i produkty rybactwa objęte zakresem rozdziału 3 pozycji 1604 i 1605 oraz podpozycji 0511 91, 1902 20 10 i 2301 20 00.

Artykuł  25

Przetworzone produkty rolne

W protokole 1 ustanowiono regulacje handlowe mające zastosowanie do przetworzonych produktów rolnych, które zostały w nim wyszczególnione.

Artykuł  26

Zniesienie ograniczeń ilościowych w zakresie produktów rolnych i produktów rybactwa

1. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota znosi wszystkie ograniczenia ilościowe oraz środki o skutku równoważnym, przy przywozie produktów rolnych i produktów rybactwa pochodzących z Bośni i Hercegowiny.

2. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Bośnia i Hercegowina znosi wszystkie ograniczenia ilościowe oraz środki o skutku równoważnym, przy przywozie produktów rolnych i produktów rybactwa pochodzących ze Wspólnoty.

Artykuł  27

Produkty rolne

1. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota znosi wszystkie cła i opłaty o skutku równoważnym przy przywozie produktów rolnych pochodzących z Bośni i Hercegowiny, innych niż te objęte zakresem pozycji 0102, 0201, 0202, 1701, 1702 i 2204 nomenklatury scalonej.

W przypadku produktów objętych zakresem działów 7 i 8 nomenklatury scalonej, dla których wspólna taryfa celna przewiduje stosowanie ceł ad valorem oraz ceł specyficznych, zniesienie ma zastosowanie tylko do części należności celnej obliczanej ad valorem.

2. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota ustala wysokość stawki celnej na przywóz do Wspólnoty produktów z młodej wołowiny określonych w załączniku II i pochodzących z Bośni i Hercegowiny na poziomie 20 % cła ad valorem oraz 20 % cła specyficznego określonego we wspólnej taryfie celnej, w granicach rocznego kontyngentu taryfowego wynoszącego 1 500 ton w przeliczeniu na wagę bitą.

3. 3  Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota stosuje bezcłowy dostęp do przywozu do Wspólnoty produktów pochodzących z Bośni i Hercegowiny objętych pozycjami 1701 i 1702 Nomenklatury Scalonej w granicach rocznego kontyngentu taryfowego wynoszącego 12 000 ton (wagi netto).

Z dniem wejścia w życie Protokołu w celu uwzględnienia przystąpienia Chorwacji do Unii Europejskiej lub, w przypadku tymczasowego stosowania tego protokołu, z dniem rozpoczęcia jego tymczasowego stosowania, roczny kontyngent taryfowy określony w akapicie pierwszym wynosi 13 210 ton (masa netto).

4. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Bośnia i Hercegowina:

a) znosi cła stosowane przy przywozie niektórych produktów rolnych pochodzących ze Wspólnoty, wymienionych w załączniku III a);

b) stopniowo obniża należności celne stosowane w przywozie niektórych produktów rolnych pochodzących ze Wspólnoty, wymienionych w załączniku IIIb, IIIc i IIId zgodnie z harmonogramem wskazanym dla każdego produktu w tym załączniku;

c) znosi cła stosowane przy przywozie niektórych produktów rolnych pochodzących ze Wspólnoty, wymienionych w załączniku IIIe w ramach limitu wysokości kontyngentu celnego wskazanego dla określonych produktów.

4a. 4  W uzupełnieniu ust. 4, z dniem wejścia w życie Protokołu w celu uwzględnienia przystąpienia Chorwacji do Unii Europejskiej lub, w przypadku tymczasowego stosowania tego protokołu, z dniem rozpoczęcia jego tymczasowego stosowania, Bośnia i Hercegowina znosi cła stosowane przy przywozie niektórych produktów rolnych pochodzących z Unii, wymienionych w załączniku IIIf w ramach limitu wysokości kontyngentu taryfowego wskazanego dla określonych produktów.

5. Protokół 7 zawiera ustalenia mające zastosowanie do win i wyrobów spirytusowych wymienionych w tym protokole.

Artykuł  28

Ryby i produkty rybactwa

1. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota znosi wszystkie cła oraz obciążenia o skutku równoważnym na ryby i produkty rybactwa pochodzące z Bośni i Hercegowiny, inne niż te wymienione w załączniku IV. Produkty wymienione w załączniku IV powinny być objęte zawartymi w nim postanowieniami.

1a. 5  Z dniem wejścia w życie Protokołu w celu uwzględnienia przystąpienia Chorwacji do Unii Europejskiej lub, w przypadku tymczasowego stosowania tego Protokołu, z dniem rozpoczęcia jego tymczasowego stosowania, Unia znosi wszystkie cła i opłaty o skutku równoważnym na ryby i produkty rybactwa pochodzące z Bośni i Hercegowiny, inne niż te wymienione w załączniku IVa. Produkty wymienione w załączniku IVa są objęte zawartymi w nim postanowieniami.

2. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Bośnia i Hercegowina znosi wszystkie cła oraz obciążenia o skutku równoważnym na ryby i produkty rybactwa pochodzące ze Wspólnoty, zgodnie z postanowieniami załącznika V.

3. 6  Z dniem wejścia w życie Protokołu w celu uwzględnienia przystąpienia Chorwacji do Unii Europejskiej lub w przypadku tymczasowego stosowania tego Protokołu, z dniem rozpoczęcia jego tymczasowego stosowania, Bośnia i Hercegowina otwiera kontyngent bezcłowy na przywóz żywych karpiowatych w ramach kodu CN 0301 93 00 w granicach rocznego kontyngentu taryfowego wynoszącego 75 ton. Przywóz przekraczający limity kontyngentu podlega cłom określonym w załączniku V do USiS.

Artykuł  29

Klauzula przeglądu

Biorąc pod uwagę wielkość handlu produktami rolnymi i produktami rybactwa między Stronami, szczególną wrażliwość tych sektorów, zasady wspólnej polityki Wspólnoty w zakresie rolnictwa i rybactwa, zasady polityki rolnej i polityki rybactwa Bośni i Hercegowiny, rolę rolnictwa i rybactwa w gospodarce Bośni i Hercegowiny oraz konsekwencje wielostronnych negocjacji handlowych w ramach WTO, Wspólnota i Bośnia i Hercegowina zbadają na forum Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia, najpóźniej trzy lata po wejściu w życie niniejszego układu, produkt po produkcie, w sposób uporządkowany i na odpowiedniej zasadzie wzajemności, możliwość przyznania dalszych preferencji w celu większej liberalizacji handlu produktami rolnymi i produktami rybactwa.

Artykuł  30

Nie naruszając innych postanowień niniejszego układu, w szczególności jego art. 39, uwzględniając szczególną wrażliwość rynków produktów rolnych i produktów rybactwa, jeżeli przywóz produktów pochodzących z jednej ze Stron i objętych preferencjami przyznanym na mocy art. 25, 26, 27 i 28, powoduje poważne zakłócenia na rynkach bądź w krajowych mechanizmach regulacyjnych drugiej Strony, obie Strony niezwłocznie rozpoczynają konsultacje celem znalezienia właściwego rozwiązania. W oczekiwaniu na takie rozwiązanie zainteresowana Strona, może podjąć odpowiednie środki, jakie uzna za niezbędne.

Artykuł  31

Ochrona oznaczeń geograficznych produktów rolnych i produktów rybactwa oraz środków spożywczych innych niż wina i napoje spirytusowe

1. Bośnia i Hercegowina zapewnia ochronę wspólnotowych oznaczeń geograficznych zarejestrowanych we Wspólnocie na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 510/2006 z dnia 20 marca 2006 r. w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych ⁷ , zgodnie z warunkami niniejszego artykułu. Oznaczenia geograficzne używane w Bośni i Hercegowinie kwalifikują się do rejestracji we Wspólnocie na warunkach określonych w tym rozporządzeniu.

2. Bośnia i Hercegowina zakazuje całkowicie wykorzystywania na swoim terytorium nazw chronionych we Wspólnocie w odniesieniu do podobnych produktów nieodpowiadających specyfikacji oznaczenia geograficznego. Dotyczy to nawet sytuacji, gdy podawana jest prawdziwe pochodzenie geograficzne towaru, dane oznaczenie geograficzne jest stosowane w tłumaczeniu, nazwie towarzyszą określenia takie jak "w rodzaju", "w typie", "w stylu", "imitacja", "metoda" czy inne podobne określenia.

3. Bośnia i Hercegowina odmawia rejestracji znaku towarowego, którego używanie odpowiada sytuacji, o których mowa w ust. 2.

4. Znaki towarowe, które zostały zarejestrowane w Bośni i Hercegowinie lub uzyskane poprzez używanie i których używanie odpowiada sytuacji, o których mowa w ust. 2, przestaną być używane w ciągu 6 lat od wejścia w życie niniejszego układu. Nie dotyczy to jednak znaków towarowych zarejestrowanych w Bośni i Hercegowinie oraz znaków towarowych uzyskanych poprzez używanie, które są własnością obywateli państw trzecich, pod warunkiem że nie mają one takiego charakteru, który wprowadzałby konsumentów w błąd co do jakości, specyfikacji lub pochodzenia geograficznego towarów.

5. Każde wykorzystanie oznaczeń geograficznych chronionych zgodnie z ust. 1 jako terminów używanych zwyczajowo w języku potocznym jako potocznej nazwy takich towarów w Bośni i Hercegowinie kończy się najpóźniej z dniem 31 grudnia 2013 r.

6. Bośnia i Hercegowina zapewnia ochronę, o której mowa w ust. 1-5, z własnej inicjatywy, jak również na wniosek zainteresowanych stron.

ROZDZIAŁ  III

Wspólne przepisy

Artykuł  32

Zakres

Postanowienia niniejszego rozdziału mają zastosowanie do handlu wszystkimi produktami między Stronami, o ile nie postanowiono inaczej w tym rozdziale lub w protokole 1.

Artykuł  33

Korzystniejsze koncesje

Postanowienia niniejszego rozdziału w żaden sposób nie szkodzą jednostronnemu stosowaniu korzystniejszych środków przez żadną ze Stron.

Artykuł  34

Status quo

1. Od dnia wejścia w życie niniejszego układu nie wprowadza się żadnych nowych należności celnych przywozowych ani wywozowych, ani też opłat o skutku równoważnym, w handlu między Wspólnotą a Bośnią i Hercegowiną, natomiast te, które już się stosuje, nie zostaną podwyższone.

2. Od dnia wejścia w życie niniejszego układu nie wprowadza się żadnych nowych ograniczeń ilościowych w przywozie lub wywozie, ani środków o skutku równoważnym w handlu między Wspólnotą a Bośnią i Hercegowiną, natomiast te, które już istnieją nie staną się bardziej restrykcyjne.

3. Bez uszczerbku dla koncesji przyznanych na mocy art. 25-28, postanowienia ust. 1 i 2 niniejszego artykułu nie ograniczają w żaden sposób prowadzenia polityki rolnej i polityki rybactwa w Bośni i Hercegowinie i we Wspólnocie, ani podejmowania środków w ramach tej polityki, o ile nie wpływa to na system przywozu, przewidziany w załącznikach III-V oraz w protokole 1.

Artykuł  35

Zakaz dyskryminacji podatkowej

1. Wspólnota oraz Bośnia i Hercegowina powstrzymują się od stosowania wszelkich środków lub praktyk o wewnętrznym charakterze fiskalnym powodujących bezpośrednio lub pośrednio nierówne traktowanie produktów jednej Strony i podobnych produktów pochodzących z terytorium drugiej Strony oraz znoszą te środki lub praktyki, jeśli takie istnieją.

2. Produkty wywożone na terytorium jednej ze Stron nie mogą korzystać ze zwrotu wewnętrznych podatków pośrednich w wielkościach przekraczających podatki pośrednie nakładane na te produkty.

Artykuł  36

Cła o charakterze fiskalnym

Postanowienia dotyczące zniesienia ceł przywozowych mają zastosowanie również do ceł o charakterze fiskalnym.

Artykuł  37

Unie celne, strefy wolnego handlu, uzgodnienia transgraniczne

1. Niniejsza umowa nie stanowi przeszkody w utrzymaniu lub ustanowieniu unii celnych, stref wolnego handlu lub ustaleń dotyczących handlu przygranicznego, o ile ich skutkiem nie jest zmiana ustaleń dotyczących handlu przewidzianych w niniejszej umowie.

2. Podczas okresu przejściowego określonego w art. 18 niniejsza umowa nie ma wpływu na wprowadzenie w życie szczególnych ustaleń preferencyjnych dotyczących przepływu towarów, określonych w umowach transgranicznych zawartych wcześniej między jednym lub kilkoma państwami członkowskimi a Bośnią i Hercegowiną lub wynikających z umów dwustronnych, o których mowa w tytule III, zawartych przez Bośnię i Hercegowinę w celu wspierania handlu regionalnego.

3. Strony prowadzą w Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia konsultacje dotyczące umów opisanych w ust. 1 i 2 niniejszego artykułu i, w zależności od przypadku, dotyczące wszystkich istotnych problemów związanych z ich polityką handlową wobec państw trzecich. W szczególności w przypadku przystąpienia jednego z państw trzecich do Unii konsultacje takie prowadzone są z uwzględnieniem wspólnych interesów Wspólnoty i Bośni i Hercegowiny, określonych w niniejszej umowie.

Artykuł  38

Dumping i dotacje

1. Żadne z postanowień niniejszego układu nie uniemożliwia żadnej ze Stron podjęcia działań służących ochronie handlu zgodnie z ust. 2 niniejszego artykułu i art. 39.

2. Jeśli jedna ze Stron stwierdzi istnienie praktyk dumpingowych i/lub dotacji wyrównawczych w handlu z drugą Stroną, może ona podjąć właściwe kroki przeciw tym praktykom zgodnie z Porozumieniem WTO w sprawie wykonania art. VI układu GATT z 1994 r. i Porozumieniem WTO w sprawie subsydiów i środków wyrównawczych oraz swoim własnym odpowiednim ustawodawstwem wewnętrznym.

Artykuł  39

Ogólna klauzula ochronna

1. Strony stosują we wzajemnych stosunkach postanowienia art. XIX układu GATT z 1994 r. i Porozumienia WTO w sprawie środków ochronnych.

2. Bez uszczerbku dla przepisów ust. 1 niniejszego artykułu, jeśli przywóz produktu jednej Strony na terytorium drugiej Strony odbywa się w zwiększonych ilościach i na takich warunkach, które powodują lub mogą powodować:

a) poważną szkodę dla krajowego sektora produktów podobnych lub bezpośrednio konkurujących na terytorium Strony dokonującej przywozu, lub

b) poważne zakłócenia w jakimkolwiek sektorze gospodarki bądź trudności mogące spowodować poważne pogorszenie sytuacji gospodarczej w regionie Strony dokonującej przywozu,

Strona dokonująca przywozu może podjąć stosowne dwustronne środki ochronne na warunkach określonych w niniejszym artykule i zgodnie z procedurami w nim ustanowionymi.

3. Dwustronne środki ochronne skierowane wobec przywozu dokonywanego z terytorium drugiej Strony nie przekraczają poziomu niezbędnego do usunięcia zaistniałych trudności, jak określono w ust. 2, które pojawiły się w wyniku stosowania niniejszego układu. Przyjęte środki ochronne powinny obejmować wstrzymanie wzrostu lub obniżki zakresu preferencji określonych w niniejszym układzie dla danych produktów do maksymalnej wysokości odpowiadającej podstawowej stawce celnej określonej w art. 18 ust. 4 lit. a) i b) oraz ust. 6 dla tego samego produktu. Środki takie zawierają elementy wyraźnie przewidujące stopniowe wycofywanie zastosowanych środków najpóźniej do końca wyznaczonego terminu i nie będą one stosowane przez okres dłuższy niż dwa lata.

W wyjątkowych okolicznościach okres ten może zostać przedłużony maksymalnie o kolejne dwa lata. Nie stosuje się żadnych dwustronnych środków ochronnych przy przywozie produktu, co do którego wcześniej zastosowano taki środek, przez okres co najmniej czterech lat, licząc od dnia zaprzestania stosowania środka.

4. W przypadkach określonych w niniejszym artykule przed podjęciem środków w nim przewidzianych lub w przypadkach, do których zastosowanie ma ust. 5 lit. b) niniejszego artykułu, Wspólnota z jednej strony lub Bośnia i Hercegowina, z drugiej strony, w zależności od przypadku jak najszybciej dostarcza Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia wszelkich istotnych informacji wymaganych w celu dokładnego zbadania sytuacji i znalezienia rozwiązania możliwego do przyjęcia przez obie Strony.

5. W celu realizacji postanowień ustępów 1-4 stosuje się następujące postanowienia:

a) Problemy wynikające z sytuacji określonej w niniejszym artykule kieruje się niezwłocznie do zbadania przez Radę Stabilizacji i Stowarzyszenia, która może podjąć każdą właściwą decyzję, aby usunąć takie problemy.

Jeśli Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia lub Strona dokonująca wywozu nie podjęła decyzji, która usunęłaby problemy, lub jeśli nie zostało znalezione żadne inne zadowalające rozwiązanie w terminie 30 dni od przedłożenia danej sprawy Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia, Strona dokonująca przywozu może podjąć środki właściwe do rozwiązania problemu zgodnie z niniejszym artykułem. Przy wyborze środków ochronnych pierwszeństwo należy przyznać tym z nich, które w najmniejszym stopniu zakłócają funkcjonowanie reguł określonych w niniejszej umowie. Środki ochronne zastosowane zgodnie z art. XIX układu GATT z 1994 r. oraz Porozumieniem WTO w sprawie środków ochronnych zachowują poziom/zakres preferencji przyznany zgodnie z niniejszą umową.

b) Jeśli wyjątkowe i poważne okoliczności wymagające podjęcia natychmiastowych działań uniemożliwiają, w zależności od przypadku, wcześniejsze poinformowanie lub zbadanie, zainteresowana Strona może, w sytuacjach wyszczególnionych w niniejszym artykule, zastosować środki tymczasowe niezbędne do zaradzenia danej sytuacji, o czym zawiadamia niezwłocznie drugą Stronę.

Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia jest niezwłocznie powiadamiana o środkach ochronnych, które są przedmiotem okresowych konsultacji w ramach tego organu, zwłaszcza w celu ustalenia harmonogramu ich znoszenia, gdy tylko okoliczności na to pozwolą.

6. Jeśli Wspólnota lub Bośnia i Hercegowina uzależnia przywóz produktów, mogących powodować problemy określone w niniejszym artykule, od realizacji procedury administracyjnej, mającej zapewnić szybkie uzyskanie informacji dotyczących tendencji panujących w obrocie handlowym, zawiadamia o tym drugą Stronę.

Artykuł  40

Klauzula o niedoborach

1. Jeśli przestrzeganie postanowień niniejszego tytułu prowadzi do:

a) poważnych niedoborów lub zagrożenia niedoborem środków spożywczych albo innych produktów niezbędnych dla Strony dokonującej wywozu lub

b) powrotnego wywozu produktu do państwa trzeciego, w odniesieniu do którego Strona dokonująca wywozu utrzymuje wywozowe ograniczenia ilościowe, cła wywozowe albo środki lub opłaty o skutku równoważnym i jeśli sytuacje określone powyżej powodują lub mogą powodować poważne trudności dla Strony dokonującej wywozu,

Strona ta może podjąć stosowne środki na warunkach określonych w niniejszym artykule i zgodnie z procedurami w nim ustanowionymi.

2. Przy wyborze środków pierwszeństwo należy przyznać tym, które w jak najmniejszym stopniu zakłócają funkcjonowanie reguł ustanowionych w niniejszym układzie. Środków takich nie stosuje się w sposób, który stanowiłby metodę arbitralnej lub nieuzasadnionej dyskryminacji w porównaniu z innymi przypadkami w których występują te same warunki, bądź ukrytego ograniczania wymiany handlowej oraz zaprzestaje się ich stosowania, gdy panujące warunki przestają uzasadniać ich utrzymywanie.

3. Przed podjęciem środków przewidzianych w ust. 1 lub też jak najwcześniej, w przypadkach, do których zastosowanie ma ust. 4, Wspólnota lub Bośnia i Hercegowina, w zależności od przypadku, dostarczają Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia wszelkich istotnych informacji w celu znalezienia rozwiązania możliwego do zaakceptowania przez Strony. Strony mogą w ramach Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia uzgadniać wszelkie środki niezbędne do usunięcia trudności. Jeśli porozumienia nie osiągnięto w ciągu 30 dni od przedłożenia sprawy Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia, Strona dokonująca wywozu może zastosować środki na mocy niniejszego artykułu w odniesieniu do wywozu danego produktu.

4. Jeśli wyjątkowe i poważne okoliczności wymagające podjęcia natychmiastowych działań uniemożliwiają, w zależności od przypadku, wcześniejsze poinformowanie lub zbadanie, odpowiednio Wspólnota lub Bośnia i Hercegowina może, w sytuacjach wyszczególnionych w niniejszym artykule, zastosować środki tymczasowe niezbędne do zaradzenia danej sytuacji, o czym zawiadamia niezwłocznie drugą Stronę.

5. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia jest niezwłocznie powiadamiana o wszelkich środkach stosowanych zgodnie z niniejszym artykułem, które są przedmiotem okresowych konsultacji w ramach tego organu, zwłaszcza w celu ustalenia harmonogramu ich znoszenia, gdy tylko okoliczności na to pozwolą.

Artykuł  41

Monopole państwowe

Bośnia i Hercegowina przekształci monopole państwowe tak aby zagwarantować, że po wejściu w życie niniejszego układu nie będzie dyskryminacji w zakresie warunków nabywania i zbywania towarów w stosunku do obywateli państw członkowskich w porównaniu z obywatelami Bośni i Hercegowiny.

Artykuł  42

Reguły pochodzenia

O ile w niniejszym układzie nie postanowiono inaczej, protokół 2 ustanawia reguły pochodzenia do celów stosowania postanowień niniejszego układu.

Artykuł  43

Dopuszczalne ograniczenia

Niniejszy układ nie wyklucza stosowania zakazów lub ograniczeń przywozowych, wywozowych lub tranzytowych, uzasadnionych względami moralności publicznej, porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego; ochrony zdrowia i życia ludzi, zwierząt lub roślin; ochrony skarbów dziedzictwa narodowego o wartości artystycznej, historycznej lub archeologicznej, ochrony praw własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej lub regulacjami dotyczącymi złota i srebra. Jednakże takie zakazy lub ograniczenia nie mogą stanowić środka arbitralnej dyskryminacji ani ukrytego ograniczenia w wymianie handlowej między Stronami.

Artykuł  44

Brak współpracy administracyjnej

1. Strony uzgadniają, że współpraca administracyjna jest niezbędna do wdrażania i kontroli preferencyjnego traktowania przyznanego w niniejszym tytule i podkreślają zdecydowaną wolę zwalczania nieprawidłowości i oszustw w dziedzinie ceł dziedzinach powiązanych z cłami.

2. W przypadku gdy Strona stwierdziła na podstawie obiektywnych informacji brak współpracy administracyjnej i/ lub nieprawidłowości lub oszustwa, o których mowa w niniejszym tytule, Strona ta może tymczasowo zawiesić czasowo zastosowane traktowanie preferencyjne dla danego produktu lub produktów zgodnie z niniejszym artykułem.

3. Do celów niniejszego artykułu brak współpracy administracyjnej oznacza m.in.:

a) powtarzające się przypadki niedopełnienia obowiązku weryfikacji statusu pochodzenia danego produktu lub produktów;

b) powtarzające się przypadki odmowy lub nieuzasadnionego opóźnienia w przeprowadzaniu późniejszych weryfikacji dowodów pochodzenia i/lub przekazywaniu ich wyników;

c) powtarzające się przypadki odmowy lub nieuzasadnionego opóźnienia w wydawaniu zezwolenia na przeprowadzenie w ramach współpracy administracyjnej misji służących weryfikacji autentyczności dokumentów lub prawidłowości informacji mających znaczenie dla przyznania danego traktowania preferencyjnego.

Do celów niniejszego artykułu ustalenie istnienia nieprawidłowości lub oszustw może mieć miejsce między innymi w przypadku gdy, bez zadowalającego wyjaśnienia, doszło do gwałtownego wzrostu ilości przywożonych towarów, przekraczającego zwykłe możliwości produkcyjne i wywozowe drugiej Strony, jeżeli można to powiązać z posiadanymi obiektywnymi informacjami na temat nieprawidłowości lub nadużyć.

4. Warunki tymczasowego zawieszenia są następujące:

a) jeżeli Strona stwierdziła na podstawie obiektywnych informacji brak współpracy administracyjnej i/lub występowanie nieprawidłowości lub oszustw, wówczas bezzwłocznie powiadamia o tym Radę Stabilizacji i Stowarzyszenia, przekazując jednocześnie obiektywne informacje, oraz rozpoczyna konsultacje w ramach Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia w oparciu o wszelkie stosowne informacje i obiektywne wnioski, celem znalezienia rozwiązania odpowiadającego obu Stronom;

b) w przypadku gdy Strony rozpoczęły konsultacje w ramach Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia i nie osiągnęły zadowalającego rozwiązania w ciągu trzech miesięcy od powiadomienia, wówczas zainteresowana Strona może tymczasowo zawiesić odpowiednie traktowanie preferencyjne danego produktu lub produktów. O tymczasowym zawieszeniu bezzwłocznie zawiadamia się Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia;

c) tymczasowe zawieszenie przewidziane w niniejszym artykule ogranicza się do minimum niezbędnego do ochrony interesów finansowych danej Strony. Środki te mogą obowiązywać przez okres do sześciu miesięcy, który może zostać przedłużony. O przypadkach tymczasowego zawieszenia bezzwłocznie po wprowadzeniu zawiadamia się Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia. Stanowią one przedmiot okresowych konsultacji w Komitecie Stabilizacji i Stowarzyszenia, zwłaszcza w celu ich zniesienia, gdy tylko okoliczności na to pozwolą.

5. Równocześnie z powiadomieniem Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia, zgodnie z ust. 4 lit. a) niniejszego artykułu, dana Strona powinna opublikować zawiadomienie dla importerów w swoim dzienniku urzędowym. W zawiadomieniu dla importerów powinna być zawarta informacja, że w odniesieniu do danego produktu stwierdzono, na podstawie obiektywnych informacji, brak współpracy administracyjnej i/lub istnienie nieprawidłowości lub oszustw.

Artykuł  45

Odpowiedzialność finansowa

W przypadku popełnienia przez właściwe organy błędu we właściwym zarządzaniu systemem preferencyjnym dotyczącym wywozu, a zwłaszcza w stosowaniu postanowień protokołu 2, który to błąd wywiera skutki w zakresie ceł przywozowych, Strona, której dotyczą takie skutki, może zwrócić się do Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia o zbadanie możliwości podjęcia wszelkich możliwych środków celem zaradzenia tej sytuacji.

Artykuł  46

Stosowanie niniejszego układu pozostaje bez uszczerbku dla stosowania postanowień prawa wspólnotowego wobec Wysp Kanaryjskich.

TYTUŁ  V

PRZEPŁYW PRACOWNIKÓW, SWOBODA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI, ŚWIADCZENIE USŁUG, PRZEPŁYW KAPITAŁU

ROZDZIAŁ  I

Przepływ pracowników

Artykuł  47

1. Z zastrzeżeniem warunków i zasad mających zastosowanie w poszczególnych państwach członkowskich:

a) pracownicy, którzy są obywatelami Bośni i Hercegowiny i którzy są legalnie zatrudnieni na terytorium państwa członkowskiego, są wolni od wszelkiej dyskryminacji ze względu na obywatelstwo w zakresie warunków pracy, wynagrodzenia lub zwolnienia w porównaniu z obywatelami tego państwa członkowskiego;

b) legalnie przebywający w danym państwie członkowskim współmałżonek i dzieci pracownika legalnie zatrudnionego na terytorium państwa członkowskiego, z wyjątkiem pracowników sezonowych lub pracowników objętych dwustronnymi umowami w rozumieniu art. 48, o ile w tych umowach nie przewidziano inaczej, mają dostęp do rynku pracy w tym państwie członkowskim w okresie, w którym ten pracownik ma zezwolenie na pracę.

2. Z zastrzeżeniem warunków i zasad mających zastosowanie w Bośni i Hercegowinie, kraj ten traktuje pracowników, którzy są obywatelami państwa członkowskiego legalnie zatrudnionymi na jego terytorium, jak również ich współmałżonków i dzieci legalnie przebywających na terytorium Bośni i Hercegowiny, w sposób określony w ust. 1.

Artykuł  48

1. Uwzględniając sytuację na rynku pracy w państwach członkowskich, z zastrzeżeniem ich ustawodawstwa i przestrzegania zasad obowiązujących w państwach członkowskich w dziedzinie mobilności pracowników:

a) należy utrzymać i w miarę możliwości zwiększyć istniejące ułatwienia w dostępie do zatrudnienia pracowników z Bośni i Hercegowiny, przyznane przez państwa członkowskie na mocy umów dwustronnych;

b) pozostałe państwa członkowskie rozważą możliwość zawarcia podobnych umów.

2. Po upływie trzech lat Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia zbada możliwość wprowadzenia dalszych udogodnień, w tym ułatwień w dostępie do kształcenia zawodowego, zgodnie z przepisami obowiązującymi w państwach członkowskich i uwzględniając sytuację na rynku pracy w państwach członkowskich i we Wspólnocie.

Artykuł  49

1. Strony określają przepisy konieczne do koordynowania systemów zabezpieczenia społecznego dla pracowników mających obywatelstwo Bośni i Hercegowiny, legalnie zatrudnionych na terytorium państwa członkowskiego oraz dla członków ich rodzin legalnie przebywających na jego terytorium. W tym celu Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia podejmuje decyzję - która nie powinna wpłynąć na jakiekolwiek prawa lub zobowiązania wynikające z umów dwustronnych, jeżeli te ostatnie zapewniają korzystniejsze traktowanie - wprowadzającą następujące zasady:

a) wszystkie okresy ubezpieczenia, zatrudnienia lub pobytu uzyskane przez takich pracowników w różnych państwach członkowskich są sumowane na potrzeby obliczenia świadczeń emerytalno-rentowych z tytułu podeszłego wieku, niezdolności do pracy i śmierci oraz na potrzeby uzyskania opieki medycznej dla tych pracowników oraz członków ich rodzin;

b) wszelkie świadczenia emerytalno-rentowe z tytułu podeszłego wieku, śmierci, wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, a także wynikającej z nich niezdolności do pracy, z wyłączeniem świadczeń nieskładkowych, mogą być swobodnie przenoszone według stawki określonej na mocy prawa państwa członkowskiego lub państw członkowskich zobowiązanych do wypłaty świadczenia;

c) pracownicy, o których mowa, będą otrzymywać dodatki rodzinne dla członków swoich rodzin określonych powyżej.

2. Bośnia i Hercegowina przyznaje pracownikom, którzy są obywatelami państwa członkowskiego legalnie zatrudnionymi na jej terytorium, jak również ich współmałżonkom i dzieciom legalnie przebywającym na terytorium Bośni i Hercegowiny, traktowanie podobne do tego, jakie określono lit. b) i c) w ust. 1.

ROZDZIAŁ  II

Swoboda przedsiębiorczości

Artykuł  50

Definicje

Do celów niniejszego układu:

a) "przedsiębiorstwo wspólnotowe" lub "przedsiębiorstwo z Bośni i Hercegowiny" oznacza odpowiednio: przedsiębiorstwo utworzone zgodnie z prawem danego państwa członkowskiego lub Bośni i Hercegowiny, posiadające siedzibę, zarząd lub główne miejsce prowadzenia działalności na terytorium Wspólnoty albo Bośni i Hercegowiny. Jednakże jeśli przedsiębiorstwo utworzone zgodnie z ustawodawstwem państwa członkowskiego lub Bośni i Hercegowiny ma jedynie siedzibę odpowiednio na terytorium Wspólnoty lub Bośni i Hercegowiny, jest ono uważane za przedsiębiorstwo wspólnotowe albo przedsiębiorstwo z Bośni i Hercegowiny, jeśli jego działalność ma rzeczywisty i ciągły związek z gospodarką odpowiednio jednego z państw członkowskich lub Bośni i Hercegowiny.

b) "spółka zależna" danego przedsiębiorstwa oznacza spółkę faktycznie kontrolowane przez inną spółkę;

c) "oddział" danego przedsiębiorstwa oznacza zakład nieposiadający osobowości prawnej i noszący cechy trwałości, na przykład będący przedłużeniem działalności podmiotu macierzystego, posiadający zarząd i wyposażony odpowiednio do prowadzenia negocjacji handlowych z osobami trzecimi, tak że osoby te, wiedząc że w razie konieczności powstanie związek prawny z podmiotem macierzystym, którego główna siedziba znajduje się za granicą, nie są zobowiązane negocjować bezpośrednio z takim podmiotem macierzystym, lecz mogą dokonywać transakcji handlowych w miejscu prowadzenia działalności stanowiącej przedłużenie działalności podmiotu macierzystego;

d) "swoboda przedsiębiorczości" oznacza:

i) w odniesieniu do obywateli, prawo do podejmowania działalności gospodarczej na własny rachunek oraz do tworzenia przedsiębiorstw, zwłaszcza przedsiębiorstw, nad którymi sprawują faktyczną kontrolę. Działalność obywateli pracujących na własny rachunek oraz przedsiębiorstw założonych przez obywateli nie może rozciągać się na poszukiwanie lub podejmowanie zatrudnienia na rynku pracy ani nie dają prawa dostępu do rynku pracy innej Strony. Postanowienia niniejszego rozdziału nie mają zastosowania w odniesieniu do osób, które nie pracują wyłącznie na własny rachunek;

ii) w odniesieniu do przedsiębiorstw wspólnotowych i przedsiębiorstw z Bośni i Hercegowiny, prawo podejmowania działalności gospodarczej poprzez tworzenie spółek zależnych i oddziałów odpowiednio w Bośni i Hercegowinie lub we Wspólnocie;

e) "prowadzenie działalności" oznacza prowadzenie działalności gospodarczej;

f) "działalność gospodarcza" obejmuje zasadniczo działalność o charakterze przemysłowym, handlowym i zawodowym oraz wykonywanie wolnych zawodów;

g) "obywatel Wspólnoty" i "obywatel Bośni i Hercegowiny" oznacza odpowiednio osobę fizyczną, która jest obywatelem państwa członkowskiego lub Bośni i Hercegowiny;

W odniesieniu do międzynarodowego transportu morskiego, w tym transportu intermodalnego obejmującego odcinki morskie, z postanowień niniejszego rozdziału oraz rozdziału III korzystają także obywatele Wspólnoty lub Bośni i Hercegowiny, mieszkający poza Wspólnotą lub Bośnią i Hercegowiną, oraz przedsiębiorstwa żeglugowe mające siedzibę poza Wspólnotą lub Bośnią i Hercegowiną i kontrolowane przez obywateli Wspólnoty lub Bośni i Hercegowiny, jeśli ich statki są zarejestrowane w tym państwie członkowskim lub w Bośni i Hercegowinie zgodnie z odpowiednim ustawodawstwem tych krajów.

h) "usługi finansowe" oznaczają działalność opisaną w załączniku VI. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może rozszerzyć lub zmienić zakres tego załącznika.

Artykuł  51

1. Bośnia i Hercegowina ułatwia wspólnotowym przedsiębiorstwom i obywatelom rozpoczęcie prowadzenia działalności na swoim terytorium. W tym celu, z chwilą wejścia w życie niniejszego układu, Bośnia i Hercegowina przyznaje:

a) w odniesieniu do tworzenia przedsiębiorstw wspólnotowych na terytorium Bośni i Hercegowiny - traktowanie nie mniej korzystne niż traktowanie przyznawane przedsiębiorstwom z Bośni i Hercegowiny lub przedsiębiorstwom państw trzecich, w zależności od tego, które jest korzystniejsze oraz

b) w odniesieniu do działalności oddziałów i spółek zależnych przedsiębiorstw wspólnotowych utworzonych w Bośni i Hercegowinie - traktowanie nie mniej korzystne niż traktowanie przyznawane przedsiębiorstwom i oddziałom z Bośni i Hercegowiny lub spółkom zależnym i oddziałom przedsiębiorstw państw trzecich, w zależności od tego, które jest korzystniejsze.

2. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota i jej państwa członkowskie przyznają:

a) w odniesieniu do tworzenia przedsiębiorstw z Bośni i Hercegowiny - traktowanie nie mniej korzystne niż traktowanie przyznawane przez państwa członkowskie własnym przedsiębiorstwom lub przedsiębiorstwom państw trzecich, w zależności od tego, które jest korzystniejsze;

b) w odniesieniu do działalności spółek zależnych i oddziałów przedsiębiorstw Bośni i Hercegowiny utworzonych na terytorium Bośni i Hercegowiny - traktowanie nie mniej korzystne niż traktowanie przyznawane przez państwa członkowskie własnym przedsiębiorstwom i oddziałom lub spółkom zależnym i oddziałom przedsiębiorstw państw trzecich, utworzonym na ich terytorium, w zależności od tego, które jest korzystniejsze.

3. Strony nie przyjmują żadnych nowych regulacji ani środków, które powodują dyskryminację w zakresie zakładania na ich terytorium przedsiębiorstw drugiej Strony lub w zakresie prowadzenia działalności przez już utworzone przedsiębiorstwa w porównaniu z rodzimymi przedsiębiorstwami.

4. Cztery lata po wejściu w życie niniejszego układu Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia określi szczegółowe zasady rozszerzenia zakresu stosowania powyższych postanowień, tak aby obejmowały one podejmowanie działalności gospodarczej przez obywateli Wspólnoty i obywateli Bośni i Hercegowiny na zasadzie samozatrudnienia.

5. Niezależnie od postanowień zawartych w niniejszym artykule:

a) z chwilą wejścia w życie niniejszego układu spółki zależne i oddziały przedsiębiorstw wspólnotowych mają prawo do korzystania z nieruchomości w Bośni i Hercegowinie i ich wynajmowania;

b) z chwilą wejścia w życie niniejszego układu spółki zależne i oddziały przedsiębiorstw wspólnotowych zyskują takie same prawa do nabywania nieruchomości i korzystania z praw własności do nich jak przedsiębiorstwa Bośni i Hercegowiny oraz w odniesieniu do dóbr publicznych/dóbr służących interesom ogółu, takie same prawa jakie przysługują przedsiębiorstwom Bośni i Hercegowiny, jeśli prawa te są niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej, dla której zostały utworzone. Postanowienia niniejszej litery pozostają bez uszczerbku dla postanowień art. 63.

c) Cztery lata po wejściu w życie niniejszego układu Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia zbada możliwość rozszerzenia zakresu praw, o których mowa w akapicie b) na oddziały przedsiębiorstw wspólnotowych.

Artykuł  52

1. Z zastrzeżeniem postanowień art. 51 i z wyjątkiem usług finansowych, o których mowa w załączniku VI, każda Strona może regulować zasady rozpoczynania i prowadzenia działalności przez przedsiębiorstwa i obywateli na swoim terytorium pod warunkiem, że uregulowania te nie stanowią dyskryminacji wobec przedsiębiorstw i obywateli drugiej Strony w porównaniu z własnymi przedsiębiorstwami i obywatelami.

2. W zakresie usług finansowych, nie naruszając innych postanowień niniejszego układu, Strony mogą podejmować środki o charakterze ostrożnościowym, w tym dla ochrony inwestorów, deponentów, ubezpieczających lub osób wobec których na dostawcach usług finansowych ciążą zobowiązania powiernicze, w celu zapewnienia integralności i stabilności systemu finansowego. Środki takie nie będą stosowane w celu uchylenia się przez Stronę od realizacji obowiązków wynikających z niniejszego układu.

3. Żadne z postanowień niniejszego układu nie może być interpretowane jako nakładające na Stronę obowiązek ujawnienia informacji odnoszących się do interesów i rachunków indywidualnych klientów, ani jakiejkolwiek informacji poufnej lub informacji zastrzeżonej będącej w posiadaniu instytucji publicznych.

Artykuł  53

1. Bez uszczerbku dla odmiennych przepisów zawartych w wielostronnym porozumieniu w sprawie utworzenia Europejskiej Wspólnej Przestrzeni Lotniczej ⁸  (zwanej dalej ECAA), postanowienia niniejszego rozdziału nie mają zastosowania w odniesieniu do usług transportu lotniczego, usług żeglugi śródlądowej oraz usług kabotażu morskiego.

2. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może wydać zalecenia dotyczące poprawy warunków rozpoczynania i prowadzenia działalności w obszarach, o których mowa w ust. 1.

Artykuł  54

1. Postanowienia art. 51 i 52 nie stanowią przeszkody dla stosowania przez Stronę szczególnych zasad dotyczących tworzenia oddziałów przedsiębiorstw drugiej Strony, niezarejestrowanych na terytorium pierwszej Strony, i prowadzenia przez nie działalności na jej terytorium, które to zasady są uzasadnione prawnymi lub technicznymi różnicami pomiędzy tymi oddziałami w porównaniu z oddziałami przedsiębiorstw zarejestrowanych na jej terytorium lub, w odniesieniu do usług finansowych, ze względów ostrożnościowych.

2. Różnica w traktowaniu nie wykracza poza to, co jest ściśle konieczne w związku z istnieniem wspomnianych różnic prawnych lub technicznych albo, w odniesieniu do usług finansowych, ze względów ostrożnościowych.

Artykuł  55

W celu ułatwienia obywatelom Wspólnoty i obywatelom Bośni i Hercegowiny podejmowania i prowadzenia regulowanej działalności zawodowej na terytorium odpowiednio Bośni i Hercegowiny i Wspólnoty, Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia zbada, jakie kroki należy podjąć w celu wzajemnego uznawania kwalifikacji. Rada może podjąć w tym celu wszystkie konieczne środki.

Artykuł  56

1. Przedsiębiorstwo wspólnotowe założone na terytorium Bośni i Hercegowiny lub przedsiębiorstwo z Bośni i Hercegowiny założone na terytorium Wspólnoty, jest uprawnione do zatrudniania w swoich spółkach zależnych lub oddziałach, zgodnie z ustawodawstwem obowiązującym w kraju przyjmującym, odpowiednio na terytorium Bośni i Hercegowiny lub Wspólnoty, pracowników, którzy są odpowiednio obywatelami państw członkowskich lub obywatelami Bośni i Hercegowiny, pod warunkiem że pracownicy ci należą do kluczowego personelu, określonego w ust. 2 niniejszego artykułu, oraz że zostaną zatrudnieni wyłącznie przez te przedsiębiorstwa, spółki zależne lub oddziały. Zezwolenia na pobyt i na pracę dla takich pracowników są wydawane wyłącznie na okres zatrudnienia.

2. Kluczowy personel wyżej wymienionych przedsiębiorstw, zwanych dalej "organizacjami", składa się z "osób delegowanych w ramach przedsiębiorstwa", określonych w lit. c) niniejszego artykułu i należących do niżej wymienionych kategorii, pod warunkiem że organizacja posiada osobowość prawną, a te osoby zostały zatrudnione przez nią lub były w niej wspólnikami (innymi niż udziałowcy albo akcjonariusze większościowi) przez okres co najmniej jednego roku, bezpośrednio poprzedzającego takie przeniesienie:

a) osoby pracujące w organizacji na wysokich stanowiskach, których głównym zadanie jest zarządzanie przedsiębiorstwem, pracujące pod ogólnym nadzorem lub kierunkiem zarządu lub udziałowców przedsiębiorstwa albo równoważnych organów, włączając w to:

(i) kierowanie tworzeniem wydziału lub działu przedsiębiorstwa;

(ii) nadzór i kontrolę pracy innych pracowników odpowiedzialnych za nadzór i zarządzanie oraz specjalistów;

(iii) bezpośrednie zatrudnianie lub zwalnianie pracowników lub zalecanie zatrudniania, zwalniania lub podejmowanie innych działań odnośnie do spraw kadrowych;

b) osoby pracujące w organizacji, posiadające szczególną wiedzę kluczową dla funkcjonowania przedsiębiorstwa, aparatury badawczej, technologii lub zarządzania. Przy ocenie takiej wiedzy można uwzględnić, poza wiedzą właściwą dla danego przedsiębiorstwa, wysoki poziom kwalifikacji w zakresie danego rodzaju pracy lub branży wymagających specyficznej wiedzy technicznej, w tym wykonywanie zawodu regulowanego;

c) "osoba delegowana w ramach przedsiębiorstwa" oznacza osobę fizyczną pracującą dla organizacji na terytorium jednej ze Stron i czasowo przeniesioną w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej na terytorium innej Strony; główne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej organizacji dokonującej przeniesienia musi znajdować się na terytorium jednej ze Stron, a pracownik musi być przeniesiony do oddziału lub spółki zależnej tej organizacji, wykonującej faktycznie działalność gospodarczą na terytorium drugiej Strony.

3. Zezwala się na wjazd i czasowy pobyt na terytorium Wspólnoty lub Bośni i Hercegowiny obywateli odpowiednio Bośni i Hercegowiny i Wspólnoty, jeśli ci przedstawiciele przedsiębiorstw są osobami pracującymi w danym przedsiębiorstwie na wysokim stanowisku, zgodnie z ust. 2 lit. a) oraz są odpowiedzialni za utworzenie wspólnotowej spółki zależnej lub oddziału przedsiębiorstwa albo spółki zależnej z Bośni i Hercegowiny lub oddziału przedsiębiorstwa wspólnotowego, odpowiednio w państwie członkowskim lub w Bośni i Hercegowinie, jeśli:

a) przedstawiciele ci nie są zaangażowani w bezpośrednią sprzedaż lub świadczenie usług oraz nie otrzymują wynagrodzenia ze źródła zlokalizowanego na przyjmującym terytorium prowadzenia działalności, oraz

b) przedsiębiorstwo ma główne miejsce prowadzenia działalności odpowiednio poza Wspólnotą lub Bośnią i Hercegowiną oraz nie ma innych przedstawicieli, oddziałów lub spółek zależnych odpowiednio w tym państwie członkowskim lub Bośni i Hercegowinie.

ROZDZIAŁ  III

Świadczenie usług

Artykuł  57

1. Wspólnota i Bośnia i Hercegowina zobowiązują się zgodnie z postanowieniami niniejszego rozdziału do podejmowania niezbędnych kroków w celu stopniowego zezwalania na świadczenie usług przez przedsiębiorstwa lub obywateli Wspólnoty lub Bośni i Hercegowiny, których siedziba znajduje się na terytorium Strony innej, niż Strona na terytorium której ma swoją siedzibę usługobiorca.

2. Wraz z liberalizacją, o której mowa w ust. 1, Strony zezwalają na czasowy przepływ osób fizycznych świadczących usługi lub zatrudnionych przez usługodawcę jako personel kluczowy w rozumieniu art. 56 ust. 2, w tym osoby fizyczne będące przedstawicielami przedsiębiorstwa lub obywatela Wspólnoty lub Bośni i Hercegowiny i pragnące czasowo przebywać na danym terytorium w celu prowadzenia negocjacji dotyczących sprzedaży usług lub zawarcia umów na sprzedaż usług dla tego usługodawcy, jeśli wymienieni przedstawiciele nie będą zaangażowani w bezpośrednią sprzedaż lub świadczenie usług dla ludności.

3. Po upływie czterech lat od wejścia w życie niniejszego układu Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia podejmie środki konieczne do stopniowego wdrażania postanowień ust. 1. Uwzględniony zostanie postęp, jaki Strony osiągnęły w dostosowywaniu ustawodawstwa.

Artykuł  58

1. Strony nie podejmują żadnych środków ani działań powodujących, że warunki świadczenia usług przez obywateli lub przedsiębiorstwa Wspólnoty lub Bośni i Hercegowiny, których miejsce zamieszkania lub siedziba mieści się na terytorium innej Strony niż Strona osoby, dla której usługi te są przeznaczone, są znacznie bardziej restrykcyjne w porównaniu z sytuacją panującą w przeddzień wejścia w życie niniejszego układu.

2. Jeżeli jedna Strona uważa, że środki wprowadzone przez drugą Stronę od chwili wejścia w życie niniejszego układu znacząco ograniczyły możliwość świadczenia usług w porównaniu z sytuacją panującą w przeddzień wejścia w życie niniejszego układu, Strona stwierdzająca ten fakt może zwrócić się do drugiej Strony o przeprowadzenie konsultacji.

Artykuł  59

Jeśli chodzi o świadczenie usług transportowych pomiędzy Wspólnotą a Bośnią i Hercegowiną, zastosowanie mają następujące postanowienia:

1. W odniesieniu do transportu lądowego protokół 3 określa zasady mające zastosowanie do stosunków pomiędzy Stronami w celu zagwarantowania, w szczególności, nieograniczonego tranzytu drogowego przez Bośnię i Hercegowinę oraz całą Wspólnotę, a także skutecznego stosowania zasady niedyskryminacji i stopniowej harmonizacji ustawodawstwa Bośni i Hercegowiny w zakresie transportu z prawodawstwem wspólnotowym.

2. W odniesieniu do międzynarodowego transportu morskiego Strony zobowiązują się stosować skutecznie zasadę nieograniczonego dostępu do międzynarodowych rynków morskich i handlu, na zasadach handlowych oraz respektować zobowiązania międzynarodowe i europejskie w dziedzinie ochrony, bezpieczeństwa i norm ochrony środowiska.

Strony potwierdzają swoje zaangażowanie na rzecz zapewnienia warunków swobodnej konkurencji jako istotnej cechy międzynarodowego transportu morskiego.

3. W zastosowaniu zasad określonych w ust. 2 Strony:

a) nie wprowadzają w przyszłych umowach dwustronnych z państwami trzecimi klauzul o podziale ładunku;

b) znoszą, z dniem wejścia w życie niniejszego układu wszelkie środki jednostronne oraz przeszkody administracyjne, techniczne i inne, które mogłyby wywierać skutek ograniczający lub dyskryminacyjny w zakresie swobodnego świadczenia usług w międzynarodowym transporcie morskim.

c) każda ze Stron przyznaje statkom będącym własnością obywateli lub przedsiębiorstw drugiej Strony między innymi traktowanie nie mniej korzystne, niż traktowanie przyznawane własnym statkom w zakresie dostępu do portów otwartych dla handlu międzynarodowego, możliwości korzystania z infrastruktury i pomocniczych służb morskich w tych portach, jak również w zakresie należności i opłat, ułatwień celnych oraz wyznaczania miejsc cumowania, a także infrastruktury przeznaczonej do załadunku i wyładunku.

4. W celu zapewnienia skoordynowanego rozwoju i stopniowej liberalizacji transportu między Stronami, dostosowanych do ich wzajemnych potrzeb handlowych, warunki wzajemnego dostępu do rynku transportu lotniczego zostaną określone w ECAA.

5. Do chwili zawarcia ECAA Strony nie podejmują żadnych środków ani działań, które miałyby charakter bardziej restrykcyjny albo dyskryminujący w porównaniu z sytuacją panującą przed wejściem w życie niniejszego układu.

6. Bośnia i Hercegowina dostosowuje swoje ustawodawstwo, w tym przepisy administracyjne, techniczne i inne do przepisów wspólnotowych obowiązujących w danej chwili w dziedzinie transportu lotniczego, żeglugi śródlądowej i transportu morskiego, o ile służy to liberalizacji i ułatwieniu wzajemnego dostępu do rynków Stron oraz ułatwia przepływ pasażerów i towarów.

7. W miarę wspólnych postępów w osiąganiu celów niniejszego rozdziału, Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia zbada sposoby tworzenia warunków niezbędnych do zwiększenia swobody świadczenia usług w zakresie transportu lotniczego i lądowego.

ROZDZIAŁ  IV

Płatności Bieżące I Przepływ Kapitału

Artykuł  60

Strony zobowiązują się zezwolić na dokonywanie, w walucie w pełni wymienialnej w rozumieniu postanowień art. VIII statutu Międzynarodowego Funduszu Walutowego, wszelkich płatności i transferów na rachunku bieżącym wynikających z bilansu płatniczego między Wspólnotą a Bośnią i Hercegowiną.

Artykuł  61

1. W odniesieniu do transakcji na rachunku kapitałowym i finansowym bilansu płatniczego, od daty wejścia w życie niniejszego układu zapewniony jest swobodny przepływ kapitału związany z bezpośrednimi inwestycjami dokonywanymi w przedsiębiorstwach utworzonych zgodnie z ustawodawstwem kraju przyjmującego oraz inwestycjami dokonywanymi zgodnie z postanowieniami rozdziału II tytułu V, jak również likwidacją lub przeniesieniem tych inwestycji oraz wszelkiego wynikającego z nich zysku.

2. W odniesieniu do transakcji na rachunkach kapitałowych i finansowych bilansu płatniczego, od momentu wejścia w życie niniejszego układu zapewniony jest swobodny przepływ kapitału w odniesieniu do obciążeń związanych z transakcjami handlowymi lub świadczeniem usług, w których uczestniczy rezydent jednej ze Stron oraz do pożyczek pieniężnych i kredytów, których okres wymagalności jest dłuższy niż rok.

3. Od momentu wejścia w życie niniejszego układu Bośnia i Hercegowina zezwoli, poprzez pełne i właściwe wykorzystanie istniejących przepisów i procedur, na nabywanie nieruchomości w Bośni i Hercegowinie przez obywateli państw członkowskich.

W ciągu sześciu lat od momentu wejścia w życie niniejszego układu Bośnia i Hercegowina stopniowo dostosuje swoje ustawodawstwo dotyczące nabywania nieruchomości w Bośni i Hercegowinie przez obywateli państw członkowskich tak, by byli oni traktowani jak obywatele Bośni i Hercegowiny.

Od piątego roku od dnia wejścia w życie niniejszego układu Strony zapewnią również swobodny przepływ kapitału związanego z inwestycjami portfelowymi oraz pożyczkami finansowymi i kredytami, których okres wymagalności jest krótszy niż rok.

4. Bez uszczerbku dla postanowień ust. 1 Strony nie wprowadzają żadnych nowych ograniczeń w zakresie przepływu kapitału i płatności bieżących, dokonywanych między mieszkańcami Wspólnoty lub Bośni i Hercegowiny, ani nie nadają obowiązującym regulacjom w tym dziedzinie bardziej restrykcyjnego charakteru.

5. Bez uszczerbku dla postanowień art. 60 i niniejszego artykułu, jeżeli w szczególnych okolicznościach przepływ kapitału między Wspólnotą a Bośnią i Hercegowiną powoduje lub może spowodować poważne trudności w funkcjonowaniu polityki kursowej lub polityki pieniężnej Wspólnoty bądź Bośni i Hercegowiny, odpowiednio Wspólnota i Bośnia i Hercegowina mogą przedsięwziąć środki ochronne w odniesieniu do przepływu kapitału między Wspólnotą a Bośnią i Hercegowiną na okres nieprzekraczający sześciu miesięcy, jeśli środki takie są ściśle niezbędne.

6. Żadne z powyższych postanowień nie może być rozumiane jako ograniczenie praw podmiotów gospodarczych Stron do korzystania z jakiegokolwiek korzystniejszego traktowania, które może być przewidziane w istniejących dwustronnych lub wielostronnych porozumieniach z udziałem Stron niniejszego układu.

7. Strony prowadzą wzajemne konsultacje mające na celu ułatwienie przepływu kapitału pomiędzy Wspólnotą a Bośnią i Hercegowiną, aby przyczynić się do realizacji celów niniejszego układu.

Artykuł  62

1. W ciągu pierwszych pięciu lat po wejściu w życie niniejszego układu Wspólnota i Bośnia i Hercegowina podejmują środki pozwalające na stworzenie warunków niezbędnych do dalszego stopniowego wprowadzania wspólnotowych przepisów dotyczących swobodnego przepływu kapitału.

2. Przed upływem pięciu lat od dnia wejścia w życie niniejszego układu Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia określi szczegółowe zasady pełnego zastosowania wspólnotowych przepisów dotyczących przepływu kapitału.

ROZDZIAŁ  V

Postanowienia ogólne

Artykuł  63

1. Postanowienia niniejszego tytułu są stosowane z zastrzeżeniem ograniczeń uzasadnionych względami porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego i zdrowia publicznego.

2. Nie znajdują one zastosowania wobec tych rodzajów działalności, które na terytorium którejkolwiek ze Stron związane są, choćby sporadycznie, z wykonywaniem władzy publicznej.

Artykuł  64

Do celów niniejszego tytułu, żadne z postanowień niniejszego układu nie stanowi przeszkody dla stosowania przez Strony ich przepisów ustawowych i wykonawczych dotyczących wjazdu i pobytu, zatrudnienia, warunków pracy oraz osiedlania się osób fizycznych i świadczenia usług, szczególnie w zakresie przyznawania, przedłużenia lub odmowy udzielenia zezwolenia na pobyt, pod warunkiem że działania te nie prowadzą do eliminacji lub ograniczenia korzyści, które przysługują Stronom na mocy szczególnych postanowień niniejszego układu. Niniejsze postanowienie obowiązuje bez uszczerbku dla zastosowania art. 63.

Artykuł  65

Postanowieniami niniejszego tytułu objęte są również przedsiębiorstwa będące pod wspólną kontrolą i stanowiące wspólną własność przedsiębiorstw lub obywateli Bośni i Hercegowiny oraz przedsiębiorstw lub obywateli Wspólnoty są również objęte postanowieniami niniejszego tytułu.

Artykuł  66

1. Najwyższe uprzywilejowanie, przyznane zgodnie z postanowieniami niniejszego tytułu, nie dotyczy ulg podatkowych, których Strony udzielają lub udzielą w przyszłości na podstawie umów o zapobieganiu podwójnemu opodatkowaniu lub innych regulacji podatkowych.

2. Żadne z postanowień niniejszego tytułu nie będzie interpretowane jako przeszkoda dla przyjęcia lub stosowaniu przez Strony środka mającego zapobiegać uchylaniu się od opodatkowania, zgodnie z postanowieniami umów podatkowych o zapobieganiu podwójnemu opodatkowaniu lub innych regulacji podatkowych albo krajowego ustawodawstwa podatkowego.

3. Żadne z postanowień niniejszego tytułu nie będzie interpretowane jako przeszkoda dla stosowania przez państwa członkowskie lub Bośnię i Hercegowinę wobec podatników odmiennych przepisów ich ustawodawstwa podatkowego ze względu na fakt, że nie znajdują się oni w identycznej sytuacji, w szczególności ze względu na miejsce zamieszkania.

Artykuł  67

1. W każdym możliwym przypadku Strony starają się unikać nakładania środków ograniczających, w tym środków dotyczących przywozu, do celów związanych z bilansem płatniczym. Strona przyjmująca takie środki możliwie najszybciej przedstawia drugiej Stronie harmonogram ich znoszenia.

2. W przypadku gdy jedno lub kilka państw członkowskich albo Bośnia i Hercegowina napotka poważne trudności w zrównoważeniu bilansu płatniczego lub gdy zaistnieje bezpośrednie ryzyko wystąpienia takich trudności, Wspólnota lub Bośnia i Hercegowina, zależnie od przypadku, może zgodnie z warunkami określonymi w Porozumieniu WTO przyjąć środki ograniczające, w szczególności środki dotyczące przywozu, których zakres nie może wykraczać poza to, co jest niezbędne dla poprawy bilansu płatniczego. Wspólnota lub Bośnia i Hercegowina, w zależności od przypadku, bezzwłocznie informuje o tym drugą Stronę.

3. Żaden środek ograniczający nie ma zastosowania do transferów związanych z inwestycjami, w szczególności z odbiorem zainwestowanych lub reinwestowanych kwot, ani też do jakiegokolwiek przychodu, który z nich pochodzi.

Artykuł  68

Postanowienia niniejszego tytułu są stopniowo dostosowywane, zwłaszcza do wymogów wynikających z art. V GATS.

Artykuł  69

Postanowienia niniejszego układu pozostają bez uszczerbku dla stosowania przez Strony wszelkich środków niezbędnych do zapobieżenia ominięcia wprowadzonych przez nią środków dotyczących dostępu państw trzecich do jej rynku w oparciu o postanowienia niniejszego układu.

TYTUŁ  VI

ZBLIŻENIE USTAWODAWSTWA, EGZEKWOWANIE PRAWA I ZASADY KONKURENCJI

Artykuł  70

1. Strony uznają znaczenie dostosowania obowiązującego ustawodawstwa Bośni i Hercegowiny do prawodawstwa Wspólnoty oraz jego skutecznego wdrażania. Bośnia i Hercegowina podejmuje wysiłki w celu zagwarantowania, że istniejące przepisy prawne i przyszłe ustawodawstwo będą stopniowo dostosowywane do dorobku prawnego Wspólnoty. Bośnia i Hercegowina gwarantuje, że istniejące przepisy prawne i przyszłe ustawodawstwo będą odpowiednio wdrażane i egzekwowane.

2. Dostosowywanie rozpoczyna się w dniu podpisania niniejszego układu i stopniowo jest rozszerzane na wszystkie elementy wspólnotowego dorobku prawnego, o których mowa w niniejszym układzie, do zakończenia okresu przejściowego określonego w art. 8 niniejszego układu.

3. Na etapie początkowym zbliżanie ustawodawstwa koncentruje się na podstawowych elementach wspólnotowego dorobku prawnego w zakresie rynku wewnętrznego, jak również w obszarach związanych z handlem. Na późniejszym etapie Bośnia i Hercegowina koncentruje się na pozostałych częściach wspólnotowego dorobku prawnego.

Zbliżanie ustawodawstwa odbywa się na podstawie programu, który ma zostać uzgodniony między Komisją Europejską a Bośnią i Hercegowiną.

4. Bośnia i Hercegowina określa również, w porozumieniu z Komisją Europejską, szczegółowe zasady monitorowania działań służących zbliżeniu ustawodawstwa oraz egzekwowaniu prawa.

Artykuł  71

Konkurencja i inne postanowienia gospodarcze

1. Niżej wymienione praktyki uznawane są za szkodliwe dla właściwej realizacji niniejszego układu w zakresie, w jakim mogą wpływać na handel między Wspólnotą Bośnią i Hercegowiną:

a) wszelkie porozumienia między przedsiębiorstwami, decyzje związków przedsiębiorstw i uzgodnione praktyki między przedsiębiorstwami, które mają na celu lub których skutkiem jest przeciwdziałanie, ograniczanie lub zakłócanie konkurencji;

b) nadużywanie przez jedno lub więcej przedsiębiorstw pozycji dominującej na terytorium Wspólnoty lub Bośni i Hercegowiny jako całości lub na znacznej części tych terytoriów;

c) jakakolwiek pomoc państwa, zakłócająca konkurencję lub grożąca jej zakłóceniem przez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub niektórym produktom.

2. Każda praktyka niezgodna z niniejszym artykułem oceniania jest na podstawie kryteriów wynikających ze stosowania zasad konkurencji obowiązujących we Wspólnocie, zwłaszcza z art. 81, 82 86 i 87 Traktatu WE oraz instrumentów wyjaśniających przyjętych przez instytucje wspólnotowe.

3. Strony zapewniają, aby niezależnemu operacyjnie urzędowi publicznemu nadane zostały - w odniesieniu do przedsiębiorstw prywatnych i publicznych oraz przedsiębiorstw, którym nadano szczególne prawa - uprawnienia niezbędne do pełnego stosowania ust. 1 lit. a) i b).

4. W ciągu dwóch lat od daty wejścia w życie niniejszego układu Bośnia i Hercegowina stworzy niezależny operacyjnie urząd publiczny, któremu nada uprawnienia niezbędne do pełnego stosowania postanowień ust. 1 lit. c). Urząd ten powinien mieć m.in. uprawnienia do zatwierdzania programów pomocy państwa, indywidualnej pomocy w formie dotacji zgodnie z ust. 2, jak również uprawnienia do nakazania zwrotu pomocy państwa przyznanej niezgodnie z prawem.

5. Każda Strona zagwarantuje przejrzystość w dziedzinie pomocy państwa m.in. poprzez przedstawianie drugiej Stronie okresowych sprawozdań rocznych lub równorzędnych, zgodnie z metodologią i formą przyjętą we wspólnotowych przeglądach pomocy państwa. Na wniosek jednej ze Stron druga Strona dostarcza informacji na temat konkretnych, indywidualnych przypadków pomocy publicznej.

6. Bośnia i Hercegowina stworzy wyczerpujący wykaz wszystkich programów pomocy ustanowionych przed powołaniem urzędu, o którym mowa w ust. 4, i dostosuje te programy do kryteriów wymienionych w ust. 2 w okresie nieprzekraczającym czterech lat od wejścia w życie niniejszego układu.

7. 

a) Do celów stosowania postanowień ust. 1 lit. c) Strony uzgadniają, że w ciągu pierwszych sześciu lat od wejścia w życie niniejszego układu każda pomoc publiczna przyznana przez Bośnię i Hercegowinę oceniana jest z uwzględnieniem faktu, że Bośnia i Hercegowina uznawana jest za taki sam obszar, jak obszary Wspólnoty określone w art. 87 ust. 3 lit. a) Traktatu WE.

b) Przed upływem pięciu lat od dnia wejścia niniejszego układu w życie Bośnia i Hercegowina przedstawi Komisji Europejskiej dane o swoim PKB na mieszkańca, ujednolicone na szczeblu NUTS II. Następnie urząd, o którym mowa w ust. 4, oraz Komisja Europejska dokonują wspólnie oceny kwalifikowalności regionów Bośni i Hercegowiny do pomocy, jak również związanej z tym maksymalnej intensywności pomocy w celu sporządzenia regionalnej mapy pomocy na podstawie stosownych wytycznych Wspólnoty.

8. W protokole 4 określone zostały specjalne przepisy dotyczące pomocy państwa na restrukturyzację przemysłu stalowego.

9. W odniesieniu do produktów określonych w tytule II rozdziału IV:

a) ustęp 1 lit. c) nie ma zastosowania,

b) jakiekolwiek praktyki niezgodne z ust. 1 lit. a) powinny być ocenianie zgodnie z kryteriami ustanowionymi przez Wspólnotę na podstawie art. 36 i 37 Traktatu WE i szczególnych dokumentów wspólnotowych przyjętych na tej podstawie.

10. Jeśli jedna ze Stron uważa, że dana praktyka jest niezgodna z ust. 1, może ona podjąć właściwe środki po konsultacjach w ramach Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia lub po upływie 30 dni roboczych od daty złożenia wniosku o przeprowadzenie takich konsultacji.

Żadne z postanowień niniejszego artykułu nie uchybia w jakikolwiek sposób możliwości wprowadzenia przez jedną ze Stron środków antydumpingowych lub wyrównawczych zgodnie ze stosownymi artykułami GATT 1994, Porozumieniem WTO w sprawie subsydiów i środków wyrównawczych czy odpowiednim powiązanym ustawodawstwem wewnętrznym, ani nie wpływa na taką możliwość.

Artykuł  72

Przedsiębiorstwa publiczne

Przed końcem trzeciego roku od wejścia w życie niniejszego układu Bośnia i Hercegowina zastosuje, w odniesieniu do przedsiębiorstw publicznych oraz do przedsiębiorstw, którym przyznano specjalne lub wyłączne uprawnienia, zasady określone w Traktacie WE, w szczególności w jego art. 86.

Szczególne uprawnienia przedsiębiorstw publicznych podczas okresu przejściowego nie obejmują możliwości nałożenia ograniczeń ilościowych lub środków o skutku równoważnym na przywóz towarów ze Wspólnoty do Bośni i Hercegowiny.

Artykuł  73

Prawa własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej

1. Zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu oraz załącznika VII, Strony potwierdzają znaczenie, jakie przywiązują do zapewnienia odpowiedniej i skutecznej ochrony oraz egzekwowania praw własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej.

2. Od daty wejścia w życie niniejszego układu, Strony przyznają przedsiębiorstwom i obywatelom drugiej Strony w odniesieniu do uznawania i ochrony własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej traktowanie nie mniej korzystne niż to przyznane państwom trzecim na mocy porozumień dwustronnych

3. Bośnia i Hercegowina przyjmuje wszystkie środki niezbędne do zagwarantowania, najpóźniej po pięciu latach od wejścia w życie niniejszego układu, ochrony praw własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej, na poziomie porównywalnym do poziomu osiągniętego we Wspólnocie, w tym środki skutecznego egzekwowania tych praw.

4. Bośnia i Hercegowina zobowiązuje się przystąpić we wspomnianym wyżej okresie do wielostronnych konwencji w zakresie praw własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej określonych w załączniku VII. Strony potwierdzają znaczenie zasad zawartych w porozumieniu w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może podjąć decyzję o zobowiązaniu Bośni i Hercegowiny do przystąpienia do określonych konwencji wielostronnych w tej dziedzinie.

5. W przypadku wystąpienia problemów w dziedzinie własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej, wpływających na warunki wymiany handlowej, są one niezwłocznie przekazywane Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia, na wniosek jednej ze Stron, w celu osiągnięcia wzajemnie satysfakcjonujących rozwiązań.

Artykuł  74

Zamówienia publiczne

1. Wspólnota i Bośnia i Hercegowina uznają za pożądane otwarcie rynku zamówień publicznych na zasadzie równego traktowania i wzajemności, mając na uwadze w szczególności regulacje WTO.

2. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu przedsiębiorstwom Bośni i Hercegowiny niezależnie od tego, czy mają siedzibę na terytorium Wspólnoty czy nie, przyznany zostaje dostęp do procedur udzielania zamówień we Wspólnocie prowadzonych na podstawie wspólnotowych reguł udzielania zamówień na warunkach nie mniej korzystnych niż te, które dotyczą przedsiębiorstw wspólnotowych.

Powyższe postanowienia mają zastosowanie również w odniesieniu do zamówień w sektorze usług użyteczności publicznej, po tym jak rząd Bośni i Hercegowiny przyjmie ustawodawstwo wprowadzające przepisy wspólnotowe w tej dziedzinie. Wspólnota okresowo sprawdza, czy Bośnia i Hercegowina faktycznie wprowadza stosowne ustawodawstwo.

3. Z chwilą wejścia w życie niniejszego układu przedsiębiorstwa wspólnotowe mające siedzibę w Bośni i Hercegowinie, zgodnie z postanowieniami tytułu V rozdział II, mają dostęp do procedur udzielania zamówień w Bośni i Hercegowinie na warunkach nie mniej korzystnych niż te, które dotyczą przedsiębiorstw tego kraju.

4. W ciągu pięciu lat od wejścia w życie niniejszego układu przedsiębiorstwom wspólnotowym niemającym siedziby na terytorium Bośni i Hercegowiny przyznany zostaje dostęp do procedur udzielania zamówień w Bośni i Hercegowinie na warunkach nie mniej korzystnych niż te, które dotyczą przedsiębiorstw z tego kraju. W trakcie pięcioletniego okresu przejściowego Bośnia i Hercegowina zapewniają stopniowe zmniejszenie obowiązujących preferencji, tak aby po wejściu w życie niniejszego układu preferencyjna stawka wynosiła maksymalnie 15 % w pierwszym i drugim roku, maksymalnie 10 % w trzecim i czwartym roku, oraz maksymalnie 5 % w piątym roku.

5. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia okresowo bada możliwość przyznania przez Bośnię i Hercegowinę dostępu do procedur zamówień w Bośni i Hercegowinie wszystkim przedsiębiorstwom wspólnotowym. Bośnia i Hercegowina co roku składa Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia sprawozdanie ze środków podjętych w celu zwiększenia przejrzystości i zapewnienia skutecznej weryfikacji sądowej decyzji podejmowanych w obszarze zamówień publicznych.

6. W odniesieniu do rozpoczynania i prowadzenia działalności gospodarczej oraz świadczenia usług między Wspólnotą a Bośnią i Hercegowiną, jak również do zatrudnienia i przepływu siły roboczej związanych z realizacją zamówień publicznych zastosowanie mają postanowienia art. 47-69.

Artykuł  75

Normalizacja, metrologia, akredytacja i ocena zgodności

1. Bośnia i Hercegowina podejmuje niezbędne środki w celu stopniowego osiągania zgodności z technicznymi przepisami Wspólnoty i europejskimi procedurami dotyczącymi normalizacji, metrologii, akredytacji i oceny zgodności.

2. W tym celu Strony starają się:

a) promować stosowanie wspólnotowych przepisów technicznych, europejskich norm i procedur oceny zgodności;

b) zapewniać pomoc we wspieraniu tworzenia odpowiedniej jakości infrastruktury: normalizacji, metrologii, akredytacji i oceny zgodności;

c) promowania uczestnictwa Bośni i Hercegowiny w pracach organizacji związanych z normami, oceną zgodności, metrologią i podobnymi funkcjami (np. CEN, CENELEC, ETSI, EA, WELMEC, EUROMET itp.) ⁹

d) w stosownych przypadkach, zawrzeć układ o ocenie zgodności oraz akceptacji wyrobów przemysłowych, kiedy ramy prawne i procedury Bośni i Hercegowiny zostaną w wystarczającym stopniu dostosowane do wspólnotowych oraz dostępna będzie odpowiednia wiedza specjalistyczna.

Artykuł  76

Ochrona konsumentów

Strony współpracują w celu dostosowania standardów ochrony konsumentów w Bośni i Hercegowinie do standardów wspólnotowych. Skuteczna ochrona konsumentów potrzebna jest do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania gospodarki rynkowej, a ochrona ta będzie zależała od stworzenia infrastruktury administracyjnej w celu zapewnienia nadzoru rynku oraz egzekwowania prawa w tej dziedzinie.

W tym celu oraz uwzględniając wspólny interes, Strony propagują i zapewniają:

a) politykę aktywnej ochrony konsumenta, zgodnie z prawem wspólnotowym, w tym podnoszenie poziomu wiedzy i tworzenie niezależnych organizacji;

b) harmonizację ustawodawstwa dotyczącego ochrony konsumentów w Bośni i Hercegowinie z prawodawstwem wspólnotowym;

c) skuteczną ochronę prawną dla konsumentów w celu poprawienia jakości towarów konsumpcyjnych oraz zachowania odpowiednich norm bezpieczeństwa;

d) monitorowanie funkcjonowania przepisów przez właściwe władze oraz zapewnienie dostępu do wymiaru sprawiedliwości w przypadku sporów.

Artykuł  77

Warunki pracy i równość szans

Bośnia i Hercegowina stopniowo harmonizuje z prawodawstwem wspólnotowym swoje ustawodawstwo dotyczące warunków pracy, w szczególności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz równości szans.

TYTUŁ  VII

SPRAWIEDLIWOŚĆ, WOLNOŚĆ I BEZPIECZEŃSTWO

Artykuł  78

Wzmocnienie instytucji i państwa prawa

Współpracując w zakresie sprawiedliwości i spraw wewnętrznych Strony przywiązują szczególną uwagę do umacniania państwa prawa oraz wzmocnienia instytucji na wszystkich szczeblach ogólnie w dziedzinie administracji, a w szczególności w dziedzinie egzekwowania prawa i wymiaru sprawiedliwości. Współpraca zmierza w szczególności do zwiększenia niezawisłości sądownictwa i jego potencjału instytucjonalnego, poprawy dostępu do sądów, rozwoju odpowiednich struktur dla policji, administracji celnej i innych organów wymiaru sprawiedliwości, zapewnienia odpowiedniego przeszkolenia oraz zwalczania korupcji i przestępczości zorganizowanej.

Artykuł  79

Ochrona danych osobowych

Po wejściu w życie niniejszego układu Bośnia i Hercegowina harmonizuje ustawodawstwo dotyczące ochrony danych osobowych z prawem wspólnotowym oraz innymi przepisami europejskimi i międzynarodowymi dotyczącymi ochrony prywatności. Bośnia i Hercegowina ustanawia niezależne organy nadzoru wyposażone w dostateczne zasoby ludzkie i finansowe, aby skutecznie monitorować i gwarantować egzekwowanie krajowego ustawodawstwa dotyczącego ochrony danych osobowych. Strony współpracują na rzecz osiągnięcia tego celu.

Artykuł  80

Wizy, zarządzanie granicami, azyl i migracja

Strony współpracują w dziedzinach takich jak wizy, kontrola granic, azyl i migracja oraz ustanawiają ramy do współpracy w tych dziedzinach również na poziomie regionalnym, stosownych przypadkach uwzględniając i w pełni korzystając z innych inicjatyw podjętych w tym obszarze.

Współpraca w powyższych dziedzinach opiera się na wzajemnych konsultacjach i bliskiej współpracy między Stronami i powinna obejmować pomoc techniczną i administracyjną przy:

a) wymianie informacji w zakresie ustawodawstwa i praktyk;

b) opracowaniu ustawodawstwa;

c) zwiększaniu wydajności instytucji;

d) szkoleniu personelu;

e) zabezpieczeniu dokumentów podróży i wykrywaniu sfałszowanych dokumentów;

f) zarządzaniu granicami.

Współpraca koncentruje się w szczególności:

a) w kwestii azylu - na wdrożeniu krajowego ustawodawstwa w celu spełnienia standardów określonych w Konwencji dotyczącej statusu uchodźców sporządzonej w Genewie dnia 28 lipca 1951 r. i Protokole dotyczącym statusu uchodźców sporządzonym w Nowym Jorku dnia 31 stycznia 1967 r., zapewniając w ten sposób poszanowanie zasady "non-refoulement" oraz innych praw osób ubiegających się o azyl i uchodźców;

b) w kwestii legalnej migracji - na zasadach przyjmowania oraz prawach i statusie migrantów. W odniesieniu do migracji, Strony zgadzają się na sprawiedliwie traktowanie obywateli innych państw, którzy legalnie przebywają na ich terytorium oraz do promowania polityki integracyjnej zmierzającej do tego, by prawa i obowiązki tych osób były porównywalne z prawami i obowiązkami ich własnych obywateli.

Artykuł  81

Zapobieganie i kontrola nielegalnej imigracji; readmisja

1. Strony współpracują na rzecz zapobiegania nielegalnej imigracji i jej kontrolowania. W tym celu Bośnia i Hercegowina oraz państwa członkowskie zgadzają się na readmisję wszystkich swoich obywateli przebywających na ich terytoriach oraz zgadzają się zawrzeć i w pełni wdrożyć umowę o readmisji, obejmującą zobowiązanie do readmisji obywateli innych państw oraz bezpaństwowców.

Państwa Członkowskie oraz Bośnia i Hercegowina dostarczają swoim obywatelom odpowiednie dokumenty tożsamości i obejmują ich zakresem koniecznych udogodnień administracyjnych.

Szczegółowe procedury readmisji obywateli i obywateli państw trzecich oraz bezpaństwowców ustanowione są w umowie o readmisji.

2. Bośnia i Hercegowina wyraża zgodę na zawarcie umów o readmisji z innymi państwami objętymi procesem stabilizacji i stowarzyszenia oraz zobowiązuje się podjąć wszelkie niezbędne środki w celu zapewnienia elastycznego i szybkiego wdrożenia wszystkich umów o readmisji, o których mowa w niniejszym artykule.

3. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia określa inne wspólne wysiłki, które można podjąć w celu zapobiegania i kontroli nielegalnej imigracji, w tym sieci nielegalnego handlu ludźmi i nielegalnej migracji.

Artykuł  82

Pranie brudnych pieniędzy i finansowanie terroryzmu

1. Strony współpracują na rzecz przeciwdziałania możliwości wykorzystywania ich systemów finansowych do prania zysków pochodzących z ogólnie rozumianej działalności przestępczej, a w szczególności z przestępstw związanych ze środkami odurzającymi, jak również do finansowania działalności terrorystycznej.

2. Współpraca obszarze tej dziedzinie może obejmować pomoc administracyjną i techniczną mającą na celu przyspieszenie wdrażania przepisów i skutecznego stosowania odpowiednich standardów oraz mechanizmów w celu zwalczania prania brudnych pieniędzy i finansowania terroryzmu równoważnych tym przyjętym przez Wspólnotę oraz inne gremia międzynarodowe w tej dziedzinie, a w szczególności przez Grupa Specjalna ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy.

Artykuł  83

Współpraca w zakresie nielegalnego obrotu środkami odurzającymi

1. W granicach swoich uprawnień i kompetencji Strony współpracują na rzecz zapewnienia realizacji wyważonej i zintegrowanej strategii w kwestiach związanych z obrotem środkami odurzającymi. Polityka i działania w tej dziedzinie mają na celu wzmocnienie struktur służących do zwalczania nielegalnego obrotu środkami odurzającymi, zmniejszenia dostaw, obrotu i popytu na nielegalne środki odurzające i zaradzenia zdrowotnym i społecznymi konsekwencjom nadużywania środków odurzających, jak również bardziej skutecznej kontroli prekursorów.

2. Strony uzgadniają metody współpracy niezbędne do osiągnięcia tych celów. Działania opierają się na wspólnie uzgodnionych zasadach zgodnie ze strategią działań UE w dziedzinie kontroli środków odurzających.

Artykuł  84

Przeciwdziałanie i zwalczanie przestępczości zorganizowanej i innym rodzajom nielegalnej działalności

Strony współpracują na rzecz zwalczania i przeciwdziałania działalności przestępczej i innych rodzajów nielegalnej działalności, w formie zorganizowanej lub innej, takiej jak:

a) przemyt ludzi i handel ludźmi;

b) nielegalna działalność gospodarcza, w szczególności fałszerstwo pieniędzy, nielegalny obrót takimi produktami jak odpady przemysłowe, materiały radioaktywne i obrót produktami nielegalnymi, podrobionymi lub pirackimi;

c) korupcja, zarówno w sektorze prywatnym jak i publicznym, w szczególności związana z nieprzejrzystymi praktykami administracyjnymi;

d) oszustwa podatkowe;

e) wytwarzanie i obrót nielegalnymi środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi;

f) przemyt;

g) nielegalny handel bronią;

h) fałszowanie dokumentów;

i) nielegalny handel samochodami;

j) cyberprzestępczość.

Promowana jest współpraca regionalna i przestrzeganie uznanych norm międzynarodowych.

Artykuł  85

Zwalczanie terroryzmu

Strony zgadzają się współpracować na rzecz przeciwdziałania atakom terrorystycznym, ich powstrzymania oraz finansowania, zgodnie z międzynarodowymi konwencjami, których są stronami oraz zgodnie ze swoimi przepisami ustawowymi i wykonawczymi:

a) w ramach pełnego wdrażania rezolucji Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych 1373 z 2001 r. oraz innych stosownych rezolucji Organizacji Narodów Zjednoczonych, konwencji i aktów międzynarodowych;

b) poprzez wymianę informacji na temat grup terrorystycznych oraz ich sieci wsparcia, zgodnie z prawem międzynarodowym i krajowym;

c) poprzez wymianę doświadczeń w zakresie środków i metod zwalczania terroryzmu oraz w dziedzinie technologii i szkoleń, jak również poprzez wymianę doświadczeń w dziedzinie przeciwdziałania terroryzmowi.

TYTUŁ  VIII

STRATEGIE POLITYCZNE W DZIEDZINIE WSPÓŁPRACY

Artykuł  86

1. Wspólnota i Bośnia i Hercegowina nawiązują ścisłą współpracę mającą na celu przyczynianie się zwiększenia potencjału Bośni i Hercegowiny w dziedzinie rozwoju i wzrostu. Współpraca taka wzmacnia istniejące więzi gospodarcze w jak najszerszym zakresie, z korzyścią dla obu Stron.

2. Strategie polityczne i inne środki planuje się w taki sposób, aby doprowadzić do zrównoważonego rozwoju gospodarczego i społecznego Bośni i Hercegowiny. Strategie te powinny zagwarantować od początku pełne uwzględnianie kwestii ochrony środowiska naturalnego oraz powiązanie ich z wymogami harmonijnego rozwoju społecznego.

3. Strategie polityczne w dziedzinie współpracy zostaną włączone do regionalnych ram współpracy. Szczególna uwaga zostanie poświęcona środkom mogącym doprowadzić do zacieśnienia współpracy pomiędzy Bośnią i Hercegowiną a sąsiadującymi z nią państwami, w tym z państwami członkowskimi, przyczyniając się w ten sposób do stabilizacji regionalnej. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może określić priorytety wśród ogółu strategii politycznych oraz w ramach indywidualnych strategii, zgodnie z partnerstwem europejskim.

Artykuł  87

Polityka gospodarcza i handlowa

Wspólnota oraz Bośnia i Hercegowina ułatwiają proces reform gospodarczych poprzez współpracę mającą na celu lepsze zrozumienie podstawowych zasad rządzących ich systemami gospodarczymi i sformułowanie oraz wdrożenie polityki gospodarczej w warunkach gospodarki rynkowej.

Na wniosek władz Bośni i Hercegowiny, Wspólnota może zapewnić pomoc mającą wesprzeć Bośnię i Hercegowiny w wysiłkach na rzecz ustanowienia funkcjonującej gospodarki rynkowej oraz stopniowego zbliżania jej polityk do strategii realizowanych w ramach Europejskiej Unii Gospodarczej i Walutowej, nakierowanych na zapewnienie stabilności.

Współpraca ma również na celu lepszą realizację zasad państwa prawa w dziedzinie przedsiębiorczości poprzez stabilne i niedyskryminujące ramy prawne w kwestiach związanych z handlem.

Współpraca w tej dziedzinie obejmuje również nieformalną wymianę informacji dotyczących zasad i funkcjonowania Europejskiej Unii Gospodarczej i Walutowej.

Artykuł  88

Współpraca w dziedzinie statystyki

Współpraca między Stronami koncentruje się na obszarach priorytetowych związanych ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie statystyki. Ma ona na celu przede wszystkim stworzenie wydajnego i trwałego systemu statystycznego pozwalającego uzyskiwać porównywalne, rzetelne, obiektywne i dokładne danych niezbędne do planowania i monitorowania procesu transformacji i reform w Bośni i Hercegowinie. Współpraca ta powinna także umożliwić państwu i urzędom statystycznym lepiej sprostać potrzebom ich krajowych i międzynarodowych klientów (zarówno z sektora administracji publicznej, jak i z sektora prywatnego). System statystyczny powinien być zgodny z podstawowymi zasadami statystki wydanymi przez ONZ, z regułami Europejskiego kodeksu praktyk statystycznych i unormowaniami europejskiego prawa statystycznego oraz rozwijać się w kierunku osiągnięcia zgodności ze wspólnotowym dorobkiem prawnym.

Artykuł  89

Bankowość, ubezpieczenia i inne usługi finansowe

Współpraca między Bośnią i Hercegowiną a Wspólnotą koncentruje się na obszarach priorytetowych związanych z wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie bankowości, ubezpieczeń i innych usług finansowych. Strony współpracują na rzecz ustanowienia i doskonalenia stosownych ram pobudzających rozwój sektora bankowości, ubezpieczeń i innych usług finansowych w Bośni i Hercegowinie

Artykuł  90

Współpraca w zakresie audytu i kontroli finansowej

Współpraca między Stronami koncentruje się na obszarach priorytetowych związanych ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie publicznej wewnętrznej kontroli finansowej (PWKF) i audytu zewnętrznego. Strony w szczególności współpracują w celu ustanowienia - poprzez opracowanie i przyjęcie odpowiednich przepisów - PWKF, w tym zarządzania finansowego i kontroli oraz funkcjonalnie niezależnej służby kontroli wewnętrznej, jak również niezależnych systemów audytu zewnętrznego w Bośni i Hercegowinie, zgodnie z przyjętymi na szczeblu międzynarodowym standardami i metodologią kontroli oraz audytu jak również z najlepszymi praktykami UE. Współpraca koncentruje się także na budowie potencjału oraz organizowaniu szkoleń dla instytucji w celu doskonalenia PWFK, jak również audytu zewnętrznego (Nadrzędne Instytucje Audytu) w Bośni i Hercegowinie, co obejmuje również ustanowienie i wzmocnienie centralnych jednostek ds. harmonizacji w systemach zarządzania finansowego i kontroli oraz audytu wewnętrznego.

Artykuł  91

Promowanie i ochrona inwestycji

Współpraca między Stronami, w granicach ich stosownych kompetencji, w dziedzinie promowania i ochrony inwestycji ma na celu stworzenie klimatu sprzyjającego inwestycjom prywatnym, zarówno krajowym jak i zagranicznym, koniecznym dla ożywienia gospodarczego i przemysłowego w Bośni i Hercegowinie.

Artykuł  92

Współpraca przemysłowa

Współpraca ma na celu promowanie modernizacji i restrukturyzacji przemysłu Bośni i Hercegowiny oraz jego poszczególnych sektorów. Powinna również obejmować współpracę przemysłową pomiędzy podmiotami gospodarczymi celem wzmocnienia sektora prywatnego na warunkach gwarantujących ochronę środowiska naturalnego.

Inicjatywy w zakresie współpracy przemysłowej odzwierciedlają priorytety określone przez obie Strony. Uwzględniają one regionalne aspekty rozwoju przemysłowego, promując, w odpowiednich przypadkach, partnerstwa międzynarodowe. Inicjatywy powinny mieć na celu w szczególności stworzenie odpowiednich ram prawnych dla przedsiębiorstw, poprawę zarządzania oraz wzrost wiedzy fachowej i wspieranie rynków, przejrzystości rynku i otoczenia biznesowego.

W ramach współpracy należycie uwzględnia się wspólnotowy dorobek prawny w dziedzinie polityki przemysłowej.

Artykuł  93

Małe i średnie przedsiębiorstwa

Współpraca między Stronami ma na celu rozwinięcie i wzmocnienie sektora prywatnego małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) oraz uwzględnia obszary priorytetowe związane ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie MŚP, jak również zasady zapisane w Europejskiej karcie małych przedsiębiorstw.

Artykuł  94

Turystyka

Współpraca między Stronami w dziedzinie turystyki ma na celu głównie poprawę przepływu informacji w dziedzinie turystyki (poprzez sieci międzynarodowe, bazy danych itp.), zacieśnienie współpracy między przedsiębiorstwami z branży turystycznej, ekspertami i rządami oraz ich odpowiednimi agencjami odpowiedzialnymi za turystykę, jak również przekazywanie specjalistycznej wiedzy (poprzez szkolenia, wymiany czy seminaria). W ramach współpracy należycie uwzględnia się wspólnotowy dorobek prawny związany z tym sektorem.

Współpraca może zostać włączona do regionalnych ram współpracy.

Artykuł  95

Rolnictwo i sektor rolno-spożywczy

Współpraca między Stronami prowadzona jest we wszystkich obszarach priorytetowych związanych ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie rolnictwa, weterynarii i kwestii fitosanitarnych. Współpraca ma na celu przede wszystkim modernizację i restrukturyzację rolnictwa oraz sektora rolno-przemysłowego w Bośni i Hercegowinie, a zwłaszcza wypełnienie wspólnotowych wymogów sanitarnych oraz wsparcie stopniowego zbliżenia ustawodawstwa i praktyk Bośni i Hercegowiny do zasad i standardów wspólnotowych

Artykuł  96

Rybołówstwo

Strony zbadają możliwość określenia wzajemnie korzystnych obszarów wspólnego zainteresowania w sektorze rybactwa. W ramach współpracy należycie uwzględnione zostaną priorytetowe obszary związane ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie rybactwa, w tym konieczność przestrzegania międzynarodowych zobowiązań wynikających z zasad zarządzania zasobami rybackimi i ochrony tych zasobów opracowanych przez międzynarodowe i regionalne organizacje rybactwa.

Artykuł  97

Cła

Strony nawiązują współpracę w tym obszarze w celu zagwarantowania zgodności z postanowieniami, które zostaną przyjęte w dziedzinie handlu oraz zbliżenia systemu celnego Bośni i Hercegowiny do systemu wspólnotowego, pomagając tym samym w utorowaniu drogi dla środków liberalizacji zaplanowanych zgodnie z niniejszym układem oraz w stopniowym zbliżaniu ustawodawstwa celnego Bośni i Hercegowiny do wspólnotowego dorobku prawnego.

W ramach współpracy należycie uwzględnia się obszary priorytetowe związane ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie ceł.

Zasady wzajemnej pomocy administracyjnej między Stronami w sprawach celnych zostały określone w protokole 5.

Artykuł  98

Podatki

Strony nawiązują współpracę w dziedzinie opodatkowania włącznie ze środkami mającymi na celu dalsze zreformowanie systemu podatkowego Bośni i Hercegowiny oraz restrukturyzację administracji podatkowej, aby zagwarantować skuteczne ściąganie podatków i nasilić walkę z oszustwami podatkowymi.

W ramach współpracy należycie uwzględnia się zostaną obszary priorytetowe związane ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie opodatkowania i walki ze szkodliwą konkurencją podatkową. Zniesienie szkodliwej konkurencji podatkowej powinno zostać wykonane na podstawie zasad Kodeksu postępowania w zakresie opodatkowania przedsiębiorstw uzgodnionego przez Radę w dniu 1 grudnia 1997 r.

Współpraca służy również zwiększeniu przejrzystości i zwalczaniu korupcji, w tym wymianie informacji z państwami członkowskimi w ramach dążenia do skuteczniejszego egzekwowania środków mających zapobiegać oszustwom podatkowym, uchylaniu się od podatków lub unikaniu zobowiązań podatkowych. Bośnia i Hercegowina uzupełni również sieć porozumień dwustronnych z państwami członkowskimi zgodnie z najnowszą zaktualizowaną wersją modelowej konwencji OECD o podatkach dochodowych i kapitałowych oraz na podstawie modelowej umowy OECD w sprawie wymiany informacji w sprawach podatkowych, o ile przystąpiło do nich państwo członkowskie-wnioskodawca.

Artykuł  99

Współpraca społeczna

Strony współpracują w celu ułatwienia rozwoju polityki zatrudnienia w Bośni i Hercegowinie w kontekście zintensyfikowanej reformy gospodarczej i integracji. Współpraca ma również na celu wspieranie dostosowania systemu zabezpieczenia społecznego Bośni i Hercegowiny do nowych wymogów gospodarczych i społecznych, w celu zapewnienia równego dostępu i skutecznego wsparcia dla wszystkich osób szczególnie narażonych na negatywne konsekwencje tych przemian; może ona obejmować dostosowanie ustawodawstwa Bośni i Hercegowiny dotyczącego warunków pracy oraz równości szans kobiet i mężczyzn, osób niepełnosprawnych oraz wszystkich szczególnie narażonych osób, w tym osób należących do mniejszości, jak i lepszą ochronę zdrowia i bezpieczeństwa pracowników, przyjmując jako punkt odniesienia poziom ochrony we Wspólnocie.

W ramach współpracy należycie uwzględnia się obszary priorytetowe związane ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w tej dziedzinie.

Artykuł  100

Edukacja i szkolenia

Strony współpracują w celu podwyższenia poziomu wykształcenia ogólnego i zawodowego oraz szkolenia w Bośni i Hercegowinie, a także polityki wobec młodzieży i w sprawach zatrudniania młodzieży, w tym kształcenia nieformalnego. Priorytetem dla systemów szkolnictwa wyższego jest osiągnięcie celów deklaracji bolońskiej w międzyrządowym procesie bolońskim.

Strony współpracują również na rzecz zagwarantowania nieograniczonego dostępu do wszystkich szczebli edukacji i szkolenia w Bośni i Hercegowinie, bez względu na płeć, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub wyznanie. Priorytetem dla Bośni i Hercegowiny powinno być przestrzeganie zobowiązań przyjętych w ramach odpowiednich konwencji międzynarodowych dotyczących tych kwestii.

Odpowiednie programy i instrumenty wspólnotowe przyczyniają się do podwyższenia poziomu struktur i działań edukacyjno-szkoleniowych w Bośni i Hercegowinie.

W ramach współpracy należycie uwzględnia się obszary priorytetowe związane ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w tej dziedzinie.

Artykuł  101

Współpraca kulturalna

Strony zobowiązują się do promowania współpracy kulturalnej. Współpraca ta służy między innymi lepszemu zrozumieniu i poszanowaniu między obywatelami, społecznościami i narodami. Strony zobowiązują się również do współpracy na rzecz promowania różnorodności kulturowej, zwłaszcza w ramach Konwencji UNESCO w sprawie ochrony i promowania różnorodności form ekspresji kulturalnej.

Artykuł  102

Współpraca w sektorze audiowizualnym

Strony współpracują w celu promowania przemysłu audiowizualnego w Europie i zachęcają do koprodukcji w obszarach takich jak kinematografia i telewizja.

Współpraca mogłaby obejmować między innymi programy i fundusze na rzecz szkoleń dla dziennikarzy i innych osób zatrudnionych w sektorze mediów, jak również pomoc techniczną dla mediów publicznych i prywatnych w celu wzmocnienia ich niezależności, profesjonalizmu i powiązań z mediami europejskimi.

Bośnia i Hercegowina dostosowuje swoją politykę w dziedzinie uregulowania treści przy nadawaniu transgranicznym do polityki Wspólnoty i harmonizuje swoje ustawodawstwo z właściwym wspólnotowym dorobkiem prawnym. Bośnia i Hercegowina zwraca szczególną uwagę na kwestie związane z nabywaniem praw własności intelektualnej dla programów i transmisji nadawanych drogą satelitarną, naziemną i kablową.

Artykuł  103

Społeczeństwo informacyjne

Współpraca koncentruje się przede wszystkim na obszarach priorytetowych związanych ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w zakresie społeczeństwa informacyjnego. Służy ona przede wszystkim wspieraniu stopniowego dostosowania polityki i ustawodawstwa Bośni i Hercegowiny w tym sektorze do polityki i prawodawstwa Wspólnoty.

Strony współpracują również w celu dalszego rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Bośni i Hercegowiny. Ogólne cele obejmują między innymi przygotowanie ogółu społeczeństwa do ery cyfrowej, przyciąganie inwestycji i zapewnienie interoperacyjności sieci i usług.

Artykuł  104

Sieci i usługi łączności elektronicznej

Współpraca koncentruje się przede wszystkim na obszarach priorytetowych związanych ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w tej dziedzinie.

Strony umacniają zwłaszcza współpracę w dziedzinie sieci łączności elektronicznej i usług łączności elektronicznej, przy czym ostatecznym celem będzie przyjęcie przez Bośnię i Hercegowinę wspólnotowego dorobku prawnego w tych sektorach w ciągu roku od wejścia w życie niniejszego układu.

Artykuł  105

Informacja i komunikacja

Wspólnota i Bośnia i Hercegowina podejmują środki niezbędne do stymulowania wzajemnej wymiany informacji. Pierwszeństwo przyznaje się programom mającym na celu dostarczanie społeczeństwu podstawowych informacji na temat Wspólnoty, a środowiskom zawodowym w Bośni i Hercegowinie - bardziej specjalistycznych informacji.

Artykuł  106

Transport

Współpraca między Stronami koncentruje się na obszarach priorytetowych związanych ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie transportu.

Współpraca może w szczególności mieć na celu restrukturyzację i modernizację systemu środków transportu w Bośni i Hercegowinie, zwiększenie swobody w przepływie osób i towarów, zwiększenie dostępu do rynku i infrastruktury transportowej, w tym do portów morskich i lotniczych, wspieranie rozwoju infrastruktury multimodalnej w połączeniu z głównymi sieciami transeuropejskimi, w szczególności w celu wzmocnienia łączy regionalnych z Europą Południowo-Wschodnią, zgodnie z protokołem ustaleń w sprawie rozwoju podstawowej sieci transportu regionalnego, osiąganie standardów operacyjnych podobnych do tych we Wspólnocie, stworzenia w Bośni i Hercegowinie systemu transportowego zgodnego z systemem wspólnotowym i dostosowanego do tego systemu oraz lepszej ochrony środowiska naturalnego w transporcie.

Artykuł  107

Energia

Współpraca koncentruje się na obszarach priorytetowych związanych ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie energii oraz, w stosownych przypadkach, aspektach bezpieczeństwa jądrowego. Opiera się ona na Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Energetyczną i rozwijana jest w celu stopniowej integracji Bośni i Hercegowiny z europejskimi rynkami energii.

Artykuł  108

Środowisko naturalne

Strony rozwijają i zacieśniają współpracę w dziedzinie środowiska naturalnego, w ramach której podstawowym zadaniem będzie zwalczanie dalszej jego degradacji oraz rozpoczęcie działań na rzecz poprawy stanu środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju.

W szczególności strony podejmują współpracę w celu udoskonalenia struktur i procedur administracyjnych, aby zapewnić planowanie strategiczne w kwestiach środowiska naturalnego oraz koordynację działań odpowiednich podmiotów, koncentrując się na dostosowaniu Bośni i Hercegowiny do prawodawstwa Wspólnoty. Współpraca może również koncentrować się na opracowywaniu strategii mających na celu znaczne zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza i wody, w tym zmniejszeniu ilości odpadów i chemikaliów, na poziomie lokalnym, regionalnym i transgranicznym, ustanowienie systemu umożliwiającego wydajną, czystą, zrównoważoną i odnawialną produkcję energii i jej zużycie oraz przeprowadzenie ocen oddziaływania na środowisko i strategicznych ocen oddziaływania na środowisko. Szczególną uwagę należy poświęcić ratyfikacji i wdrożeniu protokołu z Kioto.

Artykuł  109

Współpraca w dziedzinie badań naukowych i rozwoju technologicznego

Strony zachęcają do współpracy w dziedzinie cywilnych badań naukowych i rozwoju technologicznego ze względu na wzajemne korzyści oraz, z uwzględnieniem dostępności zasobów, do zapewnienia odpowiedniego dostępu do swoich programów, z zastrzeżeniem odpowiedniego poziomu skutecznej ochrony praw własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej.

W ramach współpracy należycie uwzględnia się obszary priorytetowe związane ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie badań i rozwoju technologicznego.

Artykuł  110

Rozwój regionalny i lokalny

Strony dążą do zacieśnienia współpracy w zakresie rozwoju regionalnego i lokalnego w celu wsparcia rozwoju gospodarczego i zmniejszenia nierówności regionalnych. Szczególną uwagę poświęca się współpracy transgranicznej, międzynarodowej i międzyregionalnej.

W ramach współpracy należycie uwzględnia się obszary priorytetowe wspólnotowego dorobku prawnego w dziedzinie rozwoju regionalnego.

Artykuł  111

Reforma administracji publicznej

Współpraca ma na celu stworzenie wydajnej i odpowiedzialnej administracji publicznej w Bośni i Hercegowinie, na bazie rezultatów dotychczasowych reform w tej dziedzinie.

Współpraca w tej dziedzinie koncentruje się przede wszystkim na tworzeniu instytucji, zgodnie z wymogami partnerstwa europejskiego, i będzie obejmowała kwestie takie jak opracowywanie i wdrażanie przejrzystych i bezstronnych procedur rekrutacji, zarządzania zasobami ludzkimi i rozwoju kariery dla służb publicznych, szkoleń ustawicznych, promowania etyki w ramach administracji publicznej i usprawniania procesów decyzyjnych. W ramach reform uwzględnione zostaną także w odpowiednim stopniu cele dotyczące stabilności budżetowej, w tym aspekty związane z architekturą fiskalną. Współpraca obejmuje wszystkie szczeble administracji publicznej w Bośni i Hercegowinie.

TYTUŁ  IX

WSPÓŁPRACA FINANSOWA

Artykuł  112

Aby osiągnąć cele niniejszego układu oraz zgodnie z art. 5, 113 i 115, Bośnia i Hercegowina może otrzymywać od Wspólnoty pomoc finansową w formie dotacji i kredytów, w tym kredytów od Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Pomoc Wspólnoty jest uzależniona od dalszych postępów w wypełnianiu politycznych kryteriów kopenhaskich, w szczególności od postępów w realizacji konkretnych priorytetów partnerstwa europejskiego. Uwzględnia ona także wyniki oceny zawarte w rocznych sprawozdaniach z postępów Bośni i Hercegowiny. Pomoc Wspólnoty może również podlegać warunkom procesu stabilizacji i stowarzyszenia, co dotyczy w szczególności zobowiązania się beneficjentów pomocy do przeprowadzenia reform demokratycznych, gospodarczych i instytucjonalnych. Pomoc przyznana Bośni i Hercegowinie skierowana jest na zaspokojenie ustalonych potrzeb i uzgodnionych priorytetów, będzie odzwierciedlała zdolność absorpcyjną i, w stosownych przypadkach, środki w zakresie spłaty pomocy oraz środki wykonawcze na rzecz zreformowania i restrukturyzacji gospodarki.

Artykuł  113

Pomoc finansowa w postaci dotacji może być udzielana zgodnie z odpowiednim rozporządzeniem Rady w ramach indykatywnych wieloletnich ram na podstawie rocznych programów działań, ustanowionych przez Wspólnotę po konsultacjach z Bośnią i Hercegowiną.

Pomoc finansowa może obejmować wszystkie sektory współpracy, ze szczególnym naciskiem na obszar sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, zbliżenie prawodawstwa i rozwój gospodarczy.

Artykuł  114

W celu umożliwienia optymalnego wykorzystania dostępnych zasobów Strony zapewniają, że wkład Wspólnoty będzie wnoszony w ścisłej koordynacji z pomocą pochodzącą z innych źródeł, takich jak państwa członkowskie, inne państwa i międzynarodowe instytucje finansowe.

W tym celu Strony regularnie wymieniają informacje dotyczące wszystkich źródeł pomocy.

TYTUŁ  X

POSTANOWIENIA INSTYTUCJONALNE, OGÓLNE I KOŃCOWE

Artykuł  115

Niniejszym powołuje się Radę Stabilizacji i Stowarzyszenia, która nadzoruje wykonanie niniejszego układu. Rada zbiera się na odpowiednim szczeblu w regularnych odstępach czasu oraz gdy wymagają tego okoliczności. Rada bada wszelkie istotne kwestie związane z niniejszym układem, jak również wszelkie inne kwestie dwustronne lub międzynarodowe leżące we wspólnym interesie Stron.

Artykuł  116

1. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia składa się, z jednej strony, z członków Rady Unii Europejskiej i członków Komisji Europejskiej, a z drugiej strony, z członków rady ministrów Bośni i Hercegowiny.

2. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia przyjmuje swój regulamin wewnętrzny.

3. Członkowie Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia mogą być reprezentowani zgodnie z warunkami, które zostaną określone w regulaminie wewnętrznym.

4. Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia przewodniczą na zmianę przedstawiciel Wspólnoty oraz przedstawiciel Bośni i Hercegowiny, zgodnie z zasadami które zostaną określone w regulaminie wewnętrznym samej Rady.

5. Europejski Bank Inwestycyjny uczestniczy jako obserwator w pracach Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia, w kwestiach, które go dotyczą.

Artykuł  117

Dla osiągnięcia celów niniejszego układu Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia ma prawo podejmowania decyzji w zakresie niniejszego układu, w przypadkach w nim przewidzianych. Podjęte decyzje są wiążące dla Stron, które są zobowiązane do podjęcia środków niezbędnych do wykonania takich decyzji. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może również formułować odpowiednie zalecenia. Rada opracowuje swoje decyzje i zalecenia za zgodą obu Stron.

Artykuł  118

1. W pełnieniu swoich zadań Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia jest wspierana przez Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia składający się, z jednej strony, z przedstawicieli Rady Unii Europejskiej i przedstawicieli Komisji Europejskiej, a z drugiej strony, z przedstawicieli rządu Bośni i Hercegowiny.

2. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia określa w swoim regulaminie zadania Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia, obejmujące przygotowywanie posiedzeń Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia oraz zasady funkcjonowania tego Komitetu.

3. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może delegować na rzecz Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia realizację każdej ze swych kompetencji. W takim przypadku Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia podejmuje swoje decyzje zgodnie z warunkami ustanowionymi w art. 117.

Artykuł  119

Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia może tworzyć podkomitety.

Przed końcem pierwszego roku po wejściu w życie niniejszego układu Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia tworzy podkomitety niezbędne do właściwego wdrażania niniejszego układu.

Tworzy się podkomitet do spraw migracji.

Artykuł  120

Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może podjąć decyzję o powołaniu wszelkich innych specjalnych komitetów lub organów, które będą pomagać jej w pełnieniu zadań. W swoim regulaminie Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia określa skład i obowiązki takich komitetów lub organów oraz zasady ich funkcjonowania.

Artykuł  121

Niniejszym powołany zostaje Parlamentarny Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia. Stanowi on forum spotkań i wymiany poglądów między członkami zgromadzenia parlamentarnego Bośni i Hercegowiny oraz Parlamentu Europejskiego. Komitet zbiera się z częstotliwością, którą sam określa.

Parlamentarny Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia składa się z członków Parlamentu Europejskiego oraz z członków Zgromadzenia Parlamentarnego Bośni i Hercegowiny.

Parlamentarny Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia przyjmuje swój regulamin wewnętrzny.

Parlamentarnemu Komitetowi Stabilizacji i Stowarzyszenia przewodniczy na zmianę poseł Parlamentu Europejskiego i poseł Zgromadzenia Parlamentarne Bośni i Hercegowiny zgodnie z zasadami, które zostaną określone w regulaminie wewnętrznym tego komitetu.

Artykuł  122

W zakresie niniejszego układu każda ze Stron zobowiązuje się zagwarantować osobom fizycznym i prawnym drugiej Strony wolny od dyskryminacji w porównaniu z własnymi obywatelami dostęp do właściwych sądów i władz administracyjnych, aby mogły przed nimi bronić swoich praw osobistych i majątkowych.

Artykuł  123

Żadne z postanowień niniejszego układu nie stanowi przeszkody dla podjęcia przez Stronę jakichkolwiek środków, które:

a) uważa za niezbędne w celu zapobiegania ujawnieniu informacji szkodzących jej podstawowym interesom w dziedzinie bezpieczeństwa;

b) odnoszą się do produkcji lub handlu bronią, amunicją lub materiałami wojskowymi lub też do badań, rozwoju lub produkcji niezbędnej do celów obronnych, o ile środki te nie pogarszają warunków konkurencji w zakresie produktów nieprzeznaczonych do celów ściśle wojskowych;

c) uznaje za istotne dla zapewnienia własnego bezpieczeństwa w przypadku poważnych niepokojów wewnętrznych utrudniających utrzymanie porządku publicznego, w czasie wojny lub poważnych napięć międzynarodowych grożących wybuchem wojny, lub w celu wywiązania się z zobowiązań, jakie na siebie przyjęła, aby zapewnić utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego.

Artykuł  124

1. W dziedzinach objętych niniejszym układem oraz nie naruszając jakichkolwiek zawartych w nim postanowień szczególnych:

a) uregulowania stosowane przez Bośnię i Hercegowinę w stosunku do Wspólnoty nie mogą prowadzić do powstania jakiejkolwiek dyskryminacji między państwami członkowskimi, ich obywatelami czy też przedsiębiorstwami lub spółkami,

b) uregulowania stosowane przez Wspólnotę w stosunku do Bośni i Hercegowiny nie mogą prowadzić do jakiejkolwiek dyskryminacji obywateli, spółek lub przedsiębiorstw Bośni i Hercegowiny.

2. Postanowienia ust. 1 pozostają bez uszczerbku dla prawa Stron do stosowania właściwych przepisów ich ustawodawstwa podatkowego wobec podatników, którzy nie znajdują się w sytuacji identycznej jeżeli chodzi o miejsce zamieszkania lub siedzibę.

Artykuł  125

1. Strony podejmują wszelkie niezbędne środki o charakterze ogólnym lub szczególnym wymagane do wypełnienia swoich zobowiązań wynikających z niniejszego układu. Zapewniają one osiągnięcie celów określonych w niniejszym układzie.

2. Strony zgadzają się przeprowadzić na wniosek jednej ze Stron, w trybie pilnym i za pośrednictwem odpowiednich kanałów, konsultacje mające na celu omówienie wszelkich kwestii związanych z wykładnią lub wdrażaniem niniejszego układu oraz innymi istotnymi aspektami wzajemnych stosunków.

3. Każda ze Stron odwołuje się do Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia w przypadku sporu dotyczącego stosowania lub wykładni niniejszego układu. W takim wypadku zastosowanie ma art. 126 oraz, w niektórych przypadkach, protokół 6.

Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może rozstrzygać spory w drodze wiążących decyzji.

4. Jeżeli jedna ze Stron uważa, że druga Strona nie wypełniła zobowiązania wynikającego z niniejszego układu, może podjąć odpowiednie środki. Przedtem jednak, z wyjątkiem szczególnie pilnych przypadków, powinna przekazać Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia wszelkie informacje niezbędne do dokładnego zbadania sytuacji w celu znalezienia rozwiązania zadowalającego obie Strony.

Przy wyborze środków pierwszeństwo należy przyznać tym z nich, które w najmniejszym stopniu zakłócają funkcjonowanie niniejszego układu. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia jest niezwłocznie powiadamiana o podjęciu tych środków, a jeżeli druga Strona wystąpi z takim wnioskiem, stanowią one przedmiot konsultacji w Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia, Komitecie Stabilizacji i Stowarzyszenia lub dowolnym innym organie utworzonym na podstawie art. 119 i 120.

5. Postanowienia ust. 2, 3 i 4 nie wpływają w żaden sposób na postanowienia art. 30, 38, 39, 40, 44 i protokołu 2 oraz pozostają bez uszczerbku dla tych postanowień.

Artykuł  126

1. W przypadku powstania sporu między Stronami dotyczącego wykładni lub stosowania niniejszego układu jedna ze Stron przekazuje drugiej stronie oraz Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia formalny wniosek o rozstrzygnięcie spornej kwestii.

Jeśli strona uzna, że środki przyjęte przez drugą Stronę lub brak działań drugiej Strony stanowią naruszenie zobowiązań wynikających z niniejszego układu, formalny wniosek o rozstrzygnięcie spornej kwestii powinien zawierać uzasadnienie takiego stanowiska, a w stosownych przypadkach informację, że Strona może podjąć środki przewidziane w art. 125 ust. 4.

2. Strony dokładają wszelkich starań, aby rozstrzygnąć spór poprzez prowadzone w dobrej wierze konsultacje w ramach Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia oraz innych organów przewidzianych w ust. 3 w celu jak najszybszego znalezienia rozwiązań możliwych do przyjęcia przez obie Strony.

3. Strony przekazują Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia wszelkie istotne informacje wymagane w celu dokładnego zbadania sytuacji.

Do czasu znalezienia rozwiązania sporna kwestia jest przedmiotem dyskusji podczas każdego spotkania Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia, chyba że doszło do wszczęcia postępowania arbitrażowego przewidzianego w protokole 6. Spór uznaje się za rozstrzygnięty, jeśli Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia podjęła wiążącą decyzję o jego rozstrzygnięciu, zgodnie z art. 125 ust. 3 lub jeśli oświadczyła, że spór już nie istnieje.

Konsultacje w sprawie sporu mogą być prowadzone również podczas posiedzeń Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia lub innych odpowiednich komitetów i organów ustanowionych na podstawie art. 119 i 120, jeśli Strony tak uzgodnią lub na wniosek jednej ze Stron. Konsultacje mogą być również prowadzone w formie pisemnej.

Wszystkie informacje ujawnione podczas konsultacji są poufne.

4. W kwestiach wchodzących w zakres stosowania protokołu 6 każda ze Stron może przedłożyć sporną kwestię do rozstrzygnięcia w ramach arbitrażu zgodnie z tym protokołem, jeśli Stronom nie udało się rozstrzygnąć sporu w ciągu dwóch miesięcy od rozpoczęcia procedury rozstrzygania sporu zgodnie z ust. 1.

Artykuł  127

Do czasu przyznania równoważnych praw osobom i podmiotom gospodarczym na mocy niniejszego układu, pozostaje on bez wpływu na prawa gwarantowane tym osobom i podmiotom postanowieniami istniejących umów wiążących jedno lub kilka państw członkowskich, z jednej strony, i Bośnię i Hercegowinę, z drugiej strony.

Artykuł  128

Załączniki I-VII oraz protokoły 1-7, stanowią integralną część niniejszego układu.

Umowa ramowa pomiędzy Wspólnotą Europejską a Bośnią i Hercegowiną w sprawie ogólnych zasad uczestnictwa Bośni i Hercegowiny w programach wspólnotowych ¹⁰ , podpisana 22 listopada 2004 r., oraz załącznik do niej, stanowią integralną część niniejszego układu. Przegląd, o którym mowa w art. 8 Umowy ramowej, wykonuje się w ramach Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia, która ma prawo dokonać niezbędnych zmian w Umowie ramowej.

Artykuł  129

Układ zostaje zawarty na czas nieokreślony.

Każda ze Stron może wypowiedzieć niniejszy układ poprzez powiadomienie drugiej Strony. Niniejszy układ przestaje obowiązywać po upływie sześciu miesięcy od daty takiego powiadomienia.

Każda ze Stron może zawiesić obowiązywanie niniejszego układu ze skutkiem natychmiastowym w przypadku niezastosowania się przez drugą ze Stron do zasadniczych elementów niniejszego układu.

Artykuł  130

Do celów niniejszego układu określenie "Strony" oznacza, z jednej strony, Wspólnotę albo jej państwa członkowskie albo też Wspólnotę i państwa członkowskie, zgodnie z ich stosownymi uprawnieniami, a z drugiej strony Bośnię i Hercegowinę.

Artykuł  131

Niniejszy układ ma zastosowanie, z jednej strony, do terytoriów, na których obowiązują Traktaty ustanawiające Wspólnotę Europejską oraz Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, zgodnie z warunkami określonymi w tych Traktatach, a z drugiej strony do terytorium Bośni i Hercegowiny.

Artykuł  132

Depozytariuszem niniejszego układu jest Sekretarz Generalny Rady Unii Europejskiej.

Artykuł  133

Niniejszy układ został sporządzony w dwóch egzemplarzach w języku angielskim, bułgarskim, czeskim, duńskim, estońskim, fińskim francuskim, greckim, hiszpańskim, litewskim, łotewskim, maltańskim, niderlandzkim, niemieckim, polskim, portugalskim, rumuńskim słowackim, słoweńskim, szwedzkim, węgierskim, włoskim bośniackim, chorwackim i serbskim, a każdy z tych tekstów jest na równi autentyczny.

Artykuł  134

Strony ratyfikują lub zatwierdzają niniejszy układ zgodnie z własnymi procedurami.

Dokumenty ratyfikacyjne lub zatwierdzające zostaną złożone w Sekretariacie Generalnym Rady Unii Europejskiej.

Niniejszy układ wchodzi w życie w pierwszym dniu drugiego miesiąca po dacie złożenia ostatniego dokumentu ratyfikacyjnego lub zatwierdzającego.

Artykuł  135

Umowa przejściowa

W przypadku gdy przed zakończeniem procedur niezbędnych dla wejścia w życie niniejszego układu, postanowienia pewnych części tego układu, zwłaszcza postanowienia dotyczące swobodnego przepływu towarów, jak również istotne postanowienia dotyczące transportu, zostały wprowadzone w życie na mocy umów przejściowych między Wspólnotą a Bośnią i Hercegowiną, Strony uzgadniają, iż w tych okolicznościach, do celów postanowień tytułu IV, art. 71 i 73 niniejszego układu, protokołów 1, 2, 4, 5, 6 i 7 oraz stosownych postanowień protokołu 3 do niniejszego układu, przez "datę wejścia w życie niniejszego układu" rozumie się datę wejścia w życie umowy przejściowej w odniesieniu do obowiązków zawartych w postanowieniach, o których mowa powyżej.

Съставено в Люксембург на шестнадесети юни две хиляди и осма година.

Hecho en Luxemburgo, el dieciséis de junio de dos mil ocho.

V Lucemburku dne šestnáctého června dva tisíce osm.

Udfærdiget i Luxembourg den sekstende juni to tusind og otte.

Geschehen zu Luxemburg am sechzehnten Juni zweitausendacht.

Kahe tuhande kaheksanda aasta juunikuu kuueteistkümnendal päeval Luxembourgis.

Έγινε στo Λουξεμβούργο, στις δέκα έξι Ιουνίου δύο χιλιάδες οκτώ.

Done at Luxembourg on the sixteenth day of June in the year two thousand and eight.

Fait à Luxembourg, le seize juin deux mille huit.

Fatto a Lussemburgo, addì sedici giugno duemilaotto.

Luksemburgā, divtūkstoš astotā gada sešpadsmitajā jūnijā.

Priimta du tūkstančiai aštuntų metų birželio šešioliktą dieną Liuksemburge.

Kelt Luxembourgban, a kétezer-nyolcadik év június tizenhatodik napján.

Magħmul fil-Lussemburgu, fis-sittax-il jum ta' Ġunju tas-sena elfejn u tmienja.

Gedaan te Luxemburg, de zestiende juni tweeduizend acht.

Sporządzono w Luksemburgu dnia szesnastego czerwca roku dwa tysiące ósmego.

Feito em Luxemburgo, em dezasseis de Junho de dois mil e oito.

Încheiat la Luxembourg, la ș aisprezece iunie două mii opt.

V Luxemburgu dňa šestnásteho júna dvetisícosem.

V Luxembourgu, dne šestnajstega junija leta dva tisoč osem.

Tehty Luxemburgissa kuudentenatoista päivänä kesäkuuta vuonna kaksituhattakahdeksan.

Som skedde i Luxemburg den sextonde juni tjugohundraåtta.

Sačinjeno u Luksemburgu, šesnaestoga juna dvije hiljade osme godine.

Sačinjeno u Luksemburgu, šesnaestoga lipnja dvije tisuće osme godine.

Састављено у Луксембургу, шеснаестога јуна двије хиљаде осме године.

Voor het Koninkrijk België

Pour le Royaume de Belgique

Für das Königreich Belgien

(podpis pominięto)

grafika

Deze handtekening verbindt eveneens de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap, de Duitstalige Gemeenschap, het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Cette signature engage également la Communauté française, la Communauté flamande, la Communauté germanophone, la Région wallonne, la Région flamande et la Région de Bruxelles-Capitale.

Diese Unterschrift bindet zugleich die Deutschsprachige Gemeinschaft, die Flämische Gemeinschaft, die Französische Gemeinschaft, die Wallonische Region, die Flämische Region und die Region Brüssel-Hauptstadt.

За Релублика България

(podpis pominięto)

grafika

Za Českou republiku

(podpis pominięto)

grafika

På Kongeriget Danmarks vegne

(podpis pominięto)

grafika

Für die Bundesrepublik Deutschland

(podpisy pominięto)

grafika

Eesti Vabariigi nimel

(podpis pominięto)

grafika

Thar cheann na hÉireann

For Ireland

(podpis pominięto)

grafika

Για την Ελληνική Δημοκρατία

(podpis pominięto)

grafika

Por el Reino de España

(podpis pominięto)

grafika

Pour la République française

(podpis pominięto)

grafika

Per la Repubblica italiana

(podpis pominięto)

grafika

Για την Κυπριακή Δημοκρατία

(podpis pominięto)

grafika

Latvijas Republikas vārdā

(podpis pominięto)

grafika

Lietuvos Respublikos vardu

(podpis pominięto)

grafika

Pour le Grand-Duché de Luxembourg

(podpis pominięto)

grafika

A Magyar Köztársaság részéről

(podpis pominięto)

grafika

Gћal Malta

(podpis pominięto)

grafika

Voor het Koninkrijk der Nederlanden

(podpis pominięto)

grafika

Für die Republik Österreich

(podpis pominięto)

grafika

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

(podpis pominięto)

grafika

Pela República Portuguesa

(podpis pominięto)

grafika

Pentru România

(podpis pominięto)

grafika

Za Republiko Slovenijo

(podpis pominięto)

grafika

Za Slovenskú republiku

(podpis pominięto)

grafika

Suomen tasavallan puolesta

För Republiken Finland

(podpis pominięto)

grafika

För Konungariket Sverige

(podpis pominięto)

grafika

For the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland

(podpis pominięto)

grafika

За Европейската общност

Por las Comunidades Europeas

Za Evropská společenství

For De Europæiske Fællesskaber

Für die Europäischen Gemeinschaften

Euroopa ühenduste nimel

Για τις Ευρωπαϊκές Κοινότητες

For the European Communities

Pour les Communautés européennes

Per le Comunità europee

Eiropas Kopienu vārdā

Europos Bendrijų vardu

Az Európai Közösségek részéről

Għall-Komunitajiet Ewropej

Voor de Europese Gemeenschappen

W imieniu Wspólnot Europejskich

Pelas Comunidades Europeias

Pentru Comunitatea Europeană

Za Európske spoločenstvá

Za Evropske skupnosti

Euroopan yhteisöjen puolesta

På europeiska gemenskapernas vägnar

(podpisy pominięto)

grafika

Za Bosnu i Hercegovinu

Za Bosnu i Hercegovinu

За Босну и Херцеговину

(podpis pominięto)

grafika

LISTA ZAŁĄCZNIKÓW I PROTOKOŁÓW

ZAŁĄCZNIKI

- Załącznik I (art. 21) Preferencje taryfowe Bośni i Hercegowiny dla wspólnotowych produktów przemysłowych

- Załącznik II (art. 27 ust. 2) Definicja "młodej wołowiny" (o której mowa w art. 27 ust. 2)

- Załącznik III (art. 27) Preferencje taryfowe Bośni i Hercegowiny dla podstawowych produktów rolnych pochodzących ze Wspólnoty

- Załącznik IV (art. 28) Cła stosowane w przywozie do Wspólnoty towarów pochodzących z Bośni i Hercegowiny

- Załącznik V (art. 28) Cła stosowane w przywozie do Bośni i Hercegowiny towarów pochodzących ze Wspólnoty

- Załącznik VI (art. 50) Swoboda przedsiębiorczości: "Usługi finansowe"

- Załącznik VII (art. 73) Prawa własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej

PROTOKOŁY

- Protokół 1 (art. 25) w sprawie handlu przetworzonymi produktami rolnymi pomiędzy Wspólnotą a Bośnią i Hercegowiną

- Protokół 2 (art. 42) w sprawie definicji pojęcia "produkty pochodzące" oraz metod współpracy administracyjnej w celu zastosowania postanowień układu w stosunkach pomiędzy Wspólnotą a Bośnią i Hercegowiną

- Protokół 3 (art. 59) Transport lądowy

- Protokół 4 (art. 71) dotyczący pomocy państwa dla przemysłu stalowego

- Protokół 5 (art. 97) dotyczący wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach celnych

- Protokół 6 (art. 126) Rozstrzyganie sporów

- Protokół 7 (art. 27) dotyczący wzajemnych specjalnych preferencji dla niektórych win oraz wzajemne uznawanie, ochrona i kontrola nazw win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  I

PREFERENCJE TARYFOWE BOŚNI I HERCEGOWINY DLA WSPÓLNOTOWYCH PRODUKTÓW PRZEMYSŁOWYCH

grafika

ZAŁĄCZNIK Nr  II  ¹¹

DEFINICJA "MŁODEJ WOŁOWINY"

(o której mowa w art. 27 ust. 2)

grafika

ZAŁĄCZNIK Nr  III

PREFERENCJE TARYFOWE BOŚNI I HERCEGOWINY DLA PODSTAWOWYCH PRODUKTÓW ROLNYCH POCHODZĄCYCH ZE WSPÓLNOTY

grafika

ZAŁĄCZNIK Nr  IIIf  ¹²

Koncesje taryfowe bośni i hercegowiny dla podstawowych produktów rolnych pochodzących z unii europejskiej

(o którym mowa w art. 27 ust. 4a USiS)

1. Z dniem wejścia w życie lub rozpoczęcia tymczasowego stosowania Protokołu w celu uwzględnienia przystąpienia Chorwacji do Unii Europejskiej znosi się cło w przypadku produktów w ramach ilości objętych kontyngentem taryfowym określonych poniżej. W przypadku przywozu wykraczającego poza kontyngent zastosowanie ma stawka KNU. W odniesieniu do 2017 r. zastosowanie ma pełna kwota kontyngentu, niezależnie od daty wejścia w życie lub rozpoczęcia tymczasowego stosowania Protokołu.

Kod CN	Wyszczególnienie	Kontyngent taryfowy (w tonach)
0102	Bydło żywe:
	- Bydło:
0102 29	- - Pozostałe:
	- - - Pozostałe:
	- - - - O masie przekraczającej 300 kg:
	- - - - - Krowy:
0102 29 61	- - - - - - Do uboju	1 935
	- - - - - Pozostałe:
0102 29 91	- - - - - - Do uboju	190
0103	Świnie żywe:
	- Pozostałe:
0103 92	- - O masie 50 kg lub większej:
	- - - Gatunki domowe:
0103 92 11	- - - - Maciory mające prosiaki co najmniej raz, o masie nie mniejszej niż 160 kg	575
0103 92 19	- - - - Pozostałe	1 755
0103 92 90	- - - Pozostałe	195
0105	Drób domowy żywy, to znaczy ptactwo z gatunku Gallus domesticus, kaczki, gęsi, indyki i perliczki:
	- Pozostałe:
0105 94 00	- - Ptactwo z gatunku Gallus domesticus	1 455
0207	Mięso i podroby jadalne, z drobiu objętego pozycją 0105, świeże, schłodzone lub zamrożone:
	- Z ptactwa z gatunku Gallus domesticus:
0207 12	- - Niecięte na kawałki, zamrożone:
0207 12 90	- - - Oskubane i wypatroszone, bez głów i łapek oraz bez szyj, serc, wątróbek i żołądków, znane jako "kurczaki 65 %" lub inaczej zgłaszane	80
0207 13	- - Kawałki i podroby, świeże lub schłodzone:
	- - - Kawałki:
0207 13 10	- - - - Bez kości	90
	- - - - Z kośćmi:
0207 13 30	- - - - - Całe skrzydła, z końcami lub bez	55
0207 13 60	- - - - - Nogi i ich kawałki	320
	- - - Podroby:
0207 13 99	- - - - Pozostałe	25
0207 14	- - Kawałki i podroby, zamrożone:
	- - - Kawałki:
	- - - - Z kośćmi:
0207 14 20	- - - - - Połówki lub ćwiartki	30
0207 14 60	- - - - - Nogi i ich kawałki	130
	- - - Podroby:
0207 14 99	- - - - Pozostałe	50
0401	Mleko i śmietana, niezagęszczone ani niezawierające dodatku cukru lub innego środka słodzącego:
0401 40	- O zawartości tłuszczu przekraczającej 6 % masy, ale nieprzekraczającej 10 % masy:
0401 40 10	- - W bezpośrednich opakowaniach o zawartości netto nieprzekraczającej 2 litrów	80
0401 50	- O zawartości tłuszczu przekraczającej 10 % masy:
	- - Nieprzekraczającej 21 % masy:
0401 50 11	- - - W bezpośrednich opakowaniach o zawartości netto nieprzekraczającej 2 litrów	30
0402	Mleko i śmietana, zagęszczone lub zawierające dodatek cukru lub innego środka słodzącego:
	- W proszku, granulkach lub w innej stałej postaci, o zawartości tłuszczu przekraczającej 1,5 % masy:
0402 21	- - Niezawierające dodatku cukru lub innego środka słodzącego:
	- - - O zawartości tłuszczu nieprzekraczającej 27 % masy:
0402 21 18	- - - - Pozostałe	25
0403	Maślanka, mleko zsiadłe i śmietana ukwaszona, jogurt, kefir i inne sfermentowane lub zakwaszone mleko i śmietana, nawet zagęszczone lub zawierające dodatek cukru lub innego środka słodzącego, lub aromatyzowane lub zawierające dodatek owoców, orzechów lub kakao:
0403 90	- Pozostałe:
	- - Niearomatyzowane ani niezawierające dodatku owoców, orzechów lub kakao:
	- - - Pozostałe:
	- - - - Niezawierające dodatku cukru lub innego środka słodzącego, o zawartości tłuszczu:
0403 90 51	- - - - - Nieprzekraczającej 3 % masy	500
0403 90 53	- - - - - Przekraczającej 3 % masy, ale nieprzekraczającej 6 % masy	290
0405	Masło i pozostałe tłuszcze oraz oleje otrzymane z mleka; produkty mleczarskie do smarowania:
0405 10	- Masło:
	- - O zawartości tłuszczu nieprzekraczającej 85 % masy:
	- - - Masło naturalne:
0405 10 11	- - - - W bezpośrednich opakowaniach o zawartości netto nieprzekraczającej 1 kg	160
0405 10 19	- - - - Pozostałe	200
0406	Ser i twaróg:
0406 10	- Ser (niedojrzewający lub niekonserwowany) świeży, włącznie z serem serwatkowym i twaróg
	- - O zawartości tłuszczu nieprzekraczającej 40 % masy
0406 10 30	- - - Mozzarella, nawet w płynie	355
0406 10 50	- - - Pozostały:
0406 10 80	- - Pozostały:	165
0409 00 00	Miód naturalny	165
0701	Ziemniaki, świeże lub schłodzone:
0701 90	- Pozostałe:
	- - Pozostałe:
0701 90 50	- - - Młode, od dnia 1 stycznia do dnia 30 czerwca	50
0701 90 90	- - - Pozostałe	1 265
0704	Kapusty, kalafiory, kalarepa, jarmuż i podobne jadalne kapusty, świeże lub schłodzone:
0704 90	- Pozostałe:
0704 90 10	- - Kapusta biała i kapusta czerwona	280
0706	Marchew, rzepa, buraki sałatkowe, salsefia, selery, rzodkiewki i podobne korzenie jadalne, świeże lub schłodzone:
0706 10 00	- Marchew i rzepa	50
0806	Winogrona, świeże lub suszone:
0806 10	- Świeże:
0806 10 10	- - Winogrona stołowe	45
0809	Morele, wiśnie i czereśnie, brzoskwinie (włącznie z nektarynami), śliwki i owoce tarniny, świeże:
	- Wiśnie i czereśnie:
0809 21 00	- - Wiśnie (Prunus cerasus)	410
0811	Owoce i orzechy, niepoddane obróbce cieplnej lub ugotowane na parze lub w wodzie, zamrożone, nawet zawierające dodatek cukru lub innego środka słodzącego:
0811 90	- Pozostałe:
	- - Pozostałe:
	- - - Wiśnie i czereśnie:
0811 90 75	- - - - Wiśnie (Prunus cerasus)	70
1601	Kiełbasy i podobne wyroby z mięsa, podrobów lub krwi; przetwory żywnościowe na bazie tych wyrobów:
	- Pozostałe:
1601 00 91	- - Kiełbasy, suche lub do smarowania, niepoddane obróbce cieplnej	285
1602	Pozostałe mięso, podroby lub krew, przetworzone lub zakonserwowane:
1602 10 00	- Przetwory homogenizowane	75
1602 20	- Z wątroby (wątróbki) dowolnych zwierząt:
1602 20 90	- - Pozostałe:	140
	- Z drobiu objętego pozycją 0105:
1602 31	- - Z indyków:
	- - - Zawierające 57 % masy lub więcej mięsa lub podrobów, drobiowych:
1602 31 19	- - - - Pozostałe	40
1602 32	- - Z ptactwa z gatunku Gallus domesticus:
	- Ze świń:
	- - - Zawierające 57 % masy lub więcej mięsa lub podrobów, drobiowych:
1602 32 11	- - - - Niepoddane obróbce cieplnej	130
1602 32 19	- - - - Pozostałe	30
1602 32 30	- - - Zawierające 25 % masy lub więcej, ale mniej niż 57 % masy, mięsa lub podrobów, drobiowych	170
1602 32 90	- - - Pozostałe	230
1602 41	- - Szynki i ich kawałki:
1602 41 10	- - - Ze świń domowych	360
1602 49	- - Pozostałe, włącznie z mieszankami:
	- - - Ze świń domowych:
	- - - - Zawierające 80 % masy lub więcej mięsa lub dowolnego rodzaju podrobów, włącznie z tłuszczami dowolnego rodzaju i pochodzenia:
1602 49 15	- - - - - Pozostałe mieszanki zawierające szynki, łopatki, schaby lub karki oraz ich części	150
1602 49 30	- - - - Zawierające 40 % masy lub więcej, ale mniej niż 80 % masy, mięsa lub dowolnego rodzaju podrobów, włącznie z tłuszczami dowolnego rodzaju i pochodzenia	445
1602 49 50	- - - - Zawierające mniej niż 40 % masy mięsa lub dowolnego rodzaju podrobów, włącznie z tłuszczami dowolnego rodzaju i pochodzenia	60
1602 50	- Z bydła:
	- - Pozostałe:
1602 50 31	- - - Wołowina peklowana (corned beef), w opakowaniach hermetycznych	70
1602 50 95	- - - Pozostałe	295
1701	Cukier trzcinowy lub buraczany i chemicznie czysta sacharoza, w postaci stałej:
	- Pozostały:
1701 91 00	- - Zawierający dodatek środków aromatyzujących lub barwiących	55
1701 99	- - Pozostały:
1701 99 10	- - - Cukier biały	3 470
2001	Warzywa, owoce, orzechy i pozostałe jadalne części roślin, przetworzone lub zakonserwowane octem lub kwasem octowym:
2001 10 00	- Ogórki i korniszony	265
2001 90	- Pozostałe:
2001 90 70	- - Papryka słodka	70
2005	Pozostałe warzywa przetworzone lub zakonserwowane inaczej niż octem lub kwasem octowym, niezamrożone, inne niż produkty objęte pozycją 2006:
	- Pozostałe warzywa i mieszanki warzywne:
2005 99	- - Pozostałe:
2005 99 50	- - - Mieszanki warzywne	245
2005 99 60	- - - Kapusta kwaszona	40

2. Przywóz do Bośni i Hercegowiny następujących produktów podlega pozwoleniom określonym poniżej. W przypadku przywozu wykraczającego poza kontyngent zastosowanie ma stawka KNU. W przypadku 2017 r. zastosowanie ma pełna kwota kontyngentu, niezależnie od daty wejścia w życie lub rozpoczęcia tymczasowego stosowania Protokołu.

Kod CN	Wyszczególnienie	Kontyngent taryfowy (w tonach)
		Z dniem 1.1.2017 r.	Z dniem 1.1.2018 r.	Z dniem 1.1.2019 r.
0401	Mleko i śmietana, niezagęszczone ani niezawierające dodatku cukru lub innego środka słodzącego:
0401 20	- O zawartości tłuszczu przekraczającej 1 % masy, ale nieprzekraczającej 6 % masy:
	- - Nieprzekraczającej 3 % masy:
0401 20 11	- - - W bezpośrednich opakowaniach o zawartości netto nieprzekraczającej 2 litrów	5 432	9 506	13 580
	- - Przekraczającej 3 % masy:
0401 20 91	- - - W bezpośrednich opakowaniach o zawartości netto nieprzekraczającej 2 litrów	720	1 440	1 440
0403	Maślanka, mleko zsiadłe i śmietana ukwaszona, jogurt, kefir i inne sfermentowane lub zakwaszone mleko i śmietana, nawet zagęszczone lub zawierające dodatek cukru lub innego środka słodzącego, lub aromatyzowane lub zawierające dodatek owoców, orzechów lub kakao:
0403 10	- Jogurt:
	- - Niearomatyzowany ani niezawierający dodatku owoców, orzechów lub kakao:
	- - - Niezawierający dodatku cukru lub innego środka słodzącego, o zawartości tłuszczu:
0403 10 11	- - - - Nieprzekraczającej 3 % masy	1 515	3 030	3 030
0403 10 13	- - - - Przekraczającej 3 % masy, ale nieprzekraczającej 6 % masy	1 520	3 040	3 040
0403 90	- Pozostałe:
	- - Niearomatyzowane ani niezawierające dodatku owoców, orzechów lub kakao:
	- - - Pozostałe:
	- - - - Niezawierające dodatku cukru lub innego środka słodzącego, o zawartości tłuszczu:
0403 90 59	- - - - - Przekraczającej 6 % masy	1 762,5	3 525	3 525
1601	Kiełbasy i podobne wyroby z mięsa, podrobów lub krwi; przetwory żywnościowe na bazie tych wyrobów:
	- Pozostałe:
1601 00 99	- - Pozostałe:	1 692,5	3 385	3 385".

ZAŁĄCZNIK Nr  IV

CŁA STOSOWANE W PRZYWOZIE DO WSPÓLNOTY TOWARÓW POCHODZĄCYCH Z BOŚNI I HERCEGOWINY

grafika

ZAŁĄCZNIK Nr  IVa  ¹³

Cła stosowane do produktów pochodzących z Bośni i Hercegowiny w przywozie do Unii Europejskiej

(o którym mowa w art. 28 ust. 1a USiS)

1. Z dniem wejścia w życie lub rozpoczęcia tymczasowego stosowania Protokołu w celu uwzględnienia przystąpienia Chorwacji do Unii Europejskiej przywóz z Bośni i Hercegowiny do Unii Europejskiej podlega koncesjom określonym poniżej. W odniesieniu do 2017 r. zastosowanie ma pełna kwota kontyngentu, niezależnie od daty wejścia w życie lub rozpoczęcia okresu tymczasowego stosowania Protokołu.

Kody CN	Wyszczególnienie	Wielkość kontyngentu taryfowego (w tonach)	Stawka należności celnejw ramach kontyngentu	Stawka należności celnej powyżej kontyngentu
0301 91 10 0301 91 90 0302 11 10 0302 11 20 0302 11 80 0303 14 10 0303 14 20 0303 14 90 0304 42 10 0304 42 50 0304 42 90 ex 0304 52 00 0304 82 10 0304 82 50 0304 82 90 ex 0304 99 21 ex 0305 10 00 ex 0305 39 90 0305 43 00 ex 0305 59 85 ex 0305 69 80	Pstrągi i trocie (Salmo trutta, Oncorhynchus mykiss, Oncorhynchus clarki, Oncorhynchus aguabonita, Oncorhynchus gilae, Oncorhynchus apache i Oncorhynchus chrysogaster): żywe; świeże lub schłodzone; zamrożone; suszone, solone lub w solance, wędzone; filety rybne i pozostałe mięso rybie; mąki, mączki i granulki, nadające się do spożycia przez ludzi	500	0 %	70 % cła KNU
0301 93 00 0302 73 00 0303 25 00 ex 0304 39 00 ex 0304 51 00 ex 0304 69 00 ex 0304 93 90 ex 0305 10 00 ex 0305 31 00 ex 0305 44 90 ex 0305 52 00 ex 0305 69 80	Karpiowate (Cyprinus spp., Carassius spp., Ctenopharyngodon idellus, Hypophthalmichthys spp., Cirrhinus spp., Mylopharyngodon piceus, Catla catla, Labeo spp., Osteochilus hasselti, Leptobarbus hoeveni, Megalobrama spp): żywe; świeże lub schłodzone; zamrożone; suszone, solone lub w solance, wędzone; filety rybne i pozostałe mięso rybie; mąki, mączki i granulki, nadające się do spożycia przez ludzi	140	0 %	70 % cła KNU
ex 0301 99 85 0302 85 10 0303 89 50 ex 0304 49 90 ex 0304 59 90 ex 0304 89 90 ex 0304 99 99 ex 0305 10 00 ex 0305 39 90 ex 0305 49 80 ex 0305 59 85 ex 0305 69 80	Kielec (właściwy) i morlesze (Dentex dentex i Pagellus spp.): żywe; świeże lub schłodzone; zamrożone; suszone, solone lub w solance, wędzone; filety rybne i pozostałe mięso rybie; mąki, mączki i granulki, nadające się do spożycia przez ludzi	30	0 %	30 % cła KNU
ex 0301 99 85 0302 84 10 0303 84 10 ex 0304 49 90 ex 0304 59 90 ex 0304 89 90 ex 0304 99 99 ex 0305 10 00 ex 0305 39 90 ex 0305 49 80 ex 0305 59 85 ex 0305 69 80	Labraks europejski (moron) (Dicentrarchus labrax): żywy; świeży lub schłodzony; zamrożony; suszony, solony lub w solance, wędzony; filety rybne i pozostałe mięso rybie; mąki, mączki i granulki, nadające się do spożycia przez ludzi	30	0 %	30 % cła KNU
1604 13 11 1604 13 19 ex 1604 20 50	Sardynki przetworzone lub zakonserwowane	50	6 %	100 %
1604 16 00 1604 20 40	Sardele przetworzone lub zakonserwowane	70	12,5 %	100 %

2. Stawka celna obowiązująca w odniesieniu do wszystkich produktów objętych pozycją HS 1604, z wyjątkiem sardynek przetworzonych lub zakonserwowanych i sardeli przetworzonych lub zakonserwowanych, jest obniżona do 70 % stawki celnej KNU."

ZAŁĄCZNIK Nr  V

CŁA STOSOWANE W PRZYWOZIE DO BOŚNI I HERCEGOWINY TOWARÓW POCHODZĄCYCH ZE WSPÓLNOTY

grafika

ZAŁĄCZNIK Nr  VI

SWOBODA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI: "USŁUGI FINANSOWE"

grafika

ZAŁĄCZNIK Nr  VII

PRAWA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ, PRZEMYSŁOWEJ I HANDLOWEJ

grafika

PROTOKÓŁ 1

w sprawie handlu przetworzonymi produktami rolnymi pomiędzy Wspólnotą a Bośnią i Hercegowiną

grafika

PROTOKÓŁ 2 ¹⁴

w sprawie definicji pojęcia "produkty pochodzące" i metod współpracy administracyjnej

Artykuł  1

Obowiązujące reguły pochodzenia

1. Na potrzeby wykonania układu stosuje się dodatek I oraz odpowiednie postanowienia dodatku II do Regionalnej konwencji w sprawie paneurośródziemnomorskich preferencyjnych reguł pochodzenia^{(15 )} (zwanej dalej "konwencją") z uwzględnieniem ostatnich zmian opublikowanych ostatnio w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

2. Wszystkie odniesienia do "odpowiedniej umowy" zawarte w dodatku I oraz w odpowiednich postanowieniach dodatku II do konwencji interpretuje się jako odniesienia do układu.

3. Niezależnie od art. 16 ust. 5 i art. 21 ust. 3 dodatku I do konwencji, w przypadku gdy kumulacja obejmuje tylko państwa EFTA, Wyspy Owcze, Unię Europejską, Republikę Turcji, uczestników procesu stabilizacji i stowarzyszenia, Republikę Mołdawii, Gruzję i Ukrainę, dowodem pochodzenia może być świadectwo przewozowe EUR.1 lub deklaracja pochodzenia.

Artykuł  2

Obowiązujące alternatywne reguły pochodzenia

1. Niezależnie od postanowień art. 1 niniejszego protokołu, do celów wykonania układu produkty, które uzyskują preferencyjne pochodzenie zgodnie z obowiązującymi alternatywnymi regułami pochodzenia określonymi w dodatku A do niniejszego protokołu (zwanymi dalej "regułami przejściowymi"), również uważa się za pochodzące z Unii Europejskiej lub z Bośni i Hercegowiny.

2. Reguły przejściowe stosuje się do momentu wejścia w życie zmiany konwencji, na której opierają się reguły przejściowe.

Artykuł  3

Rozstrzyganie sporów

1. Spory zaistniałe w związku z procedurami weryfikacji określonymi w art. 32 dodatku I do konwencji lub art. 34 dodatku A do niniejszego protokołu, których nie można rozstrzygnąć pomiędzy organami celnymi wnioskującymi o przeprowadzenie weryfikacji a organami celnymi odpowiedzialnymi za przeprowadzenie weryfikacji, przekazuje się Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia.

2. We wszystkich przypadkach rozstrzyganie sporów pomiędzy importerem a organami celnymi kraju przywozu podlega prawodawstwu tego kraju.

Artykuł  4

Zmiany w protokole

Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może zadecydować o wprowadzeniu zmian do niniejszego protokołu.

Artykuł  5

Wystąpienie z konwencji

1. Jeżeli Unia Europejska lub Bośnia i Hercegowina zawiadomi na piśmie depozytariusza konwencji o zamiarze wystąpienia z konwencji zgodnie z jej art. 9, Unia Europejska oraz Bośnia i Hercegowina niezwłocznie rozpoczną negocjacje w sprawie reguł pochodzenia w celu wykonania układu.

2. Do czasu wejścia w życie takich nowo wynegocjowanych reguł pochodzenia do układu nadal mają zastosowanie reguły pochodzenia zawarte w dodatku I oraz, w stosownych przypadkach, w odpowiednich postanowieniach dodatku II do konwencji, mające zastosowanie w momencie wystąpienia. Jednakże począwszy od momentu wystąpienia reguły pochodzenia zawarte w dodatku I oraz, w stosownych przypadkach, w odpowiednich postanowieniach dodatku II do konwencji interpretuje się w taki sposób, aby umożliwić dwustronną kumulację wyłącznie między Unią Europejską a Bośnią i Hercegowiną.

Dodatek A

OBOWIĄZUJĄCE ALTERNATYWNE REGUŁY POCHODZENIA

Reguły przeznaczone do fakultatywnego stosowania między Umawiającymi się Stronami Regionalnej konwencji w sprawie paneurośródziemnomorskich preferencyjnych reguł pochodzenia do czasu zawarcia i wejścia w życie zmiany konwencji

(zwane dalej "regułami" lub "regułami przejściowymi")

DEFINICJA POJĘCIA "PRODUKTY POCHODZĄCE" I METODY WSPÓŁPRACY ADMINISTRACYJNEJ

SPIS TREŚCI

CELE

TYTUŁ I POSTANOWIENIA OGÓLNE

Artykuł 1 Definicje

TYTUŁ II DEFINICJA POJĘCIA "PRODUKTY POCHODZĄCE"

Artykuł 2 Wymogi ogólne

Artykuł 3 Produkty całkowicie uzyskane

Artykuł 4 Wystarczająca obróbka lub przetworzenie

Artykuł 5 Reguła tolerancji

Artykuł 6 Niewystarczająca obróbka lub przetworzenie

Artykuł 7 Kumulacja pochodzenia

Artykuł 8 Warunki stosowania kumulacji pochodzenia

Artykuł 9 Jednostka kwalifikacyjna

Artykuł 10 Zestawy

Artykuł 11 Elementy neutralne

Artykuł 12 Rozróżnienie księgowe

TYTUŁ III WYMOGI TERYTORIALNE

Artykuł 13 Zasada terytorialności

Artykuł 14 Zasada niemanipulacji

Artykuł 15 Wystawy

TYTUŁ IV ZWROT LUB ZWOLNIENIE

Artykuł 16 Zwrot ceł lub zwolnienie z ceł

TYTUŁ V DOWÓD POCHODZENIA

Artykuł 17 Wymogi ogólne

Artykuł 18 Warunki sporządzania deklaracji pochodzenia

Artykuł 19 Upoważniony eksporter

Artykuł 20 Procedura wystawiania świadectwa przewozowego EUR.1

Artykuł 21 Świadectwa przewozowe EUR.1 wystawione retrospektywnie

Artykuł 22 Wystawianie duplikatu świadectwa przewozowego EUR.1

Artykuł 23 Termin ważności dowodu pochodzenia

Artykuł 24 Wolne obszary celne

Artykuł 25 Wymogi dotyczące przywozu

Artykuł 26 Przywóz partiami

Artykuł 27 Zwolnienie z dowodu pochodzenia

Artykuł 28 Niezgodności i pomyłki formalne

Artykuł 29 Deklaracje dostawcy

Artykuł 30 Kwoty wyrażone w euro

TYTUŁ VI ZASADY WSPÓŁPRACY I DOWODY W POSTACI DOKUMENTÓW

Artykuł 31 Dowody w postaci dokumentów, przechowywanie dowodów pochodzenia i dokumentów uzupełniających

Artykuł 32 Rozstrzyganie sporów

TYTUŁ VII WSPÓŁPRACA ADMINISTRACYJNA

Artykuł 33 Powiadamianie i współpraca

Artykuł 34 Weryfikacja dowodów pochodzenia

Artykuł 35 Weryfikacja deklaracji dostawcy

Artykuł 36 Sankcje

TYTUŁ VIII STOSOWANIE DODATKU A

Artykuł 37 Europejski Obszar Gospodarczy

Artykuł 38 Liechtenstein

Artykuł 39 Republika San Marino

Artykuł 40 Księstwo Andory

Artykuł 41 Ceuta i Melilla

Wykaz załączników

ZAŁĄCZNIK I Uwagi wstępne do wykazu w załączniku II

ZAŁĄCZNIK II Wykaz procesów obróbki lub przetwarzania, którym należy poddać materiały niepochodzące, aby wytworzony produkt mógł uzyskać status pochodzenia

ZAŁĄCZNIK III Tekst deklaracji pochodzenia

ZAŁĄCZNIK IV Wzory świadectwa przewozowego EUR.1 i wniosku o wystawienie świadectwa przewozowego EUR.1

ZAŁĄCZNIK V Szczególne warunki dotyczące produktów pochodzących z Ceuty i Melilli

ZAŁĄCZNIK VI Deklaracja dostawcy

ZAŁĄCZNIK VII Długoterminowa deklaracja dostawcy

CELE

Reguły te są fakultatywne. Są one przeznaczone do tymczasowego stosowania, do czasu zawarcia i wejścia w życie zmiany Regionalnej konwencji w sprawie paneurośródziemnomorskich preferencyjnych reguł pochodzenia (zwanej dalej "konwen- cją PEM" lub "konwencją"). Reguły te będą mieć dwustronne zastosowanie w handlu między tymi Umawiającymi się Stronami, które tak uzgodnią i zawrą te reguły lub odniesienie do nich w swoich dwustronnych umowach preferencyjnych. Reguły te mają być stosowane jako alternatywa do reguł konwencji, które, jak przewidziano w konwencji, nie naruszają zasad określonych w odpowiednich umowach i innych powiązanych umowach dwustronnych między Umawiającymi się Stronami. W związku z tym reguły te nie będą obowiązkowe, ale fakultatywne. Mogą być one stosowane przez podmioty gospodarcze, które chcą ubiegać się o preferencje oparte na tych regułach, a nie na regułach konwencji.

Reguły te nie mają na celu zmiany konwencji. Konwencja jest nadal w pełni stosowana przez Umawiające się Strony konwencji. Reguły te nie zmienią wynikających z konwencji praw i obowiązków Umawiających się Stron.

TYTUŁ  I

POSTANOWIENIA OGÓLNE

Artykuł  1

Definicje

Na potrzeby niniejszych reguł:

a) "stosująca Umawiająca się Strona" oznacza Umawiającą się Stronę konwencji PEM, która włącza te reguły do dwustronnych umów preferencyjnych z inną Umawiającą się Stroną konwencji PEM i obejmuje Strony układu;

b) "działy", "pozycje" i "podpozycje" oznaczają działy, pozycje i podpozycje (kody cztero- lub sześciocyfrowe) stosowane w nomenklaturze, która tworzy Zharmonizowany system oznaczania i kodowania towarów (zwany dalej "Systemem zharmonizowanym"), wraz ze zmianami zgodnie z zaleceniem Rady Współpracy Celnej z dnia 26 czerwca 2004 r.;

c) "klasyfikowany" oznacza klasyfikację towaru do poszczególnej pozycji lub podpozycji Systemu zharmonizowanego;

d) "przesyłka" oznacza produkty, które są:

(i) wysłane w tym samym czasie od jednego eksportera do jednego odbiorcy albo

(ii) objęte jednolitym dokumentem przewozowym obejmującym ich transport od eksportera do odbiorcy lub, w przypadku braku takiego dokumentu, jedną fakturą;

e) "organy celne Strony lub stosującej Umawiającej się Strony" w odniesieniu do Unii Europejskiej oznaczają dowolne organy celne państw członkowskich Unii Europejskiej;

f) "wartość celna" oznacza wartość określoną zgodnie z Porozumieniem w sprawie stosowania artykułu VII Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu z 1994 r. (Porozumienie WTO w sprawie ustalania wartości celnej);

g) "cena ex-works" oznacza cenę zapłaconą za produkt ex-works producentowi na terytorium Strony, w którego przedsiębiorstwie dokonuje się ostatecznej obróbki lub przetworzenia, pod warunkiem że cena ta zawiera wartość wszystkich użytych materiałów i wszystkie inne koszty związane z wytworzeniem produktu, z wyłączeniem wszystkich podatków wewnętrznych, które są lub mogą być zwrócone w momencie wywozu uzyskanego produktu. W przypadku gdy ostatnią obróbkę lub przetworzenie zlecono podwykonawcy producenta, pojęcie "producent" odnosi się do przedsiębiorstwa, które zatrudnia podwykonawcę.

W przypadku gdy cena faktycznie zapłacona nie odzwierciedla wszystkich kosztów związanych z wytworzeniem produktu, które to koszty zostały rzeczywiście poniesione na terytorium Strony, cena ex-works oznacza sumę wszystkich tych kosztów pomniejszoną o wszelkie podatki wewnętrzne, które zostaną lub mogą zostać zwrócone w momencie wywozu uzyskanego produktu;

h) "materiał zamienny" lub "produkt zamienny" oznacza materiał lub produkt tego samego rodzaju i jakości handlowej, charakteryzujący się identycznymi cechami technicznymi i fizycznymi, oraz niemożliwy do rozróżnienia;

i) "towary" oznaczają zarówno materiał, jak i produkt;

j) "wytwarzanie" oznacza każdy rodzaj obróbki lub przetworzenia łącznie z montażem;

k) "materiał" oznacza każdy składnik, surowiec, komponent lub część itp. użyte do wytworzenia produktu;

l) "najwyższa dopuszczalna zawartość materiałów niepochodzących" oznacza maksymalną zawartość materiałów niepo- chodzących, jaka pozwala na uznanie procesu wytwarzania za operację obróbki lub przetworzenia wystarczającą dla nadania produktowi statusu pochodzenia. Może być ona wyrażona w postaci wartości procentowej ceny ex-works produktu lub jako procent masy netto wspomnianych wykorzystanych materiałów, objętych określoną grupą działów, działem, pozycją lub podpozycją;

m) "produkt" oznacza wytwarzany produkt, nawet jeśli jest on przeznaczony do użycia w innym procesie wytwarzania;

n) "terytorium" obejmuje terytorium lądowe, wody wewnętrzne i morze terytorialne Strony;

o) "wartość dodana" oznacza cenę ex-works produktu pomniejszoną o wartość celną każdego z użytych materiałów, które pochodzą z terytorium pozostałych stosujących Umawiających się Stron, do których ma zastosowanie kumulacja lub, w przypadku gdy wartość celna nie jest znana lub nie może zostać ustalona - pierwszą możliwą do ustalenia cenę zapłaconą za materiały na terytorium Strony wywozu;

p) "wartość materiałów" oznacza wartość celną w momencie przywozu użytych materiałów niepochodzących lub, jeśli ta wartość nie jest znana i nie może zostać ustalona - pierwszą możliwą do ustalenia cenę zapłaconą za materiały na terytorium Strony wywozu. W przypadku gdy należy ustalić wartość użytych materiałów pochodzących, niniejszą literę stosuje się odpowiednio.

TYTUŁ  II

DEFINICJA POJĘCIA "PRODUKTY POCHODZĄCE"

Artykuł  2

Wymogi ogólne

Na potrzeby wykonania układu następujące produkty uważa się za pochodzące z terytorium Strony przy ich wywozie do drugiej Strony:

a) produkty całkowicie uzyskane na terytorium Strony w rozumieniu art. 3;

b) produkty uzyskane na terytorium Strony zawierające materiały, które nie zostały całkowicie tam uzyskane, pod warunkiem że materiały te zostały poddane wystarczającej obróbce lub przetworzeniu na terytorium tej Strony w rozumieniu art. 4.

Artykuł  3

Produkty całkowicie uzyskane

1. Następujące produkty uważa się za całkowicie uzyskane na terytorium Strony przy ich wywozie do drugiej Strony:

a) produkty mineralne i woda naturalna wydobyte na jej terytorium z ziemi lub z dna morskiego;

b) rośliny, w tym rośliny wodne, i produkty roślinne tam uprawiane lub zebrane;

c) żywe zwierzęta tam urodzone i chowane;

d) produkty uzyskane od żywych zwierząt tam chowanych;

e) produkty pochodzące z ubitych zwierząt tam urodzonych i chowanych;

f) produkty uzyskane przez polowanie lub połowy tam przeprowadzone;

g) produkty akwakultury, w przypadkach gdy ryby, skorupiaki, mięczaki i pozostałe bezkręgowce były tam urodzone lub chowane z jaj, larw, narybku lub palczaków;

h) produkty rybołówstwa morskiego i inne produkty wydobyte z morza poza wodami terytorialnymi przez jej statki;

i) produkty wytworzone na pokładzie jej statków przetwórni wyłącznie z produktów, o których mowa w lit. h);

j) używane artykuły tam zebrane, nadające się tylko do odzysku surowców;

k) odpady i złom powstające w wyniku działalności wytwórczej tam prowadzonej;

l) produkty wydobyte z dna morskiego lub gruntu pod dnem morskim, które znajduje się poza jej morzami terytorialnymi, lecz do którego strona ta posiada wyłączne prawa eksploatacji;

m) towary tam wytworzone wyłącznie z produktów wymienionych w lit. a)-l).

2. Pojęcia "jej statki" i "jej statki przetwórnie" odpowiednio w ust. 1 lit. h) oraz i) odnoszą się tylko do statków i statków przetwórni, które spełniają każdy z następujących wymogów:

a) są wpisane do rejestru na terytorium Strony wywozu lub przywozu;

b) pływają pod banderą Strony wywozu lub przywozu;

c) spełniają jeden z następujących warunków:

(i) w części wynoszącej co najmniej 50 % są własnością obywateli Strony wywozu lub przywozu lub

(ii) są własnością spółek:

– których główna siedziba i główne miejsce prowadzenia działalności znajduje się na terytorium Strony wywozu lub przywozu oraz

– które są co najmniej w 50 % własnością Strony wywozu lub przywozu lub podmiotów publicznych lub obywateli tych Stron.

3. Na potrzeby ust. 2, jeżeli Stroną wywozu lub przywozu jest Unia Europejska, oznacza to państwa członkowskie Unii Europejskiej.

4. Na potrzeby ust. 2 państwa EFTA uznaje się za jedną stosującą Umawiającą się Stronę.

Artykuł  4

Wystarczająca obróbka lub przetworzenie

1. Bez uszczerbku dla ust. 3 niniejszego artykułu i art. 6 produkty, które nie są całkowicie uzyskane na terytorium Strony, uważa się za poddane wystarczającej obróbce lub przetworzeniu, gdy spełnione są warunki określone dla przedmiotowych towarów w wykazie zawartym w załączniku II.

2. Jeśli produkt, który uzyskał status pochodzenia na terytorium Strony zgodnie z ust. 1, jest użyty jako materiał do wytworzenia innego produktu, nie bierze się pod uwagę materiałów niepochodzących, które mogły zostać użyte w procesie jego wytworzenia.

3. Ustalenie, czy spełniono wymogi określone w ust. 1, przeprowadza się dla każdego produktu.

Jeśli jednak odpowiednia reguła opiera się na zgodności z najwyższą dopuszczalną zawartością materiałów niepochodzących, organy celne Stron mogą zezwolić eksporterom na obliczanie ceny ex-works produktu i wartości materiałów niepochodzących na podstawie średniej, jak określono w ust. 4, w celu uwzględnienia wahań kosztów i kursów wymiany walut.

4. W przypadku gdy zastosowanie ma ust. 3 akapit drugi, średnią cenę ex-works produktu i średnią wartość użytych materiałów niepochodzących oblicza się odpowiednio na podstawie sumy naliczonych cen ex-works dla całej sprzedaży tych samych produktów dokonanej w poprzednim roku budżetowym i sumy wartości wszystkich materiałów niepochodzących użytych w procesie wytworzenia tych samych produktów w poprzednim roku budżetowym, określonej na terytorium Strony wywozu, lub, w przypadku gdy dane liczbowe dotyczące pełnego roku budżetowego nie są dostępne, w krótszym okresie, który nie powinien być krótszy niż trzy miesiące.

5. Eksporterzy, którzy wybrali obliczanie na podstawie średniej, konsekwentnie stosują taką metodę w roku następującym po roku budżetowym odniesienia lub, w stosownych przypadkach, w roku następującym po krótszym okresie wykorzystanym jako okres odniesienia. Mogą zaprzestać stosowania takiej metody, jeżeli w danym roku budżetowym lub w krótszym reprezentatywnym okresie trwającym nie krócej niż trzy miesiące odnotują, że ustały wahania kosztów lub kursów wymiany walut uzasadniające zastosowanie takiej metody.

6. Średnie, o których mowa w ust. 4, stosuje się odpowiednio jako cenę ex-works i wartość materiałów niepochodzących w celu ustalenia zgodności z najwyższą dopuszczalną zawartością materiałów niepochodzących.

Artykuł  5

Reguła tolerancji

1. Na zasadzie odstępstwa od art. 4 i z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 niniejszego artykułu, materiały niepochodzące, których zgodnie z warunkami określonymi w wykazie w załączniku II nie można używać w procesie wytworzenia danego produktu, mogą jednak zostać użyte, pod warunkiem że ich całkowita masa lub wartość netto oceniona dla produktu nie przekracza:

a) 15 % masy netto produktu objętego działami 2 i 4 do24, innego niż przetworzone produkty rybołówstwa objęte działem 16;

b) 15 % ceny ex-works produktu w przypadku produktów innych niż objęte lit. a).

Niniejszego ustępu nie stosuje się do produktów objętych działami 50 do 63 Systemu zharmonizowanego, w odniesieniu do których stosuje się tolerancje wymienione w uwagach 6 i 7 załącznika I.

2. Ust. 1 niniejszego artykułu nie dopuszcza przekraczania żadnego z udziałów procentowych najwyższej dopuszczalnej zawartości materiałów niepochodzących, jak wskazano w regułach określonych w wykazie w załączniku II.

3. Ust. 1 i 2 niniejszego artykułu nie stosuje się do produktów całkowicie uzyskanych na terytorium Strony w rozumieniu art. 3. Bez uszczerbku dla art. 6 i art. 9 ust. 1, tolerancję przewidzianą w tych postanowieniach stosuje się jednak do produktów, w przypadku których reguła ustanowiona w wykazie w załączniku II wymaga, aby materiały użyte w procesie wytworzenia tego produktu były całkowicie uzyskane.

Artykuł  6

Niewystarczająca obróbka lub przetworzenie

1. Bez uszczerbku dla ust. 2 niniejszego artykułu, następujące czynności uważa się za niewystarczającą obróbkę lub przetworzenie do nadania produktowi statusu produktu pochodzącego, niezależnie od tego, czy wymogi art. 4 zostały spełnione:

a) czynności służące zachowaniu produktów w dobrym stanie podczas transportu i składowania;

b) rozdzielanie i łączenie opakowań;

c) mycie, czyszczenie; usuwanie kurzu, rdzy, oleju, farby lub innych pokryć;

d) prasowanie wyrobów włókienniczych;

e) proste czynności malowania i polerowania;

f) łuskanie i częściowe lub całkowite bielenie ryżu; polerowanie i glazurowanie zbóż oraz ryżu;

g) czynności polegające na barwieniu lub aromatyzowaniu cukru lub formowaniu kostek cukru; częściowe lub całkowite mielenie cukru krystalicznego;

h) obieranie ze skóry, drylowanie lub łuskanie owoców, orzechów i warzyw;

i) ostrzenie, proste szlifowanie lub przycinanie;

j) przesiewanie, przeglądanie, sortowanie, klasyfikowanie, dobieranie (łącznie z kompletowaniem zestawów artykułów);

k) proste umieszczanie w butelkach, puszkach, flakonach, torbach, skrzynkach, pudełkach, umieszczanie na kartach lub tablicach oraz wszelkie inne proste czynności związane z pakowaniem;

l) umieszczanie lub drukowanie na produktach lub ich opakowaniach znaków, etykiet, logo i innych podobnych znaków odróżniających;

m) proste mieszanie produktów, nawet różnych rodzajów;

n) mieszanie cukru z dowolnymi materiałami;

o) proste dodawanie wody, rozcieńczanie albo odwadnianie lub skażanie produktów;

p) prosty montaż części artykułów w celu otrzymania kompletnego artykułu lub demontaż produktów na części;

q) ubój zwierząt;

r) połączenie co najmniej dwóch czynności spośród wymienionych w lit. a) do q).

2. Przy określaniu, czy obróbkę lub przetworzenie, jakim został poddany dany produkt, należy uznać za niewystarczające w rozumieniu ust. 1, uwzględnia się wszystkie czynności wykonane na terytorium Strony wywozu w odniesieniu do danego produktu.

Artykuł  7

Kumulacja pochodzenia

1. Bez uszczerbku dla art. 2, w przypadku wywozu na terytorium drugiej Strony produkty uważa się za materiały pochodzące z terytorium Strony wywozu, jeżeli zostały tam uzyskane z wykorzystaniem materiałów pochodzących z terytorium dowolnej stosującej Umawiającej się Strony innej niż Strona wywozu, pod warunkiem że obróbka lub przetworzenie, któremu zostały one poddane na terytorium Strony wywozu, wykracza poza zakres czynności określonych w art. 6. Nie jest konieczne poddanie takich materiałów wystarczającej obróbce lub przetworzeniu.

2. W przypadku gdy obróbka lub przetworzenie na terytorium Strony wywozu nie wykracza poza zakres czynności, o których mowa w art. 6, produkt uzyskany z wykorzystaniem materiałów pochodzących z terytorium dowolnej innej stosującej Umawiającej się Strony uważa się za pochodzący z terytorium Strony wywozu tylko wtedy, gdy wartość dodana na jej terytorium jest wyższa niż wartość użytych materiałów pochodzących z terytorium dowolnej innej stosującej Umawiającej się Strony. W przeciwnym wypadku uzyskany produkt uważa się za pochodzący z terytorium stosującej Umawiającej się Strony, której wkład w materiały pochodzące użyte do produkcji na terytorium Strony wywozu ma najwyższą wartość.

3. Bez uszczerbku dla art. 2, z wyłączeniem produktów objętych działami 50 do 63, obróbkę lub przetworzenie na terytorium stosującej Umawiającej się Strony innej niż Strona wywozu uważa się za przeprowadzone na terytorium Strony wywozu, jeżeli uzyskane produkty poddaje się dalszej obróbce lub przetworzeniu na terytorium tej Strony wywozu.

4. Bez uszczerbku dla art. 2, w przypadku produktów objętych działami 50 do63 i wyłącznie na potrzeby handlu dwustronnego między Stronami, obróbkę lub przetworzenie na terytorium Strony przywozu uważa się za przeprowadzone na terytorium Strony wywozu, jeżeli uzyskane produkty poddaje się dalszej obróbce lub przetworzeniu na terytorium tej Strony wywozu.

Na potrzeby niniejszego ustępu uczestników procesu stabilizacji i stowarzyszenia Unii Europejskiej oraz Republikę Mołdawii uznaje się za jedną stosującą Umawiającą się Stronę.

5. Strony mogą postanowić o jednostronnym rozszerzeniu stosowania ust. 3 niniejszego artykułu na przywóz produktów objętych działami 50 do63. Strona postanawiająca o takim rozszerzeniu powiadamia o tym drugą Stronę i informuje Komisję Europejską zgodnie z art. 8 ust. 2.

6. Na potrzeby kumulacji w rozumieniu ust. 3 do5 niniejszego artykułu produkty pochodzące uważa się za pochodzące z terytorium Strony wywozu tylko wówczas, gdy obróbka lub przetworzenie, któremu zostały tam poddane, wykraczają poza zakres czynności określonych w art. 6.

7. Produkty pochodzące z terytorium stosujących Umawiających się Stron, o których to produktach mowa w ust. 1, których nie poddaje się obróbce ani przetwarzaniu na terytorium Strony wywozu, zachowują swoje pochodzenie w przypadku wywozu na terytorium jednej z pozostałych stosujących Umawiających się Stron.

Artykuł  8

Warunki stosowania kumulacji pochodzenia

1. Kumulacja przewidziana w art. 7 ma zastosowanie wyłącznie, gdy spełnione są następujące warunki:

a) pomiędzy stosującymi Umawiającymi się Stronami zaangażowanymi w uzyskanie statusu pochodzenia a stosującą Umawiającą się Stroną przeznaczenia ma zastosowanie umowa preferencyjna zgodna z art. XXIV Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu 1994 (GATT); oraz

b) towary uzyskały status pochodzenia poprzez zastosowanie reguł pochodzenia identycznych z niniejszymi regułami.

2. Powiadomienia wskazujące na wypełnienie wszelkich wymogów niezbędnych do zastosowania kumulacji publikuje się w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (seria C) oraz w urzędowej publikacji w Bośni i Hercegowinie zgodnie z jej własnymi procedurami.

Kumulację przewidzianą w art. 7 stosuje się od dnia wskazanego w powiadomieniu.

Strony informują Komisję Europejską szczegółowo o odpowiednich umowach zawartych z innymi stosującymi Umawiającymi się Stronami, w tym o datach wejścia w życie niniejszych reguł.

3. W przypadku gdy produkty uzyskały status pochodzenia przez zastosowanie kumulacji pochodzenia zgodnie z art. 7, dowód pochodzenia powinien zawierać stwierdzenie w języku angielskim "CUMULATION APPLIED WITH (nazwa odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/odpowiednich stosujących Umawiających się Stron w języku angielskim)".

W przypadku wykorzystywania jako dowodu pochodzenia świadectwa przewozowego EUR.1 stwierdzenie to należy umieścić w polu 7 świadectwa przewozowego EUR.1.

4. Strony mogą podjąć decyzję, w odniesieniu do wywożonych na ich terytorium produktów, które uzyskały status pochodzenia na terytorium Strony wywozu przez zastosowanie kumulacji pochodzenia zgodnie z art. 7, o odstąpieniu od obowiązku umieszczania na dowodzie pochodzenia stwierdzenia, o którym mowa w ust. 3 niniejszego artykułu^{(16 )}.

Strony powiadamiają Komisję Europejską o takim odstąpieniu zgodnie z art. 8 ust. 2.

Artykuł  9

Jednostka kwalifikacyjna

1. Jednostką kwalifikacyjną na potrzeby stosowania niniejszych reguł jest poszczególny produkt, który uważa się za jednostkę podstawową na potrzeby ustalenia klasyfikacji według nomenklatury Systemu zharmonizowanego. Wynika z tego, że:

a) jeżeli produkt złożony z grupy lub zestawu artykułów klasyfikowany jest w oparciu o System zharmonizowany w jednej pozycji, to całość stanowi jednostkę kwalifikacyjną;

b) jeżeli przesyłka składa się z kilku identycznych produktów klasyfikowanych w tej samej pozycji Systemu zharmonizowanego, to każdy produkt traktuje się indywidualnie do celów stosowania niniejszych reguł.

2. Jeśli na potrzeby klasyfikacji zgodnie z 5 regułą ogólną Systemu Zharmonizowanego opakowanie jest traktowane łącznie z produktem, powinno ono być również traktowane łącznie na potrzeby określania pochodzenia.

3. Akcesoria, części zamienne i narzędzia dostarczone z urządzeniem, maszyną, aparaturą lub pojazdem, które są częścią ich typowego wyposażenia i zostały wliczone w jego cenę ex-works, uznaje się za stanowiące całość z danym urządzeniem, maszyną, aparaturą lub pojazdem.

Artykuł  10

Zestawy

Zestawy w rozumieniu ogólnej reguły nr 3 systemu zharmonizowanego uważa się za pochodzące, jeżeli wszystkie elementy zestawu są produktami pochodzącymi.

Jeżeli jednak zestaw składa się z produktów pochodzących i niepochodzących, to zestaw jako całość uważa się za pochodzący, pod warunkiem że wartość produktów niepochodzących nie przekracza 15 % ceny ex-works zestawu.

Artykuł  11

Elementy neutralne

W celu ustalenia, czy produkt jest produktem pochodzącym, nie bierze się pod uwagę pochodzenia następujących składników, które mogły zostać użyte w procesie jego wytwarzania:

a) energia i paliwo;

b) sprzęt i wyposażenie;

c) maszyny i narzędzia;

d) jakiekolwiek inne towary, które nie wchodzą w końcowy skład produktu ani nie są przeznaczone do ich wejścia w jego skład.

Artykuł  12

Rozróżnienie księgowe

1. Jeżeli do obróbki lub przetwarzania produktu stosuje się pochodzące i niepochodzące materiały zamienne, podmioty gospodarcze mogą zapewnić zarządzanie materiałami z zastosowaniem metody rozróżnienia księgowego, nie magazynując tych materiałów oddzielnie.

2. Podmioty gospodarcze mogą zapewnić zarządzanie pochodzącymi i niepochodzącymi produktami zamiennymi objętymi pozycją 1701 z zastosowaniem metody rozróżnienia księgowego, nie magazynując produktów oddzielnie.

3. Strony mogą wymagać, aby warunkiem stosowania rozróżnienia księgowego było wydanie przez organy celne uprzedniego pozwolenia. Organy celne mogą wydawać pozwolenie na warunkach, które uznają za stosowne, i monitorują sposób wykorzystania pozwolenia. Organy celne mogą cofnąć pozwolenie, ilekroć korzystający w jakikolwiek sposób czyni z niego niewłaściwy użytek lub nie spełnia któregokolwiek z pozostałych warunków określonych w niniejszych regułach.

Stosując rozróżnienie księgowe, należy zapewnić, aby w żadnym momencie za "pochodzące z terytorium Strony wywozu" nie można było uznać większej liczby produktów, niż miałoby to miejsce w przypadku zastosowania metody fizycznego oddzielnego magazynowania.

Metodę tę stosuje się, a jej stosowanie rejestruje na podstawie ogólnie przyjętych zasad rachunkowości obowiązujących na terytorium Strony wywozu.

4. Korzystający z metody, o której mowa w ust. 1 i 2, może sporządzać dowody pochodzenia lub występować z wnioskiem o nie w odniesieniu do takiej ilości produktów, która może być uznana za pochodzącą z terytorium Strony wywozu. Na żądanie organów celnych korzystający składa oświadczenie dotyczące sposobu zarządzania tymi ilościami.

TYTUŁ  III

WYMOGI TERYTORIALNE

Artykuł  13

Zasada terytorialności

1. Warunki określone w tytule II wypełnia się nieprzerwanie na terytorium danej Strony.

2. Jeżeli produkty pochodzące, wywiezione z terytorium Strony do innego kraju, są przywożone ponownie, uważa się je za niepochodzące, chyba że można wykazać w sposób przekonujący dla organów celnych, że:

a) produkty przywożone ponownie są tymi samymi produktami, które zostały wywiezione, oraz

b) produkty te nie zostały poddane żadnym czynnościom wykraczającym poza czynności konieczne do utrzymania ich w dobrym stanie, gdy znajdowały się w tym kraju lub podczas wywozu.

3. Na uzyskanie statusu pochodzenia zgodnie z warunkami określonymi w tytule II nie ma wpływu obróbka lub przetworzenie poza terytorium Strony wywozu materiałów wywiezionych z terytorium tej Strony, a następnie tam ponownie przywożonych, pod warunkiem że:

a) materiały te zostały całkowicie uzyskane na terytorium Strony wywozu lub przed wywozem zostały poddane obróbce lub przetworzeniu wykraczającym poza zakres czynności, o których mowa w art. 6; oraz

b) można wykazać w sposób przekonujący dla organów celnych, że:

i) produkty przywożone ponownie zostały uzyskane poprzez obróbkę lub przetworzenie materiałów wywiezionych; oraz

(ii) całkowita wartość dodana nabyta poza terytorium Strony wywozu wskutek zastosowania niniejszego artykułu nie przekracza 10 % ceny ex-works produktu końcowego, dla którego wnioskowano o status pochodzenia.

4. Na potrzeby ust. 3 niniejszego artykułu warunki uzyskania statusu pochodzenia ustanowione w tytule II nie dotyczą obróbki ani przetwarzania dokonanego poza terytorium Strony wywozu. Jeśli jednak w wykazie zamieszczonym w załączniku II do określania statusu pochodzenia produktu końcowego stosuje się zasadę określającą maksymalną wartość dla wszystkich materiałów niepochodzących wykorzystanych w produkcji, wówczas łączna wartość materiałów niepochodzą- cych wykorzystanych na terytorium Strony wywozu, wraz z całkowitą wartością dodaną nabytą poza terytorium tej Strony zgodnie z niniejszym artykułem, nie przekracza określonej wartości procentowej.

5. Na potrzeby stosowania ust. 3 i 4 "całkowitą wartość dodaną" należy rozumieć jako wszystkie koszty poniesione poza terytorium Strony wywozu, w tym wartość użytych tam do produkcji materiałów.

6. Ust. 3 i 4 niniejszego artykułu nie dotyczą produktów, które nie spełniają warunków określonych w wykazie w załączniku II, lub które można uznać za poddane wystarczającej obróbce lub przetworzeniu jedynie po zastosowaniu ogólnego marginesu tolerancji, o którym mowa w art. 5.

7. Wszelkie czynności obróbki lub przetwarzania objęte niniejszym artykułem oraz wykonywane poza terytorium Strony wywozu przeprowadza się w ramach procedury uszlachetniania biernego lub podobnych procedur.

Artykuł  14

Zasada niemanipulacji

1. Preferencyjne traktowanie przewidziane w układzie stosuje się wyłącznie do produktów spełniających wymogi niniejszych reguł i zgłoszonych do przywozu na terytorium Strony, pod warunkiem że produkty te są tymi samymi produktami co produkty wywiezione z terytorium Strony wywozu. Nie mogą one ulec żadnym zmianom, przeróbkom ani czynnościom wykraczającym poza czynności niezbędne do zachowania ich w dobrym stanie lub poza dodawanie lub umieszczanie znaków, etykiet, pieczęci lub jakiejkolwiek dokumentacji w celu zapewnienia zgodności ze szczególnymi wymogami krajowymi Strony przywozu, przeprowadzone pod dozorem celnym w państwie trzecim (państwach trzecich) tranzytu, lub dzielenie, przed zgłoszeniem ich do obrotu.

2. Dopuszcza się przechowywanie produktów lub przesyłek, pod warunkiem że pozostaną one pod dozorem celnym w państwie trzecim (państwach trzecich) tranzytu.

3. Bez uszczerbku dla tytułu V niniejszego dodatku dopuszcza się dzielenie przesyłek, pod warunkiem że pozostają one pod dozorem celnym w państwie trzecim (państwach trzecich) dzielenia przesyłek.

4. W przypadku wątpliwości Strona przywozu może w każdym momencie zażądać od importera lub jego przedstawiciela przedstawienia wszelkich stosownych dokumentów w celu udokumentowania zgodności z niniejszym artykułem, przy czym zgodność tę można udowodnić za pomocą wszelkich dowodów w postaci dokumentów, a w szczególności za pomocą:

a) umownych dokumentów przewozowych w rodzaju konosamentu;

b) dowodów faktycznych lub materialnych, jak oznakowanie lub numeracja opakowań;

c) świadectwa niemanipulacji dostarczonego przez organy celne państwa (państw) tranzytu lub dzielenia przesyłek lub wszelkich innych dokumentów wykazujących, że towary pozostawały pod dozorem celnym w państwie (państwach) tranzytu lub dzielenia przesyłek; lub

d) wszelkich dowodów związanych z samymi towarami.

Artykuł  15

Wystawy

1. Produkty pochodzące, wysyłane na wystawę w innym kraju niż kraje, z którymi stosuje się kumulację zgodnie z art. 7 i 8, i sprzedane po wystawie w celu przywiezienia na terytorium Strony, korzystają w przywozie z postanowień odpowiedniej umowy, pod warunkiem wykazania w sposób przekonujący dla organów celnych, że:

a) eksporter wysłał te produkty z terytorium Strony do kraju, w którym odbywała się wystawa, i tam je wystawił;

b) produkty zostały sprzedane lub w inny sposób zbyte przez eksportera osobie na terytorium innej Strony;

c) produkty zostały wysłane w trakcie wystawy lub niezwłocznie po niej w stanie, w jakim zostały wysłane na wystawę oraz

d) od chwili ich wysyłki na wystawę produkty nie były używane w innym celu niż prezentacja na wystawie.

2. Dowód pochodzenia musi być wystawiony lub sporządzony zgodnie z tytułem V niniejszego dodatku i przedstawiony organom celnym Strony przywozu w normalnym trybie. Należy w nim podać nazwę i adres wystawy. W razie potrzeby może być wymagana dodatkowa dokumentacja potwierdzająca warunki, na jakich produkty były wystawione.

3. Ust. 1 stosuje się w odniesieniu do wszelkich wystaw, targów lub podobnych publicznych pokazów handlowych, przemysłowych, rolniczych lub rzemieślniczych, które nie są organizowane do celów prywatnych w sklepach czy lokalach przedsiębiorstw, z zamiarem sprzedaży produktów zagranicznych i podczas których produkty pozostają pod dozorem celnym.

TYTUŁ  IV

ZWROT LUB ZWOLNIENIE

Artykuł  16

Zwrot ceł lub zwolnienie z ceł

1. Materiały niepochodzące użyte do wytworzenia produktów objętych działami 50 do63 Systemu zharmonizowanego, pochodzących z terytorium Strony, dla których dowód pochodzenia jest wystawiany lub sporządzany zgodnie z tytułem V niniejszego dodatku, nie podlegają na terytorium Strony wywozu zwrotom ceł ani zwolnieniu z ceł żadnego rodzaju.

2. Zakaz określony w ust. 1 stosuje się do wszelkich ustaleń dotyczących całkowitego lub częściowego zwrotu, umorzenia lub zwolnienia z ceł lub opłat o skutku równoważnym, stosowanych na terytorium Strony wywozu w odniesieniu do materiałów użytych do wytwarzania, w przypadku gdy taki zwrot, umorzenie lub zwolnienie stosuje się, w sposób bezpośredni lub pośredni, przy wywozie produktów uzyskanych z tych materiałów, a nie stosuje się go przy ich zatrzymaniu na użytek krajowy.

3. Eksporter produktów objętych dowodem pochodzenia jest zobowiązany do przedłożenia na każde żądanie organów celnych wszelkich odpowiednich dokumentów potwierdzających, że nie uzyskano żadnego zwrotu w odniesieniu do materiałów niepochodzących użytych do wytworzenia danych produktów oraz że faktycznie uiszczono wszystkie cła lub opłaty o skutku równoważnym stosowane w odniesieniu do takich materiałów.

4. Zakazu, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, nie stosuje się do handlu między Stronami w przypadku produktów, które uzyskały status pochodzenia poprzez zastosowanie kumulacji pochodzenia objętej art. 7 ust. 4 lub 5.

TYTUŁ  V

DOWÓD POCHODZENIA

Artykuł  17

Wymogi ogólne

1. Produkty pochodzące z jednej ze Stron przy przywozie do innej Strony korzystają z postanowień układu po przedstawieniu jednego z następujących dowodów pochodzenia:

a) świadectwa przewozowego EUR.1, którego wzór przedstawiono w załączniku IV do niniejszego dodatku;

b) w przypadkach określonych w art. 18 ust. 1 - deklaracji, zwanej dalej "deklaracją pochodzenia", sporządzonej przez eksportera na fakturze, specyfikacji wysyłkowej lub jakimkolwiek innym dokumencie handlowym, który opisuje dane produkty w sposób wystarczająco szczegółowy do ich identyfikacji; tekst deklaracji pochodzenia przedstawiono w załączniku III do niniejszego dodatku.

2. Niezależnie od postanowień ust. 1 niniejszego artykułu, w przypadkach określonych w art. 27 produkty pochodzące w rozumieniu niniejszych reguł korzystają z postanowień układu bez konieczności przedstawienia żadnego z dowodów pochodzenia, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu.

3. Bez uszczerbku dla ust. 1 Strony mogą uzgodnić, że - na potrzeby prowadzenia między nimi handlu na warunkach preferencyjnych- dowody pochodzenia wymienione w ust. 1 lit. a) i b) zastępuje się oświadczeniami o pochodzeniu sporządzanymi przez eksporterów zarejestrowanych w elektronicznej bazie danych zgodnie z prawodawstwem wewnętrznym Stron.

Stosowanie oświadczenia o pochodzeniu sporządzonego przez eksporterów zarejestrowanych w elektronicznej bazie danych uzgodnionej przez przynajmniej dwie stosujące Umawiające się Strony nie może utrudniać stosowania kumulacji diagonalnej z innymi stosującymi Umawiającymi się Stronami.

4. Na potrzeby ust. 1 Strony mogą uzgodnić ustanowienie systemu zapewniającego możliwość wystawiania dowodów pochodzenia wymienionych w ust. 1 lit. a) i b) w formie elektronicznej lub ich przedkładania drogą elektroniczną.

5. Na potrzeby art. 7, w przypadku, gdy zastosowanie ma art. 8 ust. 4, eksporter mający siedzibę w stosującej Umawiającej się Stronie, a który wystawia dowód pochodzenia na podstawie innego dowodu pochodzenia, który korzysta ze zwolnienia z obowiązku zamieszczenia stwierdzenia wymaganego w innym przypadku na mocy w art. 8 ust. 3, lub ubiega się o taki dowód pochodzenia, podejmuje wszelkie niezbędne kroki w celu zapewnienia spełnienia warunków zastosowania kumulacji oraz jest przygotowany do przedłożenia organom celnym wszelkich stosownych dokumentów.

Artykuł  18

Warunki sporządzania deklaracji pochodzenia

1. Deklaracja pochodzenia, o której mowa w art. 17 ust. 1 lit. b), może zostać sporządzona przez:

a) upoważnionego eksportera w rozumieniu art. 19; lub

b) dowolnego eksportera w przypadku każdej przesyłki składającej się z paczki lub paczek zawierającej produkty pochodzące, których łączna wartość nie przekracza 6 000 EUR.

2. Deklaracja pochodzenia może zostać sporządzona, jeżeli produkty można uznać za pochodzące z terytorium stosującej Umawiającej się Strony i jeżeli spełniają one pozostałe wymogi niniejszych reguł.

3. Eksporter sporządzający deklarację pochodzenia musi być przygotowany do przedłożenia na każde żądanie organów celnych Strony wywozu wszelkich stosownych dokumentów potwierdzających status pochodzenia danych produktów oraz spełnienie pozostałych wymogów niniejszych reguł.

4. Eksporter sporządza deklarację pochodzenia poprzez umieszczenie tekstu przedstawionego w załączniku III do niniejszego dodatku, w jednej z wersji językowych określonych w tym załączniku, w postaci pisma maszynowego, stempla bądź wydruku, na fakturze, specyfikacji wysyłkowej lub innym dokumencie handlowym, w sposób zgodny z przepisami prawa krajowego państwa wywozu. Jeżeli deklaracja jest sporządzana ręcznie, należy ją napisać tuszem, drukowanymi literami.

5. Deklaracje pochodzenia opatruje się oryginalnym, własnoręcznym podpisem eksportera. Od upoważnionego eksportera w rozumieniu art. 19 nie wymaga się jednak podpisu na takiej deklaracji, pod warunkiem że złoży on organom celnym Strony wywozu pisemne zobowiązanie do przyjęcia pełnej odpowiedzialności za każdą deklarację pochodzenia, która go identyfikuje, tak jakby była podpisana własnoręcznie.

6. Deklaracja pochodzenia może zostać sporządzona przez eksportera w chwili wysyłania produktów, do których się odnosi, lub po ich wysłaniu (zwana dalej " retrospektywną deklaracją pochodzenia"), pod warunkiem że jest przedstawiona w państwie przywozu w ciągu dwóch lat od dokonania przywozu produktów, do których się odnosi.

W przypadkach, w których doszło do podziału przesyłki zgodnie z art. 14 ust. 3, i pod warunkiem dotrzymania analogicznego terminu dwóch lat upoważniony eksporter Strony wywozu produktów sporządza retrospektywną deklarację pochodzenia.

Artykuł  19

Upoważniony eksporter

1. Organy celne Strony wywozu mogą - z zastrzeżeniem wymogów krajowych - upoważnić każdego eksportera mającego swoją siedzibę na terytorium tej Strony (zwanego dalej "upoważnionym eksporterem") do sporządzania deklaracji pochodzenia niezależnie od wartości danych produktów.

2. Eksporter ubiegający się o takie upoważnienie przedstawia, w sposób przekonujący dla organów celnych, wszelkie gwarancje niezbędne do zweryfikowania statusu pochodzenia produktów oraz spełnienia pozostałych wymogów niniejszych reguł.

3. Organy celne przyznają upoważnionemu eksporterowi numer upoważnienia celnego, który zamieszcza się w deklaracji pochodzenia.

4. Organy celne weryfikują, czy upoważnienie jest wykorzystywane w prawidłowy sposób. Organy celne mogą wycofać upoważnienie, jeżeli upoważniony eksporter korzysta z niego w niewłaściwy sposób i jeżeli nie daje już gwarancji, o których mowa w ust. 2.

Artykuł  20

Procedura wystawiania świadectwa przewozowego EUR.1

1. Świadectwo przewozowe EUR.1 wystawiają właściwe organy celne Strony wywozu na pisemny wniosek złożony przez eksportera lub, na odpowiedzialność eksportera, przez jego upoważnionego przedstawiciela.

2. W tym celu eksporter lub jego upoważniony przedstawiciel wypełnia świadectwo przewozowe EUR.1 oraz formularz wniosku, których wzory znajdują się w załączniku IV do niniejszego dodatku. Formularze te wypełnia się w jednym z języków, w których sporządzony został układ, oraz zgodnie z przepisami prawa krajowego państwa wywozu. Jeśli są one wypełniane odręcznie, wypełnia się je tuszem, drukowanymi literami. Opis produktów zamieszcza się w polu do tego przeznaczonym, bez pozostawienia pustych wierszy. Jeżeli pole nie jest wypełnione w całości, poniżej ostatniego wiersza opisu należy nakreślić poziomą linię, przekreślając puste miejsce.

3. Świadectwo przewozowe EUR.1 zawiera w polu 7 oświadczenie w języku angielskim o treści: "TRANSITIONAL RULES".

4. Eksporter występujący z wnioskiem o wystawienie świadectwa przewozowego EUR.1 musi być przygotowany do przedłożenia na każde żądanie organów celnych Strony wywozu, w której wystawiono dane świadectwo przewozowe EUR.1, wszelkich stosownych dokumentów potwierdzających status pochodzenia przedmiotowych produktów oraz spełnienie pozostałych wymogów niniejszych reguł.

5. Organy celne Strony wywozu wystawiają świadectwo przewozowe EUR. 1, jeżeli dane produkty mogą zostać uznane za produkty pochodzące i jeżeli spełniają one pozostałe wymogi niniejszych reguł.

6. Organy celne wystawiające świadectwa przewozowe EUR.1 podejmują wszelkie kroki niezbędne do zweryfikowania statusu pochodzenia produktów i wypełnienia pozostałych wymogów niniejszych reguł. W tym celu mają one prawo żądać przedstawienia wszelkich dowodów i przeprowadzać kontrole ksiąg rachunkowych eksportera lub dokonywać wszelkich innych czynności kontrolnych, jakie uznają za odpowiednie. Organy celne wystawiające świadectwa zapewniają także, aby formularze określone w ust. 2 niniejszego artykułu były należycie wypełnione. W szczególności sprawdzają, czy pole przeznaczone na opis produktów zostało wypełnione w sposób wykluczający wszelką możliwość dodania fałszywych wpisów.

7. Datę wystawienia świadectwa przewozowego EUR.1 wskazuje się w polu 11 świadectwa przewozowego EUR.1.

8. Organy celne wystawiają świadectwo przewozowe EUR.1 i udostępniają je eksporterowi od chwili faktycznego dokonania wywozu lub jego zapewnienia.

Artykuł  21

Świadectwa przewozowe EUR.1 wystawione retrospektywnie

1. Niezależnie od przepisów art. 20 ust. 8 świadectwo przewozowe EUR.1 może być wyjątkowo wystawione po wywozie produktów, do których się odnosi, jeżeli:

a) nie zostało ono wystawione w momencie dokonywania wywozu z powodu błędów, niezamierzonych pominięć lub szczególnych okoliczności;

b) organom celnym przedstawiono w sposób przekonujący dowody potwierdzające, że świadectwo przewozowe EUR.1 zostało wystawione, ale nie zostało przyjęte przy przywozie z przyczyn technicznych;

c) miejsce przeznaczenia danych produktów nie było znane w momencie dokonywania wywozu i zostało ustalone w trakcie transportu lub składowania produktów oraz po ewentualnym podzieleniu przesyłek zgodnie z art. 14 ust. 3;

d) świadectwo przewozowe EUR.1 lub EUR.MED wystawiono zgodnie z postanowieniami konwencji PEM w odniesieniu do produktów, które są również produktami pochodzącymi zgodnie z niniejszymi regułami. Eksporter podejmuje wszelkie niezbędne kroki w celu zapewnienia spełnienia warunków stosowania kumulacji oraz jest przygotowany do przedłożenia organom celnym wszelkich stosownych dokumentów potwierdzających, że dany produkt jest produktem pochodzącym zgodnie z niniejszymi regułami; lub

e) świadectwo przewozowe EUR.1 wystawiono na podstawie art. 8 ust. 4 i przy przywozie do innej stosującej Umawiającej się Strony wymagane jest zastosowanie art. 8 ust. 3.

2. Na potrzeby wykonania postanowień ust. 1 eksporter podaje w swoim wniosku miejsce i datę wywozu produktów, do których odnosi się świadectwo przewozowe EUR.1, oraz uzasadnienie wniosku.

3. Organy celne mogą wystawić świadectwo przewozowe EUR.1 retrospektywnie w terminie dwóch lat od daty wywozu i tylko po sprawdzeniu, czy informacje podane we wniosku eksportera są zgodne z informacjami zawartymi w odpowiedniej dokumentacji.

4. Dodatkowo do wymogów wynikających z art. 20 ust. 3 świadectwa przewozowe EUR.1 wystawione retrospektywnie opatruje się wpisem w języku angielskim: "ISSUED RETROSPECTIVELY".

5. Wpis określony w ust. 4 umieszcza się w polu 7 świadectwa przewozowego EUR.1.

Artykuł  22

Wystawianie duplikatu świadectwa przewozowego EUR.1

1. W przypadku kradzieży, utraty lub zniszczenia świadectwa przewozowego EUR.1 eksporter może wystąpić do organów celnych, które je wystawiły, o wystawienie duplikatu na podstawie dokumentów eksportowych znajdujących się w ich posiadaniu.

2. Dodatkowo do wymogów wynikających z art. 20 ust. 3 duplikat wystawiony zgodnie z ust. 1 niniejszego artykułu opatruje się wpisem w języku angielskim: "DUPLICATE".

3. Wpis określony w ust. 2 umieszcza się w polu 7 duplikatu świadectwa przewozowego EUR.1.

4. Duplikat, który opatruje się datą wystawienia oryginalnego świadectwa przewozowego EUR.1, obowiązuje od tej daty.

Artykuł  23

Termin ważności dowodu pochodzenia

1. Dowód pochodzenia jest ważny przez dziesięć miesięcy od daty wystawienia lub sporządzenia na terytorium Strony wywozu i musi zostać przedłożony w wymienionym okresie organom celnym Strony przywozu.

2. Dowody pochodzenia przedstawiane organom celnym Strony przywozu po upływie terminu ważności, o którym mowa w ust. 1, mogą zostać przyjęte na potrzeby zastosowania preferencji taryfowych, jeżeli nieprzedłożenie tych dokumentów przed upływem terminu ważności było spowodowane wyjątkowymi okolicznościami.

3. W innych przypadkach przedłożenia dowodów z opóźnieniem organy celne Strony przywozu mogą przyjąć dowody pochodzenia, jeżeli produkty zostały im przedstawione przed upływem terminu ważności.

Artykuł  24

Wolne obszary celne

1. Strony podejmują wszelkie niezbędne kroki w celu zapewnienia, aby sprzedawane produkty objęte dowodem pochodzenia, które podczas transportu korzystają z wolnych obszarów celnych znajdujących się na ich terytorium, nie były zastępowane innymi towarami ani poddawane zabiegom innym niż normalne czynności zapobiegające pogorszeniu ich stanu.

2. Na zasadzie odstępstwa od ust. 1, w przypadku gdy produkty pochodzące z terytorium stosującej Umawiającej się Strony są przywożone do wolnego obszaru celnego na podstawie dowodu pochodzenia i są poddawane obróbce lub przetworzeniu, dopuszcza się możliwość wystawienia lub sporządzenia nowego dowodu pochodzenia, jeżeli obróbka lub przetworzenie, jakiemu zostały poddane, są zgodne z niniejszymi regułami.

Artykuł  25

Wymogi dotyczące przywozu

Dowody pochodzenia przedkłada się organom celnym Strony przywozu zgodnie z procedurami stosowanymi na terytorium tej Strony.

Artykuł  26

Przywóz partiami

Jeżeli, na wniosek importera i na warunkach określonych przez organy celne Strony przywozu, produkty rozmontowane lub niezmontowane w rozumieniu reguły ogólnej nr 2a) interpretacji Systemu zharmonizowanego ujęte w sekcjach XVI i XVII lub pozycjach 7308 i 9406 przywożone są partiami, organom celnym przedstawia się jeden dowód pochodzenia wraz z przywozem pierwszej przesyłki.

Artykuł  27

Zwolnienie z dowodu pochodzenia

1. Produkty wysyłane jako małe paczki od osób prywatnych do osób prywatnych lub będące częścią bagażu osobistego podróżnych uznaje się za produkty pochodzące bez wymogu przedstawienia dowodu pochodzenia, pod warunkiem że takie produkty nie są przywożone w celach handlowych i zostały zgłoszone jako spełniające wymogi niniejszych reguł oraz nie ma wątpliwości co do prawdziwości takiego zgłoszenia.

2. Przywozu nie uznaje się za przywóz w celach handlowych, jeżeli spełnione są wszystkie następujące warunki:

a) przywóz ma charakter okazjonalny;

b) przywóz dotyczy wyłącznie produktów przeznaczonych do osobistego użytku odbiorców, podróżnych lub ich rodzin;

c) rodzaj i liczba produktów wyraźnie świadczą o ich niehandlowym przeznaczeniu.

3. Łączna wartość tych produktów nie może przekraczać 500 EUR w przypadku małych paczek lub 1 200 EUR w przy padku produktów stanowiących część osobistego bagażu podróżnych.

Artykuł  28

Niezgodności i pomyłki formalne

1. Stwierdzenie drobnych niezgodności między oświadczeniami złożonymi w dowodzie pochodzenia a oświadczeniami podanymi w dokumentach przedłożonych urzędowi celnemu w celu dopełnienia formalności wymaganych przy przywozie produktów nie unieważnia samo w sobie dowodu pochodzenia, jeśli zostało należycie dowiedzione, że dokument ten rzeczywiście odpowiada przedłożonym produktom.

2. Oczywiste pomyłki formalne, takie jak błędy literowe na dowodzie pochodzenia, nie powodują odrzucenia dokumentów, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, jeżeli nie powodują wątpliwości co do prawidłowości oświadczeń złożonych w tych dokumentach.

Artykuł  29

Deklaracje dostawcy

1. W przypadku wystawienia świadectwa przewozowego EUR.1 lub sporządzenia deklaracji pochodzenia na terytorium Strony w odniesieniu do produktów pochodzących, do których wytworzenia użyto towarów pochodzących z terytorium innej stosującej Umawiającej się Strony i poddanych tam obróbce lub przetworzeniu bez uzyskania przez nie preferencyjnego statusu pochodzenia zgodnie z art. 7 ust. 3 lub art. 7 ust. 4, uwzględnia się deklarację dostawcy wydaną dla tych towarów zgodnie z niniejszym artykułem.

2. Deklaracja dostawcy, o której mowa w ust. 1, stanowi dowód obróbki lub przetworzenia, jakim poddano dane towary na terytorium stosującej Umawiającej się Strony, na potrzeby ustalenia, czy produkty wytworzone z wykorzystaniem tych towarów można uznać za produkty pochodzące z danej Strony wywozu oraz czy spełniają one pozostałe wymogi niniejszych reguł.

3. Z wyjątkiem przypadków, o których mowa w ust. 4, dostawca sporządza odrębną deklarację dostawcy dla każdej przesyłki towarów, w formie przewidzianej w załączniku VI, na arkuszu papieru załączonym do faktury, specyfikacji wysyłkowej lub jakiegokolwiek innego dokumentu handlowego zawierającego opis danych towarów wystarczająco szczegółowy do ich identyfikacji.

4. Jeżeli dostawca regularnie zaopatruje konkretnego klienta w towary, co do których oczekuje się, że będą nadal w niezmiennym stopniu poddawane obróbce lub przetworzeniu na terytorium stosującej Umawiającej się Strony, może przedstawić pojedynczą deklarację dostawcy obejmującą kolejne przesyłki tych towarów (zwaną dalej "długoterminową deklaracją dostawcy"). Długoterminowa deklaracja dostawcy może co do zasady zachowywać ważność przez maksymalnie dwa lata od daty jej sporządzenia. Organy celne stosującej Umawiającej się Strony, na której terytorium sporządza się deklarację, określają warunki, na jakich dopuszcza się możliwość przedłużenia tego terminu. Dostawca sporządza długoterminową deklarację dostawcy w formie przewidzianej w załączniku VII i opisuje w niej odpowiednie towary w sposób wystarczająco szczegółowy do ich identyfikacji. Deklarację należy przekazać odpowiedniemu klientowi przed dostarczeniem mu pierwszej przesyłki towarów objętych tą deklaracją lub wraz z taką pierwszą przesyłką. Jeżeli długoterminowa deklaracja dostawcy nie ma już zastosowania do dostarczanych towarów, dostawca niezwłocznie informuje swojego klienta o tym fakcie.

5. Deklaracje dostawcy, o których mowa w ust. 3 i 4, sporządza się na maszynie lub w postaci wydruku w jednym z języków układu, zgodnie z prawem krajowym stosującej Umawiającej się Strony, na której terytorium sporządza się deklarację, i opatruje się je oryginalnym, własnoręcznym podpisem dostawcy. Deklarację można również sporządzić pismem odręcznym; w takim przypadku spisuje się ją tuszem, drukowanymi literami.

6. Dostawca sporządzający deklarację musi być przygotowany do przedłożenia na każde żądanie organów celnych stosującej Umawiającej się Strony, na której terytorium sporządzono deklarację, wszelkich stosownych dokumentów potwierdzających prawidłowość informacji zawartych w tej deklaracji.

Artykuł  30

Kwoty wyrażone w euro

1. Na potrzeby stosowania art. 18 ust. 1 lit. b) i art. 27 ust. 3 w przypadkach, w których produkty zostały zafakturowane w walucie innej niż euro, kwoty w walutach krajowych Stron stanowiące równowartość kwot wyrażonych w euro są ustalane co roku przez poszczególne zainteresowane państwa.

2. Przesyłka podlega art. 18 ust. 1 lit. b) lub art. 27 ust. 3 poprzez odniesienie do waluty, w której sporządzono fakturę, stosownie do kwoty ustalonej przez zainteresowane państwo.

3. Kwoty wyrażone w danej walucie krajowej stanowią równowartość w tej walucie kwot wyrażonych w euro w pierwszym dniu roboczym października. Wysokość stosownych kwot przekazuje się Komisji Europejskiej do dnia 15 października i obowiązują one od dnia 1 stycznia następnego roku. Komisja Europejska powiadamia wszystkie zainteresowane państwa o wysokości stosownych kwot.

4. Strona może zaokrąglić w górę lub w dół kwoty otrzymane po przeliczeniu kwoty wyrażonej w euro na swoją walutę krajową. Zaokrąglona kwota nie może różnić się od kwoty wynikającej z przeliczenia o więcej niż 5 %. Strona może zachować bez zmian równowartość kwoty wyrażonej w euro w swojej walucie krajowej, jeżeli po przeliczeniu w ramach corocznego dostosowania przewidzianego w ust. 3 wzrost równowartości w walucie krajowej, przed zaokrągleniem, jest niższy niż 15 %. Równowartość w walucie krajowej może pozostać bez zmian, jeżeli przeliczenie doprowadziłoby do jej obniżenia.

5. Na wniosek którejkolwiek ze Stron Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia dokonuje przeglądu kwot wyrażonych w euro. Dokonując przeglądu, Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia rozważa, na ile pożądane jest zachowanie skutków wspomnianych ograniczeń w ujęciu realnym. W tym celu może on podjąć decyzję o zmianie kwot wyrażonych w euro.

TYTUŁ  VI

ZASADY WSPÓŁPRACY I DOWODY W POSTACI DOKUMENTÓW

Artykuł  31

Dowody w postaci dokumentów, przechowywanie dowodów pochodzenia i dokumentów uzupełniających

1. Eksporter, który sporządził deklarację pochodzenia lub wystąpił z wnioskiem o wystawienie świadectwa przewozowego EUR.1, przechowuje kopię tych dowodów pochodzenia i wszelkich dokumentów potwierdzających status pochodzenia produktu w formie papierowej lub elektronicznej przez okres co najmniej trzech lat od dnia wystawienia lub sporządzenia deklaracji pochodzenia.

2. Dostawca sporządzający deklarację dostawcy przechowuje kopie deklaracji oraz wszystkich faktur, specyfikacji wysyłkowych lub innych dokumentów handlowych, do których załączono tę deklarację, a także dokumentów, o których mowa w art. 29 ust. 6, przez okres co najmniej trzech lat.

Dostawca sporządzający długoterminową deklarację dostawcy przechowuje kopie deklaracji oraz wszystkich faktur, specyfikacji wysyłkowych lub innych dokumentów handlowych dotyczących towarów objętych tą deklaracją przesłanych danemu klientowi, a także dokumentów, o których mowa w art. 29 ust. 6, przez okres co najmniej trzech lat. Okres ten liczy się od dnia upływu ważności długoterminowej deklaracji dostawcy.

3. Na potrzeby ust. 1 niniejszego artykułu dokumentami potwierdzającymi status pochodzenia są między innymi:

a) bezpośrednie dowody procesów przeprowadzonych przez eksportera lub dostawcę w celu otrzymania produktu, zawarte na przykład w jego księgach rachunkowych lub dokumentach wewnętrznych;

b) dokumenty potwierdzające status pochodzenia użytych materiałów, wystawione lub sporządzone na terytorium odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony zgodnie z jej prawem krajowym;

c) dokumenty potwierdzające obróbkę lub przetworzenie materiałów na terytorium odpowiedniej Strony, sporządzone lub wystawione na terytorium tej Strony zgodnie z jej prawem krajowym;

d) deklaracje pochodzenia lub świadectwa przewozowe EUR.1 potwierdzające status pochodzenia użytych materiałów, sporządzone lub wystawione na terytorium Stron zgodnie z niniejszymi regułami;

e) odpowiednie dowody dotyczące obróbki lub przetworzenia przeprowadzonych poza terytorium Stron zgodnie z art. 13 i 14, potwierdzające spełnienie wymogów ustanowionych w tych artykułach.

4. Organy celne Strony wywozu wystawiające świadectwa przewozowe EUR.1 przechowują formularz wniosku, o którym mowa w art. 20 ust. 2, przez co najmniej trzy lata.

5. Organy celne Strony przywozu przechowują przedłożone im deklaracje pochodzenia i świadectwa przewozowe EUR.1 przez co najmniej trzy lata.

6. Deklaracje dostawcy, sporządzone na terytorium stosującej Umawiającej się Strony, potwierdzające poddanie wykorzystanych materiałów obróbce lub przetworzeniu na terytorium tej stosującej Umawiającej się Strony, uważa się za dokument, o którym mowa w art. 18 ust. 3, art. 20 ust. 4 i art. 29 ust. 6, wykorzystywany w celu potwierdzenia, że produkty objęte świadectwem przewozowym EUR.1 lub deklaracją pochodzenia mogą zostać uznane za produkty pochodzące z terytorium tej stosującej Umawiającej się Strony oraz że spełniają one pozostałe wymogi niniejszych reguł.

Artykuł  32

Rozstrzyganie sporów

Spory zaistniałe w związku z procedurami weryfikacji na podstawie art. 34 i 35 lub w związku z wykładnią postanowień niniejszego dodatku, których to sporów nie można rozstrzygnąć pomiędzy organami celnymi wnioskującymi o przeprowadzenie weryfikacji a organami celnymi odpowiedzialnymi za jej przeprowadzenie, przekazuje się do rozpoznania Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia.

We wszystkich przypadkach rozstrzyganie sporów pomiędzy importerem a organami celnymi Strony przywozu podlega prawodawstwu tego państwa.

TYTUŁ  VII

WSPÓŁPRACA ADMINISTRACYJNA

Artykuł  33

Powiadamianie i współpraca

1. Organy celne Stron udostępniają sobie wzajemnie wzory odcisków pieczęci używanych w ich urzędach celnych na potrzeby wystawiania świadectw przewozowych EUR.1 wraz z modelami numerów upoważnień przyznanych upoważnionym eksporterom oraz adresami organów celnych odpowiedzialnych za weryfikację tych świadectw i deklaracji pochodzenia.

2. W celu zapewnienia prawidłowego stosowania niniejszych reguł Strony udzielają sobie wzajemnej pomocy za pośrednictwem właściwych organów celnych przy kontroli autentyczności świadectw przewozowych EUR.1, deklaracji pochodzenia, deklaracji dostawcy oraz poprawności informacji podanych w tych dokumentach.

Artykuł  34

Weryfikacja dowodów pochodzenia

1. Późniejsze weryfikacje dowodów pochodzenia przeprowadza się wyrywkowo lub w każdym przypadku, kiedy organy celne Strony przywozu mają uzasadnione wątpliwości co do autentyczności takich dokumentów, statusu pochodzenia sprawdzanych produktów lub spełniania innych wymogów niniejszych reguł.

2. Składając wniosek o przeprowadzenie późniejszej weryfikacji organy celne Strony przywozu zwracają świadectwo przewozowe EUR.1 i fakturę, jeśli została przedłożona, oraz deklarację pochodzenia lub kopie tych dokumentów organom celnym Strony wywozu, w razie potrzeby podając uzasadnienie wniosku o weryfikację. Wszelkie dokumenty i informacje wskazujące, że informacje podane w dowodzie pochodzenia są nieprawidłowe, przekazuje się wraz z wnioskiem o weryfikację.

3. Weryfikacji dokonują organy celne Strony wywozu. W tym celu mają one prawo żądać przedstawienia wszelkich dowodów i przeprowadzać kontrole ksiąg rachunkowych eksportera lub dokonywać wszelkich innych czynności kontrolnych, jakie uznają za odpowiednie.

4. Jeżeli organy celne Strony przywozu postanowią zawiesić przyznanie preferencyjnego traktowania sprawdzanych produktów do czasu uzyskania wyników weryfikacji, proponują one importerowi zwolnienie produktów, stosując wobec nich wszelkie środki zabezpieczające uznane za konieczne.

5. Organy celne występujące z wnioskiem o weryfikację informuje się możliwie najszybciej o wynikach weryfikacji. Wyniki takie muszą wyraźnie wskazywać, czy dokumenty są autentyczne oraz czy dane produkty mogą zostać uznane za produkty pochodzące z jednej ze Stron i czy spełniają pozostałe wymogi niniejszych reguł.

6. Jeśli w przypadkach uzasadnionej wątpliwości brak jest odpowiedzi w ciągu dziesięciu miesięcy od dnia złożenia wniosku o weryfikację lub jeśli odpowiedź nie zawiera informacji wystarczających do ustalenia autentyczności danego dokumentu lub rzeczywistego pochodzenia produktów, organy celne wnioskujące o weryfikację odmawiają prawa do skorzystania z preferencji, o ile nie zaistnieją wyjątkowe okoliczności.

Artykuł  35

Weryfikacja deklaracji dostawcy

1. Późniejsze weryfikacje deklaracji dostawcy lub długoterminowych deklaracji dostawcy można przeprowadzać wyrywkowo lub w każdym przypadku, kiedy organy celne Strony, na której terytorium uwzględniono takie deklaracje w celu wystawienia świadectwa przewozowego EUR.1 lub sporządzenia deklaracji pochodzenia, mają uzasadnione wątpliwości co do autentyczności takich dokumentów lub prawidłowości zawartych w nich informacji.

2. Na potrzeby wdrożenia ust. 1 organy celne Strony, o której mowa w ust. 1, zwracają deklarację dostawcy lub długoterminową deklarację dostawcy oraz fakturę(-y), specyfikację(-e) wysyłkową(-e) lub inny(-e) dokument(y) handlowy(-e) dotyczące towarów objętych tą deklaracją organom celnym stosującej Umawiającej się Strony, w której sporządzono deklarację, podając, w odpowiednich przypadkach, formalne lub merytoryczne uzasadnienie wniosku o przeprowadzenie weryfikacji.

Do wniosku o przeprowadzenie późniejszej weryfikacji organy celne dołączają wszelkie uzyskane dokumenty i informacje wskazujące, że informacje zawarte w deklaracji dostawcy lub długoterminowej deklaracji dostawcy są nieprawidłowe.

3. Weryfikacji dokonują organy celne stosującej Umawiającej się Strony, na której terytorium sporządzono deklarację dostawcy lub długoterminową deklarację dostawcy. W tym celu mają one prawo żądać przedstawienia wszelkich dowodów i przeprowadzać kontrole ksiąg rachunkowych dostawcy lub dokonywać wszelkich innych czynności kontrolnych, jakie uzna za odpowiednie.

4. Organy celne występujące z wnioskiem o weryfikację informuje się możliwie najszybciej o wynikach weryfikacji. Wyniki te muszą wyraźnie wskazywać, czy informacje podane w deklaracji dostawcy lub długoterminowej deklaracji dostawcy są prawidłowe, oraz umożliwiać organom celnym ustalenie, czy i w jakim zakresie daną deklarację dostawcy można wziąć pod uwagę przy wystawianiu świadectwa przewozowego EUR.1 lub sporządzaniu deklaracji pochodzenia.

Artykuł  36

Sankcje

Każda ze Stron przewiduje możliwość nałożenia sankcji karnych, cywilnych lub administracyjnych z tytułu naruszenia prawodawstwa krajowego powiązanego z niniejszymi regułami.

TYTUŁ  VIII

STOSOWANIE DODATKU A

Artykuł  37

Europejski Obszar Gospodarczy

Towary pochodzące z Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) w rozumieniu protokołu 4 do Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym uznaje się za pochodzące z Unii Europejskiej, Islandii, Liechtensteinu lub Norwegii ("Strony EOG") w przypadku ich wywozu odpowiednio z Unii Europejskiej, Islandii, Liechtensteinu lub Norwegii do Bośni i Hercegowiny, o ile między Bośnią i Hercegowiną a danymi Stronami EOG mają zastosowanie umowy o wolnym handlu stosujące niniejsze reguły.

Artykuł  38

Liechtenstein

Bez uszczerbku dla art. 2, z uwagi na unię celną między Szwajcarią a Liechtensteinem produkt pochodzący z Liechtensteinu uznaje się za produkt pochodzący ze Szwajcarii.

Artykuł  39

Republika San Marino

Bez uszczerbku dla art. 2, z uwagi na unię celną między Unią Europejską a Republiką San Marino produkt pochodzący z Republiki San Marino uznaje się za produkt pochodzący z Unii Europejskiej.

Artykuł  40

Księstwo Andory

Bez uszczerbku dla art. 2, z uwagi na unię celną między Unię Europejską a Księstwem Andory produkt pochodzący z Księstwa Andory sklasyfikowany w działach 25 do 97 Systemu zharmonizowanego uznaje się za produkt pochodzący z Unii Europejskiej.

Artykuł  41

Ceuta i Melilla

1. Na potrzeby niniejszych reguł termin "Unia Europejska" nie obejmuje Ceuty i Melilli.

2. Na mocy protokołu 2 do Aktu w sprawie warunków przystąpienia Królestwa Hiszpanii i Republiki Portugalskiej oraz dostosowań w Traktatach^{(17 )} produkty pochodzące z Bośni i Hercegowiny przywożone do Ceuty lub Melilli korzystają pod każdym względem z takiej samej procedury celnej, jaka jest stosowana wobec produktów pochodzących z obszaru celnego Unii Europejskiej. Bośnia i Hercegowina poddaje przywożone produkty objęte odpowiednią umową i pochodzące z Ceuty i Melilli takiej samej procedurze celnej, jak produkty przywożone z Unii Europejskiej i pochodzące z niej.

3. Na potrzeby ust. 2 niniejsze reguły stosuje się odpowiednio do produktów pochodzących z Ceuty i Melilli, z zastrzeżeniem spełnienia szczególnych warunków określonych w załączniku V.

ZAŁĄCZNIK I

UWAGI WSTĘPNE DO WYKAZU W ZAŁĄCZNIKU II

Uwaga 1 - Wprowadzenie ogólne

W niniejszym wykazie określono warunki, jakie muszą spełniać wszystkie produkty, by można było uznać je za poddane wystarczającej obróbce lub przetworzeniu w rozumieniu art. 4 tytułu II niniejszego dodatku. Istnieją cztery rodzaje reguł, które różnią się w zależności od produktów:

a) w wyniku obróbki lub przetwarzania nie zostaje przekroczona najwyższa dopuszczalna zawartość materiałów niepo- chodzących;

b) w wyniku obróbki lub przetwarzania czterocyfrowy kod pozycji lub sześciocyfrowy kod podpozycji Systemu zharmonizowanego produktów wytworzonych staje się różny, odpowiednio, od czterocyfrowego kodu pozycji lub sześciocyfrowego kodu podpozycji użytych materiałów;

c) przeprowadza się określone czynności obróbki lub przetwarzania;

d) przeprowadza się obróbkę lub przetwarzanie określonych materiałów całkowicie uzyskanych.

Uwaga 2 - Struktura wykazu

2.1. Pierwsze dwie kolumny wykazu stanowią opis uzyskanego produktu. W kolumnie (1) podany jest numer pozycji lub numer działu używany w Systemie zharmonizowanym, a w kolumnie (2) - stosowany w tym systemie opis towarów w odniesieniu do danej pozycji lub działu. W kolumnie (3) określono regułę dla każdego wpisu figurującego w pierwszych dwóch kolumnach. W przypadku gdy zapis w kolumnie (1) jest poprzedzony oznaczeniem "ex", oznacza to, że reguła określona w kolumnie (3) odnosi się tylko do części tej pozycji, zgodnie z opisem w kolumnie (2).

2.2. Jeżeli w kolumnie (1) zebrano większą liczbę numerów pozycji albo podano numer działu i w związku z tym opis produktów w kolumnie (2) sformułowano ogólnie, odpowiednie reguły w kolumnie (3) stosuje się do wszystkich produktów, które w ramach Systemu zharmonizowanego klasyfikowane są w pozycjach danego działu lub w którejkolwiek z pozycji lub podpozycji zebranych w kolumnie (1).

2.3. Jeżeli w wykazie podane są różne reguły mające zastosowanie do różnych produktów w ramach jednej pozycji, to każde tiret zawiera opis odnoszący się do części pozycji, której dotyczą odpowiednie reguły z kolumny (3).

2.4. W przypadkach gdy w kolumnie (3) określono dwie alternatywne reguły rozdzielone słowem "lub", eksporter może wybrać, którą regułę zastosować.

Uwaga 3 - Przykłady stosowania reguł

3.1. Art. 4 tytułu II niniejszego dodatku dotyczący produktów, które uzyskały status pochodzących i zostały następnie użyte do wytworzenia innych produktów, stosuje się niezależnie od tego, czy status ten został uzyskany w zakładzie, w którym użyto tych produktów, czy w innym zakładzie na terytorium Strony.

3.2. Zgodnie z art. 6 tytułu II niniejszego dodatku przeprowadzone czynności obróbki lub przetwarzania muszą wykraczać poza zakres czynności opisanych w tym artykule. W przeciwnym wypadku towary nie kwalifikują się do przyznania im preferencyjnego traktowania taryfowego, nawet jeśli spełniają warunki określone w poniższym wykazie.

Z zastrzeżeniem art. 6 tytułu II niniejszego dodatku, reguły zawarte w wykazie określają minimalny wymagany stopień obróbki lub przetworzenia, przy czym przeprowadzenie dalszej obróbki lub przetworzenia także nadaje status pochodzenia, natomiast przeprowadzenie obróbki lub przetworzenia w mniejszym zakresie nie może powodować nadania statusu pochodzenia.

Jeśli zatem reguła stanowi, że na pewnym etapie produkcji może zostać użyty materiał niepochodzący, to użycie takiego materiału na etapie wcześniejszym jest dopuszczone, a na etapie późniejszym nie jest dopuszczone.

Jeżeli natomiast reguła stanowi, że na pewnym etapie produkcji nie mogą zostać użyte materiały niepochodzące, to użycie takich materiałów na etapie wcześniejszym jest dopuszczone, a na etapie późniejszym nie jest dopuszczone.

Przykład: jeżeli zgodnie z regułą z wykazu ustanowioną dla działu 19 "materiały niepochodzące objęte pozycjami 1101 do 1108 nie mogą przekraczać 20 % masy", to wykorzystywanie (tj. przywóz) zbóż objętych działem 10 (mate riały na wcześniejszym etapie produkcji) nie podlega ograniczeniu.

3.3. Bez uszczerbku dla uwagi 3.2, jeśli w regule występuje sformułowanie "wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją", mogą być użyte materiały objęte dowolną pozycją lub pozycjami (nawet opatrzone takim samym opisem i objęte taką samą pozycją jak produkt), jednak z zastrzeżeniem wszelkich szczególnych ograniczeń, które mogą być również zawarte w regule.

Jednakże sformułowanie "wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją, włącznie z innymi materiałami objętymi pozycją ..." lub "wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją, łącznie z innymi materiałami objętymi tą samą pozycją co produkt" oznacza, że mogą być użyte materiały objęte dowolną pozycją lub pozycjami z wyjątkiem tych, których opis jest identyczny z opisem produktu umieszczonym w kolumnie (2) wykazu.

3.4. Jeżeli reguła w wykazie stanowi, że produkt może być wytwarzany z więcej niż jednego materiału, oznacza to, że może zostać użyty jeden lub więcej materiałów. Nie oznacza to, że należy użyć wszystkich materiałów.

3.5. Jeżeli reguła w wykazie stanowi, że produkt musi być wytworzony z określonego materiału, warunek ten nie wyklucza użycia innych materiałów, które ze względu na swoje naturalne właściwości nie mogą spełniać tej reguły.

3.6. Jeżeli przedstawiona w wykazie reguła przewiduje dwie maksymalne wartości procentowe dla materiałów niepocho- dzących, które mogą być użyte, to tych wartości nie można sumować. Innymi słowy, maksymalna wartość wszystkich użytych materiałów niepochodzących nie może nigdy przekroczyć wyższej z podanych wartości procentowych. Ponadto poszczególne wartości procentowe nie mogą zostać przekroczone w odniesieniu do poszczególnych materiałów, do których mają zastosowanie.

Uwaga 4 - Przepisy ogólne dotyczące niektórych towarów rolnych

4.1. Towary rolne objęte działami 6, 7, 8, 9, 10, 12 oraz pozycją 2401, uprawiane lub zebrane na terytorium Strony, trak tuje się jako pochodzące z terytorium tej Strony, nawet jeśli otrzymuje się je z przywożonych nasion, bulw, korzeni, sadzonek, szczepów, pędów, pąków lub innych żywych części roślin.

4.2. W przypadkach gdy zawartość niepochodzącego cukru w danym produkcie podlega ograniczeniom, przy obliczaniu takich ograniczeń uwzględniana jest łącznie masa cukrów objętych pozycjami 1701 (sacharoza) oraz 1702 (np. fruk toza, glukoza, laktoza, maltoza, izoglukoza lub cukier inwertowany) użytych do wytworzenia produktu końcowego oraz użytych do wytworzenia produktów niepochodzących, które weszły w skład produktu końcowego.

Uwaga 5 - Terminologia stosowana w odniesieniu do niektórych wyrobów włókienniczych

5.1. Określenie "włókna naturalne" jest używane w wykazie w odniesieniu do włókien innych niż włókna sztuczne lub syntetyczne. Określenie to jest ograniczone do etapów poprzedzających przędzenie, włączając w to także odpady oraz, o ile nie wskazano inaczej, obejmuje ono również włókna zgrzebne, czesane lub inaczej przetworzone, ale nie przędzone.

5.2. Określenie "włókna naturalne" obejmuje włosie końskie objęte pozycją 0511, jedwab objęty pozycjami 5002 i 5003, jak również włókna wełniane, cienką lub grubą sierść zwierzęcą objęte pozycjami od 5101 do 5105, włókna baweł niane objęte pozycjami od 5201 do 5203 oraz pozostałe włókna roślinne objęte pozycjami od 5301 do 5305.

5.3. Użyte w wykazie określenia "masa włókiennicza", "materiały chemiczne" oraz "materiały do produkcji papieru" opisują materiały nieklasyfikowane w działach od 50 do 63, które mogą być użyte do produkcji sztucznych, syntetycznych lub papierowych włókien lub przędz.

5.4. Użyte w wykazie określenie "włókna odcinkowe chemiczne" odnosi się do kabla z włókna ciągłego syntetycznego lub sztucznego, włókien odcinkowych lub odpadów, objętych pozycjami od 5501 do 5507.

5.5. "Drukowanie" (w połączeniu z "tkaniem", "dzianiem", "tuftowaniem" lub "flokowaniem") oznacza technikę, na skutek której materiałowi włókienniczemu nadaje się w sposób trwały obiektywną cechę, np. kolor, wzór, lub charakterystykę techniczną, przy użyciu sitodruku, druku na wałkach drukarskich, technik druku cyfrowego lub transferowego.

5.6. "Drukowanie (jako samodzielna czynność)" oznacza technikę, na skutek której materiałowi włókienniczemu nadaje się w sposób trwały obiektywną cechę, np. kolor, wzór, lub charakterystykę techniczną, przy użyciu sitodruku, druku na wałkach drukarskich, technik druku cyfrowego lub transferowego, oraz której towarzyszą przynajmniej dwie czynności przygotowawcze lub wykończeniowe (takie jak czyszczenie, wybielanie, merceryzacja, stabilizacja termiczna, drapanie, kalandrowanie, uodparnianie na kurczliwość, utrwalanie, dekatyzowanie, impregnowanie, reperowanie i robienie węzełków), pod warunkiem że wartość wszystkich użytych materiałów niepochodzących nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu.

Uwaga 6 - Tolerancja odnosząca się do produktów wytworzonych z mieszaniny materiałów włókienniczych

6.1. Jeżeli danemu produktowi w wykazie towarzyszy odniesienie do niniejszej uwagi, warunki ustalone w kolumnie (3) tego wykazu nie mają zastosowania do żadnych podstawowych materiałów włókienniczych użytych do wytworzenia tego produktu, które stanowią razem 15 % lub mniej łącznej masy wszystkich użytych podstawowych materiałów włókienniczych (zob. także uwagi 6.3 i 6.4).

6.2. Tolerancja określona w uwadze 6.1 może jednak mieć zastosowanie tylko do produktów mieszanych, które zostały wytworzone z dwóch lub większej liczby podstawowych materiałów włókienniczych.

Podstawowymi materiałami włókienniczymi są:

– jedwab,

– wełna,

– gruba sierść zwierzęca,

– cienka sierść zwierzęca,

– włosie końskie,

– bawełna,

– materiały do produkcji papieru i papier,

– len,

– konopie siewne,

– juta i inne włókna tekstylne łykowe,

– sizal i pozostałe włókna tekstylne z rodzaju Agave,

– włókno kokosowe, manila, ramia i pozostałe włókna tekstylne roślinne,

– syntetyczne włókna ciągłe chemiczne z polipropylenu,

– syntetyczne włókna ciągłe chemiczne z poliestru,

– syntetyczne włókna ciągłe chemiczne z poliamidu,

– syntetyczne włókna ciągłe chemiczne z poliakrylonitrylu,

– syntetyczne włókna ciągłe chemiczne z poliimidu,

– syntetyczne włókna ciągłe chemiczne z politetrafluoroetylenu,

– syntetyczne włókna ciągłe chemiczne z poli(siarczku fenylenu),

– syntetyczne włókna ciągłe chemiczne z poli(chlorku winylu),

– pozostałe syntetyczne włókna ciągłe chemiczne,

– sztuczne włókna ciągłe chemiczne z wiskozy,

– pozostałe sztuczne włókna ciągłe chemiczne z wiskozy,

– włókna ciągłe przewodzące prąd,

– syntetyczne włókna odcinkowe chemiczne z polipropylenu,

– syntetyczne włókna odcinkowe chemiczne z poliestru,

– syntetyczne włókna odcinkowe chemiczne z poliamidu,

– syntetyczne włókna odcinkowe chemiczne z poliakrylonitrylu,

– syntetyczne włókna odcinkowe chemiczne z poliimidu,

– syntetyczne włókna odcinkowe chemiczne z politetrafluoroetylenu,

– syntetyczne włókna odcinkowe chemiczne z poli(siarczku fenylu),

– syntetyczne włókna odcinkowe chemiczne z poli(chlorku winylu),

– pozostałe syntetyczne włókna odcinkowe chemiczne,

– sztuczne włókna odcinkowe chemiczne z wiskozy,

– pozostałe sztuczne włókna odcinkowe chemiczne,

– przędza z poliuretanu uzupełniona elastycznymi segmentami z polieteru, nawet rdzeniowa,

– produkty objęte pozycją 5605 (przędza metalizowana) zawierające pasek składający się z rdzenia wykonanego z folii aluminiowej lub rdzenia wykonanego z warstwy tworzywa sztucznego, nawet powlekanego proszkiem alu miniowym, o szerokości nieprzekraczającej 5 mm, umieszczony i przyklejony przy pomocy przezroczystego lub kolorowego spoiwa między dwie warstwy tworzywa sztucznego;

– pozostałe produkty objęte pozycją 5605,

– włókna szklane,

– włókna metalowe,

– włókna mineralne.

6.3. W przypadku produktów zawierających "przędzę wykonaną z poliuretanu uzupełnioną elastycznymi segmentami z polieteru, nawet rdzeniową" margines tolerancji w odniesieniu do tej przędzy wynosi 20 %.

6.4. W przypadku produktów zawierających "pasek składający się z rdzenia wykonanego z folii aluminiowej lub rdzenia wykonanego z warstwy tworzywa sztucznego, nawet powlekanego proszkiem aluminiowym, o szerokości nieprze- kraczającej 5 mm, umieszczony i przyklejony między dwie warstwy tworzywa sztucznego" margines tolerancji wynosi 30 % w odniesieniu do tego paska.

Uwaga 7 - Inne tolerancje mające zastosowanie do niektórych wyrobów włókienniczych

7.1. Jeżeli wykaz zawiera odesłanie do niniejszej uwagi, materiały włókiennicze (z wyłączeniem podszewek i międzypod- szewek), które nie spełniają reguły zawartej w kolumnie (3) wykazu dotyczącej przedmiotowych produktów gotowych, mogą być użyte, pod warunkiem że są klasyfikowane do innej pozycji niż ta, którą objęty jest produkt, oraz pod warunkiem że wartość tych materiałów nie przekracza 15 % ceny ex-works produktu.

7.2. Bez uszczerbku dla uwagi 7.3 materiały, które nie są sklasyfikowane w działach 50-63, mogą być swobodnie użyte do wytwarzania wyrobów włókienniczych niezależnie od tego, czy zawierają elementy włókiennicze.

7.3. W przypadku gdy stosowana jest reguła określająca procentową zawartość danego materiału, wartość niepochodzą- cych materiałów, które nie są sklasyfikowane w działach 50-63, musi być uwzględniona przy obliczaniu wartości zastosowanych materiałów niepochodzących.

Uwaga 8 - Definicja specyficznych procesów i prostych czynności przeprowadzanych na określonych produktach objętych działem 27

8.1. Na potrzeby pozycji ex 2707 i 2713 "procesami specyficznymi" są:

a) destylacja próżniowa;

b) redestylacja przez bardzo dokładny proces frakcjonowania;

c) krakowanie;

d) reformowanie;

e) ekstrakcja przy użyciu selektywnych rozpuszczalników;

f) proces obejmujący wszystkie następujące czynności: przetwarzanie przy użyciu stężonego kwasu siarkowego, oleum lub bezwodnika siarkowego; neutralizacja środkami alkalicznymi; odbarwianie i oczyszczanie ziemiami naturalnie aktywnymi, ziemiami aktywowanymi, aktywowanym węglem drzewnym lub boksytem;

g) polimeryzacja;

h) alkilacja;

i) izomeryzacja.

8.2. Na potrzeby pozycji 2710, 2711 i 2712 "procesami specyficznymi" są:

a) destylacja próżniowa;

b) redestylacja przez bardzo dokładny proces frakcjonowania;

c) krakowanie;

d) reformowanie;

e) ekstrakcja przy użyciu selektywnych rozpuszczalników;

f) proces obejmujący wszystkie następujące czynności: przetwarzanie przy użyciu stężonego kwasu siarkowego, oleum lub bezwodnika siarkowego; neutralizacja środkami alkalicznymi; odbarwianie i oczyszczanie ziemiami naturalnie aktywnymi, ziemiami aktywowanymi, aktywowanym węglem drzewnym lub boksytem;

g) polimeryzacja;

h) alkilacja;

i) izomeryzacja;

j) wyłącznie w odniesieniu do olejów ciężkich objętych pozycją ex 2710 - odsiarczanie z wykorzystaniem wodoru, prowadzące do obniżenia o co najmniej 85 % zawartości siarki w przetworzonych produktach (metoda ASTM D 1266-59 T);

k) wyłącznie w odniesieniu do produktów objętych pozycją 2710 - odparafinowywanie z zastosowaniem procesu innego niż filtrowanie;

l) wyłącznie w odniesieniu do olejów ciężkich objętych pozycją ex 2710 - poddawanie działaniu wodoru przy ciś nieniu powyżej 20 barów i temperaturze wyższej niż 250 °C przy użyciu katalizatora, do celów innych niż odsiar czanie, gdy wodór stanowi czynnik aktywny w reakcji chemicznej. Dalsze traktowanie wodorem olejów smaro wych objętych pozycją ex 2710 (np. wykańczanie metodą wodorową lub odbarwianie), szczególnie w celu ulepszenia koloru lub stabilności, nie jest jednak uważane za proces specyficzny;

m) wyłącznie w odniesieniu do olejów opałowych objętych pozycją ex 2710 - destylacja atmosferyczna, pod warun kiem że oddestylowane zostanie mniej niż 30 % objętości tych produktów, łącznie ze stratami, w 300 °C, przy zastosowaniu metody ASTM D 86;

n) wyłącznie w odniesieniu do olejów ciężkich innych niż oleje napędowe i oleje opałowe objęte pozycją ex 2710 - poddawanie działaniu elektrycznych wyładowań snopiastych wysokiej częstotliwości;

o) wyłącznie w odniesieniu do produktów surowych (innych niż wazelina, ozokeryt, wosk montanowy lub wosk torfowy i parafina, zawierających mniej niż 0,75 % masy oleju) objętych pozycją ex 2712 - odolejanie w procesie krystalizacji frakcyjnej.

8.3. Na potrzeby pozycji ex 2707 i 2713 proste czynności, takie jak oczyszczanie, dekantacja, odsalanie, oddzielanie od wody, filtrowanie, barwienie, znakowanie, uzyskiwanie danej zawartości siarki poprzez wymieszanie produktów o różnej zawartości siarki lub wszelkiego rodzaju kombinacje tych lub podobnych czynności, nie nadają statusu pochodzenia.

Uwaga 9 - Definicja specyficznych procesów i czynności przeprowadzanych na określonych produktach

9.1. Produkty objęte działem 30 uzyskane na terytorium Strony z wykorzystaniem kultur komórkowych uznaje się za pochodzące z terytorium tej Strony. "Kulturę komórkową" definiuje się jako hodowlę komórek ludzkich, zwierzęcych i roślinnych w kontrolowanych warunkach (takich jak określone temperatury, podłoże, mieszanka gazów, pH) poza organizmem żywym.

9.2. Produkty objęte działami 29 (z wyjątkiem podpozycji 2905.43-2905.44), 30, 32, 33 (z wyjątkiem pozycji i podpozy- cji 3302.10, 3301), 34, 35 (z wyjątkiem pozycji i podpozycji 35.01, 3502.11-3502.19, 3502.20, 35.05), 36, 37, 38 (z wyjątkiem pozycji i podpozycji 3809.10, 38.23, 3824.60, 38.26) i 39 (z wyjątkiem pozycji 39.16-39.26) uzyskane na terytorium Strony w drodze fermentacji uznaje się za pochodzące z terytorium tej Strony. "Fermentacja" jest to proces biotechnologiczny, w którym komórki ludzkie, zwierzęce, roślinne, bakterie, drożdże, grzyby lub enzymy wykorzystuje się do wytworzenia produktów objętych działami 29-39.

9.3. Następujące czynności przetworzenia uważa się za wystarczające zgodnie z art. 4 ust. 1 w odniesieniu do produktów objętych działami 28, 29 (z wyjątkiem podpozycji:

2905.43-2905.44), 30, 32, 33 (z wyjątkiem pozycji i podpozycji 3302.10, 3301), 34, 35 (z wyjątkiem pozycji i podpozycji 35.01, 3502.11-3502.19, 3502.20, 35.05), 36, 37, 38 (z wyjątkiem pozycji i podpozycji 3809.10, 38.23, 3824.60, 38.26) i 39 (z wyjątkiem pozycji 39.16-39.26):

– Reakcja chemiczna: "Reakcja chemiczna" jest to proces (w tym proces biochemiczny), którego skutkiem jest cząsteczka o nowej strukturze, powstała w wyniku zerwania wiązań wewnątrzcząsteczkowych i utworzenia nowych wiązań wewnątrzcząsteczkowych lub w wyniku zmiany przestrzennego rozmieszczenia atomów w cząsteczce. Reakcję chemiczną można wyrazić poprzez zmianę "numeru CAS".

Na potrzeby określenia pochodzenia nie uwzględnia się następujących procesów:

a) rozpuszczanie w wodzie lub innych rozpuszczalnikach;

b) eliminacja rozpuszczalników, w tym wody będącej rozpuszczalnikiem lub

c) dodanie lub eliminacja wody krystalizacyjnej. Reakcję chemiczną zgodną z powyższą definicją uznaje się za nadanie statusu pochodzenia.

– Mieszaniny i mieszanki: Zamierzone i proporcjonalnie kontrolowane mieszanie lub sporządzanie mieszanin (w tym rozpraszanie) materiałów, inne niż dodanie rozcieńczalników, w celu spełnienia z góry określonych specyfikacji, które prowadzi do wytworzenia towaru o właściwościach chemicznych lub fizycznych mających znaczenie dla przeznaczenia lub wykorzystania towaru i odmiennych od materiałów wsadowych, uznaje się za nadanie statusu pochodzenia.

– Oczyszczanie: Oczyszczanie uznaje się za nadanie statusu pochodzenia, jeżeli oczyszczanie mające miejsce na terytorium jednej lub obu Stron skutkuje spełnieniem jednego z poniższych warunków:

a) oczyszczanie towaru prowadzące do eliminacji co najmniej 80 % zawartości istniejących zanieczyszczeń lub

b) zmniejszenie lub eliminacja zanieczyszczeń prowadzące do powstania towaru odpowiedniego do jednego lub większej liczby z poniższych zastosowań:

(i) substancje klasy farmaceutycznej, medycznej, kosmetycznej, weterynaryjnej lub spożywczej;

(ii) produkty chemiczne i odczynniki do zastosowań analitycznych, diagnostycznych lub laboratoryjnych;

(iii) części składowe i komponenty do zastosowania w mikroelektronice;

(iv) specjalistyczne zastosowania optyczne;

(v) zastosowania biotechniczne (np. do kultury komórkowej, w inżynierii genetycznej lub jako katalizator);

(vi) nośniki stosowane w procesie rozdzielania lub

(vii) zastosowania klasy jądrowej.

– Zmiana wielkości cząstek: Zamierzoną i kontrolowaną zmianę wielkości cząstek towaru inną niż przez zwykłe rozdrabnianie lub wyciskanie, prowadzącą do uzyskania przez towar określonej wielkości cząstek, określonej dystrybucji wielkości cząstek lub określonej powierzchni, mających znaczenie dla przeznaczenia powstałego towaru, oraz właściwości chemicznych lub fizycznych odmiennych od materiałów wsadowych, uznaje się za nadanie statusu pochodzenia.

– Materiały wzorcowe: Materiały wzorcowe (w tym roztwory wzorcowe) to preparaty odpowiednie do celów analitycznych, pomiarowych lub referencyjnych, charakteryzujące się precyzyjnie określonym stopniem czystości lub proporcjami składników certyfikowanymi przez producenta. Produkcję materiałów wzorcowych uznaje się za nadanie statusu pochodzenia.

– Separacja izomerów: Wyizolowanie lub separację izomerów z mieszaniny izomerów uznaje się za nadanie statusu pochodzenia.

ZAŁĄCZNIK II

WYKAZ PROCESÓW OBRÓBKI LUB PRZETWARZANIA, KTÓRYM NALEŻY PODDAĆ MATERIAŁY NIEPOCHODZĄCE, ABY WYTWORZONY PRODUKT MÓGŁ UZYSKAĆ STATUS POCHODZENIA

Pozycja	Opis produktu		Obróbka lub przetworzenie dokonywane na materiałach niepochodzących, nadające produktom status pochodzenia
(1)	(2)		(3)
Dział 1	Zwierzęta żywe		Wszystkie zwierzęta objęte działem 1 są całkowicie uzyskane
Dział 2	Mięso i podroby jadalne		Wytwarzanie, w którym mięso oraz podroby jadalne zawarte w produktach objętych tym działem są całkowicie uzyskane
Dział 3	Ryby i skorupiaki, mięczaki i pozostałe bezkręgowce wodne		Wytwarzanie, w którym wszystkie użyte materiały objęte działem 3 są całkowicie uzyskane
Dział 4	Produkty mleczarskie; jaja ptasie; miód naturalny; jadalne produkty pochodzenia zwierzęcego, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone		Wytwarzanie, w którym wszystkie użyte materiały objęte działem 4 są całkowicie uzyskane
ex Dział 5	Produkty pochodzenia zwierzęcego, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją
ex 0511 91	Ikra i mlecz z ryb, niejadalne		Ikra i mlecz są całkowicie uzyskane
Dział 6	Drzewa żywe i pozostałe rośliny; bulwy, korzenie i podobne; kwiaty cięte i liście ozdobne		Wytwarzanie, w którym wszystkie użyte materiały objęte działem 6 są całkowicie uzyskane
Dział 7	Warzywa oraz niektóre korzenie i bulwy, jadalne		Wytwarzanie, w którym wszystkie użyte materiały objęte działem 7 są całkowicie uzyskane
Dział 8	Owoce i orzechy jadalne; skórki owoców cytrusowych lub melonów		Wytwarzanie, w którym wszystkie użyte owoce, orzechy i skórki owoców cytrusowych lub melonów objęte działem 8 są całkowicie uzyskane
Dział 9	Kawa, herbata, maté (herbata paragwajska) i przyprawy		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją
Dział 10	Zboża		Wytwarzanie, w którym wszystkie użyte materiały objęte działem 10 są całkowicie uzyskane
Dział 11	Produkty przemysłu młynarskiego; słód; skrobie; inulina; gluten pszenny		Wytwarzanie, w którym wszystkie użyte materiały objęte działami 8, 10 i 11, pozycjami 0701, 0714, 2302 i 2303 oraz podpozycją 0710 10 są całkowicie uzyskane
Dział 12	Nasiona i owoce oleiste; ziarna, nasiona i owoce różne; rośliny przemysłowe lub lecznicze; słoma i pasza		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
ex Dział 13	Szelak; gumy, żywice oraz pozostałe soki i ekstrakty roślinne; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją
ex1302		Substancje pektynowe, pektyniany i pektany		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją oraz w którym masa użytego cukru nie przekracza 40 % masy produktu końcowego
Dział 14		Materiały roślinne do wyplatania; Przetwory spożywcze, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją
ex Dział 15		Tłuszcze i oleje pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego oraz produkty ich rozkładu; gotowe tłuszcze jadalne; woski pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
1504-1506		Tłuszcze i oleje i ich frakcje, z ryb lub ze ssaków morskich; tłuszcz z wełny oraz substancje tłuszczowe otrzymane z niego (włącznie z lanoliną); pozostałe tłuszcze i oleje zwierzęce oraz ich frakcje, nawet rafinowane, ale niemodyfikowane chemicznie:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją
1508		Olej z orzeszków ziemnych i jego frakcje, nawet rafinowane, ale niemodyfikowane chemicznie		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną podpozycją z wyjątkiem podpozycji danego produktu
1509 i 1510		Oliwa z oliwek i jej frakcje		Wytwarzanie, w którym wszystkie użyte materiały roślinne są całkowicie uzyskane
1511		Olej palmowy i jego frakcje, nawet rafinowany, ale niemodyfikowany chemicznie		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną podpozycją z wyjątkiem podpozycji danego produktu
ex1512		Oleje z nasion słonecznika i ich frakcje - do zastosowań technicznych lub przemysłowych innych niż produkcja artykułów spożywanych przez ludzi - pozostałe		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu Wytwarzanie, w którym wszystkie użyte materiały roślinne są całkowicie uzyskane
1515		Pozostałe ciekłe tłuszcze i oleje roślinne (włącznie z olejem jojoba) i ich frakcje, nawet rafinowane, ale niemodyfikowane chemicznie		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną podpozycją z wyjątkiem podpozycji danego produktu
ex1516		Tłuszcze i oleje i ich frakcje, z ryb		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją
1520		Glicerol surowy; wody glicerolowe i ługi glicerolowe		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją
Dział 16		Przetwory z mięsa, ryb lub skorupiaków, mięczaków lub pozostałych bezkręgowców wodnych		Wytwarzanie, w którym wszystkie użyte materiały objęte działami 2, 3 i 16 są całkowicie uzyskane
ex Dział 17		Cukry i wyroby cukiernicze; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
1702		Pozostałe cukry, włącznie z chemicznie czystymi: laktozą, maltozą, glukozą i fruktozą, w postaci stałej; syropy cukrowe niezawierające dodatku środków aromatyzujących lub barwiących; miód sztuczny, nawet zmieszany z miodem naturalnym; karmel: - Chemicznie czyste maltoza i fruktoza - Pozostałe		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją, łącznie z innymi materiałami objętymi pozycją 1702 Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym masa użytych materiałów objętych pozycjami od 1101 do 1108, 1701 i 1703 nie przekracza 30 % masy produktu końcowego
1704		Wyroby cukiernicze (włącznie z białą czekoladą), niezawierające kakao		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym: - masa użytego cukru nie przekracza 40 % masy produktu końcowego lub - wartość użytego cukru nie przekracza 30 % ceny ex-works produktu
ex Dział 18		Kakao i przetwory z kakao; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym masa użytego cukru nie przekracza 40 % masy produktu końcowego
ex 1806		Czekolada i pozostałe przetwory spożywcze zawierające kakao; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym: - masa użytego cukru nie przekracza 40 % masy produktu końcowego lub - wartość użytego cukru nie przekracza 30 % ceny ex-works produktu
180610		Proszek kakaowy zawierający dodatek cukru lub innego środka słodzącego		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym masa użytego cukru nie przekracza 40 % masy produktu końcowego
1901		Ekstrakt słodowy; przetwory spożywcze z mąki, kasz, mączki, skrobi lub z ekstraktu słodowego, niezawierające kakao lub zawierające mniej niż 40 % masy kakao, obliczone w stosunku do całkowicie odtłuszczonej bazy, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone; przetwory spożywcze z towarów objętych pozycjami od 0401 do 0404, niezawierające kakao lub zawierające mniej niż 5 % masy kakao, obliczone w stosunku do całkowicie odtłuszczonej bazy, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone - Ekstrakt słodowy - Pozostałe		Wytwarzanie ze zbóż objętych działem 10 Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym indywidualna masa cukru i użytych materiałów objętych działem 4 nie przekracza 40 % masy produktu końcowego
1902		Makarony, nawet poddane obróbce cieplnej lub nadziewane (mięsem lub innymi substancjami), lub przygotowane inaczej, takie jak spaghetti, rurki, nitki, lasagne, gnocchi, ravioli, cannelloni; kuskus, nawet przygotowany		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym: - masa użytych materiałów objętych pozycjami 1006 i od 1101 do 1108 nie prze kracza 20 % masy produktu końcowego oraz - masa użytych materiałów objętych działami 2, 3 i 16 nie przekracza 20 % masy produktu końcowego
1903		Tapioka i jej namiastki, przygotowane ze skrobi, w postaci płatków, ziaren, perełek, odsiewu lub w podobnych postaciach		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem skrobi ziemniaczanej objętej pozycją 1108
1904		Przetwory spożywcze otrzymane przez spęcznianie lub prażenie zbóż, lub produktów zbożowych (na przykład płatki kukurydziane); zboża (inne niż kukurydza) w postaci ziarna lub w postaci płatków, lub inaczej przetworzonego ziarna (z wyjątkiem mąki, kasz i mączki), wstępnie obgotowane lub inaczej przygotowane, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym: - masa użytych materiałów objętych pozycjami 1006 i od 1101 do 1108 nie prze kracza 20 % masy produktu końcowego oraz - masa użytego cukru nie przekracza 40 % masy produktu końcowego
1905		Chleb, bułki, pieczywo cukiernicze, ciasta i ciastka, herbatniki i pozostałe wyroby piekarnicze, nawet zawierające kakao; opłatki sakralne, puste kapsułki stosowane do celów farmaceutycznych, wafle wytłaczane, papier ryżowy i podobne wyroby		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym masa użytych materiałów objętych pozycjami 1006 i od 1101 do 1108 nie przekracza 20 % masy produktu końcowego
ex Dział 20		Przetwory z warzyw, owoców, orzechów lub pozostałych części roślin z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
2002 i 2003		Pomidory, grzyby i trufle, przetworzone lub zakonserwowane inaczej niż octem lub kwasem octowym		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym wszystkie użyte materiały objęte działem 7 są całkowicie uzyskane
2006		Warzywa, owoce, orzechy, skórki z owoców i pozostałe części roślin, zakonserwowane cukrem (odsączone, lukrowane lub kandyzowane)		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym masa użytego cukru nie przekracza 40 % masy produktu końcowego
2007		Dżemy, galaretki owocowe, marmolady, przeciery i pasty owocowe lub orzechowe, otrzymane w wyniku obróbki cieplnej, nawet zawierające dodatek cukru lub innej substancji słodzącej		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym masa użytego cukru nie przekracza 40 % masy produktu końcowego
ex 2008		Produkty inne niż: - orzechy, niezawierające dodatku cukru ani alkoholu - masło orzechowe; mieszanki na bazie zbóż; rdzenie palmowe; kukurydza - owoce i orzechy gotowane inaczej niż na parze lub w wodzie, niezawierające dodatku cukru, mrożone		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym masa użytego cukru nie przekracza 40 % masy produktu końcowego
2009		Soki owocowe (włączając moszcz gronowy) i soki warzywne niesfermentowane i niezawierające dodatku alkoholu, nawet z dodatkiem cukru lub innej substancji słodzącej		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym masa użytego cukru nie przekracza 40 % masy produktu końcowego
ex Dział 21		Różne przetwory spożywcze; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
2103		- Sosy i preparaty do nich; zmieszane przyprawy i zmieszane przyprawy korzenne - Mąka i mączka, z gorczycy oraz gotowa musztarda		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć mąki lub mączki z gorczycy lub gotowej musztardy Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją
2105		Lody i pozostałe lody jadalne, nawet zawierające kakao		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym: - ani masa użytego cukru, ani masa użytych materiałów objętych działem 4 nie przekracza 40 % masy produktu końcowego oraz - całkowita łączna masa użytego cukru i użytych materiałów objętych działem 4 nie przekracza 60 % masy produktu końcowego
2106		Przetwory spożywcze, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym masa użytego cukru nie przekracza 40 % masy produktu końcowego
ex Dział 22		Napoje bezalkoholowe, alkoholowe i ocet z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym wszystkie użyte materiały objęte podpozycjami 0806 10, 2009 61, 2009 69 są całkowicie uzyskane
2202		Wody, włącznie z wodami mineralnymi i wodami gazowanymi, zawierające dodatek cukru lub innego środka słodzącego, lub wody aromatyzowane i pozostałe napoje bezalkoholowe, z wyłączeniem soków owocowych i warzywnych, objętych pozycją 2009		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
2207 i 2208		Alkohol etylowy nieskażony o objętościowej mocy alkoholu większej lub mniejszej niż 80 % obj.; wódki, likiery i pozostałe napoje spirytusowe		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji 2207 lub 2208, w którym wszystkie użyte materiały objęte podpozycjami 0806 10, 2009 61, 2009 69 są całkowicie uzyskane
ex Dział 23		Pozostałości i odpady przemysłu spożywczego; gotowa karma dla zwierząt; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
2309		Preparaty, w rodzaju stosowanych do karmienia zwierząt		Wytwarzanie, w którym: - wszystkie użyte materiały objęte działami 2 i 3 są całkowicie uzyskane, - masa użytych materiałów objętych działami 10 i 11 oraz pozycjami 2302 i 2303 nie przekracza 20 % masy produktu końcowego, - ani masa użytego cukru, ani masa użytych materiałów objętych działem 4 nie przekracza 40 % masy produktu końcowego, oraz - całkowita łączna masa użytego cukru i użytych materiałów objętych działem 4 nie przekracza 50 % masy produktu końcowego
ex Dział 24		Tytoń i przemysłowe namiastki tytoniu; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją, w którym masa materiałów objętych pozycją 2401 nie przekracza 30 % całkowitej masy użytych materiałów objętych działem 24
2401		Tytoń nieprzetworzony; odpady tytoniowe		Wytwarzanie, w którym wszystkie użyte materiały objęte pozycją 2401 są całkowicie uzyskane
ex 2402		Papierosy, z tytoniu lub namiastek tytoniu		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu i tytoniu do palenia objętego podpozycją 2403 19, w którym co najmniej 10 % masy wszystkich użytych materiałów objętych pozycją 2401 jest całkowicie uzyskane
ex 2403		Produkty przeznaczone do wdychania poprzez podgrzanie lub w inny sposób, bez spalania		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym co najmniej 10 % masy wszystkich użytych materiałów objętych pozycją 2401 jest całkowicie uzyskane
ex Dział 25		Sól; siarka; ziemie i kamienie; materiały gipsowe, wapno i cement; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 70 % ceny ex-works produktu
ex 2519		Kruszony naturalny węglan magnezu (magnezyt), w szczelnie zamkniętych pojemnikach, tlenek magnezu, nawet czysty, inny niż magnezja topiona lub magnezja całkowicie wypalona (spiekana)		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednak użyć naturalnego węglanu magnezu (magnezytu)
Dział 26		Rudy metali, żużel i popiół		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
ex Dział 27		Paliwa mineralne, oleje mineralne i produkty ich destylacji; substancje bitumiczne; woski mineralne z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex 2707		Oleje, w których masa składników aromatycznych jest większa niż składników niearomatycznych, podobne do olejów mineralnych uzyskiwanych z destylacji wysokotemperaturowej smoły węglowej, z których więcej niż 65 % objętościowo destyluje do 250 °C (łącznie z mieszaninami benzyny lakowej i benzolu), przeznaczone do stosowania jako paliwo napędowe lub do ogrzewania		Operacje rafinacji lub jeden lub większa liczba procesów specyficznych (1) lub Inne operacje, w których wszystkie użyte materiały są sklasyfikowane w obrębie pozycji innej niż pozycja produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
2710		Oleje ropy naftowej i oleje otrzymywane z minerałów bitumicznych, inne niż surowe; preparaty gdzie indziej niewymienione ani niewłączone, zawierające 70 % masy lub więcej olejów ropy naftowej lub olejów otrzymywanych z minerałów bitumicznych, których te oleje stanowią składniki zasadnicze preparatów; oleje odpadowe		Operacje rafinacji lub jeden lub większa liczba procesów specyficznych (1) lub Inne operacje, w których wszystkie użyte materiały są sklasyfikowane w obrębie pozycji innej niż pozycja produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
2711		Gaz ziemny (mokry) i pozostałe węglowodory gazowe		Operacje rafinacji lub jeden lub większa liczba procesów specyficznych (1) lub Inne operacje, w których wszystkie użyte materiały są sklasyfikowane w obrębie pozycji innej niż pozycja produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
2712		Wazelina; parafina, wosk mikrokrystaliczny, gacz parafinowy, ozokeryt, wosk montanowy, wosk torfowy, pozostałe woski mineralne i podobne produkty otrzymywane w drodze syntezy lub innych procesów, nawet barwione		Operacje rafinacji lub jeden lub większa liczba procesów specyficznych (1) lub Inne operacje, w których wszystkie użyte materiały są sklasyfikowane w obrębie pozycji innej niż pozycja produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
2713		Koks naftowy, bitum naftowy oraz inne pozostałości olejów ropy naftowej lub olejów otrzymywanych z minerałów bitumicznych		Operacje rafinacji lub jeden lub większa liczba procesów specyficznych (1) lub Inne operacje, w których wszystkie użyte materiały są sklasyfikowane w obrębie pozycji innej niż pozycja produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 28		Chemikalia nieorganiczne; organiczne lub nieorganiczne związki metali szlachetnych, metali ziem rzadkich, pierwiastków promieniotwórczych lub izotopów		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 20 % ceny ex-works produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex Dział 29		Chemikalia organiczne; z wyjątkiem:		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 20 % ceny ex-works produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex 2901		Węglowodory alifatyczne przeznaczone do stosowania jako paliwo napędowe lub do ogrzewania		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Operacje rafinacji lub jeden lub większa liczba procesów specyficznych (1) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex 2902		Cykloalkany i cykloalkeny (inne niż azuleny), benzen, toluen i ksyleny, przeznaczone do stosowania jako paliwo napędowe lub do ogrzewania		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Operacje rafinacji lub jeden lub większa liczba procesów specyficznych (1) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex 2905		Alkoholany metali z alkoholi wymienionych w tej pozycji i z etanolu		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją, łącznie z innymi materiałami objętymi pozycją 2905. Można jednakże użyć alkoholanów metalu objętych tą pozycją, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 20 % ceny ex-works produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 30		Produkty farmaceutyczne		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją
Dział 31		Nawozy		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 20 % ceny ex-works produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 32		Ekstrakty garbników lub środków barwiących; garbniki i ich pochodne; barwniki, pigmenty i pozostałe środki barwiące; farby i lakiery; kit i pozostałe masy uszczelniające; atramenty		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 20 % ceny ex-works produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 33		Olejki eteryczne i rezinoidy; preparaty perfumeryjne, kosmetyczne lub toaletowe		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 20 % ceny ex-works produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 34		Mydło, organiczne środki powierzchniowo czynne, preparaty piorące, preparaty smarowe, woski syntetyczne, woski preparowane, preparaty do czyszczenia lub szorowania, świece i artykuły podobne, pasty modelarskie, "woski dentystyczne" oraz preparaty dentystyczne produkowane na bazie gipsu		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 20 % ceny ex-works produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 35		Substancje białkowe; skrobie modyfikowane; kleje; enzymy		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 20 % ceny ex-works produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 40 % ceny ex-works produktu
Dział 36		Materiały wybuchowe; wyroby pirotechniczne; zapałki; stopy piroforyczne; niektóre materiały łatwo palne		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 20 % ceny ex-works produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 37		Materiały fotograficzne lub kinematograficzne		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 20 % ceny ex-works produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex Dział 38		Produkty chemiczne różne; z wyjątkiem:		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 20 % ceny ex-works produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex 3811		Środki przeciwstukowe, inhibitory utleniania, inhibitory tworzenia się żywic, dodatki zwiększające lepkość, preparaty antykorozyjne oraz pozostałe preparaty dodawane do olejów mineralnych (włącznie z benzyną) lub do innych cieczy, stosowanych do tych samych celów, co oleje mineralne - Przygotowane dodatki do olejów smarowych, zawierające oleje ropy naftowej lub oleje otrzymywane z minerałów bitumicznych		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów objętych pozycją 3811 nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex 3824 99 oraz ex 3826 00		Biodiesel		Wytwarzanie, w którym biodiesel uzyskuje się poprzez transestryfikację lub estryfikację, lub w drodze hydrorafinacji
Dział 39		Tworzywa sztuczne i artykuły z nich		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą podpozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 20 % ceny ex-works produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex Dział 40		Kauczuk i artykuły z kauczuku; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex 4012		Opony bieżnikowane pneumatyczne, pełne lub z poduszką powietrzną, gumowe		Bieżnikowanie opon używanych
ex Dział 41		Skóry i skórki surowe (inne niż skóry futerkowe) oraz skóry wyprawione; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
4104-4106		Skóry lub skórki garbowane lub "crust", bez wełny lub włosa, nawet dwojone, ale dalej nieprzetworzone		Dogarbowywanie wstępnie garbowanych skór lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
Dział 42		Artykuły ze skóry wyprawionej; wyroby siodlarskie i rymarskie; artykuły podróżne, torebki i podobne pojemniki; artykuły z jelit zwierzęcych (innych niż jelita jedwabników)		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex Dział 43		Skóry futerkowe i futra sztuczne; wyroby z nich; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
ex 4302		Skóry futerkowe garbowane lub wykończone, połączone: - Płaty, krzyże i podobne kształty. - Pozostałe		Bielenie lub barwienie, w uzupełnieniu cięcia i łączenia niepołączonych garbowanych lub wykończonych skór futerkowych Wytwarzanie z niepołączonych skór futerkowych, garbowanych lub wykończonych
4303		Artykuły odzieżowe, dodatki odzieżowe i pozostałe artykuły ze skór futerkowych		Wytwarzanie z niepołączonych skór futerkowych, garbowanych lub wykończonych, objętych pozycją 4302
ex Dział 44		Drewno i artykuły z drewna; węgiel drzewny; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex 4407		Drewno przetarte lub strugane wzdłużnie, skrawane warstwami lub obwodowo, o grubości przekraczającej 6 mm, strugane, szlifowane lub łączone stykowo		Struganie, szlifowanie lub łączenie stykowo
ex 4408		Arkusze na forniry (włącznie z otrzymanymi przez cięcie drewna warstwowego) i na sklejkę, o grubości nieprzekraczającej 6 mm, łączone na długość, i na inne drewno, przetarte wzdłużnie, skrawane warstwami lub obwodowo, o grubości nieprzekraczającej 6 mm, strugane, szlifowane lub łączone stykowo		Łączenie na długość, struganie, szlifowanie lub łączenie stykowo
ex 4410- ex 4413		Kształtki i profile łącznie z listwami przypodłogowymi oraz inne deski profilowane		Frezowanie lub profilowanie
ex 4415		Skrzynie, pudła, klatki, bębny i podobne opakowania, z drewna		Wytwarzanie z desek nieciętych na wymiar
ex 4418		- Wyroby stolarskie i ciesielskie budowlane, z drewna - Kształtki i profile		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć komórkowych płyt drewnianych, gontów i dachówek Frezowanie lub profilowanie
ex 4421		Drewienka na zapałki; drewniane kołki lub szpilki do obuwia		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem drewna ciągniętego objętego pozycją 4409
Dział 45		Korek i artykuły z korka		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 46		Wyroby ze słomy, z esparto lub pozostałych materiałów do wyplatania; wyroby koszykarskie oraz wyroby z wikliny		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 47		Masa włóknista z drewna lub z pozostałego włóknistego materiału celulozowego; papier lub tektura, z odzysku (makulatura i odpady)		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 48		Papier i tektura; artykuły z masy papierniczej, papieru lub tektury		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 49		Książki, gazety, obrazki i pozostałe wyroby przemysłu poligraficznego, drukowane; manuskrypty, maszynopisy i plany		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex Dział 50		Jedwab; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
ex 5003		Odpady jedwabiu (włącznie z kokonami nienadającymi się do motania, odpadami przędzy lub szarpanką rozwłóknioną), zgrzebne lub czesane		Zgrzeblenie lub czesanie odpadów jedwabiu
5004-ex 5006		Przędza jedwabna i nitka wyczeskowa z odpadów jedwabiu		(2) Przędzenie włókien naturalnych lub Wytłaczanie włókien ciągłych chemicznych połączone z przędzeniem lub Wytłaczanie włókien ciągłych chemicznych połączone ze skręcaniem lub Skręcanie połączone z wszelkimi czynnościami mechanicznymi
5007		Tkaniny jedwabne lub z odpadów jedwabiu		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z tkaniem lub Wytłaczanie przędzy z włókna ciągłego chemicznego połączone z tkaniem lub Skręcanie lub wszelkie czynności mechaniczne połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z barwieniem lub Barwienie przędzy połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z drukowaniem lub Drukowanie (jako samodzielna czynność)
ex Dział 51		Wełna, cienka lub gruba sierść zwierzęca; przędza i tkanina z włosia końskiego z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
5106-5110		Przędza z wełny, cienkiej lub grubej sierści zwierzęcej lub włosia końskiego		(2) Przędzenie włókien naturalnych lub Wytłaczanie włókien syntetycznych połączone z przędzeniem lub Skręcanie połączone z wszelkimi czynnościami mechanicznymi
5111 -5113		Tkaniny z wełny, cienkiej lub grubej sierści zwierzęcej lub z włosia końskiego:		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z tkaniem lub Wytłaczanie przędzy z włókna ciągłego chemicznego połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z barwieniem lub Barwienie przędzy połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z drukowaniem lub Drukowanie (jako samodzielna czynność)
ex Dział 52		Bawełna; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
5204-5207		Przędza i nici bawełniane		(2) Przędzenie włókien naturalnych lub Wytłaczanie włókien syntetycznych połączone z przędzeniem lub Skręcanie połączone z wszelkimi czynnościami mechanicznymi
5208-5212		Tkaniny bawełniane		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z tkaniem lub Wytłaczanie przędzy z włókna ciągłego chemicznego połączone z tkaniem lub Skręcanie lub wszelkie czynności mechaniczne połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z barwieniem lub z powlekaniem lub z laminowaniem lub Barwienie przędzy połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z drukowaniem lub Drukowanie (jako samodzielna czynność)
ex Dział 53		Pozostałe włókna roślinne; przędza papierowa i tkaniny z przędzy papierowej; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
5306-5308		Przędza z pozostałych włókien tekstylnych roślinnych; przędza papierowa		(2) Przędzenie włókien naturalnych lub Wytłaczanie włókien syntetycznych połączone z przędzeniem lub Skręcanie połączone z wszelkimi czynnościami mechanicznymi
5309-5311		Tkaniny z pozostałych włókien tekstylnych roślinnych; tkaniny z przędzy papierowej:		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z tkaniem lub Wytłaczanie przędzy z włókna ciągłego chemicznego połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z barwieniem lub z powlekaniem lub z laminowaniem lub Barwienie przędzy połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z drukowaniem lub Drukowanie (jako samodzielna czynność)
5401-5406		Przędza, przędza jednowłóknowa (monofilament) i nici z włókien ciągłych chemicznych		(2) Przędzenie włókien naturalnych lub Wytłaczanie włókien syntetycznych połączone z przędzeniem lub Skręcanie połączone z wszelkimi czynnościami mechanicznymi
5407 i 5408		Tkaniny z przędzy z włókien ciągłych chemicznych		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z tkaniem lub Wytłaczanie przędzy z włókna ciągłego chemicznego połączone z tkaniem lub Skręcanie lub wszelkie czynności mechaniczne połączone z tkaniem lub Barwienie przędzy połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z barwieniem lub z powlekaniem lub z laminowaniem lub Tkanie połączone z drukowaniem lub Drukowanie (jako samodzielna czynność)
5501-5507		Włókna odcinkowe chemiczne		Wytłaczanie włókien chemicznych
5508-5511		Przędza i nici do szycia z włókien odcinkowych chemicznych		(2) Przędzenie włókien naturalnych lub Wytłaczanie włókien syntetycznych połączone z przędzeniem lub Skręcanie połączone z wszelkimi czynnościami mechanicznymi
5512-5516		Tkaniny z włókien odcinkowych chemicznych:		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z tkaniem lub Wytłaczanie przędzy z włókna ciągłego chemicznego połączone z tkaniem lub Skręcanie lub wszelkie czynności mechaniczne połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z barwieniem lub z powlekaniem lub z laminowaniem lub Barwienie przędzy połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z drukowaniem lub Drukowanie (jako samodzielna czynność)
ex Dział 56		Wata, filc i włókniny; przędze specjalne; szpagat, powrozy, linki i liny oraz artykuły z nich z wyjątkiem:		(2) Przędzenie włókien naturalnych lub Wytłaczanie włókien syntetycznych połączone z przędzeniem
5601		Wata z materiałów włókienniczych i artykuły z niej; włókna tekstylne o długości nieprzekraczającej 5 mm (kosmyki), pył oraz węzły i pęczki, tekstylne		Przędzenie włókien naturalnych lub Wytłaczanie włókien syntetycznych połączone z przędzeniem lub Flokowanie połączone z barwieniem lub drukowaniem lub Powlekanie, flokowanie, laminowanie lub metalizowanie połączone z co najmniej dwoma innymi głównymi czynnościami przygotowawczymi lub wykończeniowymi (takimi jak kalandrowanie, uodparnianie na kurczliwość, stabilizacja termiczna, trwałe wykończenie), pod warunkiem że wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
5602		Filc, nawet impregnowany, powleczony, pokryty lub laminowany: - Filc igłowany - Pozostałe		(2) Wytłaczanie włókien chemicznych połączone z formowaniem tkaniny, Jednakże: - włókno polipropylenowe ciągłe objęte pozycją 5402, - włókna polipropylenowe objęte pozycją 5503 lub 5506 lub - włókno polipropylenowe ciągłe objęte pozycją 5501, których masa jednostkowa pojedynczej przędzy ciągłej lub włókna jest we wszystkich przypadkach mniejsza od 9 decyteksów, mogą zostać użyte, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 40 % ceny ex-works produktu lub Samo formowanie włókniny w przypadku filcu z włókien naturalnych (2) Wytłaczanie włókien chemicznych połączone z formowaniem tkaniny, lub Samo formowanie włókniny w przypadku innego filcu z włókien naturalnych
5603		Włókniny, nawet impregnowane, powleczone, pokryte lub laminowane
5603 11 -5603 14		Włókniny, nawet impregnowane, powleczone, pokryte lub laminowane, z włókien ciągłych chemicznych		Wytwarzanie z: - ukierunkowanych lub ułożonych dowolnie włókien lub - substancji lub polimerów o pochodzeniu naturalnym lub chemicznym, po czym w obu przypadkach następuje łączenie w celu uzyskania włókniny
5603 91- 5603 94		Włókniny, nawet impregnowane, powleczone, pokryte lub laminowane, inne niż z włókien ciągłych chemicznych		Wytwarzanie z: - ukierunkowanych lub ułożonych dowolnie włókien odcinkowych lub - ciętej przędzy, o pochodzeniu naturalnym lub chemicznym; po czym w obu przypadkach następuje łączenie w celu uzyskania włókniny
5604		Nić gumowa i sznurek, pokryte materiałem włókienniczym; przędza włókiennicza oraz pasek i temu podobne, objęte pozycją 5404 lub 5405, impregnowane, powleczone, pokryte lub otulane gumą, lub tworzywami sztucznymi: - Nić gumowa i sznurek, pokryte materiałem włókienniczym - Pozostałe		Wytwarzanie z nici gumowej lub sznurka, niepokrytych materiałem włókienniczym (2) Przędzenie włókien naturalnych lub Wytłaczanie włókien syntetycznych połączone z przędzeniem lub Skręcanie połączone z wszelkimi czynnościami mechanicznymi
5605		Przędza metalizowana, nawet rdzeniowa, będąca przędzą włókienniczą lub paskiem, lub tym podobnym, objętym pozycją 5404 lub 5405, połączona z metalem w postaci nici, taśmy lub proszku, lub pokryta metalem		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych lub Wytłaczanie włókien syntetycznych połączone z przędzeniem lub Skręcanie połączone z wszelkimi czynnościami mechanicznymi
5606		Przędza rdzeniowa oraz pasek i tym podobne, objęte pozycją 5404 lub 5405 (inne niż te objęte pozycją 5605 oraz przędza rdzeniowa z włosia końskiego); przędza szenilowa (włącznie z przędzą szenilową kosmykową); przędza pętelkowa		(2) Wytłaczanie włókien syntetycznych połączone z przędzeniem lub Skręcanie połączone ze zwijaniem lub Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych lub Flokowanie połączone z barwieniem
Dział 57		Dywany i pozostałe pokrycia podłogowe włókiennicze:		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z tkaniem lub z tuftowaniem lub Wytłaczanie przędzy z włókna ciągłego chemicznego połączone z tkaniem lub z tuftowaniem lub Wytwarzanie z przędzy z włókna kokosowego, sizalu, przędzy jutowej lub klasycznej przędzy wiskozowej obrączkowej lub Tuftowanie połączone z barwieniem lub drukowaniem lub Flokowanie połączone z barwieniem lub drukowaniem lub Wytłaczanie włókien syntetycznych połączone z technikami włókninowymi, w tym igłowaniem Tkanina z juty może zostać użyta jako podłoże
ex Dział 58		Tkaniny specjalne; materiały włókiennicze igłowe; koronki; tkaniny obiciowe; pasmanteria; hafty; z wyjątkiem		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z tkaniem lub z tuftowaniem lub Wytłaczanie przędzy z włókna ciągłego chemicznego połączone z tkaniem lub z tuftowaniem lub Tkanie połączone z barwieniem, flokowaniem, powlekaniem, laminowaniem lub metalizowaniem lub Tuftowanie połączone z barwieniem lub drukowaniem lub Flokowanie połączone z barwieniem lub drukowaniem lub Barwienie przędzy połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z drukowaniem lub Drukowanie (jako samodzielna czynność)
5805		Tkaniny dekoracyjne ręcznie tkane typu gobeliny, Flanders, Aubusson, Beauvais i podobne oraz tkaniny dekoracyjne haftowane na kanwie (na przykład małym ściegiem lub ściegiem krzyżykowym), nawet gotowe		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
5810		Hafty w sztukach, paskach lub motywach		Haftowanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
5901		Tekstylia powleczone żywicą naturalną lub substancją skrobiową, w rodzaju stosowanych do opraw książek lub temu podobnych; kalka techniczna płócienna; płótno malarskie zagruntowane; bukram i podobne tekstylia usztywniane, w rodzaju stosowanych do formowania stożków kapeluszy		Tkanie połączone z barwieniem, flokowaniem, powlekaniem, laminowaniem lub metalizowaniem lub Flokowanie połączone z barwieniem lub drukowaniem
5902		Materiały na kord oponowy z przędzy o dużej wytrzymałości na rozciąganie, z nylonu lub pozostałych poliamidów, poliestrów lub włókien wiskozowych - Zawierające nie więcej niż 90 % masy materiałów włókienniczych - Pozostałe		Tkanie Wytłaczanie włókien chemicznych połączone z tkaniem
5903		Tekstylia impregnowane, powleczone, pokryte lub laminowane tworzywami sztucznymi, inne niż te objęte pozycją 5902		Tkanie połączone z impregnowaniem, powlekaniem, pokrywaniem, laminowaniem lub metalizowaniem lub Tkanie połączone z drukowaniem lub Drukowanie (jako samodzielna czynność)
5904		Linoleum, nawet cięte do kształtu; pokrycia podłogowe składające się z powłoki lub pokrycia nałożonego na podkład włókienniczy, nawet cięte do kształtu		(2) Tkanie połączone z barwieniem, powlekaniem, laminowaniem lub metalizowaniem Tkanina z juty może zostać użyta jako podłoże
5905		Pokrycia ścienne włókiennicze: - Impregnowane, powlekane, pokryte lub laminowane gumą, tworzywami sztucznymi lub innymi materiałami - Pozostałe		Tkanie, dzianie lub formowanie włókniny połączone z impregnowaniem, powlekaniem, pokrywaniem, laminowaniem lub metalizowaniem (2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z tkaniem lub Wytłaczanie przędzy z włókna ciągłego chemicznego połączone z tkaniem lub Tkanie, dzianie lub formowanie włókniny połączone z barwieniem, powlekaniem lub laminowaniem lub Tkanie połączone z drukowaniem lub Drukowanie (jako samodzielna czynność)
5906		Tekstylia gumowane, inne niż te objęte pozycją 5902: - Dzianiny - Pozostałe tkaniny wykonane z przędzy z syntetycznego włókna ciągłego, zawierające więcej niż 90 % masy materiałów włókienniczych - Pozostałe		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z dzianiem lub Wytłaczanie przędzy z włókna ciągłego chemicznego połączone z dzianiem lub Dzianie połączone z gumowaniem lub Gumowanie połączone z co najmniej dwoma innymi głównymi czynnościami przygotowawczymi lub wykończeniowymi (takimi jak kalandrowanie, uodparnianie na kurczliwość, stabilizacja termiczna, trwałe wykończenie), pod warunkiem że wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu Wytłaczanie włókien chemicznych połączone z tkaniem Tkanie, dzianie lub proces wytwarzania włóknin połączone z barwieniem, powlekaniem lub gumowaniem lub Barwienie przędzy połączone z tkaniem, dzianiem lub procesem wytwarzania włókniny lub Gumowanie połączone z co najmniej dwoma innymi głównymi czynnościami przygotowawczymi lub wykończeniowymi (takimi jak kalandrowanie, uodparnianie na kurczliwość, stabilizacja termiczna, trwałe wykończenie), pod warunkiem że wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
5907		Tekstylia w inny sposób impregnowane, powleczone lub pokryte; płótna pomalowane będące dekoracjami teatralnymi, tłami studyjnymi lub temu podobnymi		Tkanie, dzianie lub formowanie włókniny połączone z barwieniem, drukowaniem, powlekaniem, impregnowaniem lub pokrywaniem lub Flokowanie połączone z barwieniem lub drukowaniem lub Drukowanie (jako samodzielna czynność)
5908		Knoty tkane, plecione lub dziane, z materiałów włókienniczych, do lamp, kuchenek, zapalniczek, świec lub tym podobnych; koszulki żarowe oraz dzianiny workowe do ich wyrobu, nawet impregnowane - Koszulki żarowe, impregnowane - Pozostałe		Wytwarzanie z dzianin workowych Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
5909-5911		Artykuły włókiennicze, w rodzaju nadających się do celów przemysłowych:		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z tkaniem lub Wytłaczanie włókien chemicznych połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z barwieniem lub z powlekaniem lub z laminowaniem lub Powlekanie, flokowanie, laminowanie lub metalizowanie połączone z co najmniej dwoma innymi głównymi czynnościami przygotowawczymi lub wykończeniowymi (takimi jak kalandrowanie, uodparnianie na kurczliwość, stabilizacja termiczna, trwałe wykończenie), pod warunkiem że wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 60		Dzianiny		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z dzianiem lub Wytłaczanie przędzy z włókna ciągłego chemicznego połączone z dzianiem lub Dzianie połączone z barwieniem, flokowaniem, powlekaniem, laminowaniem lub drukowaniem lub Flokowanie połączone z barwieniem lub drukowaniem lub Barwienie przędzy połączone z dzianiem lub Skręcanie lub teksturowanie połączone z dzianiem, pod warunkiem że wartość użytej przędzy przed skręcaniem/teksturowaniem nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 61		Artykuły odzieżowe i dodatki odzieżowe, dziane - Uzyskane przez zszycie lub połączenie w inny sposób dwóch lub większej liczby kawałków dzianiny, które zostały wykrojone do kształtu lub uzyskane bezpośrednio w kształcie - Pozostałe		(2) (3) Dzianie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem dzianiny (2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z dzianiem lub Wytłaczanie przędzy z włókna ciągłego chemicznego połączone z dzianiem lub Dzianie i wykańczanie jako jedna czynność
ex Dział 62		Artykuły odzieżowe i dodatki odzieżowe, niedziane; z wyjątkiem:		(2) (3) Tkanie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny lub Wykańczanie, w tym przycinanie tkaniny poprzedzone drukowaniem (jako samodzielna czynność)
ex 6202, ex 6204, ex 6206, ex 6209 oraz ex 6211		Odzież damska, dziewczęca i niemowlęca oraz dodatki odzieżowe dla niemowląt, haftowane		(3) Tkanie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny lub Wytwarzanie z tkanin niehaftowanych, pod warunkiem że wartość użytych tkanin niehaftowanych nie przekracza 40 % ceny ex-works produktu
ex 6210 oraz ex 6216		Sprzęt ogniotrwały z tkanin pokrytych folią z aluminiowanego poliestru		(2) (3) Tkanie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny lub Powlekanie lub laminowanie, pod warunkiem że wartość tkanin przed powleczeniem lub laminowaniem nie przekracza 40 % ceny ex-works produktu, połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny
ex 6212		Biustonosze, pasy, gorsety, szelki, podwiązki i podobne artykuły oraz ich części, dziane, uzyskane przez zszycie lub połączenie w inny sposób dwóch lub większej liczby kawałków dzianiny, która została docięta do kształtu lub uzyskana bezpośrednio w kształcie		(2) (3) Dzianie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny lub Wykańczanie, w tym przycinanie tkaniny poprzedzone drukowaniem (jako samodzielna czynność)
6213i6214		Chusteczki do nosa, szale, chusty, szaliki, mantyle, welony i temu podobne: - Haftowane - Pozostałe		(2) (3) Tkanie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny lub Wytwarzanie z tkanin niehaftowanych, pod warunkiem że wartość użytych tkanin niehaftowanych nie przekracza 40 % ceny ex-works produktu lub Wykańczanie, w tym przycinanie tkaniny poprzedzone drukowaniem (jako samodzielną czynnością) (2) (3) Tkanie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny lub Wykańczanie poprzedzone drukowaniem (jako samodzielną czynnością)
6217		Pozostałe gotowe dodatki odzieżowe; części odzieży lub dodatków odzieżowych, inne niż te objęte pozycją 6212: - Haftowane		(3) Tkanie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny lub Wytwarzanie z tkanin niehaftowanych, pod warunkiem że wartość użytych tkanin niehaftowanych nie przekracza 40 % ceny ex-works produktu lub Wykańczanie poprzedzone drukowaniem (jako samodzielną czynnością)
		- Sprzęt ogniotrwały z tkanin pokrytych folią z aluminiowanego poliestru - Wycięte wkładki do kołnierzy i mankietów - Pozostałe		(3) Tkanie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny lub Powlekanie lub laminowanie, pod warunkiem że wartość tkanin przed powleczeniem lub laminowaniem nie przekracza 40 % ceny ex-works produktu, połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny Wytwarzanie: - z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu oraz - w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 40 % ceny ex-works produktu (3) Tkanie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny
ex Dział 63		Pozostałe gotowe artykuły włókiennicze; zestawy; odzież używana i używane artykuły włókiennicze; szmaty; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
6301-6304		Koce, pledy, bielizna pościelowa itp.; zasłony itp.; pozostałe artykuły wyposażenia wnętrz: - Z filcu, z włóknin - Pozostałe - Haftowane		(2) Formowanie włókniny połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem włókniny (2) (3) Tkanie lub dzianie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny lub Wytwarzanie z tkanin niehaftowanych (innych niż dziane), pod warunkiem że wartość użytych niehaftowanych tkanin nie przekracza 40 % ceny ex-works produktu
		- Pozostałe		(2) (3) Tkanie lub dzianie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny
6305		Worki i torby, w rodzaju stosowanych do pakowania towarów		(2) Wytłaczanie włókien chemicznych lub przędzenie naturalnych lub chemicznych włókien odcinkowych połączone z tkaniem lub dzianiem i wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny
6306		Brezenty, markizy i zasłony przeciwsłoneczne; namioty; żagle do łodzi, desek windsurfingowych lub pojazdów lądowych; wyposażenie kempingowe: - Z włóknin - Pozostałe		(2) (3) Formowanie włókniny połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem włókniny (2) (3) Tkanie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny
6307		Pozostałe artykuły gotowe, włącznie z wykrojami odzieży		Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 40 % ceny ex-works produktu
6308		Zestawy składające się z tkaniny i przędzy, nawet z dodatkami, do wykonywania dywaników (mat), obić, haftowanej bielizny stołowej lub serwetek, lub podobnych artykułów włókienniczych, pakowane w opakowania do sprzedaży detalicznej		Każda pozycja w zestawie musi odpowiadać wymogom reguły, jaka dotyczyłaby jej wtedy, gdyby nie była w zestawie. Jednakże artykuły niepochodzące mogą zostać włączone, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 15 % ceny ex-works zestawu
ex Dział 64		Obuwie, getry i tym podobne; części tych artykułów; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją, wyłączając komplety cholewek przymocowanych do podpodeszew (wkładek) lub do innych części składowych podeszwy objęte pozycją 6406
6406		Części obuwia (włącznie z cholewkami, nawet przymocowanymi do podeszew innych niż podeszwy zewnętrzne); podpodeszwy wyjmowane (wkładki), podkładki pod pięty i podobne artykuły; getry, sztylpy i podobne artykuły oraz ich części		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
Dział 65		Nakrycia głowy i ich części		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
Dział 66		Parasole, parasole przeciwsłoneczne, laski, stołki myśliwskie, bicze, szpicruty i ich części		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 67		Pióra i puch, preparowane oraz artykuły wykonane z piór lub puchu; kwiaty sztuczne; artykuły z włosów ludzkich		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 68		Artykuły z kamienia, gipsu, cementu, azbestu, miki lub podobnych materiałów		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 70 % ceny ex-works produktu
Dział 69		Wyroby ceramiczne		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
ex Dział 70		Szkło i wyroby ze szkła		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
7010		Balony, butle, butelki, słoje, dzbany, fiolki, ampułki i pozostałe pojemniki, ze szkła, w rodzaju stosowanych do transportu lub pakowania towarów; słoje szklane na przetwory; korki, przykrywki i pozostałe zamknięcia ze szkła		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Cięcie wyrobów ze szkła, pod warunkiem że całkowita wartość użytych nieciętych wyrobów ze szkła nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
7013		Wyroby ze szkła, w rodzaju stosowanych do celów stołowych, kuchennych, toaletowych, biurowych, dekoracji wnętrz lub podobnych celów (inne niż te objęte pozycją 7010 lub 7018)		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
ex Dział 71		Perły naturalne lub hodowlane, kamienie szlachetne lub półszlachetne, metale szlachetne, metale platerowane metalem szlachetnym i artykuły z nich; sztuczna biżuteria; monety; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 70 % ceny ex-works produktu
ex 7102, ex 7103 i ex 7104		Kamienie szlachetne lub półszlachetne, obrobione (naturalne, syntetyczne lub odtworzone)		Wytwarzanie materiałów objętych dowolną podpozycją z wyjątkiem podpozycji danego produktu
7106, 7108 i 7110		Metale szlachetne: - W stanie surowym - W stanie półproduktu lub w postaci proszku		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji 7106, 7108 i 7110 lub Oddzielanie elektrolityczne, termiczne lub chemiczne metali szlachetnych z pozycji 7106, 7108 lub 7110 lub Wytwarzanie stopów metali szlachetnych objętych pozycją 7106, 7108 lub 7110 między sobą, metalami nieszlachetnymi lub oczyszczanie
				Wytwarzanie z metali szlachetnych w stanie surowym
ex 7107, ex 7109 i ex 7111		Metale platerowane metalem szlachetnym, w stanie półproduktu		Wytwarzanie z metali platerowanych metalami szlachetnymi, w stanie surowym
ex Dział 72		Żelazo i stal; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
7207		Półprodukty z żelaza lub stali niestopowej		Wytwarzanie z materiałów objętych pozycjami 7201, 7202, 7203, 7204 lub 7205
7208-7212		Wyroby walcowane płaskie z żelaza lub stali niestopowej		Wytwarzanie z półproduktów objętych pozycją 7207
7213-7216		Sztaby i pręty, kątowniki, kształtowniki i profile z żelaza lub stali niestopowej		Wytwarzanie z wlewek lub pozostałych form pierwotnych z pozycji 7206
7217		Drut z żelaza lub stali niestopowej		Wytwarzanie z półproduktów objętych pozycją 7207
7218 91 i 7218 99		Półprodukty		Wytwarzanie z materiałów objętych pozycjami 7201, 7202, 7203, 7204 lub 7205
7219-7222		Wyroby walcowane płaskie, sztaby i pręty, kątowniki, kształtowniki i profile ze stali nierdzewnej		Wytwarzanie z wlewek lub pozostałych form pierwotnych z pozycji 7218
7223		Drut ze stali nierdzewnej		Wytwarzanie z półproduktów objętych pozycją 7218
722490		Półprodukty		Wytwarzanie z materiałów objętych pozycjami 7201, 7202, 7203, 7204 lub 7205
7225-7228		Wyroby walcowane płaskie, sztaby i pręty walcowane na gorąco w nieregularnych kręgach; kątowniki, kształtowniki i profile z pozostałych stali stopowych; sztaby i pręty drążone ze stali stopowej lub niestopowej, nadające się do celów wiertniczych		Wytwarzanie z wlewek lub pozostałych form pierwotnych z pozycji 7206, 7218 lub 7224
7229		Drut z pozostałej stali stopowej		Wytwarzanie z półproduktów objętych pozycją 7224
ex Dział 73		Artykuły z żelaza lub stali; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
ex 7301		Ścianka szczelna		Wytwarzanie z materiałów objętych pozycją 7207
7302		Elementy konstrukcyjne torów kolejowych lub tramwajowych, z żelaza lub stali: szyny, odbojnice i szyny zębate, iglice zwrotnicowe, krzyżownice, pręty zwrotnicowe i pozostałe elementy skrzyżowań, podkłady kolejowe, nakładki stykowe, siodełka szynowe, kliny siodełkowe, podkładki szynowe, łapki mocujące, płyty podstawowe, cięgna i pozostałe elementy przeznaczone do łączenia lub mocowania szyn		Wytwarzanie z materiałów objętych pozycją 7206
7304, 7305 i 7306		Rury, przewody rurowe i profile drążone, z żelaza lub stali		Wytwarzanie z materiałów objętych pozycją od 7206 do 7212 i 7218 lub 7224
ex 7307		Łączniki rur lub przewodów rurowych ze stali nierdzewnej (nr ISO X5CrNiMo 1712), składające się z kilku części		Toczenie, wiercenie, rozwiercanie, gwintowanie, usuwanie krawędzi i piaskowanie przedkuwek, pod warunkiem że całkowita wartość użytych przedkuwek nie przekracza 35 % ceny ex-works produktu
7308		Konstrukcje (z wyłączeniem budynków prefabrykowanych objętych pozycją 9406) i części konstrukcji (na przykład mosty i części mostów, wrota śluz, wieże, maszty kratowe, dachy, szkielety konstrukcji dachów, drzwi i okna oraz ramy do nich, progi drzwiowe, okiennice, balustrady, filary i kolumny), z żelaza lub stali; płyty, pręty, kątowniki, kształtowniki, profile, rury i tym podobne, przygotowane do stosowania w konstrukcjach, z żelaza lub stali		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Nie można jednakże użyć spawanych kątowników, kształtowników i profili objętych pozycją 7301.
ex 7315		Łańcuch przeciwpoślizgowy		Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów objętych pozycją 7315 nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex Dział 74		Miedź i artykuły z miedzi; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
7403		Miedź rafinowana i stopy miedzi, nieobrobione plastycznie		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją
7408		Drut miedziany		Wytwarzanie: - z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu oraz - w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 75		Nikiel i artykuły z niklu		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
ex Dział 76		Aluminium i artykuły z aluminium; z wyjątkiem:		Wytwarzanie: - z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu oraz - w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
7601		Aluminium nieobrobione plastycznie		Wytwarzanie: - z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu oraz - w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu lub Wytwarzanie poprzez obróbkę cieplną lub elektrolityczną z aluminium niestopowego lub odpadów i złomu aluminium
7602		Odpady i złom aluminium		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
ex 7616		Artykuły z aluminium inne niż siatka, tkaniny, kraty, siatki, ogrodzenia, tkaniny wzmacniające i podobne materiały (w tym taśmy bez końca) z drutu aluminiowego, i siatka metalowa rozciągana z aluminium		Wytwarzanie: - z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć siatki, tkanin, krat, siatek, ogrodzeń, tkanin wzmacniających i podobnych materiałów (w tym taśm bez końca) z drutu aluminiowego, lub siatki metalowej rozciąganej z aluminium; oraz - w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 78		Ołów i artykuły z ołowiu;		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
Dział 79		Cynk i artykuły z cynku;		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
Dział 80		Cyna i artykuły z cyny;		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
Dział 81		Pozostałe metale nieszlachetne; cermetale; artykuły z tych materiałów		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją
ex Dział 82		Narzędzia, przybory, noże, łyżki, widelce i pozostałe sztućce z metali nieszlachetnych; ich części z metali nieszlachetnych; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8206		Narzędzia z dwóch lub więcej pozycji od 8202 do 8205, pakowane w zestawy do sprzedaży		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji 8202 do 8205. Jednakże narzędzia objęte pozycjami od 8202 do 8205 mogą zostać włączone do zestawu, pod warunkiem że ich łączna wartość nie przekracza 15 % ceny ex-works zestawu
Dział 83		Artykuły różne z metali nieszlachetnych		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex Dział 84		Reaktory jądrowe, kotły, maszyny i urządzenia mechaniczne; ich części; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8407		Silniki spalinowe z zapłonem iskrowym z tłokami wykonującymi ruch posuwisto- zwrotny lub obrotowy		Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8408		Silniki spalinowe tłokowe z zapłonem samoczynnym (wysokoprężne i średnioprężne)		Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8425 - 8430		Wielokrążki i wciągniki, inne niż wyciągi pochyłe; wciągarki i przyciągarki; podnośniki Okrętowe żurawie masztowe; dźwignice, włączając linomostowe; bramownice drogowe, wozy okraczające podsiębierne oraz wozy i wózki transportu wewnętrznego z urządzeniami dźwigowymi Wózki widłowe; inne wozy i wózki transportu wewnętrznego wyposażone w urządzenia podnoszące lub przenoszące Pozostałe urządzenia do podnoszenia, przenoszenia, załadunku lub rozładunku (na przykład windy, schody ruchome, przenośniki, kolejki linowe) Spycharki czołowe, spycharki skośne, równiarki, niwelatory, zgarniarki, koparki, czerparki, ładowarki, podbijarki mechaniczne i walce drogowe, samobieżne Pozostałe maszyny do przemieszczania, równania, niwelowania, zgarniania, kopania, ubijania, zagęszczania, wybierania lub wiercenia ziemi, minerałów lub rud; kafary do wbijania pali i urządzenia do wyciągania pali; pługi odśnieżające i dmuchawy śniegowe		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu i pozycji 8431 lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8444- 8447		Maszyny do wytłaczania, rozciągania, teksturowania lub cięcia materiałów włókienniczych chemicznych Maszyny do przygotowywania włókien tekstylnych; przędzarki, łączniarki lub skręcarki oraz pozostałe maszyny do wytwarzania przędzy włókienniczej; motarki lub przewijarki (włączając przewijarki wątkowe), włókiennicze oraz maszyny do przygotowania przędzy włókienniczej do stosowania na maszynach objętych pozycją 8446 lub 8447 Maszyny tkackie (krosna) Dziewiarki, zszywarki-trykotarki i maszyny do wyrobu przędzy rdzeniowej, tiulu, koronek, haftów, aplikacji, plecionek lub siatek oraz maszyny do tuftowania		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu i pozycji 8448 lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8456- 8465		Obrabiarki do obróbki dowolnych materiałów przez usuwanie materiału Centra obróbkowe, obrabiarki zespołowe (jednostanowiskowe) i wielostanowiskowe obrabiarki przestawialne, do metalu Tokarki do usuwania metalu Obrabiarki		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu i pozycji 8466 lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8470 - 8472		Maszyny liczące i kieszonkowe maszyny z funkcjami liczącymi do zapisu, odtwarzania i wyświetlania danych; maszyny do księgowania, frankowania, maszyny do wydawania biletów i podobne maszyny, wyposażone w urządzenia liczące; kasy rejestrujące Maszyny do automatycznego przetwarzania danych i urządzenia do nich; czytniki magnetyczne lub optyczne, maszyny do przenoszenia danych w postaci zakodowanej na nośniki danych oraz maszyny do przetwarzania takich danych Pozostałe maszyny biurowe		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu i pozycji 8473 lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex Dział 85		Maszyny i urządzenia elektryczne oraz ich części; rejestratory i odtwarzacze dźwięku, rejestratory i odtwarzacze obrazu i dźwięku oraz części i akcesoria do tych artykułów; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8501-8502		Silniki elektryczne i prądnice Zespoły prądotwórcze oraz przetwornice jednotwornikowe		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu i pozycji 8503 lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8519, 8521		Aparatura do rejestrowania lub odtwarzania dźwięku Aparatura do zapisu lub odtwarzania obrazu i dźwięku, nawet z wbudowanym urządzeniem do odbioru sygnałów wizyjnych i dźwiękowych (tunerem wideo)		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu i pozycji 8522 lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8525-8528		Aparatura nadawcza do radiofonii lub telewizji, kamery telewizyjne, kamery i aparaty cyfrowe oraz rejestrujące kamery wideo Aparatura radarowa, radionawigacyjna oraz do zdalnego sterowania drogą radiową Aparatura odbiorcza do radiofonii Monitory i projektory, niezawierające aparatury odbiorczej do telewizji; aparatura odbiorcza dla telewizji lub aparatura do zapisu lub odtwarzania obrazu		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu i pozycji 8529 lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8535-8537		Urządzenia elektryczne do przełączania lub zabezpieczania obwodów elektrycznych, lub do wykonywania połączeń w obwodach elektrycznych lub do tych obwodów; złącza do włókien optycznych, wiązek włókien optycznych lub kabli światłowodowych; tablice, panele, konsole, pulpity, szafy i pozostałe układy wspornikowe, służące do elektrycznego sterowania lub rozdziału energii elektrycznej		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu i pozycji 8538 lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8542 31- 8542 39		Układy scalone monolityczne		Dyfuzja, podczas której obwody scalone są formowane na podłożu półprzewodnika przez selektywne wprowadzenie odpowiedniej domieszki, nawet zmontowane lub przetestowane w kraju niebędącym stroną lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8544-8548		Drut izolowany, kable (oraz pozostałe izolowane przewody elektryczne, kable światłowodowe) Elektrody węglowe, szczotki węglowe, węgle do lamp, węgiel do baterii oraz inne artykuły z grafitu lub innego rodzaju węgla, w rodzaju stosowanych w elektrotechnice Izolatory elektryczne z dowolnego materiału Osprzęt izolacyjny do maszyn, urządzeń lub sprzętu elektrycznego, elektryczne rurki kablowe oraz ich połączenia, z metali nieszlachetnych, wyłożone materiałem izolacyjnym Odpady i braki ogniw galwanicznych, baterii galwanicznych i akumulatorów elektrycznych; zużyte ogniwa galwaniczne, zużyte baterie galwaniczne i zużyte akumulatory elektryczne; elektryczne części maszyn lub urządzeń, niewymienione ani niewłączone gdzie indziej w niniejszym dziale		Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 86		Lokomotywy pojazdów szynowych, tabor szynowy i jego części; osprzęt i elementy torów kolejowych lub tramwajowych, i ich części; komunikacyjne urządzenia sygnalizacyjne wszelkich typów, mechaniczne (włączając elektromechaniczne)		Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex Dział 87		Pojazdy nieszynowe oraz ich części i akcesoria z wyjątkiem:		Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 45 % ceny ex-works produktu
8708		Części i akcesoria pojazdów objętych pozycjami od 8701 do 8705		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8711		Motocykle (włączając motorowery) oraz rowery wyposażone w pomocnicze silniki, z wózkiem bocznym lub bez; wózki boczne		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 88		Statki powietrzne, statki kosmiczne i ich części		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 89		Statki, łodzie oraz konstrukcje pływające		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu; nie można jednak użyć kadłubów objętych pozycją 8906, lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 40 % ceny ex-works produktu
ex Dział 90		Przyrządy i aparatura, optyczne, fotograficzne, kinematograficzne, pomiarowe, kontrolne, precyzyjne, medyczne lub chirurgiczne; ich części i akcesoria; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
9001 50		Soczewki okularowe z materiałów innych niż szkło		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wykonuje się jedną z następujących czynności: - obróbka powierzchniowa częściowo obrobionej soczewki i wytworzenie gotowej soczewki okulistycznej z korektą optyczną przeznaczonej do zamocowania w okularach - powleczenie soczewki za pomocą odpowiednich procesów w celu poprawy widzenia i zapewnienia ochrony użytkownika lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 91		Zegary i zegarki oraz ich części		Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 40 % ceny ex-works produktu
Dział 92		Instrumenty muzyczne; części i akcesoria do takich artykułów		Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 93		Broń i amunicja; ich części i akcesoria		Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 94		Meble; pościel, materace, stelaże pod materace, poduszki i podobne wypychane artykuły wyposażeniowe; lampy i oprawy oświetleniowe, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone; podświetlane znaki, podświetlane tablice i tabliczki, i tym podobne; budynki prefabrykowane		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 95		Zabawki, gry i przybory sportowe; ich części i akcesoria		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 96		Artykuły przemysłowe różne		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 97		Dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie i antyki		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
(1) W odniesieniu do warunków szczególnych dotyczących "procesu(-ów) specyficznego(-ych)", zob. uwagi wstępne od 8.1 do 8.3. (2) Szczególne warunki mające zastosowanie do produktów składających się z mieszanki materiałów włókienniczych opisane są w uwadze wstępnej 6. (3) Zob. uwaga wstępna 7. (4) Zob. uwaga wstępna 9.

ZAŁĄCZNIK III

TEKST DEKLARACJI POCHODZENIA

Deklaracja pochodzenia, której tekst znajduje się poniżej, musi być sporządzona zgodnie z przypisami. Nie jest jednak konieczne zamieszczanie tych przypisów.

Wersja w języku albańskim

Eksportuesi i produkteve tě mbuluara nga ky dokument (autorizim doganor Nr .....(1)) deklaron qě përveç rasteve kur tregohet qartěsisht ndryshe, kěto produkte janě me origjine preferenciale .......(2) n ně pěrputhje me Rregullat kalimtare tě origjiněs.

Wersja w języku arabskim

Wersja w języku bośniackim

Izvoznik proizvoda obuhvaćenih ovom ispravom (carinsko ovlaštenje br.....⁽¹⁾) izjavljuje da su, osim ako je to druga- čije izričito navedeno, ovi proizvodi .....⁽²⁾ preferencijalnog porijekla u skladu sa prijelaznim pravilima porijekla.

Wersja w języku bułgarskim

Износителят на продуктите, обхванати от този документ (митническо разрешение №.....⁽¹⁾), декларира, че освен където ясно е отбелязано друго, тези продукти са с ...... ⁽²⁾ преференциален произход съгласно преходните правила за произход.

Wersja w języku chorwackim

Izvoznik proizvoda obuhvaćenih ovom ispravom (carinsko ovlaštenje br. .......⁽¹⁾) izjavljuje da su, osim ako je drukčije izričito navedeno, ovi proizvodi ......⁽²⁾ preferencijalnog podrijetla prema prijelaznim pravilima o podrijetlu.

Wersja w języku czeskim

Vývozce výrobků uvedených v tomto dokumentu (číslo povolení .........⁽¹⁾) prohlašuje, že podle přechodných pravidel původu mají tyto výrobky kromě zřetelně označených preferenční původ v .......⁽²⁾.

Wersja w języku duńskim

Eksport0ren af varer, der er omfattet af nsrvsrende dokument (toldmyndighedernes tilladelse nr. ......... (1)) erklsrer, at varerne, medmindre andet tydeligt er angivet, har prsferenceoprindelse i ......... (2) i henhold til overgangsreglerne for oprindelse.

Wersja w języku niderlandzkim

De exporteur van de goederen waarop dit document van toepassing is (douanevergunning nr. ........⁽¹⁾), verklaart dat, behoudens uitdrukkelijke andersluidende vermelding, deze goederen van preferentiěle .........⁽²⁾ oorsprong zijn in overeenstemming met de overgangsregels van oorsprong.

Wersja w języku angielskim

The exporter of the products covered by this document (customs authorization No .......⁽¹⁾) declares that, except where otherwise clearly indicated, these products are of .......... ⁽²⁾ preferential origin according to the transitional rules of origin.

Wersja w języku estońskim

Käesoleva dokumendiga hõlmatud toodete eksportija (tolli kinnitus nr ......⁽¹⁾) deklareerib, et need tooted on päritolu- reeglite üleminekueeskirjade kohaselt .........⁽²⁾ sooduspäritoluga, välja arvatud juhul, kui on selgelt näidatud teisiti.

Wersja w języku farerskim

Útflytarin av vørunum, sum hetta skjal fevnir um (tollvaldsins loyvi nr ........ (1)) váttar, át um ikki nakaô annaó er tilskilaö, eru hesar vorur upprunavørur .........(2) sambært skiftisreglunum um uppruna.

Wersja w języku fińskim

Tässä asiakirjassa mainittujen tuotteiden viejä (tullin lupa n:o .........⁽¹⁾) ilmoittaa, että nämä tuotteet ovat, ellei toisin ole selvästi merkitty, etuuskohteluun oikeutettuja ..........⁽²⁾ alkuperätuotteita siirtymäkauden alkuperäsääntöjen nojalla.

Wersja w języku francuskim

L'exportateur des produits couverts par le présent document (autorisation douanière n^o ..........⁽¹⁾) déclare que, sauf indication claire du contraire, ces produits ont l'origine préférentielle .......⁽²⁾ selon les règles d'origine transitoires.

Wersja w języku niemieckim

Der Ausführer (Ermächtigter Ausführer; Bewilligungs-Nr ....⁽¹⁾) der Waren, auf die sich dieses Handelspapier bezieht, erklärt, dass diese Waren, soweit nicht anders angegeben, präferenzbegünstigte ...........⁽²⁾ Ursprungswaren gemäß den

Übergangsregeln für den Ursprung sind.

Wersja w języku gruzińskim

Wersja w języku greckim

Ο εξαγωγέας των προϊόντων που καλύπτονται από το παρόν έγγραφο (άδεια τελωνείου υπ' αριθ .......⁽¹⁾) δηλώνει ότι, εκτός εάν δηλώνεται σαφώς άλλως, τα προϊόντα αυτά είναι προτιμησιακής καταγωγής ...........⁽²⁾ σύμφωνα με τους μεταβατικούς κανόνες

καταγωγής.

Wersja w języku hebrajskim

Wersja w języku węgierskim

A jelen okmányban szereplő termékek exportőre (vámfelhatalmazási szám: ........⁽¹⁾) kijelentem, hogy eltérő egyértelmű jelzés hiányában a termékek az átmeneti származási szabályok szerint preferenciális ..........⁽²⁾ származásúak.

Wersja w języku islandzkim

Útflytjandi framleiösluvara sem skjal ^etta tekur til (leyfi tollyfirvalda nr ........(1)), lÿsir ^ví yfir ad vörurnar séu, ef annars er ekki greinilega getiö, af ........(2) uppruna samkvæmt upprunareglum á umbreytingartímabili.

Wersja w języku włoskim

L'esportatore delle merci contemplate nel presente documento (autorizzazione doganale n ......⁽¹⁾) dichiara che, salvo indicazione contraria, le merci sono di origine preferenziale ......⁽²⁾ conformemente alle norme di origine transitorie.

Wersja w języku łotewskim

To produktu eksportētājs, kuri ietverti šajā dokumentā (muitas atļauja Nr .....⁽¹⁾), deklarē, ka, izņemot tur, kur ir citādi skaidri noteikts, šiem produktiem ir .......⁽²⁾ preferenciāla izcelsme saskaņā ar pārejas noteikumiem par izcelsmi.

Wersja w języku litewskim

Šiame dokumente nurodytų produktų eksportuotojas (muitinės leidimo Nr ....... ⁽¹⁾) deklaruoja, kad, jeigu aiškiai nenurodyta kitaip, šie produktai turi ...... ⁽²⁾ lengvatinės kilmės statusą pagal pereinamojo laikotarpio kilmės taisykles.

Wersja w języku macedońskim

Извозникот на производите што ги покрива oeoj документ (царинско одобрение бр ....... (1)) uajaeyea дека, освен ако тоа не е ¡асно поинаку назначено, овие производи се со .......... (2) преференциално потекло, во согласност со преодните правила за потекло.

Wersja w języku maltańskim

L-esportatur tal-prodotti koperti minn dan id-dokument (awtorizzazzjoni tad-dwana nru .......(1)) jiddikjara li, hlief fejn indikat mod iehor b'mod car, dawn il-prodotti huma ta' origini preferenzjali .......... (2) skont ir-regoli ta' origini tranżitorji.

Wersja w języku czarnogórskim

Извозник производа обухваЬених овом исправом (царинско овлашЬеае бр ....... (1)) изjав.ъуjе да су, осим ако jе другачиjе изричито наведено, ови производи ....... (2) преференциjалног пори'екла, у складу са транзиционим правилима пориjекла.

Izvoznik proizvoda obuhvaćenih ovom ispravom (carinsko ovlašćenje br ....... (1)) izjavljuje da su, osim ako je drugačije izričito navedeno, ovi proizvodi ...... ⁽²⁾ preferencijalnog porijekla u skladu sa tranzicionim pravilima porijekla.

Wersja w języku norweskim

Eksport0ren av produktene omfattet av dette dokument (tollmyndighetenes autorisasjonsnr ....... (1)) erkl^rer at disse produktene, unntatt hvor annet er tydelig angitt, har preferanseopprinnelse i henhold til overgangsreglene for opprinnelse ......... ⁽²⁾.

Wersja w języku polskim

Eksporter produktów objętych tym dokumentem (upoważnienie władz celnych nr .......⁽¹⁾) deklaruje, że z wyjątkiem gdzie jest to wyraźnie określone, produkty te mają ...... ⁽²⁾ preferencyjne pochodzenie zgodnie z przejściowymi regułami pochodzenia.

Wersja w języku portugalskim

O exportador dos produtos cobertos pelo presente documento (autorização aduaneira n.^o ......⁽¹⁾) declara que, salvo expressamente indicado em contrário, estes produtos são de origem preferencial .......⁽²⁾ de acordo com as regras de ori gem transitórias.

Wersja w języku rumuńskim

Exportatorul produselor care fac obiectul prezentului document (autorizatia vamalã nr. ......... (1)) declara cã, exceptând cazul in care se indica altfel ín mod clar, aceste produse sunt de origine preferentialã ....... (2) ín conformitate cu regulile

de origine tranzitorii.

Wersja w języku serbskim

Извозник производа обухваЬених овом исправом (царинско овлашЬеае бр ...... (1)) изjав.ъуjе да су, осим ако jе другачиjе изричито наведено, ови производи .......(2) преференциjалног порекла, у складу са прелазним правилима о пореклу.

Izvoznik proizvoda obuhvaćenih ovom ispravom (carinsko ovlašćenje br ........(1)) izjavljuje da su, osim ako je drugačije izričito nаvedeno, ovi proizvodi ....... (2) preferencijalnog porekla, u skladu sa prelaznim pravilima o poreklu.

Wersja w języku słowackim

Vývozca výrobkov uvedených v tomto dokumente (číslo povolenia .....⁽¹⁾) vyhlasuje, že pokiaľ nie je zreteľne uvedené inak, tieto výrobky majú v súlade s prechodnými pravidlami pôvodu preferenčný pôvod v ........⁽²⁾.

Wersja w języku słoweńskim

Izvoznik blaga, zajetega s tem dokumentom (pooblastilo carinskih organov št .......⁽¹⁾), izjavlja, da, razen če ni drugače jasno navedeno, ima to blago preferencialno ......⁽²⁾ poreklo v skladu s prehodnimi pravili o poreklu.

Wersja w języku hiszpańskim

El exportador de los productos incluidos en el presente documento (autorización aduanera n.^o .....⁽¹⁾) declara que, excepto donde se indique claramente lo contrario, estos productos son de origen preferencial ..........⁽²⁾ con arreglo a las normas de origen transitorias.

Wersja w języku szwedzkim

Exportören av de varor som omfattas av detta dokument (tullmyndighetens tillstånd nr _........⁽¹⁾) försäkrar att dessa varor, om inte annat tydligt markerats, har förmånsberättigande .........⁽²⁾ ursprung i enlighet med övergångsreglerna om urs prung.

Wersja w języku tureckim

Bu belge kapsamindaki ürünlerin ihracatęisi (gümrük yetki No: ...... (1)), aksi aęikęa belirtilmedikęe, bu ürünlerin gecis men.se kurallarina göre ...... (2) tercihli nie.nse.li oldugunu beyan eder.

Wersja w języku ukraińskim

Експортер продукції, на яку поширюється цей документ (митний дозвіл № ........ (1)) заявляє, що, за винятком випадків, де це явно зазначено, ця продукція має ..... (2) преференційне походження згідно з перехідними правилами походження.

.............................................................................................................................................

(Miejsce i data) ⁽³⁾

............................................................................................................................................

(Podpis eksportera oraz czytelnie wpisane imię i nazwisko osoby podpisującej deklarację) ⁽⁴⁾

___________________

⁽¹⁾ Jeżeli deklaracja pochodzenia jest sporządzona przez upoważnionego eksportera, w tym miejscu należy wpisać numer jego upoważnienia. Jeżeli deklaracja pochodzenia nie jest sporządzona przez upoważnionego eksportera, tekst w nawiasach należy pominąć lub pozostawić pole niewypełnione.

⁽²⁾ Należy wskazać pochodzenie produktów. W przypadku gdy deklaracja pochodzenia odnosi się w całości lub w części do produktów pochodzących z Ceuty i Melilli, eksporter musi wyraźnie wskazać je w dokumencie, którego dotyczy deklaracja, poprzez użycie symbolu "CM".

⁽³⁾ Dane te można pominąć, jeżeli zawarte są w samym dokumencie.

⁽⁴⁾ W przypadkach, gdy podpis eksportera nie jest wymagany, zwolnienie z obowiązku złożenia podpisu oznacza również zwolnienie z obowiązku podania nazwiska osoby podpisującej.

ZAŁĄCZNIK IV

WZORY ŚWIADECTWA PRZEWOZOWEGO EUR.1 I WNIOSKU O WYSTAWIENIE ŚWIADECTWA PRZEWOZOWEGO EUR.1

INSTRUKCJE DOTYCZĄCE DRUKU

1. Wymiary formularza wynoszą 210 x 297 mm; dopuszczalna tolerancja wynosi do minus 5 mm lub plus 8 mm na długości. Stosuje się biały papier, zaklejony do pisania, niezawierający masy ściernej, o gramaturze co najmniej 25 g/m². Jego tło stanowi nadrukowany wzór giloszowy koloru zielonego, umożliwiający wzrokowe rozpoznanie wszelkich mechanicznych lub chemicznych fałszerstw.

2. Właściwe organy Stron mogą zastrzec sobie prawo do samodzielnego drukowania świadectw lub mogą zlecić drukowanie upoważnionym przez nie drukarniom. W drugim przypadku każdy z formularzy musi zawierać odniesienie do powyższego upoważnienia. Każdy formularz musi zawierać odniesienie do takiego upoważnienia. Na każdym formularzu musi znajdować się nazwa i adres drukarni lub znak, na podstawie którego można zidentyfikować drukarnię. Formularz opatrzony jest również numerem seryjnym, nadrukowanym lub nie, za pomocą którego może on być zidentyfikowany.

ŚWIADECTWO PRZEWOZOWE

1. Eksporter (imię i nazwisko/nazwa, pełny adres, kraj)	EUR.1 Nr A 000.000
	Przed wypełnieniem niniejszego formularza należy zapoznać się z uwagami na odwrocie
3. Odbiorca (imię i nazwisko/nazwa, pełny adres, państwo) (wypełnianie nieobowiązkowe)	2. Świadectwo stosowane w preferencyjnym handlu między .................................................................................................................
	oraz
	................................................................................................................ (Wpisać odpowiednie kraje, grupy krajów lub terytoria)
	4. Kraj, grupa krajów lub terytorium, z których produkty są uważane za pochodzące			5. Kraj, grupa krajów lub terytorium przeznaczenia
6. Szczegóły dotyczące transportu (wypełnianie nieobowiązkowe)	7. Uwagi
8. Liczba porządkowa; znaki i numery; liczba i rodzaj opakowań (1); opis towarów			9. Masa brutto (kg) lub inna jednostka miary (litry, m3 itp.)		10. Faktury (wypełnianie nieobowiązkowe)
11. POTWIERDZENIE URZĘDU CELNEGO Oświadczenie potwierdzone Dokument wywozowy (2) Formularz ................... nr .......................... Z dnia ......................................................... Urząd celny ............................................... Kraj lub terytorium wystawienia ........... ......................................................................	Pieczęć		12. OŚWIADCZENIE EKSPORTERA Ja, niżej podpisany(-a), oświadczam, że towary opisane powyżej spełniają warunki wymagane do wystawienia niniejszego świadectwa. Miejsce i data .................................................
......................................................................
Miejsce i data ................................................
.......................................................................... ...........................................................................
(Podpis)			............................................................................ (Podpis)
(1) Jeśli towary nie są zapakowane, wskazać, odpowiednio, liczbę artykułów lub wpisać "luzem". (2) Wypełnić tylko jeśli wymagają tego przepisy kraju lub terytorium wywozu.
13. WNIOSEK O WERYFIKACJĘ do		14. WYNIK WERYFIKACJI
		Przeprowadzona weryfikacja wykazała, że niniejsze świadectwo (1)  zostało wystawione przez wskazany urząd celny i że informacje w nim zawarte są prawidłowe.  nie spełnia wymogów autentyczności i prawidłowości (zob. załączone uwagi).
Wnioskuje się o weryfikację autentyczności i rzetelności niniejszego świadectwa.
....................................................................................... (Miejsce i data)		......................................................................................... (Miejsce i data)
Pieczęć		Pieczęć
........................................................................................... (Podpis)		........................................................................................... (Podpis)
(1) Wstawić znak "X" w odpowiednim polu.

UWAGI

1. Świadectwa nie mogą zawierać wymazań ani wyrazów wpisanych na innych wyrazach. Wszelkie zmiany muszą być dokonane poprzez skreślenie nieprawidłowych informacji i dodanie wszelkich koniecznych poprawek. Każda taka zmiana musi być parafowana przez osobę, która wypełnia świadectwo, i potwierdzona przez organy celne kraju lub terytorium wystawiającego świadectwo.

2. Między pozycjami wpisanymi do świadectwa nie może być odstępów i każda pozycja musi być poprzedzona numerem porządkowym. Bezpośrednio pod ostatnią pozycją musi być narysowana linia pozioma. Każde niewykorzystane miejsce musi być przekreślone w taki sposób, aby uniemożliwić późniejsze uzupełnienia.

3. Towary muszą być opisane zgodnie z praktyką handlową z podaniem wystarczającej ilości szczegółów, w celu umożliwienia ich zidentyfikowania.

WNIOSEK O WYSTAWIENIE ŚWIADECTWA PRZEWOZOWEGO

1. Eksporter (imię i nazwisko/nazwa, pełny adres, kraj)	EUR.1 Nr A 000.000
	Przed wypełnieniem niniejszego formularza należy zapoznać się z uwagami na odwrocie
3. Odbiorca (imię i nazwisko/nazwa, pełny adres, państwo) (wypełnianie nieobowiązkowe)	2. Wniosek o wystawienie świadectwa stosowanego w preferencyjnym handlu między .....................................................................................................................
	oraz
	.................................................................................................................. (Wpisać odpowiednie kraje, grupy krajów lub terytoria)
	4. Kraj, grupa krajów lub terytorium, z których produkty są uważane za pochodzące		5. Kraj, grupa krajów lub terytorium przeznaczenia
6. Szczegóły dotyczące transportu (wypełnianie nieobowiązkowe)	7. Uwagi
8. Liczba porządkowa; znaki i numery; liczba i rodzaj opakowań 0; opis towarów		9. Masa brutto (kg) lub inna jednostka miary (litry, m3 itp.)		10. Faktury (wypełnianie nieobowiązkowe)
(1) Jeśli towary nie są zapakowane, wskazać, odpowiednio, liczbę artykułów lub wpisać "luzem".

OŚWIADCZENIE EKSPORTERA

Ja, niżej podpisany, eksporter towarów wymienionych na odwrocie,

OŚWIADCZAM, że towary spełniają warunki wymagane do wystawienia załączonego świadectwa;

WYSZCZEGÓLNIAM poniżej okoliczności, dzięki którym towary spełniają powyższe warunki:

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

PRZEDSTAWIAM następujące dokumenty potwierdzające^{(18 )}:

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

ZOBOWIĄZUJĘ SIĘ do przedłożenia, na żądanie właściwych organów, wszelkich dokumentów potwierdzających, jakich te organy mogą zażądać na potrzeby wystawienia załączonego świadectwa, i zobowiązuję się, jeśli to będzie konieczne, do wyrażenia zgody na każdą kontrolę mojej księgowości i na każde sprawdzenie procesów wytwarzania wyżej wymienionych towarów, przeprowadzone przez te organy;

WNOSZĘ o wystawienie załączonego świadectwa na te towary.

..............................................................................................................................................

(Miejsce i data)

..............................................................................................................................................

(Podpis)

ZAŁĄCZNIK V

SZCZEGÓLNE WARUNKI DOTYCZĄCE PRODUKTÓW POCHODZĄCYCH Z CEUTY I MELILLI

Artykuł

1. Następujące produkty, o ile są one zgodne z zasadą niemanipulacji określoną w art. 14 niniejszego dodatku, uważa się za:

1) produkty pochodzące z Ceuty i Melilli:

a) produkty całkowicie uzyskane w Ceucie i Melilli;

b) produkty uzyskane na terytorium Ceuty i Melilli, do których wytworzenia użyto produktów innych niż produkty całkowicie uzyskane w Ceucie i Melilli, pod warunkiem że:

(i) produkty te poddano wystarczającej obróbce lub przetworzeniu w rozumieniu art. 4 niniejszego dodatku; lub

(ii) produkty te pochodzą z Bośni i Hercegowiny lub z Unii Europejskiej, pod warunkiem że zostały poddane obróbce lub przetworzeniu, które wykraczają poza czynności określone w art. 6 niniejszego dodatku;

2) produkty pochodzące z Bośni i Hercegowiny:

a) produkty całkowicie uzyskane w Bośni i Hercegowinie;

b) produkty uzyskane na terytorium Bośni i Hercegowiny, do których wytworzenia użyto produktów innych niż produkty całkowicie uzyskane w Bośni i Hercegowinie, pod warunkiem że:

(i) produkty te poddano wystarczającej obróbce lub przetworzeniu w rozumieniu art. 4 niniejszego dodatku; lub

(ii) produkty te pochodzą z Ceuty i Melilli lub z Unii Europejskiej oraz zostały poddane obróbce lub przetworzeniu, które wykraczają poza czynności określone w art. 6 niniejszego dodatku.

2. Ceutę i Melillę uznaje się za jedno terytorium.

3. Eksporter lub jego upoważniony przedstawiciel wpisują nazwę Strony wywozu oraz "Ceuta i Melilla" w polu 2 świadectw przewozowych EUR.1 lub na deklaracjach pochodzenia. Ponadto w przypadku produktów pochodzących z Ceuty i Melilli zaznacza się to w polu 4 świadectw przewozowych EUR.1 lub w deklaracjach pochodzenia.

4. Hiszpańskie organy celne są odpowiedzialne za stosowanie niniejszych reguł w Ceucie i Melilli.

ZAŁĄCZNIK VI

DEKLARACJA DOSTAWCY

Deklaracja dostawcy, której tekst zamieszczony jest poniżej, musi zostać sporządzona zgodnie z przypisami. Nie jest jednak konieczne przytaczanie tych przypisów.

DEKLARACJA DOSTAWCY

dotycząca towarów, które zostały poddane obróbce lub przetworzeniu na terytorium stosujących Umawiających się Stron bez uzyskania statusu preferencyjnego pochodzenia

Ja, niżej podpisany, dostawca towarów wymienionych w załączonym dokumencie, oświadczam, że:

1. Wymienione poniżej materiały niepochodzące z [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron] zostały użyte w [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron] do wytworzenia następujących towarów:

Opis dostarczonych towarów (1)	Opis użytych materiałów niepochodzących	Pozycje obejmujące użyte materiały niepochodzące (2)	Wartość użytych materiałów niepochodzących (2) (3)
Wartość całkowita

2. Wszystkie pozostałe materiały użyte w [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron] do wytworzenia tych towarów pochodzą z [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron].

3. Wymienione poniżej towary zostały poddane obróbce lub przetworzeniu poza terytorium [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron] zgodnie z art. 13 niniejszego dodatku i nabyły tam następującą całkowitą wartość dodaną:

Opis dostarczonych towarów	Całkowita wartość dodana nabyta poza [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron] (4)
	(Miejsce i data)
	(Adres i podpis dostawcy oraz czytelnie wpisane imię i nazwisko osoby podpisującej deklarację)

______________________

⁽¹⁾ Jeśli faktura, specyfikacja wysyłkowa lub inny dokument handlowy, do którego dołączona jest deklaracja, odnosi się do towarów różnych typów lub do towarów niezawierających takiej samej ilości materiałów niepochodzących, dostawca musi je wyraźnie rozróżnić. Przykład: Dokument odnosi się do różnych silników elektrycznych objętych pozycją 8501, używanych w produkcji maszyn pralniczych objętych pozycją 8450. Rodzaj i wartość materiałów niepochodzących użytych do produkcji takich silników różni się w zależności od modelu. W pierwszej kolumnie należy zatem dokonać rozróżnienia takich modeli, a w każdej z pozostałych kolumn należy podać oddzielnie dla każdego z nich oznaczenie umożliwiające producentowi maszyn pralniczych dokonanie prawidłowej oceny statusu pochodzenia jego wyrobów w zależności od modelu silnika elektrycznego, jakiego używa.

⁽²⁾ Informacje, jakie należy umieścić w tych kolumnach, podaje się tylko, jeśli jest to konieczne.

Przykłady:

Reguła odnosząca się do odzieży z ex działu 62 dopuszcza "Tkanie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny". Jeżeli producent takiej odzieży na terytorium stosującej Umawiającej się Strony wykorzystuje tkaninę przywiezioną z Unii Europejskiej i uzyskaną tam z przędzy niepochodzącej, wystarczy, aby w swojej deklaracji dostawca z Unii Europejskiej wpisał jako opis materiału niepochodzącego słowo "przędza", nie podając pozycji ani wartości takiej przędzy.

Producent drutu z żelaza, objętego pozycją 7217, który wytwarza taki drut z niepochodzących sztab z żelaza, powinien w drugiej kolumnie wpisać "sztaby z żelaza". Jeżeli drut taki ma zostać użyty do produkcji maszyny, dla której reguła pochodzenia ogranicza do określonej wartości wyrażonej w procentach wartość materiałów niepochodzących, w trzeciej kolumnie należy podać wartość sztab niepochodzących.

(3) Termin "wartość materiałów" oznacza wartość celną użytych materiałów niepochodzących w chwili przywozu lub - jeśli wartość ta nie jest znana i nie może być ustalona - pierwszą możliwą do ustalenia cenę zapłaconą za te materiały w [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron].

Dla towarów wymienionych w pierwszej kolumnie należy podać dokładną wartość jednostkową poszczególnych użytych materiałów niepochodzących.

⁽⁴⁾ Termin "całkowita wartość dodana" oznacza wszelkie koszty zakumulowane poza [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron], w tym wartość wszystkich dodanych tam materiałów. Dla towarów wymienionych w pierwszej kolumnie należy podać dokładną całkowitą wartość dodaną nabytą poza [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron] w przeliczeniu na jednostkę towaru.

ZAŁĄCZNIK VII

DŁUGOTERMINOWA DEKLARACJA DOSTAWCY

Długoterminowa deklaracja dostawcy, której tekst zamieszczony jest poniżej, musi zostać sporządzona zgodnie z przypisami. Nie jest jednak konieczne przytaczanie tych przypisów.

DŁUGOTERMINOWA DEKLARACJA DOSTAWCY

dotycząca towarów, które zostały poddane obróbce lub przetworzeniu na terytorium stosujących Umawiających się Stron bez uzyskania statusu preferencyjnego pochodzenia

Ja, niżej podpisany, dostawca towarów wymienionych w załączonym dokumencie, które są regularnie dostarczane do ⁽¹⁾ ..............................................///, oświadczam, że:

1. Wymienione poniżej materiały niepochodzące z [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron] zostały użyte w [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron] do wytworzenia następujących towarów:

Opis dostarczonych towarów (2)	Opis użytych materiałów niepochodzących	Pozycje obejmujące użyte materiały niepochodzące (3)	Wartość użytych materiałów niepochodzących (3) (4)
Wartość całkowita

2. Wszystkie pozostałe materiały użyte w [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron] do wytworzenia tych towarów pochodzą z [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron].

3. Wymienione poniżej towary zostały poddane obróbce lub przetworzeniu poza terytorium [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron] zgodnie z art. 13 niniejszego dodatku i nabyły tam następującą całkowitą wartość dodaną:

Opis dostarczonych towarów	Całkowita wartość dodana nabyta poza [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron] (5)

Niniejsza deklaracja jest ważna dla wszystkich dalszych przesyłek takich towarów realizowanych od dnia .........................do dnia .............................................................⁽⁶⁾

Zobowiązuję się bezzwłocznie powiadomić .............................⁽¹⁾ o wygaśnięciu ważności niniejszej deklaracji.

	(Miejsce i data)
	(Adres i podpis dostawcy oraz czytelnie wpisane imię i nazwisko osoby podpisującej deklarację)

_____________

⁽¹⁾ Imię, nazwisko/nazwa i adres klienta.

⁽²⁾ Jeśli faktura, specyfikacja wysyłkowa lub inny dokument handlowy, do którego dołączona jest deklaracja, odnosi się do towarów różnych typów lub do towarów niezawierających takiej samej ilości materiałów niepochodzących, dostawca musi je wyraźnie rozróżnić. Przykład: Dokument odnosi się do różnych silników elektrycznych objętych pozycją 8501, używanych w produkcji maszyn pralniczych objętych pozycją 8450. Rodzaj i wartość materiałów niepochodzących użytych do produkcji takich silników różni się w zależności od modelu. W pierwszej kolumnie należy zatem dokonać rozróżnienia takich modeli, a w każdej z pozostałych kolumn należy podać oddzielnie dla każdego z nich oznaczenie umożliwiające producentowi maszyn pralniczych dokonanie prawidłowej oceny statusu pochodzenia jego wyrobów w zależności od modelu silnika elektrycznego, jakiego używa.

⁽³⁾ Informacje, jakie należy umieścić w tych kolumnach, podaje się tylko, jeśli jest to konieczne.

Przykłady:

Reguła odnosząca się do odzieży z ex działu 62 dopuszcza "Tkanie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny". Jeżeli producent takiej odzieży na terytorium stosującej Umawiającej się Strony wykorzystuje tkaninę przywiezioną z Unii Europejskiej i uzyskaną tam z przędzy niepochodzącej, wystarczy, aby w swojej deklaracji dostawca z Unii Europejskiej wpisał jako opis materiału niepochodzącego słowo "przędza", nie podając pozycji ani wartości takiej przędzy.

Producent drutu z żelaza, objętego pozycją 7217, który wytwarza taki drut z niepochodzących sztab z żelaza, powinien w drugiej kolumnie wpisać "sztaby z żelaza". Jeżeli drut taki ma zostać użyty do produkcji maszyny, dla której reguła pochodzenia ogranicza do określonej wartości wyrażonej w procentach wartość materiałów niepochodzących, w trzeciej kolumnie należy podać wartość sztab niepochodzących.

(4) Termin "wartość materiałów" oznacza wartość celną użytych materiałów niepochodzących w chwili przywozu lub - jeśli wartość ta nie jest znana i nie może być ustalona - pierwszą możliwą do ustalenia cenę zapłaconą za te materiały w [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron].

Dla towarów wymienionych w pierwszej kolumnie należy podać dokładną wartość jednostkową poszczególnych użytych materiałów niepochodzących."

⁽⁵⁾ Termin "całkowita wartość dodana" oznacza wszelkie koszty zakumulowane poza [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron], w tym wartość wszystkich dodanych tam materiałów. Dla towarów wymienionych w pierwszej kolumnie należy podać dokładną całkowitą wartość dodaną nabytą poza [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron] w przeliczeniu na jednostkę towaru.

⁽⁶⁾ Należy podać daty. Okres ważności długoterminowej deklaracji dostawcy nie powinien zwykle przekraczać 24 miesięcy, o ile spełnione są warunki określone przez organy celne stosującej Umawiającej się Strony, w którym sporządzono długoterminową deklarację dostawcy.

PROTOKÓŁ 3

Transport lądowy

grafika

PROTOKÓŁ 4

dotyczący pomocy państwa dla przemysłu stalowego

grafika

PROTOKÓŁ 5

dotyczący wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach celnych

grafika

PROTOKÓŁ 6

Rozstrzyganie sporów

grafika

PROTOKÓŁ 7

dotyczący wzajemnych specjalnych preferencji dla niektórych

grafika

1 Rozporządzenie Rady (EWG) nr 2658/87 (Dz.U. L 256 z 7.9.1987, s. 1) z uwzględnieniem zmian

2 Dziennik urzędowy Bośni i Hercegowiny nr 58/04 z 22.12.2004.

3 Art. 27 ust. 3 zmieniony przez art. 2 ust. 1 Protokołu do Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Bośnią i Hercegowiną, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej (Dz.U.UE.L.2017.12.3) zmieniającego nin. układ z dniem 1 lutego 2017 r.

4 Art. 27 ust. 4a dodany przez art. 2 ust. 2 Protokołu do Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Bośnią i Hercegowiną, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej (Dz.U.UE.L.2017.12.3) zmieniającego nin. układ z dniem 1 lutego 2017 r.

5 Art. 28 ust. 1a dodany przez art. 3 ust. 1 Protokołu do Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Bośnią i Hercegowiną, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej (Dz.U.UE.L.2017.12.3) zmieniającego nin. układ z dniem 1 lutego 2017 r.

6 Art. 28 ust. 3 dodany przez art. 3 ust. 2 Protokołu do Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Bośnią i Hercegowiną, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej (Dz.U.UE.L.2017.12.3) zmieniającego nin. układ z dniem 1 stycznia 2030 r.

7 Dz.U. L 93 z 31.3.2006, s. 12. Rozporządzenie zmienione rozporządzeniem Rady WE nr 1791/2006 (Dz.U. L 363 z 20.12.2006, s. 1)

8 Wielostronna umowa między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, Republiką Albanii, Bośnią i Hercegowiną, Republiką Bułgarii, Republiką Chorwacji, Byłą Jugosłowiańską Republiką Macedonii, Republiką Islandii, Republiką Czarnogóry, Królestwem Norwegii, Rumunią, Republiką Serbii i Misją Tymczasowej Administracji Organizacji Narodów Zjednoczonych w Kosowie w sprawie ustanowienia Wspólnego Europejskiego Obszaru Lotniczego (Dz.U. L 285 z 16.10.2006, s. 3)

9 Europejski Komitet Normalizacyjny, Europejski Komitet Normalizacyjny Elektrotechniki, Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych, Europejska Współpraca w dziedzinie Akredytacji, Europejska Współpraca w dziedzinie Metrologii Prawnej, Europejska Współpraca w dziedzinie Wzorców Jednostek Miar.

10 Dz.U. L 192 z 22.7.2005, s. 9

11 Załącznik II zmieniony przez sprostowanie z dnia 4 września 2018 r. (Dz.U.UE.L.2018.223.19). Zmiany nie zostały naniesione na tekst.

12 Załącznik IIIf dodany przez art. 2 ust. 3 Protokołu do Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Bośnią i Hercegowiną, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej (Dz.U.UE.L.2017.12.3) zmieniającego nin. układ z dniem 1 lutego 2017 r.

13 Załącznik IVa dodany przez art. 3 ust. 3 Protokołu do Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Bośnią i Hercegowiną, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej (Dz.U.UE.L.2017.12.3) zmieniającego nin. układ z dniem 1 lutego 2017 r.

14 Protokół 2:

- zmieniony przez art. 1 decyzji nr 1/2016 (2017/147) z dnia 9 grudnia 2016 r. (Dz.U.UE.L.2017.22.82) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 9 grudnia 2016 r.

- zmieniony przez art. 1 decyzji nr 1/2023 (2024/245) z dnia 11 grudnia 2023 r. (Dz.U.UE.L.2024.245) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 11 grudnia 2023 r.

15 Dz.U. L 54 z 26.2.2013, s. 4.

16 Strony zgadzają się odstąpić od obowiązku umieszczenia w dowodzie pochodzenia stwierdzenia, o którym mowa w art. 8 ust. 3.

17 Dz.U. L 302 z 15.11.1985, s. 23.

18 Na przykład: dokumenty przywozowe, świadectwa przewozowe, faktury, oświadczenia producenta itp., dotyczące produktów użytych do wytworzenia towarów lub do towarów ponownie wywożonych w tym samym stanie.

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2015.164.2
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Bośnia i Hercegowina-Wspólnota Europejska. Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu. Luksemburg.2008.06.16.
• Data aktu: 16/06/2008
• Data ogłoszenia: 30/06/2015
• Data wejścia w życie: 01/06/2015